تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1836452265
زن در آموزه هاي قرآني
واضح آرشیو وب فارسی:آفتاب: زن در آموزه هاي قرآني
------------
زن كه جنس مادينه انسان در مقابل مرد است، در آموزه هاي قرآني از جايگاه برابر با مرد از نظر تكليف و پاداش و جزا برخوردار مي باشد. به اين معنا كه تفاوت هاي موجود ميان دو جنس به مفهوم تفاوت در عرصه هاي اساسي و بنيادين نيست. زن هر چند از نظر فيزيكي و رواني تفاوت هاي اساسي با مرد دارد ولي از نظر ماهيت روح و جان همانند مرد است و از اين رو تفاوت هايي كه در جسم و روان زن و مرد وجود دارد مي تواند به معنا و مفهوم مكمل بودن به شمار آيد؛ زيرا در جهان هستي موجودات به شكل جفت و زوج آفريده شده اند تا يك ديگر را تكميل و نيازهاي مختلف و متفاوت و متنوع يك ديگر را پاسخ گو باشند. از اين روست كه تفاوت هاي ميان ايشان به نوعي براي ايجاد وابستگي طبيعي است تا بدين وسيله در كنار هم قرار گيرند. اين گونه است كه زن در حوزه احساسي و عاطفي قوي تر از مردان و در حوزه مسائل عقلي و حوزه هاي رياضي و اعمال جسمي قوي تر از ايشان مي باشد. زنان به سبب قوت و شدت احساس در علوم انساني و ارتباطي بسيار قوي تر و در كارهاي ظريف و زيبا تميزتر و كار آمد تر از مردان مي باشند و اين در حالي است كه مردان در علوم رياضي و فيزيكي و كارهاي سخت و زمخت توانمند تر از زنان هستند. زن و مرد در كنار هم مي توانند توليد نسل داشته باشند و فراتر از اين مساله چنان كه در آموزه وحياني و كلام الله قرآني آمده است زن و مرد در كنار هم مي توانند به آرامش دست يابند و فرصت هاي كمال و تكاملي را براي يك ديگر فراهم آورند.
در قرآن، آيات بسياري است كه به مساله زنان پرداخته و قوانين ، حقوق، ماهيت ، ارزش و جايگاه ايشان را به شكل گزاره هاي شناختي و بينشي و آموزه هاي دستوري تبيين و تشريح نموده است. در اين نوشتار كوتاه نگاهي گذرا به زن در آموزه هاي قرآني مي شود تا تحليل قرآن از ماهيت و جايگاه و حقوق و وظايف وي دانسته شود.
ماهيت زن
در تبيين و تحليل قرآني، زن و مرد در اصل خلقت همگون هستند و اين همگوني در نفس و روان ايشان است. (نساء آيه 1 و فاطر آيه 11 و زمر آيه 6 و حجرات آيه 13 و نجم آيه 45 و 46) به اين معنا كه از نظر رواني و روحي هر دو از يك ماهيت برخوردار مي باشند و تفاوت ماهوي از اين نظر ندارند. اين مساله به ويژه در خلقت و آفرينش زن از نفس آدم به خوبي نمايانده شده است. بنابراين هر گونه تفاوت ماهوي از نظر نفس و ماهيت نفساني از نظر قرآن و خداوند مردود است.
خداوند در آيه 195 سوره آل عمران به مساله ديگري از حقيقت زن اشاره مي كند و مي فرمايد كه زنان و مردان به يك معنا از حقيقت يك ديگر آفريده شده اند ؛ زيرا بعضكم من بعض به معناي ريشه آن است كه ريشه و حقيقت زنان و مردان يك چيز است ، پس هر يك از شما از ديگري است.( كشاف ج 1 ص 459) در آيه 72 سوره نحل و نيز آيه 21 سوره روم نيز به خلقت زن و مرد از يك ديگر اشاره مي كند و تعبير به انفسكم مي آورد.
بنابراين اگر در آيات 30 تا 37 سوره بقره سخن از جعل آدم به عنوان خليفه الهي در زمين است اگر بپذيريم كه اين خلافت اختصاصي به شخص آدم نداشته و فرزندان و ذريه وي را نيز شامل مي شود كه بيش تري مفسران چون علامه طباطبايي بر اين باورند، بايد بپذيريم كه زن كه از نفس آدم آفريده شده است و بخشي از نفس وجودي او به شمار مي آيد به عنوان خليفه الهي در زمين مي باشد. بنابراين هيچ تفاوتي ميان زن و مرد از اين نظر نيست و زن نيز مانند مرد مي تواند به مقام خلافت الهي دست يابد. چنين مقامي را شيعه براي حضرت فاطمه (س) دختر پيامبر اكرم (ص) قائل است. با نگاهي به دعاي توسل و نيز روايات بسياري كه در مقام و منزلت آن حضرت وارد شده است مي توان به مقام والاي خلافت الهي ايشان نيز آگاهي يافت. با نگاهي به آيات به ويژه آيه تطهير و آيات سوره انسان (دهر ) مي توان اين مساله را نيز براي نمونه و مصداق عيني اثبات كرد. اثبات اين معنا براي آن حضرت به معنا و مفهوم قابليت رسيدن به انسان كامل براي زن همانند مرد است. بنابراين از اين نظر نمي توان تفاوتي ميان زن و مرد يافت. هر يك از اين دو گروه جنسي مي توانند به مقام انسان كامل و خلافت الهي دست يابند هر چند كه مساله ولايت به معناي خاص آن به سبب آثار اجتماعي و حقوقي و كاركردهاي سياسي در جامعه براي زنان اثبات نشده است. با اين همه عدم اثبات ولايت و امامت براي زن كه كاركردهاي خاص و نقش هاي ويژه اي را مي طلبد به معنا و مفهوم ناتواني روحي و ماهوي او نيست بلكه به جهت تفاوت هاي فيزيكي و مسئوليت هاي او در جامعه و دنياست. از اين روست كه در آيات قرآني تفاوتي براي پاداش هاي زن و مرد بيان نشده است و هرگز عدم واگذاري مسئوليتي در دنيا به معنا و مفهوم آن نيست كه زن از نظر ماهوي تفاوت و يا از جهت پاداش و دست يابي به مقامات معنوي و عرفاني و روحي متفاوت از مرد هستند.
جايگاه زن در آموزه هاي قرآني
مطالب پيش گفته نگرش قرآن و آموزه هاي وحياني را نسبت به زن و جايگاه آن به خوبي روشن نموده است. زن از نظر قرآن در جايگاه برابر با مردان از نظر ماهيت و مقامات معنوي و روحي نشسته است و هيچ گونه تفاوتي جز در مساله مسئوليت ها ندارد. از اين روست كه از نظر مقامات معنوي مي تواند به جايگاه انسان كامل دست يابد و از الهام و انبا برخوردار گردد هر چند كه درمقام مسئوليت پيامبري و يا امامت و ولايت نخواهد نشست و از اين نظر مسئوليتي بر عهده او نيست؛ از اين روست كه زنان هر گز به مقام ولايت و امامت و پيامبري كه مسئوليتي از مسئوليت هاي انسان كامل هستند نمي رسد. بدين معنا كه هر انسان كاملي مي تواند داراي مسئوليت باشد ولي عدم واگذاري مسئوليت و يا عدم پذيرش آن به معنا و مفهوم فقدان كمال نيست. اين همانند دانشي است كه در شخص است ولي آن را ارايه نمي دهد و يا مسئوليت ارايه آن را به ديگري ندارد. نمونه اين مردان كامل را كه در مقام انسان كامل هستند ولي ماموريت ولايت و پيامبري را نداشته و يا مقام امامت براي آنان ثابت نشده است مي توان به لقمان حكيم و خضر اشاره كرد. لقمان حكيم و نيز خضر كه قرآن از وي به عنوان عالم رباني ياد مي كند در مقام انسان كامل بودند ولي داراي مسئوليت پيامبري و يا امامت و ولايت نبوده اند با آن كه خضر از نظر مقام و جايگاه در جايگاه استادي موسي (ع) يكي از پيامبران اولوالعزم خداوندي نشسته است.
در باره فاطمه (س) نيز همين مساله مطرح است و ايشان در برخي از روايات از بسياري از امامان برتر شناخته شده اند و در آيات تطهير مقام بلندي را به خود اختصاص داده است. وي با آن كه به مقام عظماي عصمت پيامبري رسيده است از مقام و مسئوليت اجرايي امامت دور بوده و چنين مسئوليتي بر عهده وي گذاشته نشده است.
ريشه اين تفاوت در مسئوليت و نه مقام را مي بايست در حوزه جمال يافت. زن در حقيقت بازتابي از اسماي جمالي الهي است. اين مساله موجب مي شود كه مسئوليت هاي جمالي را به عهده داشته باشد كه نقش هاي ظريف و حساس است. زن در حقيقت آينه جمال الهي است و عنصر جمالي با حكومت و ولايت وامامت سازگاري ندارد.
البته اين بدان معنا نيست كه هيچ گونه مسئوليتي در جامعه كه مرتبط با ولايت باشد نداشته باشد. در آيه 71 سوره توبه به مساله ولايت خاص زنان و مردان نسبت به يك ديگر اشاره مي كندو مي فرمايد كه زنان و مردان مومن نسبت به يك ديگر از اين حق ولايي برخوردار مي باشند كه آنان را به كارهاي پسنديده امر و از زشتي ها و ناپسندي ها باز دارند.
در جامعه به ويژه در مساله گسترش زن نقش تساوي ميان مرد و زن اثبات مي شود و بيان مي گردد كه زنان و مردان در گسترش نسل و ايجاد آن از يك برابري و تساوي برخودار مي باشند و هيچ يك نمي تواند مدعي آن شود كه نسل و فرزند از آن اوست و يا اين كه زن و يا مرد نقش كم تري در ايجاد و توليد نسل دارد.(نساء آيه 1 واعراف آيه 189 و نحل آيه 72 و زمر آيه 6)
زن همانند كشتزاري است كه در آن جا فرزندان آدمي توليد و رشد و نمو مي يابند و دانه بي كشتزار هر گز نمي تواند به بار نشيند و جوانه زند و رشد كند. از اين رو از نقش زنان به عنوان نقش حساس اشاره شده و مي فرمايد: نساوكم حرث لكم ؛ زنان شما كشتزارهاي توليد و پرورش نسل آدمي است.( بقره آيه 223)
در آيه 19 سوره نساء نيز به زن مومن و شخصيت و احترام برابر و همسان وي با مردان مومن اشاره مي كند و مي فرمايد كه هيچ گونه تفاوتي ميان زن و مرد از نظر شخصيتي نيست و زن و مرد از اين نظر از مقام و منزلت يكساني برخوردار مي باشند و تفاوت هاي فيزيكي و رواني ( احساس قوي) موجب تفاوت و تبعيض ميان زن و مرد نمي شود.آيات 71 و 72 سوره توبه و نيز 19 سوره نمل و 35 سوره احزاب و 12 سوره حديد و 28 سوره نوح نيز همين معنا تقويت و تاكيد مي كند و هر گونه تبعيض و تفاوت شخصيتي ميان زن و مرد را انكار مي كند.
مظهر جمالي بودن زن موجب مي شود تا زنان از هر گونه خشونت و درگيري به طور طبيعي پرهيز كنند. در حقيقت درگير و خشونت با ذات و ماهيت جمالي زن سازگار و هماهنگ نيست و اصولا نمي تواند بر خلاف طبيعت خويش خشونت ورزد مگر آن كه از اين طبيعت و فطرت خويش به علل و عوامل بيرون و يا دور شده باشد.( زخرف آيه 18)
زنان همانند مردان داراي شايستگي ها لازم براي سرمشق و الگو شدن مي باشند و انسان هاي از زن و مرد مي توانند اين دسته از زنان را الگو و سرمشق زندگي خويش قرار دهند كه در سوره انسان به شخصيت كامل حضرت فاطمه (س) اشاره مي شود و او را به عنوان الگو و سرمشق مردان و زنان مومن مطرح مي سازد.
افزون بر آن حضرت زناني چون همسر فرعون و مريم دختر عمران (س) نيز به عنوان الگوها و سرمشق هاي عملي براي زنان و مردان معرفي مي شود. (تحريم آيه 11) اين بدان معناست كه زنان از نظر شخصيت و مقام در همان جايگاهي مي نشينند كه مردان قرار دارند و تنها تفاوت در مساله واگذاري برخي از مسئوليت هاي اجتماعي است كه مرتبط با خشونت و سخت گيري است كه از آن جمله مي توان به جنگ و جهاد و اجراي حدود و قصاص و ولايت و امامت ياد كرد.
اين مساله ارتباط تنگاتنگي با مساله زيبايي و جذابيت طبيعي زنان دارد. زن اصولا موجودي زيباست و از روح و روان لطيفي برخودار مي باشد. فيزيكي بدني وي نيز نرم و لطيف است و از شادابي و طراوت خاصي برخوردار مي باشد و اين لطافت برخاسته از روح لطيف و زيباي اوست. از اين روست كه مسئوليت هاي ظريف و لطيف را دوست مي دارد و به طور طبيعي بدان گرايش دارد.
همين عنصر زيبايي در زنان است كه مردان را همانند زنبوران به سوي شهد شيرين ايشان جلب و جذب مي كند. ( بقره آيه 221 و آل عمران آيه 14 و احزاب آيه 52)
اين مساله گاه موجب شده است كه كساني كه بيمار دل هستند از زنان سوء استفاده كنند و از لطافت و نرمي روح و احساس ايشان بهره گيرند و آنان را فريب دهند. از اين روست كه قرآن به زنان مي گويد كه سخن خويش را در برابر مردان به گونه اي ادا كنند كه جاذبه هاي كلامي شما بيمار دلان را به سوي شما نكشاند و تا مورد اذيت و آزار قرار گيرد.
اصولا فلسفه حجاب و پوشش براي زنان براي حفظ آنان از آزار و اذيت است؛ زيبايي زنان موجب مي شود كه كساني به سوي ايشان كشيده شوند و گاه نيش خويش را در تن لطيف آنان فرو كنند. از اين روست كه حجاب در آيات قرآن براي بازداشت از اذيت و آزار مطرح مي شود.( احزاب آيه 59 و 60
شگفت اين كه برخي از مردان در عصر رسالت براي اين كه به جنگ نروند سخن از افتادن در فتنه و عشق به زنان رومي مي كنند. از آن جايي كه زنان شام و فلسطين و روم ( تركيه كنوني ) از زيبايي و سفيدي خاصي برخوردار بودند و مردان زمخت و سياه چهره و گندمگون عرب حجاز در برابر اين زيبايي ها تاب تحمل خود را از دست مي دادند، همين مساله را وسيله كرده و گفتند كه ما نمي توانيم به جنگ تبوك در روم برويم زيرا گرفتار فتنه زنان زيباي آن جا مي شويم .(توبه آيه 49 و نگاه كنيد مجمع البيان ج 5 و 6 ص 56)
اصولا مردان دوست مي دارند كه با جنس مخالف خود زنان رابطه دوستي داشته باشند. رابطه دوستي امري است كه در ذات مردان نهاده شده است.(آل عمران آيه 14) از اين رو كساني كه مي خواستند از جنگ بگريزند به اين عشق و علاقه خود اشاره مي كنند و مي گويند كه مي ترسند درهنگام جنگ گرفتار فتنه زنان شوند و در دام عشق ايشان بيفتند. آنان اين مساله را وسيله براي گريز از جنگ قرار داده بودند. هدف از بيان اين مطلب آن است كه زن براي مرد از جاذبه هاي جنسي و دوستي برخوردار مي باشد كه نمي تواند خود را از آن دور سازد. از اين رو مساله حجاب براي اين است كه مردان بيمار دل در كوچه و برزن متعرض آنان نشوند و به قول خودشان گرفتار فتنه زنان نشوند تا اذيت و آزار رسانند. حجاب براي امنيت جاني و فيزيكي و روحي زنان وضع شده است. اين كه گفته شود كه مردان خود را نگه دارند امكان پذير نيست. نمي توان گوشت را در برابر گربه طماع و گرسنه و حريص نهاد و پيش توته گفت و اميد داشت كه گربه نپرد و نربايد.
حقوق زن
قرآن براي زنان حقوق بسياري را قرار داده است كه اين مساله به ويژه در عصر رسالت كه زنان از كم ترين حقوق انساني برخوردار بوده و با آنان همانند جانوران معامله مي شده است و يا حتي دختران را زنده به گور مي كرده اند از اهميت و ارزش خاصي برخوردار مي باشد.
حقوق ايشان از نظر اسلام و قرآن بسيار اهميت داشته و از همگان خواسته شده تا آن را مراعات كنند و در صورت عدم مراعات خود را آماده عذاب سخت الهي كنند.( بقره آيه 226 و 228 و 229 و 231 و 233 و 234 و ده هاي آيه ديگر)
از جمله حقوق ايشان مي توان به برخورداري از حق مشاركت در مسائل سياسي، اجتماعي و ديني (توبه آيه 71 و ممتحنه آيه 12) حق ملاقات با مسئولان كشوري ( مجادله آيه 1) برخورداري از حقوق متقابل در برابر حقوق مردان (بقره آيه 228)حق آميزش (بقره آيه 226 و 227) حق ارث (نساء آيه 7) حق ازدواج مجدد (بقره آيه 228 و 230 و 234) حق اشتغال و كسب و كار و تحصيل (نساء آيه 32) حق حيات ( نساء آيه 75 و فتح آيه 25) حق مسكن و نفقه (طلاق آيه 6) حق مهريه ( نساء آيه 4) حق هم خوابگي ( نساء آيه 34) حق تصميم در ازدواج مجدد(بقره آيه 234) و مانند آن برخوردار مي باشد.
تكاليف و وظايف
رعايت حيا براي زن در روابط با مرد بيگانه يكي از مهم ترين وظايف وي است كه در آيه 31 سوره نور و نيز 25 سوره قصص و 60 سوره نور بدان اشاره شده است.
از ديگر تكاليف زنان شوهر دار اين است كه از رابطه دوستي و رفاقت با مردان بيگانه پرهيز كنند.(نساء آيه 25) البته اين حكم دو سويه است و مردان نيز از ايجاد چنين رابطه نهي و بازداشته شده اند. آيات بسياري به مساله رابطه و ارتباط زنان شوهر دار پرداخته است كه از ذكر همه آن ها خودداري مي شود.
اختلاط زنان و مردان به سبب ايجاد زمينه هاي بي عفتي و فساد اخلاقي مساله اي است كه درآيه 53 سوره احزاب بدان پرداخته شده است و پرهيز از آن را عاملي مهم براي طهارت و پاك دلي مردان دانسته شده است. به نظر مي رسد كه از اين اختلاط مردان بيش تر تاثير مي پذيرند و قلب ها و دل هاي ايشان آلوده تر مي شود. اين مساله را مي بايست در گرايش جنسي مردان از نظر نگاه و شنيدن كلام آنان جست و جو كرد. مردان به اين عوامل انگيزه هاي جنسي ايشان تحريك مي شود و اين مساله در زنان وجود ندارد و يا سست تر است.
اين ها بخشي از مسايل و حقايق زنان در آموزه هاي قرآني است كه اين نوشتار و مجال اجازه نگارش و تبيين آن را داده است. اين بدان معنا نيست كه همه مسايل در اين جا طرح و يا بيان شده است.
*** خليل منصوري
چهارشنبه 1 خرداد 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: آفتاب]
[مشاهده در: www.aftabnews.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 544]
-
گوناگون
پربازدیدترینها