واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: مريخ را سردتر و سختتر از قبل تصور كنيد
فضا- همشهري آنلاين:
مشاهدات اخير مدارگرد اكتشافي مريخ نشان ميدهد كه پوسته و گوشته بيروني مريخ سختتر و سردتر از آن چيزي است كه پيشتر تصور ميشد.
يافتههاي جديد از امكان وجود آب مايع در زير سطح سياره و احتمال حيات موجودات زنده در عمق بيشتري از اين آب٬ خبر ميدهد.
«راجر فيليپس» از موسسه تحقيقاتي جنوب غربي٬ بولدر- كلرادو٬ گفت: "ما دريافتيم كه سطح سنگي مريخ زير يخهاي سنگين پهنه قطب شمال در حال خم شدن نيست. اين نشان ميدهد كه درون سياره سخت تر است و بنابراين سرد تر از آن چيزي است كه پيشتر تصور ميشد".
اين كشف به كمك تجهيزات راداري فضاپيما حاصل شد. اين تجهيزات جزئيترين تصاوير را از لايههاي دروني يخ و شن و غباري كه پهنه قطب شمال را تشكيل ميدهد٬ تهيه كرده است. تصاوير راداري لايههاي ممتد و پيوستهاي را كه تا 600 مايل (1000كيلومتر) امتداد يافتهاند، نشان ميدهد.
«جفري پلات» از آزمايشگاه پيشرانش جت ناسا٬ گفت: "در اولين نگاه به درون يخهاي قطبي با استفاده از مدار مدارگرد اكتشافي مريخ٬ ميتوان تودههاي مواد يخي كه تاريخ آب و هواي مريخ را بازگويي ميكنند٬ مشاهده كرد و رادار، شاخههاي جديدي را در مطالعه گذشته مريخ باز كرده است". پلات عضو تيم علوم و مولف مقاله اين تحقيق است.
تصاوير راداري٬ مرزي نرم و تخت را بين پهنه يخي و پوسته سنگي مريخ نشان ميدهد. بر روي زمين وزن توده يخي مشابه باعث فرورفتن سطح سياره ميشود. اين حقيقت كه سطح مريخ خم نشده است به اين معني است كه پوسته بيروني قوي يا ليتوسفر آن (تركيبي از پوسته و جبه بالاتر) بايد ضخيم و سرد باشد.
«سوزان اسمركر»٬ نماينده پروژه دانشمندان در مدارگرد اكتشافي مريخ در JPL گفت: " ليتوسفر يك سياره بخش سخت آن سياره است. در زمين٬ ليتوسفر بخشي است كه به هنگام زلزله شكسته ميشود. توانايي رادار در مشاهده ميان پهنه يخها و مشخص كردن اين كه ليتوسفر خم نشده است٬ براي اولين بار تصوري خوب از دماي كنوني درون سياره به ما ميدهد".
دما در قسمت بيروني يك سياره سنگي مثل مريخ، با پيش رفتن به سمت داخل٬ افزايش مييابد. هر چه ليتوسفر ضخيمتر باشد٬ افزايش دما رفته رفته بيشتر خواهد بود. بنابراين كشف يك ليتوسفر ضخيم براي مريخ٬ نشان ميدهد كه هر گونه آب مايع كه در لايههاي زيرين سطح نهفته باشد بايد در عمق بيشتري نسبت به آن چه كه قبلا تصور ميشد قرار گرفته باشد٬ يعني در مكاني كه حرارت بيشتر است. دانشمندان حدس ميزنند كه هر گونه حيات روي مريخ مرتبط با لايههاي عميقي كه در آنها آب نهفته است، بايد در عمق بيشتري مدفون باشد.
تصاوير راداري همچنين 4 منطقه از لايههاي يخ و غبار را كه توسط لايههاي ضخيمي از يخ تقريبا خالص جدا شدهاند و به صورت منظم فاصله يافتهاند، نشان ميدهد. دانشمندان بر اين باورند كه اين نمونه لايههاي ضخيم و خالي از يخ٬ چرخههاي تغييرات آب و هوايي بر روي مريخ در مقياس زمانياي در حدود يك ميليون سال را نشان ميدهد.
چنين تغييرات آب و هوايي از تغييرات در زاويه محور چرخشي سياره و خروج از مركز مدار سياره به دور خورشيد ايجاد ميشوند. مشاهدات اين تصور را كه يخ پهنههاي قطب شمال از نظر مريخشناسي در حدود 4 ميليون ساله و فعال و جوان هستند، تاييد ميكند.
فضاپيماي فرودي مريخ (فونيكس ناسا) طبق برنامه زمانبندي شده در 5 خرداد در مكاني تقريبا نزديك به يخ پهنههاي قطب شمال فرود خواهد آمد. فونيكس بررسيهاي بيشتري از تاريخچه آب بر روي سياره خواهد داشت و انتظار ميرود كه اولين مشاهده نماي نزديك از يخ روي سياره سرخ به وسيله اين مريخنشين صورت گيرد.
منبع: ماهنامه نجوم
تاريخ درج: 31 ارديبهشت 1387 ساعت 09:36 تاريخ تاييد: 31 ارديبهشت 1387 ساعت 11:29 تاريخ به روز رساني: 31 ارديبهشت 1387 ساعت 11:28
سه شنبه 31 ارديبهشت 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: همشهری]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 349]