واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: حکومت ايلخانيان يا رنسانس ايراني
كتاب «ايران در اوايل عهد ايلخانان، رنسانس ايراني» تاليف جورج لين را سيدابوالفضل رضوي ترجمه كرده است. در نگاه مؤلف كتاب، در دهههاي آغاز ايلخانان، دگرگونيهايي در جامعه ايراني ايجاد شد كه در دوران اسلامي بيسابقه بود.به گزارش ايبنا، در نگاه مؤلف كتاب، در قرن هفتم هجري، عصري كه اصطلاحاً دوره فاجعه ناميده شده است، ايران به عنوان يك كانون فكري و فرهنگي در سطح منطقه ظاهر شده و نقش سياسي پررنگي را در غرب آسيا بر عهده گرفت. در پي غارتگريهاي اسلاف هولاكو، ورود وي نه به عنوان يك فاتح، بلكه به عنوان يك منجي قلمداد ميشد و با استقبال عمومي همراه بود. در اوايل عهد ايلخانان حيات فرهنگي و ادبي ايران دچار تحول اساسي شد و نوعي نوزايي را از سرگذارند كه در كتاب حاضر با عنوان رنسانس از آن ياد ميشود. در اين عهد اقتصاد، جامعه و فرهنگ دگرگوني بنيادين حاصل شد و هويت ايراني رنگ و رويي ديگر يافته است. پس از آن كه ايران و سرزمين هاي شرقي، هجوم ويرانگر چنگيزخان و اردوي مغول را پشت سر گذاشت، در سال 654 قمري با حمله سازمان يافته ديگري توسط هولاكوخان مغول مواجه شد. هولاكو از سوي حكومت مركزي مغولان، ماموريت داشت تا نخست استحكامات اسماعيليه در ايران را نابود كند و آنها را وادار به تسليم سازد، سپس خلافت عباسي بغداد را براندازد. هولاكو از سوي حكومت مركزي مغولان، ماموريت داشت تا نخست استحكامات اسماعيليه در ايران را نابود كند و آنها را وادار به تسليم سازد، سپس خلافت عباسي بغداد را براندازدهولاكو پس از آن كه به هر دو هدف دست يافت، به اردوگاه اصلي خود بازنگشت و در ايران ماندگار شد و دولتي را بنيان گذارد كه در تاريخ ايران به نام «سلسله ايلخانان» مشهور است. آنها تا سال 736 قمري به حكومت خود ادامه دادند، تا آن كه با مرگ آخرين ايلخان، ابوسعيد بهادرخان، حيات سياسي سلسله آنها به پايان رسيد. «لين» در كتاب خود، با تمركز بر فرمانروايي هولاكو و آباقا، سعي ميكند تا ويژگيهاي متمايز و فضاي آسانگير و تساهل آن عصر را نشان دهد. به گمان او، چنان فضايي به رشد جامعه و اقتصاد آن كمك كرد. لين براي تشريح دوران ياد شده، از منابع متعدد تاريخي استفاده ميكند و در مجموع ديدگاه تازهاي درباره جامعه، حكومت، اقتصاد و فرهنگ ايراني ارايه ميدهد. كتاب جورج لين در يك مقدمه و 9 فصل تنظيم شده و با نظمي منطقي و ساختاري محتوايي، ارايه شده است.فصل اول:نويسنده در اين اثر به نقد نظريه محققاني ميپردازد كه ميان دوره نخست ايلخانان و دورهاي كه آنان پس از غازان خان، دست به اصلاحات زدند، تفاوت قائل ميشوند. به نظر او دوره هولاكو و آباقا، عصر نوزايي و همگرايي رعايا و حكومت است. او به ارزيابي منابع تاريخي آن روزگار ميپردازد و به مقايسه دو منبع مهم «تاريخ جهانگشاي جويني» و «طبقات ناصري» دست مييازد. بازنگري مولف از منابع آن عصر، به اين نتيجه ميانجامد كه ميبايد تصويري ديگر و متفاوت با آنچه تاكنون درباره دوره آغازين حكومت ايلخانان نوشتهاند، ترسيم كرد. "لين" در كتاب خود، با تمركز بر فرمانروايي هولاكو و آباقا، سعي ميكند تا ويژگيهاي متمايز و فضاي آسانگير و تساهل آن عصر را نشان دهد. به گمان او، چنان فضايي به رشد جامعه و اقتصاد آن كمك كردفصل دوم: اين فصل که «عقوبت آسماني يا مشيت پنهاني الهي» نام دارد كوشيده است تا با بهرهگيري از منابع، تلقي عمومي جامعه، نسبت به حكومت نوظهور ايلخانان را نشان دهد و برداشتي متفاوت را در سنجش با پژوهشهاي مغولشناسان ديگر عرضه كند. جورج لين در اين فصل از آمدن هولاكو خان به ايران و قصد او براي انهدام قلعههاي اسماعيليه سخن ميگويد و به تشريح آن رويداد ميپردازد. فصل سوم:مؤلف در اين فصل(تحت عنوان «سقوط بغداد و پيامدهاي آن»)از برخورد هولاكو و سعي او در استفاده صحيح از شرايط آن روزگار، ياد کرده و چگونگي فتح بغداد و نابودي خلافت و نوع ارتباط شيعيان با اين واقعه را بررسي ميکند.فصل چهارم:مولف در اين فصل به تشريح و تحليل خطراتي ميپردازد كه از خارج، مرزهاي ايلخانان را تهديد ميكرد و آنها را به همگرايي بيشتر با رعاياي ايراني تشويق ميساخت. تاثيرگذاري مناسبات خارجي با ديگر خاندانهاي مغولي و مملوكان مصر نيز از نظر دور داشته نشده است. در اين فصل به ويژه به سياست آباقا در برخورد با مسيحيان غربي اشاره ميشود. نويسنده، چنان سياستي را از سر تدبير تلقي ميكند. ارتباط و همسويي آباقا با قدرتهاي اروپايي براي تشكيل اتحاديهاي عليه مملوكان مصر، از ديگر موضوعاتي است كه مورد توجه قرار گرفته است.مؤلف در فصلهاي بعدي به ترتيب به بررسي "ايالات"، "خاندان جويني"، "نقش خواجه نصيرالدين طوسي"، "شعرا، صوفيان و قلندران" و مسايلي از اين دست ميپردازد.كتاب «ايران در اوايل عهد ايلخانان، رنسانس ايراني» تاليف جورج لين و با ترجمهي سيدابوالفضل رضوي، با شمارگان 1000نسخه و بهاي 10000 تومان منتشر شده است.گروه کتاب تبيان - محمد بيگدلي
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 255]