واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: بعضي اظهار نظرهاي شيخ الرئيس درباره ي سرطان بعد از گذشت 10 قرن هنوز معتبر است. بيش از يك هزار سال قبل، ابوعلي سينا حكيم وارسته، برجسته و منحصر به فرد ايراني اولين كسي بوده كه در تاريخ بشر از سرطان به درستي صحبت كرده است. بعضي از جملات و عقايد سرطان شناسي ابوعلي سينا با گذشت 10 قرن هنوز تغيير محسوسي نكرده است. زكاوت، پشتكار و تحقيق مستمر ابوعلي سينا توانسته است از او طبيبي استثنايي در عالم خلقت معرفي كند. ابوعلي سينا به دليل شناخت عميقي كه از فقه و فلسفه ي اسلامي داشت و با آگاهي از امور اجتماعي و سياسي وقت، جامعيت لازم را براي حكمت و طبابت پيدا كرده بود. او از علم تشريح اطلاع خوبي داشت و حتي روابط بين اعضاي بدن را كه به صورت عادي ارتباط تشريحي ندارند، شناخته بود. او در كتاب قانون خود ارتباط بيماري هاي پستان و رحم و تخمدان ها را شناخته و گزارش كرده است. اين رازي است كه يك هزار سال بعد از وفات وي روشن شده است. ابوعلي سينا از سرطان به عنوان "ورم سرطاني" ياد مي كند و آن را به خوبي تعريف كرده و دسته بندي مي كند. ورم سرطان چند نوع گوناگون دارد كه از اين قرار هستند: 1) ورم سرطاني كه بسيار درد دارد. 2) ورم سرطاني كه كمتر درد همراه دارد و آرام است. 3) ورم سرطاني كه چرك مي كند. اين نوع سرطان از ماده ي سودايي به وجود آمده است كه آن ماده ي سودايي نيز سوخته ي خلط صفرايي خالص است و با ماده ي ديگري مخلوط نيست. 4) ورمي سرطاني كه ثابت و بي حركت است و چركين نمي شود. گاهي رخ مي دهد كه ورم سرطان چركين به ورم سرطان بدون چرك تبديل شود. گاهي هم اتفاق مي افتد كه ورم سرطاني بدون چرك به ورم سرطاني چركين تبديل شود. اين حالت وقتي رخ مي دهد كه طبيب آن را عمل كرده و با نيشترزني ورم را به چرك كردن درآورده است و در نتيجه كناره هاي ورم غليظ تر و سخت تر شده اند. ابوعلي سينا درباره ي علت نامگذاري سرطان كه به معناي خرچنگ است، چنين اظهار عقيده مي كند: چرا اين نوع از ورم را «سرطان» ناميده اند كه سرطان معني «خرچنگ» را مي دهد؟ به عقيده ي من، در اين نام گذاري يكي از دو حالت زير را در نظر داشته اند: 1) ورم سرطان به اندامِ ورم زده چنان چنگ اندر زده است كه خرچنگ شكار خود را در بر گرفته و چنگ اندر آن مي زند. 2) ممكن است از آن رو نامش را سرطان گذاشته باشند كه ورم به شكل و شمايل خرچنگ بوده، مستدير(مُدَوَر) است، رنگش به رنگ خرچنگ شبيه است و شعبه هايي را از خود پراكنده است كه به پاهاي خرچنگ كه در پيرامونش قرار دارند، شباهت دارد. شيخ الرئيس تفاوت هاي درستي بين ورم غير سرطاني كه آن را ورم سقيروس گفته، با ورم سرطاني ذكر كرده است. ورم سقيروس منظور ورم هاي سخت است كه تموج(موج دار) دارد و كاملاً سفت ولي خوش خيم است. ما همه ي توده هاي خوش خيم اندام ها و اعضا را منطبق با ورم سقيروس مي دانيم. اما ورم سرطاني با آن متفاوت است كه اين تفاوت از زبان ابوعلي سينا در كتاب قانون جلد چهارم به شرح زير است: ورمي را سرطان مي ناميم كه منشا آن سوخته ي ماده ي خلط صفرايي تبديل شده به ماده ي سودايي است. يا نوع ديگر از خلط است كه سوخته است و ماده ي صفرايي در آن بوده و به سودايي تبديل شده است. شايد علم امروز ما با علم يك هزار سال پيش ابوعلي سينا درباره ي سرطان تغيير محسوسي نكرده باشد. منظور از سرطان موقعيتي است كه ضايعه از محل اصلي خود حركت كرده و به نقاط ديگر بدن دست اندازي كرده باشد. فرق ميان ورم سرطان و ورم سقيروس از قرار زير است: ورم سرطان درد دارد. به شدت و حِدّت آزاردهنده است. نوعي تپيدن دارد و به سرعت افزايش مي يابد، زيرا ماده ي به وجود آورنده اش در اندازه زياد است و بادكردگي همراه دارد. سبب اين بادكردگي آن است كه ماده ي به وجود آورنده ي ورم وقتي از جاي خود به حركت درافتد، به سوي اندامي راهي مي شود كه در حالت غليان و جوشش باشد. در ورم سرطاني، رگ مانندهايي (شعبه هايي) همانند پاهاي خرچنگ از ورم كشيده شده اند و اطراف ورم را اشغال كرده اند. ورم سرطان به سرخ رنگي ورم فلغموني نيست. سرخ رنگي اش تمايل به سياه رنگي و بدرنگي و سبزرنگي دارد، كه ورم سقيروس اين حالت ها را ندارد. ورم سرطان اكثراً بدون سابقه سر بر مي آورد، اما ورم سخت( كه سقيروس ناميده مي شود)اكثراً از ورم گرم نتيجه مي شود. فرق ورم سرطان با ورم سقيروس خالص در اين است كه ورم سرطان داراي حساسيت است، اما ورم سقيروس خالص هيچ حساسيتي ندارد. بوعلي سينا سرطان را در حدي از كمال شناخته است كه درمان آن را به خوبي توضيح مي دهد. تعريف ايشان از درمان سرطان تا امروز تغيير نكرده است. او مي گويد: اگر در سرآغاز پيدايش ورم سرطان به علاج بپردازي ممكن است بتواني در حالتي كه هست آن را نگهداري و نگذاري بزرگ تر شود و بيشتر نمود كند و نگذاري به چركين شدن برسد. گاه گاهي اتفاق افتاده كه چون در سرآغاز پيدايش ورم سرطاني به علاجش پرداخته اند، از بين رفته و بيمار شفا يافته است. اما اگر ورم ريشه دوانيد و خود را محكم كرد، علاجي ندارد و شفا نمي يابد. امروز هنوز مناسب ترين راه درمان سرطان را در بسياري از موارد جراحي مي دانيم و برداشتن ضايعه، اولين هدف جراحان سرطان است. شرط موفقيت در اين باره آن است كه سرطان در مراحل اوليه كشف و تحت درمان قرار گرفته باشد. شيخ الرئيس نيز معتقد است: اگر ورم سرطان كوچك باشد، شايد به وسيله ي قطع كردن از بين برود و دستور عمل كردن و بريدن سرطان را چنين مي گويد: بايد علاوه بر اصل ورم، هر چه كه از ورم تاثيرپذير و از آن منشعب شده و در پيرامون ورم موجود است و مي داني كه ممكن است به همه ي رگ ها چنگ بزند، همه را به كلي ريشه كن كني و از بيخ و بن برآوري و چيزي از آن باقي نماند كه از ورم آبياري شود. بگذار خون زيادي از اثر جراحي از جاي جراحي خارج شده و بيرون بريزد. شايد علم امروز ما با علم يك هزار سال پيش ابوعلي سينا درباره ي سرطان تغيير محسوسي نكرده باشد. منظور از سرطان موقعيتي است كه ضايعه از محل اصلي خود حركت كرده و به نقاط ديگر بدن دست اندازي كرده باشد. او در اين باره مي گويد: ممكن است ورم سرطان در اندرون بدن پيدا شود و به حالت پنهاني باشد. در اين باره چنانكه بقراط فرمايد، بهتر آن است ورم تحريك نشود، زيرا همين كه به حركت درآمد به مرگ بيمار خاتمه مي يابد. اما اگر ورم را به حالت خود بگذاري و به علاجش نپردازي ممكن است مدت ماندگار بودن ورم به طول انجامد و تا حدي بيمار احساس بهبودي كند، به ويژه اگر غذاي بيمار سازگار باشد، يعني غذاهايي بخورد كه سردي بخش و رطوبت زا باشند و ماده ي غذايي آرام و سالم توليد كنند، غذاهاي سازگار با بيمار سرطان زده از قبيل: آبجو(ماءالشعير)، ماهي رضراضي، زرده ي تخم نيم بند و امثال آنهاست. به جز جراحي، ابوعلي سينا نسخه هاي متعدد دارويي نيز براي سرطان هاي مختلف تجويز كرده است كه بعضي خوراكي هستند و بيشتر به صورت موضعي استفاده مي شوند. اگرچه تلاش براي شناخت محتواي آنها و شيوه ي اثربخشي صورت نگرفته است و از اين بابت علم امروز به ابوعلي سينا بدهكار است، اما به هر حال بعضي از آنها را مي شناسيم كه در موارد مختلف اثربخش هستند.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نیک صالحی]
[مشاهده در: www.niksalehi.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 1494]