جبهه جبهه شرح درد اختلاف

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: جبهه جبهه شرح درد اختلاف
ايران > احزاب - علي شاكر:
صداي ملت ضمن پاي‌بندي به منشور اصول‌گرايي به شدت بر حفظ وجهه انتقادي نمايندگان مجلس تأكيد دارند.

اواسط تابستان كه شيوخ اصول‌گرايي چون آيت‌الله مهدوي كني و آيت‌الله يزدي، با چراغ توافق گرد شهر اصول‌گرايان مي‌گشتند تا ديو و دَد تاريكِ اختلاف را از ميان‌شان بيرون كنند، به ناگه جبهه‌اي از هواي تفاوت سليقه و سهم‌خواهي چراغ را رو به خاموشي برد. جوري كه بزرگان هفتِ به‌علاوه هشتي هم نتوانستند جلوي پراكندگي نظرات را بگيرند. از اين چراغ هركس بيرقي بلند كرد و جبهه‌اي ساخت با نام‌ها و رنگ‌هاي مختلف؛ جبهه‌اي ساخت كه در اصل و عقيده با ديگر همشهري اصول‌گراي‌اش چندان فرقي نمي‌كرد. اما چه شد كه اين همه جبهه سر برآورد و اين جبهه‌ها كدامند؟

هرچند كه «جبهه» ريشه‌اي عربي دارد به معني «پيشاني» اما براي ما فارسي‌زبان‌ها جبهه يعني خط مقدم. همان خط مقدمي كه صادق مشكيني فيلم «ليلي با من است» وقتي اسم‌اش مي‌آمد، آب دهان فرو مي‌خورد و به ترس لبخند محوي روي چهره‌اش مي‌نشست؛ ولي ما بينندگان خوب مي‌دانستيم كه جبهه تنها خط مقدم جنگ نيست، بلكه قرارگاهي است كه نام‌هايي چون شهيد، شهادت، مقاومت و ايثار به خود مي‌گيرد و بودن در ميانه آن دل شير مي‌خواهد. تقدس لفظ جبهه البته به خاكريزهاي سال‌هاي مقاومت ختم نشد و جامه‌اي تن كرد از جنس سياست و انتخابات؛ جامه‌اي كه پيش از اين هم بر تن داشت، اما تقدس‌اش از نام وطن مي‌آمد و مقاومت كه البته فقط مخصوص ايران نبود و نيست.

آن 19 نفري كه همراه دكتر مصدق نسبت به آزاد نبودن انتخابات دوره شانزدهم مجلس شوراي ملي در دربار تحصن كردند، براي نخستين بار «جبهه ملي» ناميده شدند. نيمه قرن بيستم ابتدا در خاوردور و سپس خاورميانه، گروه‌ها و دسته‌هايي از چندين حزب با عقايد متفاوت تشكيل شدند كه در يك موضوع سياسي اتفاق نظر داشتند.

در اين ميان، معمولاً افراد و احزابي كه در يك جبهه شركت مي‌كنند، متعهد مي‌شوند كه اختلافات خود را به‌طور موقت كنار بگذارند و به موضوع مورد اتفاق بپردازند. جبهه‌ها، مثل احزاب طبقه ويژه‌اي را رهبري نمي‌كنند و فقط براي منافع آن طبقه ويژه نمي‌جنگند و از طرف ديگر اساسنامه، دبيركل و كنگره‌هاي ساليانه ندارند.

بدين ترتيب، با موتور محركه هدف مشترك (كه در بيشتر مواقع كوتاه‌مدت هم هست) منافع مشتركي را دنبال مي‌كنند، كه رسيدن به هدف مي‌تواند يا اين ياران موافق را پراكنده كند (مثل جبهه متحد اصول‌گرايي در زمان انتخابات مجلس هشتم)، يا اين‌كه چنان آنان را به هم گره بزند كه از جبهه مشترك خود حزبي بسازند و پايگاهي (مثل اتفاقي كه سال‌هاي پيش براي برخي جبهه‌هاي اصلاح‌طلب افتاد).

البته يادمان باشد كه جبهه‌هاي اصول‌گرايي امروز اندك تفاوتي با جبهه‌هاي پيشين دارند؛ اين‌كه هسته مركزي اين جبهه‌ها را سرشاخه‌هاي حزب تشكيل مي‌دهند. شايد به همين خاطر هم باشد كه نام يك چهره شاخص در چندين جبهه مشترك است.

بيرقي برداشتند، جبهه‌اي آراستند

هرچند كه تمام شاخه‌هاي اصول‌گرايي دعوت و هم‌گرايي در جلسه 7+8 را لبيك گفتند و آيت‌الله مهدوي كني هم در همان جلسه تأكيد كردند: «ما گروه‌گرا نيستيم بلكه اصول‌گراييم»، اما به نظر مي‌رسد علي‌رغم تمام شعارهاي وحدت‌بخش، حضور پر رنگ برخي از نمايندگان مجلس، به‌ويژه در گروه هشت نفره‌اي كه به گروه 7 پيوست، زمزمه‌ها را براي جدايي گروه اصول‌گرايان از جبهه متحد آغاز كرد.

برخي مي‌گويند كه نمايندگان فعلي وقتي مي‌خواستند فهرست 30 نفره كانديداهاي تهران را تنظيم كنند، تا مي‌توانستند از دوستان خود استفاده كرده‌اند. كاري كه با واكنش برخي از چهره‌هاي شاخص جامانده از فهرست مواجه شد. پس هركدام علم استقلال برداشتند و فهرستي تنظيم كردند و جبهه‌اي آراستند.

از ميان گروه‌هاي منشعب شده، هرچند كه جبهه‌هاي «متحد»، «ايستادگي» و «پايداري»، جبهه‌هاي سياسي و به نسبت با سابقه‌اي بودند، اما جبهه‌هاي «بصيرت و بيداري اسلامي»، «ائتلاف بزرگ اصول‌گرايان»، «مهرورزي و عدالت» به ترتيب با محوريت شهاب‌الدين صدر، حسن غفوري‌فرد و نزديكان دولت و «صداي ملت» با محوريت علي مطهري در ميان اصول‌گرايان تازه سر برآورده‌اند و ممكن است هم‌اكنون كه اين مطلب را مي‌خوانيد باز هم چهره‌ شاخصي از فهرستي جا مانده باشد و براي (از قافله جبهه‌ها عقب نماندن) سوار بر جبهه‌اي ديگر مشغول تاختن. غافل از اين‌كه اين رقيبان جبهه‌ها، رفت و برگشت‌هاي پارتيزاني دارند.

اصول‌گرايي يا گروه‌گرايي؟

رايحه خوش خدمت كه تشكيل شد، انتخابات دور سوم شوراها را برد، اما اختلاف‌نظرها ميان اصول‌گرايان دولت و مجلس هم‌چنان ادامه داشت، پس اصول‌گرايان در نشستي با 15 نفر از چهره‌هاي شاخص اصول‌گرا منشور اصول‌گرايي و توافق براي حصول به وحدت را تدوين كردند. اين وحدت توانست در انتخابات مجلس، راه پيروزي را براي اين گروه هموار كند.

اما در انتخابات مجلس بعدي اختلاف در ميان اردوگاهي كه اكنون بي‌رقيب، يكه‌تاز ميدان بود بيشتر شد. جبهه متحد اصول‌گرايان، متشكل از سه ضلع جبهه پيروان خط امام و رهبري، جمعيت ايثارگران انقلاب اسلامي و ائتلاف رايحه خوش خدمت بود كه منتقدان جبهه متحد اصول‌گرايان، همواره از دولتي بودن و انحصارطلبي آن انتقاد مي‌كردند.

اين جبهه از دو كميته تشكيل شده است؛ «هيأت داوري» و «هيأت اجرايي» يا همان 7+8. اين دو، تحت هدايت حضرت آيت‌الله مهدوي كني دبير كل جامعه روحانيت مبارز و نيز حضرت آيت‌الله يزدي دبير كل جامعه مدرسين حوزه علميه قم قرار دارند. «سيد‌هاشم حسيني بوشهري» نايب رئيس جامعه‌ مدرسين، «عباس كعبي» عضو جامعه‌ مدرسين‌ و حقوق‌دان شوراي نگهبان، «سيد رضا تقوي» عضو جامعه روحانيت مبارز، «محمد حسن ابوترابي فرد» نائب رئيس مجلس هشتم و عضو جامعه روحانيت مبارز، «علي اكبر ولايتي» مشاور مقام معظم رهبرى در امور بين‌الملل و هم‌چنين «غلامعلي حداد‌عادل» رئيس مجلس هفتم و نماينده مجلس هشتم، و «حبيب‌الله عسگراولادي» دبير كل جبهه پيروان خط امام و رهبري در جايگاه اعضاي هيأت داوري در جبهه متحد قرار دارند.

هيأت اجرايي نيز شامل «حسين فدايي» نماينده مردم تهران در مجلس هفتم و هشتم، «عليرضا زاكاني» دبير كل جمعيت رهپويان انقلاب و نماينده مجلس هفتم و هشتم، «محمدرضا باهنر» دبير كل جامعه مهندسين و نماينده مجلس در دوره‌هاي دوم، سوم، چهارم، پنجم، هفتم و هشتم است.

«منوچهر متكي» وزير امور خارجه در دولت نهم و دهم، «سيدمهدي خاموشي» رئيس سازمان تبليغات اسلامي و «كاظم جلالي» نماينده مردم تهران در مجالس ششم، هفتم و هشتم نيز از ديگر اعضاي هيأت اجرايي جبهه متحد اصول‌گرايان هستند.

جبهه متحد از تابستان فعاليت جدي خود را آغاز كرد و در همان زمان آيت‌الله مهدوي كني تأكيد كردند: «معناي اصول‌گرايي اين است كه شاخص اقدامات ما اصول باشد، نه افكار گروهي و خصوصي ما. اگر ما از اين نمايندگي تفسير گروهي انجام دهيم، ممكن است بحث سهم‌خواهي مطرح شود كه درست هم نيست». اما برخي از همراهان دست روي اختلافات گذاشتند و حركتي موازي با جبهه متحد را سازمان دادند.

محصولي چه‌گونه گروه راه انداخت؟

افرادي چون حسينيان، آقا تهراني، زارعي و رسايي، تحت حمايت صادق محصولي به نوعي همان ستادهاي رايحه خوش خدمت را بازسازي كردند. البته اين گروه تأكيد دارد ميان احمدي‌نژاد و جريان انحرافي تفكيك قائل است. آن‌ها به نوعي خود را رو سپيد جريان‌هاي پس از انتخابات رياست‌جمهوري 1388 مي‌بينند و از آنجايي كه مدعي‌اند مثل برخي از ساكتان آن زمان نظاره‌گر نبوده‌اند و بصيرت داشته‌اند، بنابراين مي‌توانند سهم بيشتري در فهرست انتخاباتي داشته باشند! البته اين انشقاق را مثبت هم مي‌بينند به‌طوري كه حجت‌الاسلام حميد رسايي از اعضاي شوراي مركزي اين جبهه تاكيد دارد: «ما از همان روز اول اعتقاد داشتيم اگر ما با هم وحدت كنيم، پس چه كساني با هم رقابت كنند؟ » اين گروه كه به «گروه محصولي» هم در رسانه‌ها مشهور شد، نام «جبهه پايداري» را براي خود انتخاب كرد. وزيران پيشين دولت محمود احمدي‌نژاد، جمعي از اعضاي فراكسيون انقلاب اسلامي مجلس و تعدادي از سياستمداران و روحانيون از اعضاي اين جبهه‌اند.

«مرتضي آقاتهراني» و «باقري لنكراني» هر يك به ترتيب در جايگاه دبير و سخنگوي جبهه پايداري قرار دارند و افرادي همچون «محمد سليماني»، «مسعود ميركاظمي»، «زهره طبيب‌زاده»، «سيد مهدي‌هاشمي»، «ناصر سقاي بي‌ريا»، «فاطمه آليا»، «حميد رسايي» و «كوچك‌زاده» نيز اعضاي اين جبهه را در تهران تشكيل مي‌دهند.

يكي از مهم‌ترين بهانه‌هايي كه آنان را از جبهه متحد جدا كرد، اعتراض به حضور نام‌هايي چون علي لاريجاني و محمدباقر قاليباف در كميته آن جبهه بود. گروه محصولي تأكيد مكرري بر محوريت آيت‌الله مصباح يزدي داشت، به‌رغم اين‌كه ايشان محوريت خود را تكذيب و البته آشكارا چهره‌هاي حاضر در جريان پايداري را تأييد و در ضمن به وحدت تشويق مي‌كردند. البته جبهه پايداري وقتي ديد كه جبهه متحد شروط‌اش را نمي‌پذيرد، دهم بهمن ليست مستقلي ارائه كرد.

جبهه ايستادگي؛ وحدتي كه به كثرت نشست

اين فهرست‌هاي مستقل تنها به جبهه پايداري ختم نشده است و جبهه ايستادگي هم به عنوان يكي از شاخه‌هاي اصول‌گرايي، مدتي است كه در عرصه فعاليت‌هاي سياسي، فرهنگي و اجتماعي فعال شده است.
اين جبهه از كنار هم قرار گرفتن گروه‌هاي مختلفي تشكيل شده است كه برخي از آنان عبارتند: از تشكل‌هايي هم‌چون جبهه حاميان ولايت، حزب توسعه و عدالت ايران اسلامي، جمعيت آبادگران جوان ايران اسلامي، جمعيت جوانان انقلاب اسلامي، جمعيت پيروان حضرت زينب(س)، حزب سبز، حزب نيك‌انديشان ايران اسلامي، انجمن بين‌المللي جنبش ضد صهيونيستي، مجمع اسلامي آرمان ملت ايران، خدمت‌گزاران ايران اسلامي و هم‌چنين حزب اسلامي ايران زمين تشكيل شده است.

از جمله اعضاي اين جبهه مي‌توان به نام «حجت‌الاسلام حبيبي» دبير كل جبهه ايستادگي ايران اسلامي، «حجت‌الاسلام سيد محمود علوي» رئيس شوراي عالي اين جبهه، «حسن بيادي» سخنگو و هم‌چنين «حسين كنعاني» عضو شوراي مركزي جبهه ايستادگي اشاره كرد.

اين جبهه هم وقتي اواخر تير ماه فعاليت رسمي خود را براي انتخابات مجلس نهم آغاز كرد، بر سر موضع وحدت با جبهه متحد ايستاد. اما با نزديك شدن به انتخابات و در بهمن ماه، روشن شد كه گويي گروهي نمي‌خواهد پا از كفش اختلاف و پراكندگي در آورد. از آن‌جايي كه شروط اين جبهه براي جبهه متحد اصول‌گرايان قابل پذيرش نبود، جبهه ايستادگي بر سر ارائه ليستي مستقل از كانديداهاي خوب ايستاد.

ائتلاف بزرگ منتقدان اصول‌گرا

اين تنها جبهه ايستادگي(گروه محصولي) نبود كه از نبودن ميان ليست جبهه متحد گله داشت. برخي ديگر از سرشناس‌ترين منتقدان دولت در مجلس نيز، به روند چينش اسامي در اين ليست اعتراض داشتند و از آن‌جايي كه در اين مدت با صراحت لهجه خود و انتقادهاي مستمر از دولت براي خود اعتباري دست و پا كرده بودند، مي‌دانستند كه جا ماندن‌شان از ليست جبهه متحد چندان هم براي‌شان بد نشده.

مطهري، كاتوزيان و عباس‌پور سه نماينده شاخص اين گروهند كه وقتي استقلال جبهه‌شان قطعي شد نام جبهه «منتقدان دولت» را به «صداي ملت» تغيير دادند و قرار است ليستي مستقل ارائه كنند. ليستي كه به نظر مي‌رسد چهره‌هاي مستقل جا مانده از جبهه متحد را نيز در خود جاي دهد.

در اين ميان، حسن غفوري‌فرد كه قرعه نگذاشته در ليست جبهه متحد باشد، جبهه مستقلي تشكيل داده كه به قول خودش نيمي از اعضاي آن با ليست جبهه متحد يكي است و اتفاقا چهره‌هاي شاخص جبهه صداي ملت هم در ائتلاف فراگير او حضور دارند و آرمان‌هاي ائتلاف خط امام(ره) و رهبري را دنبال مي‌كنند.

جالب اينجاست كه نام سه چهره شاخص جبهه صداي ملت در جبهه «حاميان ولايت» نيز به چشم مي‌خورد. دلاور صيامي دبيركل اين جبهه است و نامزدهايش هم عبارتند از: علي مطهري، سيد محمود علوي، محمد حسن ابوترابي فرد، محمدزاده، قاسم ميپور، پرويز سروري، الياس نادران، نبي رودكي، قهرماني فرد، علي اصغرخاني، حسين مظفر و مرتضي غرقي. كه با اضافه شدن كاتوزيان، عباس‌پور، مخزن‌موسوي و شيخ‌الاسلام، اين فهرست 16 نفره شد.

جالب‌تر اين‌كه باز اين‌ نام‌ها با اندكي اختلاف در جبهه «ائتلاف جهادگران ايران اسلامي» به چشم مي‌خورد كه مدعي‌اند بيش از هشت سال است فعاليت‌هاي سياسي دارند و با تأكيد بر ولايت‌پذيري، معتقدند اگر اين مهم به‌درستي در كشور مورد توجه قرار مي‌گرفت، اكنون شاهد اختلاس‌ سه‌هزار ميلياردي نبوديم. به گفته وهاب عزيزي كه دبير كل اين جبهه است قرار است ليست‌هاي تهران و شهرستان اين جبهه به‌طور مستقل ارائه شود.

اين گروه ضمن پاي‌بندي به منشور اصول‌گرايي به شدت بر حفظ وجهه انتقادي نمايندگان مجلس تأكيد دارند. در ميان منتقدها گرچه جبهه «مردم‌سالاري» سبقه‌اي اصلاح‌طلبانه دارد و از آبشخور حزبي به نسبت شناخته شده تغذيه مي‌كند، اما به نظر نمي‌رسد سطح انتقادهاي آن از نظرات مطهري بالاتر برود. مطهري در همايش اخير اين گروه نيز سخنراني كرد و بر حضور حداكثري پاي صندوق‌هاي راي تأكيد كرد.

جبهه‌اي كه سرليست‌اش ردصلاحيت شده؟

به نظر مي‌رسد جا ماندن از ليست جبهه متحد اصول‌گرايان به‌ويژه براي شهاب‌الدين صدر كه زماني خود يكي از چهره‌هاي شاخص جبهه متحد محسوب مي‌شد، خيلي سخت آمد و يك روز پس اعلام موجوديت جبهه صداي ملت، جبهه‌اي تشكيل داد با نام «بصيرت و بيداري» تا نشان دهد به اين راحتي‌ها خود را از تك و تا نمي‌اندازد و اگر ياران، موافق و همراه او نيستند، شهاب‌الدين خود مي‌تواند ساربانِ كارواني ديگر باشد.

كارواني كه خود حاصل ائتلاف برخي انجمن‌ها نظير انجمن اسلامي پزشكان ايران، انجمن اسلامي فرهنگيان ايران، جامعه اسلامي كارگران، جامعه اسلامي دانشجويان، كانون دانشگاهيان ايران اسلامي، حزب اعتدال‌طلبان ايران اسلامي، حزب اسلامي ايران زمين، انجمن اسلامي فارغ‌التحصيلان ايتاليا، ژاپن، انگلستان، جمعيت پيروان ولايت مطلقه فقيه، كانون اسلامي جوانان ايران، جمعيت جهادگران ولايي، جمعيت اسلامي مهندسين، جامعه اسلامي فرهيختگان ولايي است.

جبهه‌هايي با چراغ‌ خاموش‌

در اين ميان برخي از گروه‌ها مانند جبهه «توحيد و عدالت»، با چراغ خاموش حركت مي‌كنند و تا زمان نوشته شدن اين گزارش هنوز ليستي ارائه نكرده‌اند. اما به‌خاطر مرموز بودن، بسياري آنان را منتسب به جريان انحرافي كرده‌اند.

اگر چه خودشان اين امر را به‌شدت تكذيب و تنها خود را جمعي از دانشجويان و طلاب حامي گفتمان انقلاب و دولت اسلامي معرفي مي‌كنند. از ديگر جبهه‌هايي كه سعي مي‌كنند پيشوند انحرافي را از نام خود دور نگه دارند، جبهه «جنبش عدالت و مهرورزي» است كه خبرگزاري‌ها از تشكيل همايش پرزرق و برق آنان در هتلي 5 ستاره در مشهد انتقاد كرده بودند.

يكي ديگر از اين گروه‌ها جبهه «عدالت و رفاه» است كه با جمعيت وعاظ ولايي، ستاد امتداد مهر، ستاد حاميان ولايت، ستاد مهرورزي، گروه 72 ايران اسلامي، ‌حزب رفاه ايرانيان و حزب توسعه مديريت اسلامي ائتلاف كرده است. به اين فهرست منتقدان جبهه «دانشگاهيان انقلاب اسلامي» را نيز بيا‌فزاييد كه از 6 تشكل دانشگاهي با دبيركلي دكتر حسيني، وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي تشكيل شده است.

اين جبهه هم گرچه به مانند جبهه «حاميان دولت اسلامي» نسبتي ميان خودش و اسفنديار رحيم‌مشايي نمي‌بيند، اما از آن‌جايي كه نحوه عملكرد آن مانند ديگر گروه‌هاي اصول‌گرا چندان رو نيست، نمي‌توان درباره آن قضاوت درستي انجام داد. اين‌جا در شهر اصول‌گرايان چراغي روشن است از توافق و وحدت، كه مردم‌اش چندان توجهي به آن ندارند و هريك شمع خود را براي ميزباني از پيروزي افروخته‌اند. اما مگر پيروزي چه‌قدر وقت دارد كه مهمان همه اين خانه‌ها شود؟ جبهه‌ها و خانه‌ها مدام سر و شكل نو مي‌آرايند، گويي كه پيروزي جز خانه و جبهه آنان جايي براي اطراق ندارد. بايد صبر كرد و ديد افكار عمومي نسيم پيروزي را به سمت اردوگاه متكثر اصول‌گرايان مي‌فرستد يا اين‌كه سبد رقيبان‌اش را پر محصول مي‌كند.

همشهري ماه

سه|ا|شنبه|ا|5|ا|ارديبهشت|ا|1391

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 49]