سفيد، سياه، خاكستري؟ نگاهي به تعطيلي پنجشنبه‌ها

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: سفيد، سياه، خاكستري؟ نگاهي به تعطيلي پنجشنبه‌ها
جام جم آنلاين: ديگر همه مي‌دانند كه روزهاي پنجشنبه مدارس كشور سوت وكور است، فرقي نمي‌كند ابتدايي باشد يا دبيرستان.

نظام آموزش كه دست مدارس راهنمايي و دبيرستان را براي تعطيلي در روزهاي پنجشنبه باز گذاشته بود، چنان با استقبال اين مقاطع روبه‌رو شد كه خواسته يا ناخواسته به تعطيلي تمام آنها تن داد، اما با وجود دفاع تمام قد وزارت آموزش و پرورش از اين طرح، به عقيده برخي آسيب‌هاي اين تعطيلي پس از گذشت حدود پنج ماه از اجراي آن بتدريج خود را نشان مي‌دهند، تا آنجا كه منتقدان تصميم تعطيلي پنجشنبه‌ها را معادل فاجعه آموزشي مي‌خوانند.

رسانه‌هاي وابسته به وزارت آموزش و پرورش تعطيلي مدارس در روزهاي پنجشنبه را به معني حذف يك روز ناكارآمد از تقويم مدارس تعبير كرده‌اند.

از موضع موافقان اين طرح، ساعات آموزشي مقاطع راهنمايي و متوسطه بين 32 تا 34 ساعت تعيين شده است، ولي آموزش و پرورش براي جلوگيري از بروز بعضي ناهنجاري‌ها و بي‌نظمي‌ها، عملا ساعات آموزشي را تا 36 ساعت افزايش داده است.

گرچه بعضي از مناطق آموزش و پرورش تلاش دارند اين هزينه اضافي را تحت عنوان شهريه از اوليا اخذ كنند، ولي اين اقدام عملا در تمامي مناطق كشور غيرممكن است. با تعطيلي پنجشنبه، حدود 10 درصد از هزينه‌هاي جاري ناشي از حق‌التدريس كاهش مي‌يابد.

با صرفه‌جويي در هزينه‌هاي مصرفي مي‌توان با گسترش و احداث اردوگاه‌ها و كانون‌هاي فرهنگي، اقدامات مناسبي در خصوص تعليم و تربيت غيررسمي انجام داد. كارشناسان همگي اذعان دارند كه برنامه‌هاي رسمي ارائه شده هرگز نمي‌تواند جوابگوي نيازهاي آموزشي دانش‌آموزان باشد.

با گسترش اين مراكز مي‌توان به تعيين و تبيين جايگاه آموزش و پرورش غير‌رسمي پرداخت. يكي از مشكلات اجراي دوره‌هاي ضمن خدمت، برگزاري اكثر اين دوره‌ها در تابستان است.

برگزاري فشرده اين دوره‌ها در تابستان باعث ناكارآمدي دوره‌ها مي‌شود. دوره‌هاي ضمن خدمت در تابستان، تعطيلي و اوقات فراغت را تحت‌الشعاع قرار مي‌دهد و مانع استفاده مطلوب از اين ايام مي‌شود.

با تعطيلي پنجشنبه‌ها مي‌توان با برگزاري اين دوره‌ها در طول سال تحصيلي از آموزش مداوم و كارآمد بهره‌مند شد بدون آن‌كه تعطيلي و استراحت جمعه تحت‌الشعاع قرار گيرد.

همچنين، اگرچه معلمان موظف به انجام تدريس 24 ساعت در هفته هستند ولي هرگز با آرامش خيال نمي‌توانند برنامه‌هاي زندگي خود را پيگيري كنند. با تعطيلي پنجشنبه‌ها، معلمان عملا تا حدودي به اين آرامش دست مي‌يابند.

مروري بر مقالات منتشر شده از سوي كارشناسان آموزش و پرورش در حمايت از طرح تعطيلي آخر هفته مدارس نشان مي‌دهد كه بيشتر آنان تعطيلي دو روز را برگرفته از نظام آموزش كشورهاي پيشرفته تلقي مي‌كنند و به نوشته آنان، كلاس درس با استرس‌هاي ناشي از آزمون‌هاي مداوم همراه است.

بيش از نيمي از برنامه‌هاي آموزشي توسط دانش‌آموزان در منزل پيگيري مي‌شود. قصور و تنبلي دانش‌آموز باعث بروز استرس و ناآرامي در رفتار وي مي‌شود. از سوي ديگر، اياب و ذهاب دانش‌آموز در شرايط فعلي كشور بالاخص در كلانشهرها با استرس همراه است. انواع مزاحمت‌هاي خياباني، آرامش را از دانش‌آموزان سلب مي‌كند.

با كاهش تعداد روزهاي مدرسه، استرس‌هاي ناشي از تنبلي در فراگيري دروس و ناهنجاري‌هاي اجتماعي كاهش مي‌يابد.

پانا، خبرگزاري دانش‌آموزي نيز در اين باره اعلام كرد: برخلاف تصور عوام، حرفه معلمي جزو كارهاي سخت محسوب مي‌شود كه متأسفانه تا به حال مورد توجه مسوولان و حتي مدافعان حقوق صنفي قرار نگرفته است. در صورت تأمين حداقل امكانات زندگي، تعطيلي روز پنجشنبه مي‌تواند از فشارهاي جسمي و روحي معلمان بكاهد.

تجديد قواي معلم و دانش‌آموز

علي‌اكبر نوري، كارشناس آموزشي و بازنشسته فرهنگي در اين باره مي‌گويد:اين طرح نمي‌تواند خالي از اشكال باشد، اما به بهانه چند ايراد نبايد كل طرح را زير سوال برد، تعطيلي پنجشنبه‌هاي مدارس يك اقدام شجاعانه است، چون ساعات درسي در ايران طولاني است و آن‌طور كه بايد بازدهي ندارد. تعطيلي پنجشنبه‌ها زمان تجديد قوا براي معلم و دانش‌آموز است.

به گفته او، از طرفي دو روز تعطيلي در هفته در ماه‌هاي سرد سال مي‌تواند هزينه‌هاي مدارس را به طور قابل توجهي كاهش دهد و اين امر براي وزارتخانه‌اي كه همواره با كمبود بودجه مواجه است برنامه حمايتي محسوب مي‌شود.

مفيد آقااحمدي، كارشناس مسوول مقطع ابتدايي شهرستان‌هاي تهران نيز دراين‌باره معتقد است: دانش‌آموزان در هر لحظه در حال آموزش و يادگيري مطالب جديد هستند، با اين تفاوت كه آموزش آنها به شكل رسمي نيست، آموزش رسمي آنان در مدارس انجام مي‌شود ولي اين محيط نبايد محيط كنترل باشد تا آموزش آنها با رغبت و ماندگار باشد.

وي مي‌گويد: به دليل اين‌كه دانش‌آموزان از اين تعطيلي استفاده كرده و راضي هستندو اهداف اين كار محقق شده است، مي‌توان گفت كه اين تعطيلي در مجموع بسيار رضايت‌بخش بوده است و حتي والدين آنها نيز از اين تعطيلي خشنود هستند.

حتي از مجلس هم مي‌توان صداي مدافعان طرح تعطيلي پنجشنبه‌هاي مدارس را شنيد. بهروز جعفري، نايب رئيس فراكسيون فرهنگيان مجلس توضيح مي‌دهد: به نظر من طرح تعطيلي پنجشنبه‌هاي مدارس طرح جديدي است، زيرا ما تجربه‌اي از آن نداريم و بعضي اوقات موضعگيري‌هاي غيركارشناسانه‌اي در قبال آن داريم.

او تصريح مي‌كند: با اين طرح موافق هستم به‌طوري كه از آن يك روز تعطيل به نحو مطلوبي استفاده شود و قطعا در كلاس‌هاي انجمن اوليا و مربيان و آموزش خانواده درباره اين طرح بايد بحث شود. فكر مي‌كنم روش جديد و نوآوري‌هاي خوبي درباره طرح تعطيلي پنجشنبه‌هاي مدارس انجام شده و بايد اين طرح پيش برود تا ثمرات آن را مشاهده كنيم.

اشكالات كم‌كم خود را نشان مي‌دهد

اما گذشته از كساني كه از ابتدا در مواجهه با اين طرح ساز‌مخالف زده‌اند و از پيامدهاي كاهش يكروزه فعاليت مدارس ابراز نگراني كرده‌اند، گروهي از كارشناسان عقيده دارند كه اجراي سراسري و بدون آزمايش طرح باعث شده تا مشكلات كاهش روزهاي درسي به تدريج خودش را نشان دهد.

طرح تعطيلي پنجشنبه‌ها هرچند از اسفند سال گذشته به زبان‌ها افتاد، اما از پنج ماه قبل تاكنون به محل منازعه وزارت آموزش و پرورش و مجلس تبديل شده تا آنجا كه حتي زمزمه استيضاح وزير را در مجلس مطرح كرده است، چرا كه نمايندگان مجلس اجراي آن را بدون اجازه و نظرخواهي از مجلس مجاز نمي‌دانند و معتقدند وزارت آموزش و پرورش اجراي اين تصميم را فارغ از قانون و مصوبه مجلس تلقي مي‌كند.

نكته: نماينده تهران در مجلس: ما با تعطيلي سطحي و يك‌دفعه‌اي مدارس در روزهاي پنجشنبه مخالفيم و مجلس قطعا با اين مساله برخورد مي‌كند. اين گام بسيار خطرناكي است كه آموزش و پرورش برداشته است

وزير آموزش و پرورش در اين باره تاكيد مي‌كند: اين‌كه مدارس بخواهند چه روزي درس بدهند و چه روزي تعطيل باشند از اختيارات شوراي عالي آموزش و پرورش است كه در اين شورا هشت وزير عضو هستند و مورد تاييد مجلس شوراي اسلامي نيز هست؛ همچنين در قانون مديريت خدمات كشوري آمده كه جز دانشگاه‌ها و مدارس روز كاري بايد 6 روز باشد بنابراين براي تعطيلي مدارس و دانشگاه‌ها نيازي به تصويب قانون نيست.

تعطيلي يا فاجعه؟

مهم‌ترين مخالف طرح تعطيلي پنجشنبه‌ها را در كنار برخي كارشناسان شايد بتوان علي عباسپور تهراني، نماينده تهران در مجلس و رئيس كميسيون آموزش و تحقيقات مجلس دانست.

به عقيده او، تعطيلي روزهاي پنجشنبه همه مدارس شهر تهران «فاجعه فرهنگي آموزشي» است كه با ندانم‌كاري و سطحي‌نگري مسوولان آموزش و پرورش يك اتفاق ناگوار در حال وقوع است.

عباسپور با بيان اين‌كه متاسفانه مسوولان آموزش و پرورش به جاي كار‌هاي عمقي در آموزش و پرورش به دنبال كارهاي سطحي و شعاري هستند، معتقد است: كمتر كسي مي‌داند كه هدف وزير آموزش و پرورش در اين وزارتخانه چيست؟ اما با اين وجود، ما با تعطيلي سطحي و يك دفعه‌اي مدارس در روزهاي پنجشنبه مخالفيم و مجلس قطعا با اين مساله برخورد مي‌كند. اين گام بسيار خطرناكي است كه آموزش و پرورش برداشته است، زيرا صاحب‌نظران و كارشناسان طرح تعطيلي دبستان‌ها را مردود اعلام كردند و هنگامي كه بحث تعطيلي مدارس راهنمايي و دبيرستان‌ها مطرح شد آن را مطلقا رد كردند.

او مي‌افزايد: براساس گزارش‌هايي كه به دست ما رسيده كيفيت آموزشي مدارس در كشور متاسفانه در سطح پاييني قرار دارد و ساعات تدريس در مدارس ما نسبت به مدارس در برخي از كشور‌ها خيلي كمتر است. با اين حال مي‌توان به اين نتيجه رسيد كه اين طرح مي‌تواند باعث بروز مشكلاتي در سيستم تعليم و تربيت كشور شود.

وي با اشاره به گزارش‌هاي تهيه شده از سوي مركز پژوهش‌هاي مجلس شوراي اسلامي در رابطه با تعطيلي پنجشنبه‌هاي مدارس عنوان مي‌كند: مركز پژوهش‌هاي مجلس شوراي اسلامي با تهيه گزارشي علمي به نتيجه رسيده كه اين طرح براي مدارس ما داراي تبعات منفي‌ است كه ما نيز اين گزارش‌ها را به آموزش و پرورش منعكس كرده‌ايم، اما متاسفانه هنوز اثري نداشته است.

تعطيلي راهنمايي‌ها و دبيرستاني‌ها؟

برخي عقيده دارند كه شايد تعطيلي مدارس ابتدايي در دو روز آخر هفته، راهي براي رسيدن به افزايش بهره‌وري آموزشي و كاهش فشار رواني بر معلماني باشد كه شش روز هفته به كلاس‌ها مي‌رفتند يا عاملي در مشاركت بيشتر خانواده‌ها در تعليم وتربيت دانش‌آموزان باشد، اما در مورد دانش‌آموزان و دبيران دوره‌هاي بالاتر تحصيلي اين امور كمتر صادق است.

شايد گفته‌هاي يك مادر دانش‌آموز دوم دبيرستان بهترين مصداق اين ناكارايي باشد: «والله ما كه پنجشنبه‌ها نمي‌بينمش، صبح از خونه مي‌زنه بيرون مي‌ره تو ميدون نزديك خونه فوتبال، تا ظهر كه خسته و گرسنه براي ناهار مي‌رسه و تا غروب مي‌خوابه، تازه بيشتر نگرانشم كه وقتي از خونه بيرون مي‌زنه بلايي سرش نياد، من روز پنجشنبه كه خودم هم شاغلم چطور پسر 16ـ 15 ساله رو توي خونه حبس كنم؟!»

غلامعلي حدادعادل، رييس كميسيون فرهنگي مجلس هم در اين‌باره به تازگي با ابراز ترديد نسبت به تعطيلي روزهاي پنجشنبه در مدارس راهنمايي مي‌گويد: بايد در حال حاضر «پژوهش‌هاي ميداني ضمن اجراي طرح» انجام شود تا معلوم شود كه از اين طرح سود برده‌ايم يا زيان كرده‌ايم.

حدادعادل اضافه مي‌كند: من از ابتدا در رابطه با تعطيلي روزهاي پنجشنبه مدارس راهنمايي و اين‌كه اين طرح به مصلحت باشد، ترديد داشتم و نگراني و ترديد خود را نيز ابراز كردم.

پيش‌بيني‌هايي كه در طرح تعطيلي لحاظ نشد

جبار كوچكي‌نژاد، نماينده مجلس در مورد برخي اشكالات طرح مي‌گويد: معلمان ابتدايي در طول هفته فرصتي براي استراحت ندارند، با اين تصميم، معلمان و دبيران مقطع ابتدايي فرصتي براي استراحت و پرداختن به كارهاي پژوهشي دارند ضمن اين‌كه آنها رضايت خود را از اين تصميم نشان داده‌اند.

وي معتقد است: اما اجرايي شدن اين طرح در مقاطع تحصيلي راهنمايي و دبيرستان‌ها، مشكلاتي را به‌وجود مي‌آورد زيرا تعطيلي روز پنحشنبه و كاهش ساعات درسي بايد با حجم كتاب‌هاي درسي تناسب داشته باشد. تغيير ساعات درسي بدون تغيير در كتاب‌ها تنها باعث به وجود آمدن مشكلاتي براي دانش‌آموزان و معلمان شده است.

نورالله حيدري‌دستنايي، سخنگوي كميسيون آموزش و تحقيقات مجلس نيز تعطيلي مدارس در روزهاي پنجشنبه را موجب افت شديد تحصيلي دانش‌آموزان مي‌داند و مي‌گويد: اين طرح بدون انجام تحقيقات و پژوهش‌هاي كارشناسانه و لازم اجرا شده است. به عقيده او، آموزش و پرورش بعد از تعطيلي روزهاي پنجشنبه، هيچ برنامه‌اي براي دانش‌آموزان ارائه نكرده است.

وي با يادآوري اين نكته كه دانش‌آموزان در ساعات پاياني، كشش لازم را براي يادگيري ندارند، خاطرنشان كرد: با اضافه شدن ساعات آموزشي مدارس پس از تعطيلي پنجشنبه اين مساله تشديد شده و امسال شاهد افت شديد تحصيلي دانش‌آموزان خواهيم بود.

نماينده مردم اردل و فارسان در مجلس شوراي اسلامي به مشكلات يادگيري دانش‌آموزان بخاطر كاهش ساعات آموزش اشاره كرده و مي‌افزايد: كتاب‌هاي درسي براي تدريس در 9 ماه تحصيلي تاليف شده، بنابراين يادگيري دانش‌آموزان در اين زمان فشرده، ظاهري و سطحي بوده و پايدار نيست.

وي همچنين تاكيد مي‌كند كه با انقباضي كردن ساعات در بقيه روزها، فرصت براي انجام فعاليت‌هاي پرورشي و تربيت‌بدني و ساير امور غيررسمي وجود ندارد و اين طرح به بخش پرورشي آموزش و پرورش نيز آسيب مي‌رساند.

اين نماينده مجلس با بيان اين‌كه معلمان و والدين دانش‌آموزان از اين طرح ناراضي هستند، مي‌گويد: من نمي‌دانم چه كسي از اين طرح راضي است كه وزير آموزش و پرورش را به اين نتيجه رسانده است.

به هرحال آموزش و پرورش در حال حاضر بدون در نظر گرفتن ديدگاه‌هاي مخالف همچنان بر تعطيلي پنجشنبه‌ها مصر است.

اين‌كه بنابر ادعاي اين وزارتخانه چقدر افزايش تعطيلي يكروزه مدارس مي‌تواند والدين را به دانش‌آموزان نزديك‌تر كند، از فشار رواني بر معلمان بكاهد و بهره‌وري كلاس‌هاي درسي را ارتقا ببخشد به نظرسنجي جامع نيازمند است، اما در اين ميان صداي برخي خانواده‌ها شنيده مي‌شود كه از نبود برنامه‌ريزي براي يك روزاضافه تعطيل براي دانش‌آموزان گله‌مندند، والدين شاغلي كه مجبورند كودكان و نوجوانان را يك روز كاري در خانه تنها رها كنند، از حرف‌نشنوي برخي دانش‌آموزان دبيرستاني كه پنجشنبه‌ها را زمان بازي و پرسه در كوچه‌ها تبديل كرده‌اند، گله‌مند هستند.

كتايون مصري ‌- ‌گروه جامعه

شنبه|ا|10|ا|دي|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 95]