واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: بسوی طرح جایگزین
مذهب شیعه چرا مذهب جعفرى نامیده شد؟ چرا ما شیعیان راپیروان مذهب جعفرى مىخوانند؟ در میان امامان دوازدگانه شیعهچرا مذهب ما به ایشان انتساب یافته است؟عرصه تئورىها و دیدگاههاى علمى و فرهنگى در میان دانشمندان و فرهیختگان همواره عرصه ابقاى بهترین اندیشهها بوده است. هر نظریهاى آن هنگام توانسته جایگزین نظریه پیشین شود كه محتوایىبهتر از آن را به بشریت هدیه كرده باشد و الا مورد استقبال قرارنخواهد گرفت. مكتبهاى فكرى بزرگ نیز همواره باید داراى چنینویژگى باشند تا بتوانند در دل بشر جایى باز كنند. نگاهى بهدستاورد مكتب اسلام در مقایسه با آنچه جامعه جاهلى عرب بدان دلبسته بود و مبناى رفتار فردى و اجتماعى خود قرار داده بود مىتواند راز موفقیت اسلام را در برابر اندیشههاى جاهلانه نشاندهد. پیامبر(ص) در دعوت خود ضمن پذیرش سنتهاى پسندیده انسانى در میان اعراب آنگاه كه به نفى ضد ارزشها مىپرداخت طرحهاى جایگزین نیز ارائه مىكرد تا مخاطبان او احساس خلاء نكنند. راز بسیارى از شكستهاى فردى و اجتماعى مصلحان در طول تاریخ این بوده كه طرح جایگزین نداشتهاند.امام در مسیر حركت شیعه گام دوم را برداشته بودند یعنى پس از آنكه مردم بر اثر مجاهدتهاى امامان پیشین به ناصحیح بودن مذهب رسمى و نیزحركتهاى سیاسى مبتنى برآن در سالهاى گذشته پى بردند آماده بودند تا طرح جایگزین مكتب اهلبیت را دریافت كنند و امام صادق(ع) همان بزرگوارى است كه با توجه به یك موقعیت استثنایى طرح جایگزین شیعه را به هنگام ارائه كرد و امامان دیگربه شرح و بسط بعضى از ابعاد آن پرداختند. همزمان با گسترش دعوت عباسیان كه شعار خود را «الرضاء من آلمحمد» قرار داده و به دستور ابراهیم امام از افشاى نام واقعىامام و رهبر پرهیز مىكردند واژه آل محمد كه عنوان ویژه تیره علوى بود به كار عباسیان آمد. تقسیم بندى ابراهیم امام از وضعیتشهرها نشان از آمادگى ایرانیان براى قیام دارد و نیز علاقه آنان به اهلبیت علیهم السلام یك حركت موازى از سوى بنىعباس مردم را فریفته بود چنان كه بعضى از بزرگان همراه این نهضت مانند ابوسلمه خلال كه به این فریب پىبرده بود به جرم هوادارى از خلافت علویان اعدام شد. شاید یكى از علل واقعى مخالفت امام صادق(ع) با قیام زید بن علىبن الحسین(ع) براساس روایاتى كه مخالفتحضرت را نشانمىدهد،پیش از هرچیزى فضاى نامناسب آن بود كه اتفاقا بسیارمورد سوءاستفاده عباسیان قرار گرفت بگونهاى كه مزار پسرش یحیى در خراسان كه قبلا از سوى ابراهیم امام به عنوان منطقه نفوذ تبلیغاتى مطرح شده بود و احتمالا تشویق او به قیام و خونخواهى پدر از سوى داعیان عباسى احتمالى است كه نمىتوان بهسادگى از آن گذشت زیرا شهادت یحیى در خراسان به سال 126 هجرىدرشورش عباسیان و سقوط امویان در خراسان مهم ارزیابى شدهاست. روى كار آمدن عباسیان امت اسلامى را در تحولى تازه قرارداد وبنیان حكومتى 90 ساله را فرو ریخت و حكومتى پانصد ساله را به قدرت رساند اما آنچه مهم است این که عباسیان درشرایط ویژه تاریخى با یك سوءاستفاده بزرگ به قدرت رسیدند. بسیار طبیعى بود كه منتظر یك حركت نسنجیده در عرصه سیاسى از سوى نماینده مهم و بزرگ علویان باشند. چنان كه در ماجراى قیام محمد نفس زكیه در سال 145 رخ داد و منصور بهره بردارى بزرگ ازآن به نفع عباسیان انجام داد.امام صادق(ع) كه به دقت همه این تحولات اجتماعى را زیر نظر داشتفضاى سیاست را هرگز آماده یك قیام علنى سیاسى ندید. آنچه كهجامعه اسلامى از آن رنج مىبرد زیر ساخت فكرى بود و الا ایشان بههیچ وجه كمتر از شخصیتى چون ابومسلم نبود این را از نامهتاریخى ابومسلم به امام كه ایشان بدون خواندن آن را به آتشسپرده بودند. مىتوان فهمید. پرسش بزرگ مطرح این بود: چه بایدكرد؟ جد او امام حسین(ع) با قیام خونین خود دلهاى بسیارى ازمسلمانان را درگوشه و كنار جهان اسلام متوجه اهلبیت پیامبر(ص)كرده بود و در زمان امام صادق(ع) حكومتى روى كار آمده بود كهاز شعار «الرضا من آل محمد(ص») استفاده و سپس آل محمد واقعىرا كنار زده بود و مردم نیز پذیرفته بودند. این همه دگرگونى وتلون در جامعه اسلامى معلول چه عواملى مىتوانستباشد؟ گام دوم در بنیانگذارى یك مكتب را حضرت صادق(ع) برداشت. نشان دادن یك تفسیر جامع از خدا، رابطه مردم با او و انسان مورد نظر اسلام در آن زمان مهمترین دغدغههاى حضرت امام جفعر صادق(ع)بوده است اعتقادات عقلانى، اخلاق بایسته و دستورالعملهاى فردى واجتماعى (فقه) مهمترین حوزه هایى بود كه امام صادق(ع) در آنهابه طرح و اندیشه دینى پرداختند و چون چنین شد، تشیع داراىشناسنامه رسمى گردید و مذهب ما به نام ایشان مزین شد. در ادامهنمونهاى از دیدگاههاى امام صادق(ع) كه نشان دهنده اسلام نابمحمدى(ص)،است ارائه مىگردد. گردآورنده: رحمان نجفی .
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 514]