تبلیغات
تبلیغات متنی
پرچم تشریفات با کیفیت بالا و قیمت ارزان
پرواز از نگاه دکتر ماکان آریا پارسا
دکتر علی پرند فوق تخصص جراحی پلاستیک
محبوبترینها
سررسید تبلیغاتی 1404 چگونه می‌تواند برندینگ کسب‌وکارتان را تقویت کند؟
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1848131985
روابط ايران و روسيه پس از جنگ سرد (5)
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
روابط ايران و روسيه پس از جنگ سرد (5) خاورميانه از زمان بحران کويت در سال 1990، نگراني هاي مشترکي ميان ايران و شوروي نسبت به حضور امريکا در خليج فارس مطرح بود و مسکو کوشيد تا دولت عراق را پيش از تهاجم ارتش ائتلاف، وادار به خروج از کويت کند. پس از بحران روسيه در دهه 1990 سياست مشخصي در مورد خاورميانه نداشتند، اما از دوران پوتين نگاه به منطقه و احياي ارتباط با متحدان پيشين جان گرفت و روابط با ديگر کشورها نيز از سرگرفته شد. ناگفته نماند که در سند "تدبير سياست خارجي روسيه" مصوب سال 2000 و يک سند ديگر موسوم به "بررسي سياست خارجي روسيه" که در سال 2007 مورد تصويب رئيس جمهور هم قرار گرفته، خاورميانه در اولويت پنجم منطقه اي سياست خارجي مسکو قرار دارد. پوتين در سفر خاورميانه اي خود از عربستان، قطر، اردن، مصر، اسرائيل و فلسطين ديدار نمود. سفر مقامات منطقه از جمله امير عبدالله، پادشاهان بحرين و قطر، مقامات امارات، عمان و کويت به مسکو نيز بر پيوندهاي آنها افزوده است. روسيه تمايل داشته تا در منطقه خاورميانه نقش بارزي را داشته باشد. اولويت هاي سياست خارجي در اين منطقه، رابطه با کشورهاي ايران، ترکيه، عراق و کشورهاي جنوبي خليج فارس بوده است. همچنين براي مسکو روابط با کشورهاي سوريه، مصر، اردن، لبنان، فلسطين و رژيم صهيونيستي اهميت دارد. روس ها طي سال هاي دهه 1990 در چارچوب مقررات سازمان ملل متحد تحريم عراق را گردن نهادند. اين در حالي بود که بغداد حدود 8-7 ميليارد دلار به روسيه بدهکار بود. روابط روسيه و ترکيه ميان همکاري، رقابت و رويارويي در نوسان بوده است. روابط با آنکارا از دو جهت اهميت دارد: آنکارا يک طرف تجاري مهم براي مسکو است. ميزان مبادلات دو دولت 12-10 ميليارد دلار در سال مي باشد. ترکيه يک خريدار مهم گاز طبيعي از روسيه است. همچنين، ترکيه يک خريدار تجهيزات نظامي از روسيه است. از سوي ديگر، ترکيه يک رقيب عمده در منطقه قفقاز و خزر است. نظام امنيتي قفقاز، مساله انتقال انرژي خزر، اختلاف با مسکو بر سر تردد کشتي هاي روسي از تنگه بسفر، و بالاخره حمايت ترکيه از مبارزان چچن از موضوعات بحث انگيز در روابط مسکو – آنکارا بوده است. مواضع دو کشور ايران و روسيه نسبت به صلح خاورميانه متفاوت بوده است. در حالي که جمهوري اسلامي ايران روند سازش را ناعادلانه مي داند، روس ها روابط نسبتاً گرمي با رژيم صهيونيستي دارند. نزديک به يک ميليون نفر روس در اسرائيل سکونت دارند که طي سال هاي دو دهه اخير به آنجا مهاجرت کرده اند و اين عاملي براي روابط فرهنگي مسکو – تل آويو است. اسرائيل پس از ترکيه دومين شريک تجاري عمده روسيه در خاورميانه است. روابط ديپلماتيک نزديک و همکاري فني – نظامي دو کشور نيز در وضع مساعدي است. در عين حال، اين روابط با ناخشنودي و فشار عوامل طرفدار کشورهاي مسلمان در وزارت خارجه روسيه، نيروهاي سامي ستيز ارتدوکس و يا کمونيست و ملي گرا، جامعه مسلمانان روسيه و بالاخره موسسات تسليحاتي ذينفع در فروش سلاح به کشورهاي مسلمان مواجه است. موضع روسيه نسبت به خاورميانه در دوره پوتين به نوعي موازنه برگشته است روسيه به دولت سوريه تسليحات فروخته و با دولت خودگردان ارتباط دارد و حتي پس از پيروزي حماس در انتخابات، سران آن را به مسکو دعوت نمود و اين به رغم مخالفت هاي امريکا و اسرائيل بود. مسکو معتقد است که بايد به انتخاب مردم فلسطين احترام گذاشت، اما روابط رسمي با حماس را به شناسايي اسرائيل مشروط نمود. روسيه به عنوان يکي از اعضاي "نشست چهار جانبه صلح خاورميانه"، از هر تلاشي براي صلح حمايت مي کند و در جريان کنفرانس آناپوليس نيز از آمريکا در اين مورد پشتيباني کرد. از اين رو، مشاهده مي کنيم که دو کشور در منطقه خاورميانه مواضع نسبتاً مشترکي نسبت به خليج فارس و عراق دارند، اما در مورد مسئله فلسطين، ديدگاه دو کشور متفاوت است. در مجموع، سياست عمل گرايانه ايران در قبال منطقه آسياي مرکزي و قفقاز و تلاش ايران براي حفظ و بسط روابط با روسيه در سطوح دوجانبه و بين المللي و درگير بودن دو کشور با مشکلاتي مشابه در داخل و خارج (يکجانبه گرايي آمريکا به زيان هر دو)، سطح منطقه اي را به عرصه همکاري و درک متقابل (البته به صورت نسبي) درآورده است. ث- همکاري هاي دو کشور در مسائل بين المللي روسيه ي سال هاي 95-1991 چون خود را در پيوند با غرب مي ديد، طبعاً زمينه هاي زيادي نيز براي همکاري بين المللي با جمهوري اسلامي ايران نمي ديد. اما از اواسط دهه 1990 و بويژه پس از روي کار آمدن پوتين دو کشور در مخالفت با يکجانبه گرايي امريکا و قرار دادن يک نظام چند قطبي بجاي آن منافع مشترکي پيدا کردند. اين موضوع، بويژه از سال 2004 و پس از آغاز موج انقلاب هاي رنگي در منطقه اوراسياي مرکزي جدي تر گشت. در اينجا به مهمترين عرصه هاي همکاري دو کشور در مسائل بين المللي مي پردازيم: 1- چندجانبه گرايي دو کشور ايران و روسيه با نظام بين المللي تک قطبي، هژموني آمريکا، و يکجانبه گرايي آن مخالفت جدي دارند. جلوگيري از فشارهاي آمريکا براي منزوي ساختن ايران و روسيه، دستيابي به قدرت مانور بيشتر در سطح بين المللي با همکاري هاي دولت هاي مستقل يا ناراضي از وضع موجود وجلوگيري از گسترش ناتو از مهم ترين موضوعات مشترک در حوزه سياست خارجي ايران و روسيه است. اين مسائل بويژه از زمان تصدي پست وزارت خارجه به روسيه پريماکوف بطور جدي دنبال شده اند و مقامات دو طرف بارها در مورد اتحاد يا همکاري استراتژيک تهران با مسکو، پکن و دهلي سخن گفته اند. (صفري 1384: 8-147). از يک سو، تحقير روس ها در مسائل مختلف از کمک هاي اقتصادي گرفته تا دخالت در امور داخلي کشورشان به وسيله غربي ها و نيز ناديده گرفتن نقش مناسب مورد انتظار مسکو در مسائلي چون بحران بوسني و کوزوو از سوي ديگر، فشار افکار عمومي، بويژه کمونيست ها، ملي گرايان و اسلاوگرايان و نيز ارتش روسيه، از عواملي است که روسيه به رقابت با آمريکا پرداخته است. اما مقامات کرملين به خوبي آگاه بوده اند که توان يک رقابت جدي با آمريکا را ندارند و امکان پرداخت هزينه هاي چنين رقابتي برايشان ميسر نيست. لذا مي بينيم که با وجود مخالفت دو کشور ايران و روسيه با نظام بين المللي تک قطبي و تحت سلطه امريکا و نيز گسترش نهادهاي تحت کنترل آن نظير سازمان پيمان آتلانتيک شمالي و منافعي که در اين رابطه دارند، چنين مساله اي موجبات همکاري مستقيم دو کشور را در اين عرصه فراهم نياورده است. علت اين امر عمدتاً به نگاه روسيه به ايران و جايگاه کشورمان در سياست خارجي آن کشور بر مي گردد. روس ها بر اين باور نيستند که در مقابل آمريکا بايستي جبهه اي بين المللي تشکيل داد و حتي اگر قائل به ايجاد تعديل در مقابل يکجانبه گرايي آمريکا باشند، براي اين کار عمدتاً به اروپا، چين و هند توجه دارند. روس ها حتي در مسائل منطقه اي نظير ارمنستان معتقد به همکاري با ايران نيستند و به عبارتي براي ما وزني قائل نيستند. در مسائل بين المللي فرامنطقه اي، موارد همکاري روسيه با آمريکا بسيار بيشتر از موارد همکاري با ايران است. البته اين بدان معنا نيست که مسکو از مواضع ضد امريکايي ايران استقبال نکند. مادامي که ايران داراي مواضع مستقل و ضد امريکايي است، اين موضوع از نگاه مسکو امري مثبت تلقي مي شود. هر چند که متهم شدن ايران به "سرکش" بودن نسبت به نظام بين المللي در دهه 1990 موجب شده بود تا روسيه سطح روابط خود را با ايران محدود نگه دارد و محدود ماندن سطح مقامات بازديد کننده از ايران، بخوبي اين وضعيت را نشان داد. البته مواضع ضد امريکايي ايران به عنوان منبع بالقوه اي از همکاري براي مقابله با حضور و اقدام امريکا در منطقه آسياي مرکزي و قفقاز در نظر مقامات مسکو تلقي مي شود. در سطح بين المللي، دو کشور ايران و روسيه در مسائل بالکان داراي تعارض منافع آشکاري بوده اند و در حالي که روس ها به عنوان متحد سنتي صرب ها (بخاطر نژاد اسلاو و مذهب ارتدوکس) از اقدامات آنها در سطح اجتماع و حتي نهادهاي دولتي (مثل دوما) حمايت مي کردند، جمهوري اسلامي ايران يکي از حاميان اصلي و فعال مسلمانان بوسني بود. همچنين، ايران و روسيه از برخورد دوگانه غرب در زمينه حقوق بشر و دموکراسي رنج مي برند و در بيانيه هاي متعدد به وجود استاندارد دوگانه در غرب براي مواجهه با اين موضوع اشاره کردند و از آن انتقاد نمودند. همين ديدگاه مشترک در مورد استاندارد دو گانه در زمينه حقوق بشر باعث شده است که از مواضع هم ديگر حمايت نمايند. از سال 1996 به بعد روسيه همواره به قطع نامه هايي که عليه حقوق بشر در ايران مطرح شده است راي منفي داده است و متقابلاً ايران نيز از مواضع روسيه حمايت کرده است. ايران و روسيه همکاري نزديکي در سازمان ملل با همديگر دارند و در خصوص موضوعات مهم بين المللي رايزني مستمر و نزديکي بين آن ها وجود دارد و هر دو کشور مخالف تضعيف نقش سازمان ملل در حل و فصل بحران هاي جهاني هستند. روسيه علي رغم امضاي موافقت نامه با اکثر کشورهاي دنيا به دليل مخالفت آمريکا تا کنون نتوانسته به سازمان تجارت جهاني ملحق شود. اين در حالي است که برخي جمهوري هاي کوچک کشورهاي مشترک المنافع نظير قرقيزستان و گرجستان هم اکنون عضو اين سازمان هستند. ولاديمير پوتين بارها از آمريکا به دليل استفاده از اين سازمان براي پيشبرد اهداف سياسي انتقاد نموده است. ايران نيز به دلايل سياسي تا کنون موفق نشده به اين سازمان ملحق شود. پرونده هسته اي جمهوري اسلامي ايران در مورد پرونده هسته اي جمهوري اسلامي ايران در آژانس بين المللي انرژي هسته اي و شوراي امنيت سازمان ملل متحد، مسکو سياست خود را با توجه به روابط با غرب، ايران و مقرارت ان.پي.تي و حقوق بين الملل تنظيم نموده است. البته در دولت روسيه، ديدگاه هاي متفاوتي نسبت به اين پرونده وجود دارد، اما سياست رسمي دولت، تاکيد بر حق حاکميت دولت ايران، تاکيد بر پايبندي ايران به مقرارت ان.پي.تي و منشور ملل متحد و عدم ايجاد هزينه از سوي اين پرونده براي روابط آن کشور با غرب بوده است؛ بطوري که مسکو ضمن اينکه به عنوان يکي از موانع پيشرفت پرونده در مسير دلخواه امريکا عمل نموده، اما سرانجام، به آرامي به انتقال پرونده به شوراي امنيت سازمان ملل متحد و تصويب سه قطعنامه عليه ايران راي داده است. روسيه همانند غرب از تعليق غني سازي به وسيله ايران حمايت نموده و از ايران خواسته است که ضمن همکاري کامل با آژانس مسائل خود را با اروپا بصورت ديپلماتيک حل و فصل نمايد تا از تشديد تنش ها جلوگيري شود. روسيه همواره بر راه حل ديپلماتيک مساله هسته اي تاکيد نموده و راه حل نظامي را تقبيح کرده است. اين موضوع به دلايل مختلفي چون روابط مطلوب دو کشور، بازار ايران براي روسيه، همکاري هاي دو کشور طي دو دهه اخير و اهميت حفظ حرمت حاکميت هاي ملي و اصل عدم مداخله در امور داخلي کشورها (به عنوان يکي از دغدغه هاي خود روس ها) بوده است. روس ها خط قرمز خود را از ابتدا، انحراف ايران از مقررات ان.پي.تي بيان کرده و اعلام کرده اند که چنانچه چنسن اتقاقي بيفتد، ايران را به عنوان دشمن مي پندارند. (کاراگانف، 1381: 6) پوتين نيز در مصاحبه اي در کنفرانس امنيتي مونيخ (بهمن 1385)، به صراحت اعلام کرد: "روسيه در نگراني ها آژانس (67 بند البرادعي) در مورد برنامه هسته اي ايران شريک است. ايراني ها مدام مي گويند که برنامه آنها صلح آميز است، اين براي من قابل درک نيست." (http://pe.rian.ru) اگرچه روس ها طي اين سال ها کمتر از غرب نسبت به موضوع هسته اي ايران ابهام داشته اند اما در داخل روسيه برخي مقامات گاهي مواضع تندي اتخاذ کرده اند. بطوري که ميخائيل مارگلوف رئيس کميته امور بين المللي دوما پس از ديدار از تهران در سال 2007 اظهار داشته است که "در تهران بوي باروت به مشامش رسيده است." مسکو براي حل مساله هسته اي ايران راه حلي را مبني بر تامين سوخته هسته اي مورد نياز نيروگاه هاي هسته اي ايران و يا مشارکت با ايران براي توليد اين سوخت در خاک کشورشان ارائه کرده است. برخي تحليل گران بر اين باور هستند که سياست روسيه در قبال برنامه هسته اي ايران متاثر از سه عامل بوده است: ابهام و ترديد نسبت به اهداف ايران، تلاش براي تامين منافع اقتصادي خود و تلاش براي مشارکت در مديريت اين بحران. از اين نگاه، ضمن آنکه بايد فعاليت هاي ايران مورد نظارت کامل قرار گرفته و از انحراف آن جلوگيري شود، اما اين کار بايد بدون لطمه زدن به روابط دو کشور و حفظ تعاملات اقتصادي و سياسي طرفين انجام گيرد. (مرادي، 1386: 18) بقول واسيلي ليخاچيوف معاون کميته امور بين المللي دوما: "روسيه خواستار محدود کردن حاکميت ايران بر انرژي اتمي نيست، اما ما به امنيت بين المللي اهميت مي دهيم و نبايد تعامل با ديگر اعضاي شوراي امنيت را تضعيف کنيم" (www2.dw-world.de) * پي نوشت ها : * اين مقاله برگرفته از پروژه منعقد بين دفتر مطالعات سياسي و بين المللي و مؤسسه بين المللي مطالعات درياي خزر مي باشد. منبع:پايگاه نور ش 37 ادامه دارد... /ج
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 496]
-
گوناگون
پربازدیدترینها