محبوبترینها
از کجا بفهمیم قاشق چنگال اصل است | قاشق چنگال تقلبی نخرید!
با چاپ روی وسایل یک کسب و کار پرسود بسازید
قیمت دیگ بخار و تولیدکننده اصلی دیگ بخار
معروف‌ترین هدیه و سوغاتی یزد مشخص شد!
آشنایی با انواع دوربین مداربسته ضد آب
پرداخت اینترنتی قبوض ساختمان (پرداخت قبض گاز، برق و آب)
بهترین دوره آموزش سئو محتوا در سال 1403 با نام طوفان ۱۴۰۳ در فروردین ماه شروع می شود
یک صرافی ارز دیجیتال چه امکاناتی باید داشته باشد؟
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
جراحی و درمان ریشه دندان عفونی با خانم دکتر صفوراامامی
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1798934878
تقسيم جهان ازديدگاه اسلام (2)
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
تقسيم جهان ازديدگاه اسلام (2) نويسنده: محمدمهدي نصوحيان * 2-3- دارالذمه مناطق هم پيمان با مسلمين (دارالذمه) به سه صورت قابل تصور است: (عميد زنجاني، 1367: 251). الف) سرزمينهاي ذمي نشين پراکنده بدون تمرکز که در قلمرو دارالاسلام قرار گرفته است. ب) مناطق خاصي از دارالاسلام که محل سکونت ذمياني بطور متمرکز مي باشد، به نحوي که ذميان در آن منطقه داراي تشکيلات ديني و فرهنگي و اجتماعي بوده و از نوعي سازماندهي و تمرکز برخوردارند. پ) کشورهايي که مردمشان پيرو يکي از اديان رسمي سه گانه (يهود، مسيحيت و زرتشتي) مي باشند و با دولت اسلامي قرارداد (ذمه) منعقد نموده اند. لازم به ذکر است در فرض اول و دوم قلمرو آنها جزء قلمرو دارالاسلام محسوب مي شود ولي در فرض سوم اين مناطق را تنها به لحاظ وابستگي به دارالاسلام نمي توان جزء قلمرو دارالاسلام دانست. هر چند احترام به قوانين اسلام و التزام به مقررات اسلامي و پذيرفتن احکام قضائي و جزائي و اجتماعي معمولاً يکي از بندهاي اساسي قرارداد ذمه است (عميدزنجاني، 1367: 258). 2-4- دارالهدنه دارالهدنه به سرزمين يا کشوري گفته مي شود که بين آن و دولت اسلامي قرارداد متارکه جنگ برقرار بوده و طرفين به آن متعهد باشند. شرط اصلي مشروعيت قرارداد مهادنه آن است که متضمن مصلحت براي مسلمين باشد. فقها مهادنه با همه گروه ها و ملتهاي غير مسلمان را مشروع شمرده و فرقي بين اهل کتاب و غير اهل کتاب قائل نمي شوند. شرکت کنندگان در اين قرارداد از امنيت مالي و جاني و عرضي برخوردارند. دولت اسلامي با هيچ بهانه نمي تواند قرارداد هدنه را نقض کند مگر آنکه قصد خيانت مهاندين ثابت شود. در مقايسه قرارداد ذمه و مهادنه مي توان تفاوتهاي زير را قائل شد: (عميد زنجاني، 1367: 272). 1- قرارداد ذمه دائمي است ولي مهادنه موقت مي باشد. 2- قرارداد ذمه با شرط مالي همراه است (جزيه) ولي در مهادنه شرط مالي الزامي نيست. 3- قبول قرارداد ذمه براي دولت اسلامي الزامي است ولي قبول مهادنه الزامي نيست. 4- در صورت احتمال خطر، مهادنه صحيح نيست، ولي قرارداد ذمه جز در مواردي که خطر قطعي است قابل رد نمي باشد. توجه کنيد که مسئوليت مهادنه و قرارداد آن با شخص امام (معصوم) و يا نماينده او خواهد بود، زيرا مهادنه به معني ترک جهاد از امور بسيار مهم اجتماعي و سياسي مسلمين است و افراد و گروه خاصي نمي توانند خودسرانه اقدام به عقد مهادنه کنند. نکته ديگري که در عقد مهادنه بايد توجه داشت اين است که شرايطي که از نظر اسلام نامشروع است، نبايد در آن گنجاند زيرا چنين شرطي لغو و بي اثر است. از جمله اين شروط نامشروع تحويل اسلحه به کفار، ... را مي توان ذکر نمود. نکته ديگر مدت مهادنه بايد در متن قرارداد آورده شود و اين شرط به دو صورت قابل اجراست: نخست اينکه مدت مهادنه در قرارداد ذکر شود و يا اينکه قرارداد مطلق باشد ولي دولت اسلامي براي خود حق فسخ قرارداد را محفوظ بشمارد. (در مورد مدت مهادنه برخي فقها آنرا تا 4 ماه و بعضي تا يکسال مي دانند و عده اي هم مدت آنرا موکول به نظر و صلاحديد دولت اسلامي مي کنند) (عميد زنجاني، 1367: 274). پيامبر (ص) در جريان جنگ احزاب ناگزير براي تضعيف جبهه دشمن به يکي از متحدان قريش پيشنهاد نمودند: در ازاي دريافت يک سوم محصول خرماي مدينه، وي و قومش از همکاري با قريش خودداري کنند. با استناد به رفتار ايشان اگر بنا به مصلحت و ضرورت حصول توافق در قراردادي بين دولت اسلامي و دولت کفر بار مالي داشته باشد، قرارداد مشروع خواهد بود (عميد زنجاني، 1367: 276). 2-5- دارالصلح به کشورهايي اطلاق مي شود که بين آنها و دارالاسلام قرارداد صلح منعقد شده باشد. قرارداد صلح به اجماع فقهاء اسلام براي دولت اسلامي جائز است ولي در اينکه قرارداد صلح همان قرارداد ذمه يا هدنه و يا امان است و يا قراردادي است جداگانه در ميان فقها اختلاف نظر است. علامه حلي در تذکره الفقهاء مي گويند: امام مسلمين مي تواند با غيرمسلمان قرارداد صلح منعقد نمايد و اين مطلب بين فقها اجماعي است. زيرا کار جنگ مربوط به امام و موکول به نظر وي مي باشد. همچنين نماينده امام (حتي اگر ولايت عامه براي او قائل نشويم) نيز بايد گفت که وي مي تواند به هر نحوي که صلاح بداند دست به انعقاد قرارداد صلح بنمايد (علامه حلي، 1359، ج1: 414). در صلح دولت اسلامي مي تواند خارج از چارچوب و ضوابط و شرايط قراردادهاي معين نامبرده (ذمه، هدنه، ...) با دارالکفر قرارداد منعقد کند. بر اساس نظر علامه حلي در شرايط صلح و حتي بدون خطر جنگ، بطور اضطراري و يا بنابر مصحلت اسلام و دارالاسلام، دولت اسلامي مي تواند با دارالحرب وارد مذاکره و امضاي قرارداد صلح براي مدت طولاني شود (عميد زنجاني، 1367: 296). 2-6- دارالبغي بغي در لغت به معني ظلم و تجاوز و نافرماني آمده است و در اصطلاح فقه سياسي، باغي يا شورشي به مسلماني گفته مي شود که به دنبال تشخيص حق بوده و در اين راه به نتيجه اي رسيده باشد که وي با دولت اسلامي مخالفت کند و دست به نافرماني زده و بر عليه دولت اسلامي قيام کند. به همين لحاظ دارالبغي به سرزمين و شهر و کشوري اطلاق مي شود که گروه متشکلي از مردم آن، عليرغم اعتقاد اسلامي که دارند، بر اساس يک تفکر انحرافي بر عليه دولت اسلامي شورش کنند و حاکميت امام و نايب او را به مخاطره افکنند. مقابله با اهل بغي بايد با ظرافت و دقت و استفاده از راه حلهاي فرهنگي و سياسي انجام گيرد. دولت اسلامي با گفتگو و بحث و مذاکره سعي در حل مشکل اعتقادي، فقهي و اجتماعي آنان مي کند و از آنان به طرق مسالمت آميز مي خواهد که وحدت جامعه اسلامي را حفظ کنند. (شورشيان هرگاه مهلت بطلبند، به آنها فرصت داده مي شود و در اين مدت لازم است دولت اسلامي از جريان امر مطلع باشد و با مراقبت کامل مقاصد آنها را دريابد. اگر تمايلي به فرمانبرداري از آنها مشاهده نمود مهلت کافي مي دهد و در صورتي که قصد فريب دارند و به اين بهانه درصدد تقويت خود و جمع آوري نيرو و امکانات هستند چنين فرصتي را از آنان مي گيرد) (علامه حلي، 1359، ج1: 556). دولت اسلامي پس از پيمودن راههاي مسالمت آميز و يأس از امکان راه حل مسالمت آميز مي تواند با استفاده از عنوان (مؤلفه قلوبهم) از طريق کمکهاي مادي و اقتصادي به عادي سازي شرايط و فرو نشاندن شورش بپردازد و از بيت المال در اين راه سود ببرد. با فرض ناکامي در اين راه ها هنگامي که امام تصميم به مجازات و سرکوب شورشيان مي گيرد، بر همه اقشار ملت واجب است به نداي امام پاسخ مثبت بدهند (عميدزنجاني، 1367: 318). همچنين درخواست آتش بس و مهادنه از شورشيان پذيرفته نمي شود و به خاطر جناياتي که به هنگام شورش مرتکب شده اند پس از سرکوب و فرونشانده شدن فتنه طبق مقررات اسلامي مجازات مي شوند (علامه حلي، 1359، ج1: 457-456). 3- تقسيم جهان از لحاظ عرفي – سياسي در لزوم تعيين مرزها و قلمرو حکومتي يک دولت (بويژه در دوران معاصر) جاي هيچ ترديدي نيست؛ زيرا استقلال و آزادي يک ملت در برابر ديگر ملتها، آنگاه قابل تحقيق است که از نظر جغرافيايي داراي سرزميني مخصوص به خود و طبعاً داراي مرزهاي مشخصي باشد که تجاوز ديگر ملل يا دول را از آن مرزها منع کند و هر نوع فعاليت صحيح اجتماعي، فرهنگي و اقتصادي و ...، متوقف به اجازه دولتهاي ديگر نباشد. در منابع اسلامي نيز در موارد متعددي ضرورت و اهميت اين مطلب ضمن بيان ثواب و فضيلت کساني که پاسداري از مرزهاي سرزمين اسلامي را به عهده دارند، تحت عنوان، مرابطه گوشزد شده است. قانون مرابطه در اسلام به منظور حفظ و نگهباني مرزهاي سرزمين اسلامي منظور گرديده است. امام زين العابدين (ع) در مناجات خود در دعاي 27 صحيفه سجاديه از پروردگار متعال چنين درخواست مي کند: (بارخدايا بر محمد و آل محمد درود فرست و به عزت خودت مرزهاي مسلمين را حفظ فرما و به نيروي خودت پاسدارانش را ياري ده و با وجود و سخاي خويش نعمتهايت را برايشان افزون فرما. خداوندا بر محمد و آل او درود فرست و بر تعداد مرزداران اسلام بيفزا و اسلحه آنان را کارگر بفرما و قلمرو مسلمين را در پناه خودت حفظ کن...) مرحوم صاحب جواهر نيز در جلد 21 ضمن بحث از وجوب هجرت از سرزمين کفر و احکام مرابطه و مرزداري رواياتي را نقل فرموده که ما از باب نمونه تنها يک نمونه را اشاره مي کنيم. سلمان فارسي (ره) از پيامبر (ص) روايت کرده است: (قال(ص) رباط ليله في سبيل الله خير من صيام شهر و قيامه، فان مات جري عليه عمله الذي کان يعمل و اجري عليه رزقه) (دفتر همکاري حوزه و دانشگاه، 1372: 86). نتيجه گيري اسلام بدنبال ايجاد يک اتحاد معنوي، اصيل و فطري براي همه انسانها است، تا بر اساس آن همه انسان ها هر چند که در سرزمين هاي مختلف زندگي کنند، تحت حکومت الهي قرار بگيرند. لذا در اين آرمان مرزهاي جغرافيايي ديگر اصالت خود را از دست مي دهند. از اين نظر مرزهاي جهان اسلام، مرزهاي توسعه پذير و تابع اوضاع عقيدتي و فکري است که با ملاک اعتقادات ساکنان يا ملاک قلمرو حکومت اسلامي يا ملاک ديگر اجراي احکام اسلام و رعايت شعائر مشخص مي شود. اما تدبر در سيستم سياست خارجي اسلام مخصوصاً توجه خاصي که در موضوع معاهدات و پيمان ها دارد، به خوبي مي رساند که مرزهايي که طبق قرارداد و پيمان بين کشورهاي ديگر و حکومت اسلامي معين شده است، بي ترديد از ديدگاه اسلام معتبر است و تا هنگامي که طرف مقابل، پيمان را نقض نکند اسلام نيز عمل به پيمان را الزامي مي داند. از جمله اين پيمان ها دارالعهد، دارالذمه، دارالامان، دارالهدنه و ... است. هر چند آيين اسلام و همچنين دولت اسلامي از نظر آرمان، به مرزهاي مادي و جغرافيايي اصالت نمي دهد ولي از نظر سياسي و عرفي سرزمينهايي در قلمرو سياسي دولت قرار گرفته است و دولت اسلامي حفظ و حراست سرزمينهاي مزبور را در مقابل مداخله و تجاوزات خارجي بعهده دارد، که ناگزير بايد از سرزمينهاي ديگر مشخص و متمايز گردد. لذا وجود مرز و اهميت آن از ديدگاه اسلام به عنوان پديده اي اعتباري و عرفي تحت عنوان مرابطه پذيرفته شده است. پي نوشت ها : * دانشجوي کارشناسي ارشد پيوسته، رشته معارف و علوم سياسي، ورودي 1379 ، دانشگاه امام صادق (ع). فهرست منابع و مآخذ: 1- حلي، علي بن مطهر (علامه حلي) (1359)، تذکره الفقهاء، قم: المکتبه المرتضويه لاحياء آثار الجعفريه، ج1. 2- خليليان، خليل (1362)، حقوق بين الملل اسلامي، قم: دفتر نشر فرهنگ اسلامي. 3- دفتر همکاري حوزه و دانشگاه (1372)، اسلام و حقوق بين الملل، تهران: سمت، ج1. 4- ضيايي بيگدلي، محمدرضا (1375)، اسلام و حقوق بين الملل، تهران: گنج دانش. 5- علامه طباطبائي، سيد محمد حسين (1363)، الميزان في تفسير القرآن، قم: دارالعلوم، ج 4. 6- عميد زنجاني، عباسعلي (1367)، فقه سياسي، تهران: نشر امير کبير، ج 3. 7- عميد زنجاني، عباسعلي (1365)، اقامتگاه و آثار حقوقي آن از ديدگاه فقه اسلامي، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامي. 8- عميدزنجاني، عباسعلي (1366)، وطن، سرزمين و آثار حقوقي آن، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامي. پايگاه نور ش 37 /ج
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 495]
-
گوناگون
پربازدیدترینها