تور لحظه آخری
امروز : پنجشنبه ، 12 مهر 1403    احادیث و روایات:  پیامبر اکرم (ص):اگر بنده «خدا» مى‏دانست كه در ماه رمضان چيست [چه بركتى وجود دارد] دوست مى‏داشت كه تم...
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها




آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1820134684




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
archive  refresh

قيام ابومسلم و انتقال قدرت به عباسيان


واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
قيام ابومسلم و انتقال قدرت به عباسيان
قيام ابومسلم و انتقال قدرت به عباسيان نویسنده : عزت الله نوذری تاریخ اجتماعی ایران از آغاز تا مشروطیت ( قسمت دوازدهم ) 11 . قيام ابومسلم و انتقال قدرت به عباسيان نهضت شد بنى اميه كه از مدت ها پيش در خراسان ريشه گرفته بود يا همت ابومسلم در همه جا گسترش يافت . هندوشاه در كتاب تجارب السلف درباره ابومسلم مى نويسد: بعضى گويند ابومسلم از فرزندان بوزرجمهر (بزرگمهر) است ؛ در اصفهان از مادر زاده شد و در كوفه نشات يافت و به ابراهيم الامام بن محمد بن على بن عبدالله بن العباس پيوست و در خدمت او علم فقه بياموخت ؛ و بعضى گفته اند، او بنده بود و در بندگى به هر جاى افتاد و ابراهيم امام را نظر بر وى آمد. او را به خريد و تربيت فرمود، و اين قول مرجوع است و بعضى ديگر گويند از مرو است از ديه (ده ) ماخال و اين قول مصنف ابومسلم نامه است (140).موفقيت هاى ترديدناپذير نهضت ابومسلم در 127 هجرى توجه مروان دوم ، خليفه اموى را با وجود تمام نگرانى هايى كه وى به جهت شورش هاى خوارج در بين النهرين (ميان رودان) و عربستان داشت و يا آشوبى كه در نتيجه قيام طرفداران علويان يعنى عبدالله بن معاويه در مغرب ايران به وجود آمده بود، به خود جلب نمود پيروزى هاى ابومسلم در ايران ، پايگاه هاى مهم امويان را از ميان برد و آن گاه آخرين پايگاه امويان يعنى شهر كوفه را به تصرف درآورد و بدين ترتيب قسمت عمده عراق كارش يكسره شد و با اين پيروزى ها، دولت عباسيان به قيامت ابوالعباس بن سقاح ، در 132 هجرى در كوفه آغاز شد كه دوره جديد و مبدا خلافت خاندان عباسى بود خاندانى كه پانصد سال در مشرق خلافت را در دست گرفت و امويان را به كلى از ميان برداشت . (141)استقرار حكومت عباسيان كه با خون ايرانيان استوار گرديده بود، آرزوها و اميدهاى توده مردم را در ايجاد يك عدالت اجتماعى تحقق نبخشيد. سياست هاى ضد ملى و ضد بشرى عباسيان خيلى زود ابومسلم و پيروان او را به اشتباهشان آشنا ساخت .ابومسلم در خراسان از نفوذ بسيارى برخوردار بود، به طورى كه طبرى مى نويسد: گروهى از مردان فدايى در اختيار او بودند كه به اشاره ى وى حتى از قتل مخفيانه نيز هراسى نداشتند. اين عده ابومسلم را تمثال ذات حق مى پنداشتند. (142) اين اوضاع ، باعث شد كه عباسيان نسبت به او احساس خطر جدى نمايند. آنان به زودى براى از بين بردن نفوذ او به اقدامات توسل جستند: بدين ترتيب او را با ابو جعفر، به زيارت مكه بفرستند، چه اين كه اين دستورى بود كه وى نمى توانست از انجام آن استنكاف ورزد. لذا، او با هشت هزار تن وارد ميان رودان شد، ولى در هر حال ابومسلم ديگر از خراسان دور شده بود. (اول رمضان 136 هجرى از خراسان عزيمت كرد). در بازگشت از زيارت خانه خدا، خلبفه سفاح ، وفات يافت . پس از او، ابو جعفر، با لقب منصور، به خلافت دست يافت او در اين كه ابومسلم را بايد از ميان بردارد، ترديدى نداشت . (143)برتولد اشپولر مى نويسد: اما علت اين كه ابومسلم هم بدين سادگى به دام افتاد اين بود كه وى معتقد بود عباسيان كه در حقيقت همه چيز خود را به وى مديونند، لااقل به شخصيت وى احترام خواهند گذاشت اما بايد به اين واقعيت پى مى برد كه در حكومت جديد اين گونه رعايت ها و ملاحظات معنى و مفهومى ندارد.ذكر كشتن ابومسلم در تاريخ گزيده اين گونه آمده است :ابومسلم شمشيرى حمايل داشت ، خليفه منصور گفت ؛ شنيدم از عمم شمشيرى قيمتى به دست تو افتاده است بنماى ، ابومسلم شمشير بركشيد و به خليفه داد و گفت : نى ، اين ديگرست (خليفه چون تيغ به دست گرفت) گفت ، ياد دارى كه به من چه ها كردى ؟ در عهد برادرم بر تو سلام كردم ، جواب ندادى ، و بعد از شيعه ى ما، سليمان بن كثير را بى گناه بكشتى ، ابومسلم گفت : اى امير المومنين از آن حق خدمت ها ياد كن كه من بر اين دولت ثابت كرده ام ، خليفه گفت : اين كارها قوت دولت كرد، نه شوكت و مردى تو و اگر كار به كردار تو بودى بر پشه اى قادر نشدى دست بر دست زد، كسانى كه در قفا ايستاده بودند، با ضربه هاى پياپى او را از پاى درآوردند. (144)ابو جعفر پس از زمانى كه با لذت بر پيكر بى جان ابومسلم نگاه كرد دستور داد كه او را به دجله افكندند. ابو جعفر سپس آن روز را نخستين روز سلطنت خويش خواند و آن را در شمار سه رويداد در زندگى كه از بهترين رويدادهاى عمر او بودند آورد. (145)با قتل ابومسلم ، اين سردار معروف ، وى در نظر بسيارى از ايرانيان ، به صورت اسطوره و وجودى برتر از بشر و نجات دهنده جلوه نمود. بسيارى از گروه ها، به جاودانگى و زنده بودن ابومسلم و به رجعت دوباره او معتقد بودند. دسته اى به نام رزاميه (146). در مرو، امامت را پس از سفاح ، حق ابومسلم مى شمردند. شعبه اى از ايشان كه به ابومسلميه (147) يا بركوكيه شهرت يافتند. با بيان اين نظر كه روح خداوند در ابومسلم حلول كرده او را تا حد و مرتبه ى خدايى رسانده و او را از فرشتگان بالاتر مى دانستند.به هر حال ، اگر يكى از انگيزه هاى قوى قيام ايرانيان را عليه خلفاى عباسى خونخواهى ابومسلم بدانيم ، بايد يادآور شد كه عواملى ديگر نيز در اين خيزش ها دخيل بوده اند. از آن جمله ، به قتل رساندن ابومسلم خلال و خاندان على ، خاندان ايرانى برامكه ، مال اندوزى خلفا، فى المثل در مورد آخر، خليفه المستكفى ، بيش از چهار ميليون لباس و پوشيدنى گوناگون در دستگاه خود داشت و يا در مورد خزانه هارون الرشيد، نوشته اند كه او بيش ‍ از نه ميليون دينار ثروت اندوخته بود جز اين ها، خوش گذرانى ها و عياشى هاى خلفا، خشونت و فشار و مصادره اموال مردم انگيزه هاى موجه اى در جنبش هاى گروهى ايجاد مى نمود.

پی نوشت ها :140- تجارب السلف ، ص 87 مقايسه كنيد با كتاب تاريخ يعقوبى ، ج 3، ص 318141- تاريخ ايران در قرون نخستين اسلامى ، ص 73، همين طور نگاه كنيد به كتاب ابومسلم سردار خراسان ، ص 130142- تاريخ طبرى ، ج 4، ص 1350143- تاريخ حبيب السير، ج 2، ص 200 هم چنين نگاه كنيد به تاريخ سيستان ، ص 136 - 139144- تاريخ گزيده ، ص 293، مقايسه كنيد با كتاب العبر، تاريخ اين خلدون ، ص 288145- تاريخ سياسى و اجتماعى خراسان در زمان حكومت عباسيان ، ص 125146- رزام بن سابق ، مى گفت كه پيروزى ابومسلم بر امويان نمودار روح الوهيت در او است .هواداران آن به تناسخ معتقد بودند و مى انديشيدند كه روح مقدس ابومسلم پس از مرگ رو به پيكر جانشينان بر حق او درآمده است .147- ابومسلميه يا بركوكيه بر آن بودند كه منصور ابومسلم را نكشته است ، بلكه شيطانى را به پيكر همانند او كشته است و ابومسلم هنوز زنده است .ملل و نحل ، ج 1، ص 153 - 154 مقايسه كنيد با كتاب الفرق بين الفرق ، ص 356 - 357ارسال مقاله توسط کاربر محترم سایت : sm1372/ن





این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 6757]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


گوناگون

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن