چين اروپايي مي‌شود

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: چين اروپايي مي‌شود

مي‌شنويم مردم ايسلند، «برهت گريمز استادير» منطقه‌اي دورافتاده در شمال شرقي اين كشور را به‌عنوان نقطه‌اي به همان اندازه آرام كه مي‌توانيد اميدوار باشيد در روي زمين پيدا كنيد توصيف مي‌كنند. در اين منطقه از حلقه مزرعه‌ها و مهمانخانه‌ها، مي‌توانيد چراغ‌هاي خيره‌كننده شمال، جاده ماشين‌رو به قدرتمندترين آبشار اروپا را كه اندكي دورتر واقع شده است تماشا كنيد و طبق گزارش وب سايت منطقه، از آسمان بلورين زيباي بزرگ و چشم‌اندازهاي كوه‌ها لذت ببريد.

اما آنچه كه در هفته‌هاي اخير مردم را در گريمز استادير سرگرم كرده است؛ جنگ بر سر قدرت اقتصادي فزاينده چين است. طرحي كه بوسيله هوآنگ ‌نابو رئيس ميلياردر گروه سرمايه‌گذاري زونگ‌كان براي ساخت يك تفريحگاه گردشگري در اين منطقه ارائه شده است و يكي از شديدترين مجادله‌هاي ايسلند را از زماني كه بانك‌هايش سه سال قبل از درون از هم پاشيدند و بازارهاي منجيق‌سازي را با بك بحران مالي روبرو ساختند. موجب شده است. نابو (كه قبلاً يك مقام حزب كمونيست سابق بوده است)، ساخت يك هتل در بزرگترين منطقه حفاظت شده طبيعي اروپا و يك زمين گلف را پيشنهاد كرد، اما مقام‌هاي ايسلند اين طرح را در ماه نوامبر رد كردند چون فكر مي‌كردند وي به امكانات ديگر از جمله شركت‌هاي بالقوه بزرگ انرژي ايسلند چشم دارد. البته اين اولين تلاش مهم چين براي قطعه‌اي از دارايي كاملاً باز ايسلند است و احتمال نمي‌رود آخرين آن هم باشد.

يوناس پارلوپلزنر مقام ارشد سياست‌گذاري شوراي اروپايي روابط خارجي در لندن مي‌گويد «چشم‌اندازهاي باز ايسلند تنها براي موج وسيع گردشگران چيني كه به خارج سفر مي‌كنند جذاب نيست، بلكه آنها با منابع استرات‍ژيك چين در قطب شمال هم پيوند دارند.»‏

اين جنگ در يك گوشه آرام اروپا يك نگراني وسيع‌تر را در باره حضور فزاينده چين در قاره منعكس مي‌كند. در حالي كه اتحاديه اروپا تقلا مي‌كند زنده بماند و جلو سقوط اعضاي بدهكارش مانند يونان، ايتاليا، اسپانيا و پرتقال را بگيرد و مقام‌هاي مختلف براي ده‌ها ميليارد دلار پول نقد جهت توسعه صندوق ضمانت اروپا، به چين و ديگر بازارهاي نوظهور روي آورده‌اند؛ چين مشغول سبك و سنگين كردن خطرات و منافع در يك قدمي طرح‌هاي بزرگ است. اما اين موضوع جستجوي ستيزجويانه‌اش براي ديگر دارايي‌هاي اروپايي از گزينه املاك گرفته تا شركت‌هاي بزرگ جهاني را متوقف نكرده است.

در ماه نوامبر، لوجيوي، رئيس اجرايي صندوق دارايي مستقل 400 ميليارد دلاري چين گفت او مي‌خواهد اين صندوق يك شريك در طرح‌هاي زيربنايي 40 ميليارد دلاري بريتانيا بوده و اولين گام را براي كمك به بازسازي زيربناي لرزان غرب بردارد. تزريق‌هاي نقدي چين مي‌تواند به اروپا كمك كند هر كاري از تعمير پل‌هاي در حال ريزش و توسعه خطوط راه‌آهن سريع‌السير گرفته تا پركردن يك شكاف در طرح نجاتش انجام دهد.

در اين ميان نقش پكن در صحنه جهاني ـ كه نفوذش اغلب با اتهام‌هاي قدرت‌هاي غربي قبلاً‌ ثروتمند در مورد نقض حقوق بشر و اقدام‌هاي تجاري غيرمنصفانه تضعيف شده بود ـ پررنگ خواهد شد. با اين حال. خيلي‌ها مي‌ترسند اين امپراتوري، از بحران در منطقه يورو به عنوان فرصتي براي خريدن دارايي قاره اروپا به قيمت‌هاي پائين و گرفتن امتيازهاي سياسي درباره مسايلي مانند فروش‌هاي تسليحاتي و تجارت ـ در زماني كه رهبران اروپايي در موقعيتي نيستند كه چانه بزنند ـ استفاده كند.

مازاد عظيم چين ـ حدود 3 تريليون دلار در ذخاير ارز خارجي ـ و مكان در حال رشدش به عنوان ابرثروتمند، شديداً اروپائيان محاصره شده را كه مي‌ترسند مازاد مالي فوق‌العاده زياد اين كشور زندگي روزمره آنها را مورد تجاوز قرار دهد، نگران كرده است. شمار آسيايي‌هاي فوق‌العاده ثروتمند سال گذشته نزديك به 10 درصد افزايش يافت، به 2/3 ميليون رسيد و از 1/3 ميليون نفري اروپا جلو زد.

در حالي كه گردشگران چيني فروشگاه‌هاي مجلل پاريس و لندن را پر مي‌كنند، و مشغول تثبيت حضور خود در سرتاسر قاره اروپا هستند. تحليل‌گران پيش‌بيني مي‌كنند سرمايه‌گذاري‌ چين در همه چيز از جاده‌سازي گرفته تا مد درصدد است تا به سرعت، بويژه در حاليكه تلاش مي‌كند صنايع پيشرفته‌تري در داخل كشور بسازد، توسعه يابد.

روي آوردن به اروپا آخرين مرحله در ريخت و پاش مصرف چين است. اين كشور براي پاسخ گفتن به تقاضاي سيري‌ناپذيرش براي مواد خام ميلياردها دلار بي‌حد و حصر در كشورهاي داراي منابع غني در آفريقا و آمريكاي لاتين در 10 سال گذشته سرمايه‌گذاري كرده، شركت‌هاي دراز مدتي در نفت و گاز، سنگ‌آهن، مس و ساير مواد استراتژيك به امضا رسانده است. اما در حاليكه طبقه متوسط چين رشد مي‌كند و كارگرانش استانداردهاي زندگي بهتري را تقاضا دارند، پكن براي انتقال از صنايع اصلي مانند توليد و امور زيربنايي به توليدات و خدمات عالي كه جهان غرب در آنها پيشگام بوده است، زير فشار قرار دارد.

پالروپليزنر مي‌گويد: در حاليكه چين از كشورهاي نوظهور و ساير كشورهاي آسيايي فاصله مي‌گيرد، سرمايه‌گذاري در اروپا بطور چشمگيري افزايش خواهد يافت.‏فوران خريد هم‌اكنون آغاز شده است. چنانكه ميزان سرمايه‌گذاري مستقيم چين در اروپا از سال 2009 تا 2010 دو برابر شد و مي‌رود تا امسال هم افزايش يابد. ارقام هنوز كوچك هستند اما فرايند رو به بالا است.

حدود پنج سال قبل، سرمايه‌گذاري مستقيم چين در اروپا 3/1 ميليارد دلار بود، اما طبق يك گزارش شوراي روابط خارجي اروپا كه پالروپليرنر يكي از تهيه‌كننده‌هايش بوده است، در نيمه نخست سال 2001، سه معامله چين در اروپا، هر يك از اين مبلغ بيشتر بودند. اگر چه خطوط، تار و نامشخص‌اند، اما با تهاجم چين به اروپا از جمله سرمايه‌گذاري بوسيله دولت‌اش و صندوق‌هاي مستقل پول، شركت‌هاي چيني مشغول خريد كل موجودي شركت‌هاي اروپايي هستند.

ولخرجي‌هاي رسمي پكن روي بدهي منطقه يورو بيشترين توجه را جلب كرده است. سال گذشته دولت 500 ميليون دلار بدهي اسپانيا را خريد و قول داد مبلغ بيشتري از ايتاليا و يونان به عنوان راهي براي كمك به يورو و مصرف‌كنندگان قرض زده اروپايي، كه بزرگترين خريداران صادرات چين هستند، خريداري كند. اين كشور همچنين مأموريت دارد ذخاير ارزي خود را تنوع بخشيده و از دلارهاي آمريكا دور سازد.

به بركت يك جريان ثابت خريدهاي يورو در چند سال گذشته، هم اكنون تخمين زده مي‌شود يك چهارم دارايي‌ چين به يورو باشد، اما با وخيم‌تر شدن بحران منطقه يورو، مقام‌هاي چيني از جنون خريد يورو خود عقب نشسته‌اند.دانكن فريمن مسئول تحقيق در موسسه مطالعاتي چين معاصر بروكسل مي‌گويد: «يك برداشتي در چين در سطح حكومت و شركت‌ها وجود دارد كه يك علامت بزرگ برفراز اروپا مي‌درخشد كه مي‌گويد خطر، خطر، خطر.»

دولت چين همچنين با فشار عمومي در داخل براي مصرف بيشتر در درون كشور بر روي كارگران ناراضي كه با تورم شديد و خدمات اجتماعي ضعيف شده زير فشار قرار دارند، روبرو است. استيون تسانگ پروفسور مطالعات چين معاصر در دانشگاه ناتينگهام مي‌گويد وقتي مقام‌هاي چيني درباره سبك كردن مشكلات ديون اروپا بيانيه صادر مي‌كنند، مردم چين مي‌پرسند «چرا چين بايد منابع مالي‌اش را كه با دقت ذخيره كرده است، براي ضمانت اروپائيان كه غير مسئول بوده‌اند، مصرف كند؟»

در نتيجه، خريداران چيني آنقدر كه به سوي مارك‌هاي مجلل و صنايع استراتژيك اروپا كشيده مي‌شوند، به سوي ديون فوق‌العاده و دارايي عمومي هدايت نمي‌شوند. از سوي ديگر در حاليكه اتومبيل‌سازان چيني تقلا مي‌كنند وارد بازارهاي غربي شوند و تصوير نامرغوب ساخت چين‌شان را تكان دهند، در ماه‌ اكتبر، پانگ داو يانگمن شركت‌هاي اتومبيل‌سازي چيني موافقت كردند «ساآب» اتومبيل‌سازي در حال جان كندن سوئدي را به 140 ميليون دلار بخرند، و سال گذشته اتومبيل‌سازي جي لي چين واحد اتومبيل ولوو فورد موتورز را به قيمت 5/1 ميليارد دلار خريد.خريدهاي صنايع و فناوري‌هاي بالاتر به چين اجازه مي‌دهد كنترل محكم اروپا را بر صادرات فناوري دور بزند. گروه صنعتي وان هوآ يك سهم كنترل را در يك شركت شيميايي مجارستان به 6/1 ميليارد دلار و بلو استار يك شركت سيليكون را در نروژ به قيمت 2 ميليارد دلار خريداري كردند. همچنين در ماه ژوئن، سه سازنده صفحات خورشيدي چين 10 ميليارد دلار از دو بانك دولتي چين براي توسعه عمليات خود در اروپا جمع كردند. صندوق دارايي حكومت چين هم نسبت به خريد شركت ملي نفت اني ايتاليا و بزرگترين شركت برق اين كشور كه مي‌تواند بيش از 40 ميليارد دلار براي دولت ايتاليا جمع‌آوري كند، ابراز علاقه كرده است.

شركت‌هاي چيني عادت داشتند فكر كنند سرمايه‌گذاري در شركت‌هاي بيمار استراتژي درستي است. اما آندره لونسكراك پيتري رئيس و مدير صندوق ارزش ويژه خصوصي سرمايه ‏A‏ كه مركزش در پكن است، مي‌گويد آنها بيش از پيش مي‌فهمند كه بيشتر مي‌خواهند در بهترين شركت‌ها سرمايه‌گذاري كنند. پكن همچنين خواهان سهم بزرگتري در ساخت تأسيسات زيربنايي كهنه اروپا است. اما پيشنهاد صندوق دارايي حكومت چين براي سهيم شدن در بهبود جاده‌ها، بنادر و ديگر طرح‌هاي با عوارض سنگين با يك شرط همراه است: اينكه چين اين طرح‌ها را به عنوان يك شريك انجام دهد نه يك پيمانكار كه براي شركت‌هاي اروپايي كار مي‌كند.

كاسـكو غول كشتيراني چيني پارسال يك قرارداد اجاره 35 ساله روي دو گردشگاه ساحلي بزرگتر بنــدر پيرائوس آتن امضـا كرد. تحت اين قـرارداد 5‌‌ ميليارددلاري چين تعمير تأسيسات كشتيراني اين بندر را بر عهده مي‌گيرد ـ كاري كه دولت يونان به لحاظ در مضيقه بودن نقدينگي در انجامش عاجز بود ـ بنابر اين اكنون پايانه اين بندر كه بوسيله چيني‌ها اداره مي‌شود مي‌تواند حدود 5000 كانتينر را در روز جابجا كند.‏چنين پيشنهادهايي به سختي براي دولت‌هاي اتحاديه اروپا ناخوش‌آيند هستند. مقام‌هاي اروپايي برغم احتياط كاري‌شان با سعي و كوشش از تجارت با چين استقبال كرده‌اند. نخست‌وزير چين ون جيابائو در جريان سفر ماه ژوئيه‌اش به بريتانيا، آلمان و مجارستان با رفتاري شاهانه روبرو شد و مقام‌هاي مجارستان جلو تظاهرات گروه‌هاي هوادار حقوق بشر را در جريان سفرش گرفتند، حتي با وجود اينكه مجارستان مدت‌ها قبل به تبعيدي‌هاي تبتي پناهندگي داده بود. براي خيلي از مقام‌هاي اتحاديه اروپا صرفا مسايل مهمتري از حقوق بشر وجود دارد.

اما نگراني‌هاي شديدي درباره مضرات قبول كمك مالي چين وجود دارد. نيكولا كاساريني عضو مسئول تحقيق در مؤسسه مطالعات امنيتي اتحاديه اروپا در پاريس مي‌گويد در آينده، وقتي دالايي لاما به اروپا بيايد، دولت‌هاي اروپايي درباره انتشار بيانيه در مورد حقوق بشر چين خوب فكر خواهند كرد. چين از اروپا يك رفتار دوستانه را انتظار دارد، و معناي آن خودداري از متهم كردن علني آنها خواهد بود.

پيوندهاي صميمانه‌تر مي‌تواند همچنين يك امتياز غيرعادلانه در اقتصاد بازار اروپا به شركت‌هاي چيني بدهد اگر، در حاليكه چين آزادنه دارايي‌هاي اروپا را خريداري مي‌كند، بسياري از صنايع چين همچنان به روي سرمايه‌گذاران خارجي بسته باقي بماند. روابط نزديك چين با تجارت به اين ناراحتي مي‌افزايد. هيأت‌هاي اعزامي چيني به اروپا اغلب مقام‌هاي دولتي را با مقام‌هاي اجرايي قاطي مي‌كنند. فريمن مي‌گويد «خيلي‌ها سرمايه‌گذاري چين را به عنوان سرمايه‌گذاري با يك دستور كار سياسي مي‌بينند، يا اينكه همه سرمايه‌گذاران سلاح‌هاي حكومت هستند.» بطور مثال، در مقابل پيشنهاد خريد ديون بيشتر منطقه يورو، مقام‌هاي چيني خواستار آن شده‌اند كه اروپا تحريم تسليحاتي را كه پس از كشتار 1989 ميدان تيان آتمن وضع كرد، از ميان بردارد.

معاملات رسمي مانند اين‌ها آب را براي سرمايه‌گذاران خصوصي مانند هوآنگ كه مقام‌هاي ايسلندي را به خاطر رد پيشنهاد هتل تفريحي‌اش پس از اينكه از آن استقبال كردند به تبعيض عصر جنگ سرد متهم كرده است گِل‌آلود مي‌كند.

هوآنگ كه به عنوان يك وزير در وزارت تبليغات مركزي و وزارت ساختمان چين كار كرده بود، گفت كشورهاي غربي مي‌خواهند چين بازارهايش را به روي غرب بگشايد، در حاليكه خود درهايشان را به روي سرمايه‌گذاري چين مي‌بندند. ‏

پكن همچنين اتحاديه اروپا را براي تائيد موقعيت اقتصاد بازار آزادش يك اصطلاح فني در داخل سازمان تجارت جهاني ‏‎(WTO)‎‏ كه تحت آن كشورهاي اتحاديه اروپا از شكايت حقوقي خود عليه چين در رابطه با فروش پائين‌تر از قيمت واقعي صرف نظر مي‌كنند زير فشار گذاشته است. اين وضع جديد، صدور كالاهايي مانند كفش‌هاي چرمي و دوچرخه را به اروپا براي چين آسانتر مي‌سازد.

مقام‌هاي فرانسوي و ايتاليايي كه قبلاً شديداً با اين فكر مخالف بودند، با وخيم‌تر شدن بحران اروپا، موضع خود را نرمتر كرده‌اند، كاساريني مي‌گويد «در ماه گذشته جو كاملاً تغيير كرده است.»

اينكه آيا چين مي‌تواند به اين امتيازها دست يابد به اين بستگي دارد كه بحران اروپا تا چه اندازه بد خواهد شد و اينكه آيا ديپلماسي چين مي‌تواند ترديدهاي اروپائيان را برطرف كند.تسانگ معتقد است پكن با ابراز نگراني كم در قبال بحران اروپا، تصوير بد خود را خدشه‌دارتر مي‌سازد. وي مي‌گويد آنها به خوبي درك نمي‌كنند كه كمك به اتحاديه اروپا به نفع هر دو است. اين رفتار مي‌تواند در ماه‌هاي آينده در حاليكه چين با بازنشستگي رئيس‌جمهوري هوجين تائو كه قرار است سال آينده باشد با تغييرات مهمي روبرو خواهد شد، تشديد شود.تسانگ مي‌گويد سياستمداران چيني «از هر ريسكي كه روي تك تك رهبران نتيجه عكس بدهد، اجتناب مي‌كنند.»

سرمايه‌گذاران چيني ترديدهاي خود را دارند. در يك اجلاس سرمايه‌گذاري سران در هنگ كنگ در ماه نوامبر، ژائو زيگينگ مديرعامل شركت سرمايه‌گذاري چين از خارجياني كه انتظار دارند چين برود و سرمايه‌گذاري كند، پول‌اش را در آنجا بگذارد و صرفاً برگردد. بدون اينكه هيچ جايي در هواپيما براي خود بگيرد، يا هيچ حرفي در مكاني كه اداره مي‌كند، بزند گله كرد.چين براي اجتناب از رجزخواني‌هاي سياسي از توسعه صندوق حمايت اروپا با كاركردن از طريق صندوق بين‌المللي پول بجاي معامله مستقيم با دولت‌هاي اروپايي، پيشنهادي كه ديگر كشورهاي نوظهور مانند برزيل از آن پشتيباني كرده‌اند، حمايت كرده است. اما مقام‌هاي اروپايي سد راه پافشاري چين براي گرفتن قدرت‌ بيشتري در ‏IMF، به علاوه گنجاندن پول‌اش در سبد پول ‏IMF و حقوق برداشت ويژه شده‌اند.

با تهديد ديون اروپا به كشاندن جهان به يك ركود بزرگ ديگر، رهبران قبلاً ثروتمند جهان ديگر نمي‌توانند به قدرت مالي خود ببالند، چين ممكن است از باشگاه‌هاي قديمي جهان مانند ‏IMF‏ و ‏WTO‏ كنار گذاشته شده باشد. اما در معاملات دوطرفه، بذل و بخشش اقتصاديش هنوز اثر خود را دارد. حتي اگر القاي دم نقدي چين به اروپا به جايي نرسد، مطمئناً به خوردن ديگر گنجينه‌هاي اروپايي ادامه خواهد داد و براي كشورهاي محاصره شده‌اي مانند يونان و اسپانيا قراردادهايي كه از چين بيرون مي‌آيند هر روز بهتر به نظر خواهند آمد.

مترجم: فريدون دولتشاهي

منبع: تايم

يکشنبه|ا|25|ا|دي|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 109]