تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1833279481
روابط جنسی در ازدواج از نظر اسلام (1)
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
روابط جنسی در ازدواج از نظر اسلام (1) منبع : راسخون
نویسنده : روح ا... مظاهری چکیده : در مجموع این مقاله پیرامون ازدواج و مسائل آن است. در ابتدا با اهمیّت ازدواج شروع میشود. با آیات و روایات ادامه پیدا می‌کند؛ و بعد به صورت تخصّصی وارد موضوع روابط جنسی با توجه به احکام و روایات می‌شویم. از جمله مسائل مهم و اساسی در ازدواج مسئله روابط جنسی است؛ که بسیاری از اختلافات و مشکلات با توجّه دقیق به این مطلب حل خواهد شد. در این بحث مطالبی پیرامون آمیزش، زیبایی و جمال، مرتب بودن، آرایش، نظم، بوی خوش، بهداشت و نظافت، بهداشت روانی، رهبانیّت، سرگرمی، حیاء، آداب آمیزش، یاد خدا، عمر جاودانه، علاج هیجان جنسی و در نهایت نتیجه مورد تحلیل قرار میگیرد. در مجموع، سخن از توجّه به مطلب روابط زناشویی و به خصوص جنسی است که چه بسا افراد زیادی در جامعه ما به جهت کم اهمیّت دانستن این مطلب و عدم توجه به درخواست طرف مقابل اعم از زن و شوهر با مسائل روانی گسترده دست و پنجه نرم می‌کنند؛ از این باب بر آن شدم که پیرامون این بحث از مسائل ازدواج را به صورت جزئی‌تری مورد بررسی قرار دهم. امید است؛ به این هدف نائل گردم. مقدمه وَانْکِحُوا الایامی مِنْکُم و الصّالحینَ مِن عِبادکُم وَ امائِکُم ...،(1) مردان بی زن، زنان بی شوهر و بندگان صالح خود را به نکاح آورید، اگر فقیر هم باشند خداوند از فضل خویش آنها را بی نیاز می‌سازد و خداوند وسعت دهنده داناست. در آ‌غاز سخن با آیه فوق بحث را شروع می‌کنیم. خداوند در این آیه به بزرگترها دستور می‌دهد که حتّی اگر جوانان فقیر و محروم هستند و امکانات تشکیل زندگی و خانواده را ندارند وظیفه شماست که امکانات را برایشان فراهم کنید و آنها را به ازدواج دعوت نمایید. طبیعی است؛ اگر نسل جوان دارای امکانات بود خود به این امر مقدّس همت می‌ورزیدند؛ ولی عواقب شوم تأخیر ازدواج و عدم یاری رسانی به نسل جوان برای تشکیل خانواده بر دوش بزرگان قوم، فامیل، دولت و ملّت است با این سخنان وارد این موضوع می‌شوم که از مهّمترین مسائل بعد از ازدواج مسائل جنسی است؛ که باید بیش از پیش به صورت دقیق و تخصّصی از نظر دیدگاه دین مبین اسلام مورد بررسی قرار گیرد؛ که چه بسیاری از مشکلات روحی و روانی در خانواده‌ها به این امر و عدم دقّت در آن باز می‌گردد. امید است بتوانیم با پرداختن به آن باری هر چند کم از دوش اجتماع بردارم و رسالت خویش را آنگونه که رضایت حقّ در آن است انجام دهم. واژگان کلیدی : آمیزش ، زیبائی ، ازدواج ، همسر اهمیّت ازدواج پیرامون موضوع ازدواج در اسلام و اهمیت آن در بنیان خانواده و در پرتوی آن اجتماع صحبت بسیار است. این سنت حسنه در بر دارنده ابعاد فردی و اجتماعی بسیاری است. ظرفیّت‌سازی فردی و اجتماعی یکی از ابعاد مهّم در ازدواج است. آن زمان که انسانی در جایگاه فردی از افراد خانواده و در حقیقت رکن اساسی و اصلی یعنی زن و شوهر واقع میشود، غیر از خود باید در امور دیگران را هم مدّ نظر قرار دهد، و به آنها اهمیت دهد. قبول کردن دیگران در کنار خویش با وجود اختلافات فکری و شخصّیتی بسیار اهمیّت دارد؛ زیرا هیچ انسانی مثل انسان دیگر نیست. جمع شدن در عین وجود اختلافات نیاز به ظرفیّت دارد، با وجود اینکه انسان دائم در حال امتحان است؛ ازدواج امتحان بزرگی برای افراد خواهد بود؛ چه بسیار افرادی که خود و جامعه آنها را خوب و متعالی فرض می‌کرد؛ ولی در ازدواج موفق نبودند؛ و چه بسیار افراد بد و پست که به واسطه ازدواج در اوج قرار گرفتند؛ این نشان از ناشناخته بودن ازدواج در جامعه است. انسان با ازدواج کامل میشود و بهتر از بگوییم تجزیه میشود؛ و نا خالصیهایش نمایان میشود. اگر استقامت کند بارور و شکوفا، و در غیر اینصورت دچار ضعف و بدبینی و دیگر مشکلات خواهد شد؛ برای خود و دیگران مانع پیشرفت خواهد شد. به واسطه ازدواج زندگی او محور و آرامش پیدا می‌کند. قرآن مجید هدف از ازدواج را آرامش، صفا، صمیمیت و رحمت می‌داند. «خلق لَکُمْ مِن اَنْفُسِکُمُ اَزْواجاً لِتَسْکُنُوا اِلَیْها وَ جَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوُدَهً وَ رَحْمَه» (2) پس باید نسبت به تکمیل نسل جوان و قراردادن محور آرامش و آسایش او همّت ورزیده تا از گناه و انحراف مصون و محفوظ بماند. حضرت رسول اکرم (ص) می‌فرماید: اذا جاءکم من ترضون خلقه و دینه فزوجوه الاّ تفعلوه تکن فتنه فی الارض و فساد کبیر (3) هنگامی که فردی به عنوان خواستگاری آمد که از نظر خلق، اخلاق و دیانتش راضی هستید؛ پس او را به ازدواج در آورید. اگر چنین نکردید فتنه و فساد بزرگ بر روی زمین بوجود خواهد آمد. راستی این فتنه و فساد همین بالا بودن آمار جرم، جنایت و انحرافات اجتماعی نیست که جهان را در بر گرفته است و یک جامعه اسلامی باید از آن پاک و مبّرا باشد. ازدواج به موقع نیز یکی از نیازهای مهم و اساسی نسل جوان است و تأخیر یا عدم امکان ازدواج مشکلات فراوانی را برای خانواده و جامعه بوجود می‌آورد. از آنجایی که یکی از مهمترین مسائل در ازدواج بحث روابط جنسی است و اطلاعات دینی و مذهبی راجع به این موضوع کمتر در دسترس افراد هست؛ به این نتیجه رسیدم که از این باب موضوع ازدواج را مورد بررسی قرار دهم؛ و بخشی از مسائل این موضوع را مورد تحلیل قرار خواهم داد. آمیزش جنسی بهترین لذت اّلّذُّ الأشیاءِ مُباضَعَهُ النّساءِ امام صادق علیه السلام فرمود: هیچ لذّتی برای مردم در دنیا و آخرت بیشتر از لذّاتی که از زنها می‌برند نیست. سپس حضرت با قرائت آیه 15 سوره آل عمران فرمودند: همانا اهل بهشت (نیز) در بهشت از چیزی مثل آمیزش جنسی لذّت نمی‌برند حتّی از خوراکی و نوشیدنی (4) و در حدیث دیگری امام صادق علیه‌السلام از اصحاب خود سؤال نمود که لذیذترین چیزها چیست؟ هر کدام چیزی گفتند، حضرت فرمودند: لذیذترین چیزها آمیزش جنسی با زنان است. (5) مؤلف گوید: آوردن این احادیث از زبان رهبران اسلامی که مظهر معنویّت و زهد و علم هستند از این جهت است که روشن گردد، دینداری و دستورات دینی تنها جنبة معنوی نداشته، و اسلام به کامجوئی و لذّت‌های حلال نه تنها بی‌توجّه نیست بلکه آن را مورد تشویق نیز قرار می‌دهد. آمیزش حلال ثواب دارد امام صادق علیه‌السلام در ضمن حدیثی از پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه و‌آله نقل فرمود: که حضرت به ابوذر فرمودند: برو نزد خانواده‌ات تا پاداش بری، ابوذر پرسید: یا رسول‌الله، آیا نزد ایشان روم پاداش می‌برم؟ حضرت فرمود: همچنانکه اگر از راه حرام اقدام کنی گناه کرده‌ای اگر به حلال باشد پاداش می‌بری (6) در حدیث دیگری حضرت نقل فرمود که روزی پیامبر وارد اتاق همسرش ام‌سلمه شد بوی خوبی استشمام نمود، سؤال فرمود که آیا حولاء (نام زنی است که با عطر سر و کار داشته است) اینجا آمده است؟ ام‌سلمه گفت: الان اینجاست و از شوهرش شکایت دارد، حولاء آمد و به حضرت عرض کرد: پدر و مادرم فدایت باد، همسرم از من روی می‌گرداند. حضرت فرمود: بوی خوش را برایش افزون کن، عرض کرد هیچ عطری نمانده که نزده باشم با این حال از من روی می‌گرداند. حضرت فرمود: ای کاش می‌دانست که با روی آوردن به تو چه نصیبش می‌شد؟، پرسید چه نصیبش می‌شد؟ حضرت فرمود: همینکه بطرف تو می‌آمد دو فرشته او را در برگرفته، همچون مجاهدی خواهد بود که در راه خدا شمشیر کشیده. جهاد می‌کند و چون آمیزش کند گناهان او همانند برگ درخت فرو می‌ریزند و هنگامی که غسل کند از گناهان بیرون رود. (7) آمیزش یک نیاز است نه هوس ازدواج و زناشوئی یک مسأله تشریفاتی نیست که بصورت آداب و رسوم بی‌محتوا انجام گیرد، بلکه ازدواج بمعنی پاسخ دادن به یک نیاز حیاتی در انسان است، که زن و مرد بواسطه انجام آن برای سعادت خود و اجتماع اقدام می‌کنند. اگر به ازدواج از این دید، یعنی بعنوان یک نیاز نگاه کنیم، نسبت به آمیزش جنسی و همبستری میان زن و شوهر نظری منطقی و عاقلانه خواهیم داشت. در این میان یکی از مهمترین پایه‌ها و ارکان هر ازدواج و زناشوئی حقیقی، تأمین نیازهای جنسی و لذّت جوئی‌های شهوی است، و اصولاً اهمیّت و فضیلت ازدواج در حدّ بالائی در گرو ارضاء همین غریزه جنسی پسر و دختر است عمل کامیابی و لذت جوئی گر چه به ظاهر مثل سایر جانداران انجام میگیرد. آمیزش را منطقی و کامل انجام دهید اما در انسان علاوه بر غریزه با فکر و روحیّات نیز همواره است، و به همین جهت، عمل آمیزش در انسان، به صورت برخورد دو نیروی جامد و بی‌احساس صورت نمی‌گیرد، و اگر کسی گمان کند، به صرف دفع منی و شهوت، به اهداف ازدواج رسیده است، در اشتباه است یک آمیزش کامل میتواند، روح و جسم طرفین را معتدل کند، استعدادها را شکوفا کند، صفا و صمیمیّت را برای طرفین به ارمغان آورد. و این کار میّسر نیست، جز به کمک احساسات واندیشه و بکار بردن روشهای متناسب، گر چه جزئیات عمل آمیزش، قابل تذّکر نیست و بخاطر غریزی بودن آن، طرفین خصوصّیات متناسب را انتخاب می‌کنند، اما گفتن مطالب اساسی و تدابیر مهمی که احیاناً ممکن است مورد غفلت قرار گیرد همچنانکه در روایات آمده، لازم است. زن و شوهر همواره باید برای یکدیگر مظهر جمال و زیبائی باشند التذاذ و کامیابی در زندگی زناشوئی، اگر بمعنی همبستری و مقاربت باشد، محدود به زمان و مکان خاصی و هر چند روز یکبار صورت میگیرد، اما ارضاء غریزه جنسی تنها به مقاربت خلاصه نمی‌شود، بلکه زن و شوهر همیشه باید در مقابل یکدیگر به گونه‌ای ظاهر شوند، که برای دیگری مظهر جمال و صفا و زیبائی باشند. زن یا مردی که سر و صورت و لباس او همواره نامناسب و یا کثیف است، و یا خانه و فرزندانش تمیز و مرتب نیست ، از دید همسر خود ساقط میشود. حس زیبائی جوئی و دوست داشتن تمیزی و منظّم بودن، همیشه زنده است، و طرفین می‌بایست از آن غافل نشوند، با همین نظر است که زن و مرد هیچگاه نباید با انجام کاری یا حالتی دیگری را از خود منزجر کنند، کثیف بودن، و یا کثیف کاری کردن، و ناهنجار در مقابل هم ظاهر شدن، به روابط زناشوئی لطمه می‌زند. زن و مرد نباید، تمیزی و زیبایی و مرتّب بودن را برای دیگران یا میهمان قرار دهند، ولی در چشم یکدیگر بصورت زشت جلوه کنند، صفای زندگی به شور و علاقه زن و شوهر به یکدیگر است، نه اینکه در مقابل دیگران تظاهر به زیبائی و تمیزی کنند ولی این زیبائی را از همدیگر دریغ دارند. زن باید همواره مرتب باشد لا یَنْبَغی لِلْمَرْأهِ اََنْ تُعَطِّلَ نَفْسَها وَ اِنْ تُعَلِّقْ فی عُنُقِها قَلادَهً امام باقر(ع) فرمود: شایسته نیست زن خود را رها کند و زینت نکند گر چه با یک گردنبند باشد. (8) (زن باید برای شوهرش همیشه مظهر جمال و تمیزی باشد تا از نظر شوهر سقوط نکند و دیگران چشمان او را پر نکنند). بهترین آرایش عَلَیْها اَنْ تَتَطَیَّبَ بِأطْیَبِ طیبها وَ تَلْبَسَ اَحْسَنَ ثِیابِها وَ تُزَیِّنَ بِأحْسَنِ زینَتِها وَ تَعْرِضَ نَفْسَها عَلَیْهِ غُدْوَهً وَ عَشِیَّهً پیامبر اکرم (ص) فرمود: بر زن لازم است که بهترین عطر خود را بکار برد و بهترین لباس را بپوشد و به زیباترین شکل زینت کند و خود را صبح و شام بر شوهرش عرضه کند (9) (چرا که مرد در اثر رفت و آمدهای خارج منزل اگر تمایل جنسی داشته باشد راه وسوسه شیطان بسته باشد). امام باقر علیه السلام خود را برای همسرش مرتب می‌نمود مردی بنام حسن زیات گوید: من و دوستم نزد حضرت امام محمد باقر علیه‌السلام رفتیم، حضرت را دیدیم که در اتاقی مرتب و زینت شده نشسته با لباسی زیبا و چشمها را سرمه کشیده و محاسن خویش را معطر نموده است، سؤالاتی داشتم پرسیدیم، وقتی خواستیم برویم حضرت به من فرمود: فردا تو و رفیقت بیائید پیش من، عرض کردم به چشم فدایت شوم، فردا که خدمت حضرت رسیدیم، دیدم که – برعکس دیروز- حضرت در اتاقی نشسته که جز حصیر در آن نیست، و لباس ضخیمی هم پوشیده است، حضرت به رفیق من فرمود: ای برادر اهل بصره، تو دیروز که نزد من آمدی، من در اتاق همسرم بودم، دیروز موعد او بود، اتاق هم اتاق او، اثاث همه اثاث او بود، او خود را برای من زینت کرده بود، من هم بایست متقابلاً خود را برایش زینت می‌کردم، سپس فرمود: در دلت چیزی (شبهه‌ای) نیاید. رفیقم عرض کرد: فدایت شوم در دلم چیزی خطور کرد اما الان بخدا هر چه بود بر طرف شد و دانستم که حق همان است که فرمودی (10) (یعنی مبادا کسانی بخاطر برداشت نابجا معنویت و زهد، از آراستن خود و لذّت جوئی حلال امتناع کنند). زن و زینت لابَأسَ عَلَی الْمَرأهِ بِما تَزَیَّنَتْ بِهِ لِزَوْجِها امام باقر (ع) فرمود: هر چه زن برای شوهرش زینت کند مانعی ندارد(11) (مبادا بانوان تمیزی، آرایش، لباس زیبا پوشیدن و سایر اموری که موجب زینت آنهاست را با دینداری و زهد و اقتصاد در زندگی منافی ببینند). زن و بوی خوش لِتُطَیِّبِ الْمَرْأهُ الْمُسْلِمَهُ لِزَوْجِها امیرالمؤمنین (ع) فرمود: زن مسلمان باید خود را برای شوهرش خوشبو کند (12) (سعی اسلام بر این است که در مقابل آنهمه دستورات اکید بر ممانعت از شهوترانی، زن و شوهر چنان با یکدیگر برخورد کنند که غریزه جنسی یکدیگر را اشباع کرده و زمینه فساد از بین برود). زیبائی و مرتب بودن عفت را زیاد می‌کند امام رضا (ع) از پدرانش روایت کند که فرمودند: زنان بنی اسرائیل از عفت به بدکاری کشیده شدند و علتش چیزی نبود مگر اینکه شوهرانشان به خودشان نمیرسیدند و فرمود زن از تو همان می‌خواهد که تو از او می‌خواهی (13) (زیبائی و نظافت و تمیزی را با همسرانتان رعایت کنید). بهداشت و نظافت هنگام آمیزش بهتر است زن و مرد قبل از آمیزش خود را تمیز کنند، مخصوصاً آلات تناسلی را با آب بشویند، بر زن و مرد لازم است که قبل از آمیزش مثانه را از ادرار خالی کنند، مخصوصاً برای زن، و بعد از آمیزش نیز حتماً ادرار کنند، تا گرفتار عفونتهای تناسلی نشوند. عدم رعایت بهداشت ممکن است مرد و زن را به بیماریهای میکروبی و یا انگلی و یا ویروسی دچار کند. اگر ناحیه تناسلی بخاطر ماندن چرک و کثافات و رسوبهای دیگر در شیارهای پوستی یا از باقیمانده‌های قاعدگی و ادرار بوی زننده دارد، می‌بایست قبل از آمیزش با آب ملایم و صابون آن را شستشو داد، مخصوصاً اگر زن استحمام بگیرد بوی خاصی از بدن او بلند میشود که برای غالب شوهران خوشایند است. یک دستور بهداشتی روانی پیامبر اکرم (ص) به حضرت علی علیه‌السلام فرمود: هنگام آمیزش با همسرت از دو دستمال جداگانه استفاده کنید و با یک دستمال خود را پاک نکنید (14) (عدم رعایت این نکته از نظر بهداشت و همچنین روانی اثر نامطلوب دارد). روش پیامبر رهبانیّت نیست امام صادق علیه‌السلام روایت کند که: همسر مردی بنام عثمان ابن مظعون نزد پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله آمد، و از بی توجهی شوهرش نسبت به او شکایت کرده گفت: او روزها را روزه و شبها را عبادت می‌کند! پیامبر اکرم با شنیدن این کلام چنان ناراحت شد که به سرعت به نزد وی آمد، عثمان مشغول نماز بودة با دیدن پیامبر نماز را پایان داد، حضرت فرمود: ای عثمان خداوند مرا به رهبانیت (دوری از حلال دنیا) نفرستاده است، من مبعوث شده‌ام به شریعت پاک و آسان، من روزه می‌گیرم، نماز می‌خوانم، با همسرم آمیزش هم می‌کنم، هر کس روش مرا می‌خواهد ، بمن اقتدا کند، و نکاح هم از سنت من است. (15) آمادگی و هماهنگی در ارضاء غریزه جنسی آمیزش هنر است آمیزش کامل وقتی صورت میگیرد که زن و مرد در شرائط مناسب از نظر جسمی و روحی، دو مرحله را با موفقیّت انجام دهند. مرحله اول: آماده ساختن تمایل جنسی در دو طرف و مرحله دوم: هیجان و اوج لذّت وانزال منی، که این دو مرحله باید منظم و پشت سر هم انجام پذیرد، آن هم با روش زیبا و مرتّب. هر گاه یکی از ایندو مرحله ناقص انجام گیرد، سرچشمه بعضی ناراحتی‌های جسمی و روحی می‌گردد. آری آمیزش جنسی یک هنر است، و هنرمندان این صحنه، زن و شوهر هستند که باید با ذوق و احساسات و سلیقه خود هنرمندانه آن را برگزار کنند. در دستورات حکیمانه رهبران اسلامی به این مرحله حساس یعنی مرحله آماده‌سازی برای آمیزش بطور دقیق تذّکر داده شده است. با شتاب اقدام نکنید پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: وقتی یکی از شما آمیزش می‌کند، همانند پرنده‌ها بطرف زن نرود (یعنی با عجله و شتاب اقدام نکند) صبر کند و خود را نگه دارد. (16) و در حدیث دیگری پیامبر اکرم در ضمن حدیثی فرمود: آمیزش کردن مرد با اهل خود بدون بازی یک نوع جفاست . (17) هماهنگی در ارضاء امام صادق (ع) فرمود: بعضی از شما چنان نزد همسر خود می‌رود که وقتی (خود ارضاء شد) و بلند شد اگر همسرش (در اثر هیجان شهوت و عدم ارضاء) انسان سیاهی را هم پیدا کند با او در آمیزد، چون کسی آمیزش می‌کند مقداری با هم بازی کنند (تا هر دو اشباع شوند) این عمل آمیزش را کاملتر می‌کند (توجه دارید که اسلام فقط نماز و روزه و یک سلسله اعمال مخصوص نیست بلکه از هر جهت اعتدال جامعه و فرد را در نظر دارد حتی به میل جنسی که بسیاری آن را مخالف دینداری می‌دانند عنایت دارد). (18) سرگرمی خوب پیامبر اکرم(ص) فرمود: سرگرمی مؤمن جز در سه چیز باطل است، در فراگیری اسب سواری، در تیراندازی و در بازی کردن مرد با همسر خویش (هنگام آمیزش) این سه حقّ است. (19) منابع تحقیق : 1- قرآن 2- بحار: مجلسی- محمدباقر – بیروت – داراحیاه التراث العربی – بیروت لبنان- 1403ق 3- خورشید معرفت، ج 1 موسوی غروی – محمدجواد- انتشارات جاوید - بی‌جا- بی‌تا 4- سفینه البحار – عباس قمی (بی جا) دارالاسوه الطباعه و النشر- 1414ق 5- فروع کافی - کلینی- محمدبن یعقوب بن اسحاق الکلینی الرازی – تهران – دارالکتب الاسلامیه، بی‌تا 6- کافی – کلینی- محمدبن یعقوب بن اسحاق الکلینی الرازی – تهران – دارالکتب الاسلامیه، بی‌تا 7- لئالی الاخبار- محمدنبی التویسره نی- تهران – جهان – 1371 شمسی 8- میزان الحکمه/ ج7/ باب فساد قم- حوزه علمیه قم- دفتر تبلیغات اسلامی – مرکز انتشارات 1369 9- وسائل: محمدبن الحسن الحرالعاملی: تهران/ اسلامیه/ 1367 پی نوشت ها : 1- سوره روم/ آیه 21 2 - سوره روم، آیه 21 3 - خورشید معرفت، ج 1 و میزان الحکمه؛ ج 7، باب فساد. 4 - کافی ج 5 ص 321 5 - کافی ج 5 ص 321 و 496. 6 - کافی ج 5 ص 321 و 496. 7 - فروع کافی ج 5 ص 496 8 - وسائل ج 14 ص 118 و ص 112. 9 - وسائل ج 14 ص 118 و ص 112. 10 - بحار ج 46 ص 393 11 - وسائل ج 14 ص 177 12 - بحار ج 100 ص 245 13 - لئالی الاخبار ج 3 ص 237 14 - وسائل ج 14 ص 188 15 - فروغ کافی ج 5 ص 494 16 - کافی ج 5 ص 497 17 - وسائل ج 14 ص 82 و 83. 18 - وسائل ج 14 ص 82 و 83. 19 - وسائل ج 14 ص 82 و 83. /ن
#اجتماعی#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 1286]
-
اجتماع و خانواده
پربازدیدترینها