واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: سرگرمی در مرزهای دانش(قسمت دوم)
در مطلب گذشته به تشریح چیستی نجوم آماتوری در ایران و چگونگی رشد چشمگیر آن در سال های اخیر پرداختیم و گفتیم که اگرچه سن این شاخه از علم در کشور ما جوان است اما در همین مدت اندک نیز توفیقات فراوانی را در مجامع بین المللی به دست آورده است. در این نوشته قصد داریم به بیان زیرشاخه های علم نجوم که منجمان آماتور می توانند در آن فعالیت کنند بپردازیم.نجوم آماتوری (به معنی فعالیتی در زمینه علم نجوم كه در آن شخص نه به دلیل تخصص آكادمیكش یا به دلیل ضرورت حرفه ای و شغلی اش كه به دلیل علاقه شخصی به زیبایی های آسمان در زمینه نجوم به روش علمی مطالعه و كار می كند) در كشور ما جوان است، اگر چه سابقه فعالیت آنها به چند دهه قبل برمی گردد و این واقعیت نیز درست است كه نمی توان مرزهای روشنی میان نجوم حرفه ای و آماتوری كشید، اما حداقل به این شكلی كه ما نجوم آماتوری را می شناسیم، باید بپذیریم كه این رشته به عنوان یك علاقه مندی عمومی در كشور ما بسیار جوان است و البته با دیگر نقاط جهان هم متفاوت است.
یكی از مهم ترین تفاوت های نجوم آماتوری در ایران با دیگر كشورهای جهان، در جوان بودن متوسط سن منجمان آماتور ایرانی است. در بسیاری از كشورها افراد پس از بازنشستگی یا پس از آن كه از نظر شغلی و خانوادگی به ثبات رسیدند سراغ فعالیت جنبی خود نظیر نجوم آماتوری می روند، اما عمده فعالان در كشور ما جوانان و نوجوانان هستند. کافیست به یکی از مراکز یا انجمن های نجومی کشور بروید تا با خیل علاقه مندان جوان آسمان روبه رو شوید. این امر هم فرصتی استثنایی تلقی می شود و هم در برخی موارد نگرانی تولید می كند، چرا كه تضمینی وجود ندارد فرد علاقه مند پس از ورود به دشواری های زندگی همچنان بتواند علاقه خود را پیگیری كند. البته از طرفی شور و انرژی جوانی و عطش دانستن وفراگیری در این مقطع سنی شاید محرک خوبی برای پویایی نجوم آماتوری باشد. اهمیت این موضوع فقط از باب اهمیت خود نجوم آماتوری نیست كه در حقیقت به واسطه نقشی است كه نجوم آماتوری در ترویج علم ایفا می كند. اما خود نجوم آماتوری از رشته ها و گرایش های تخصصی تری نیز تشكیل شده است كه منجمان علاقه مند می توانند در آن راه مسیر خود را با دقت بیشتری ادامه دهند.
نجوم آماتوری ایران در چند حوزه تخصصی رشد چشمگیری داشته است كه می توان به رصد عمومی، رویت هلال ماه های جوان، ترویج نجوم و عكاسی نجومی اشاره كرد. رصد هلال ماه با توجه به اهمیت خاصی که برای ما مسلمانان دارد در بین رصدگران ایرانی بسیار پیشرفت داشته است تا جایی که چند منجم ایرانی صاحب رکوردهای بین المللی رویت هلال در جهان هستند. پیشرفت وسایل عکاسی و گسترش همکاری ایرانیان با جوامع بین المللی در این حوزه ، عکاسان نجومی کشورمان را نیز تا حدی حرفه ای تر از گذشته کرده است.اما آیا منجمان آماتور ایرانی محدود به همین چند شاخه هستند؟ پاسخ به طور قطع منفی است. اینك نشانه هایی دیده می شود كه افرادی در حال پیگیری سایر رشته ها هستند و امید است كه آنها زمینه های جدیدی را به وجود آورند.اما چه افقی از امكانات پیش روی این علاقه مندان است؟ نمونه های فهرست وار زیر بخشی از فرصت هایی است كه نجوم آماتوری ایران دارد: دنباله دارها، نواخترها و ابرنواخترها، اختفای سیارك ها، رصد متغیرها، جستجوی گودال های برخوردی، لکه های خورشیدی، رصد ماهواره ها و ....در مقاله های آینده هر کدام از این نمونه ها را به طور کامل شرح خواهیم داد. با ما همراه باشید. م.ح.اربابی فربخش دانش و زندگیروزنامه جام جم
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 315]