واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: ياد "سارس" زنده شد
بيماري- پروانه حجت:
در چند هفته اخير، اپيدمي بيماري ويروسي جديدي با نام (Hand-Foot-Mouth Disease)- (HfMD)- دست ، پا، دهان در كشورهاي جنوب شرقي آسيا همانند سنگاپور و ويتنام و بيش از همه در چين جنجال به پا كرده است.
اين ويروس جديد با وجود تلاش مقامات بهداشتي چين به پكن رسيده و اولين مورد مرگ بر اثر اين ويروس در پايتخت چين هم ثبت شده است.
اين ويروس مرگبار كه بيشتر در جنوب اين كشور شيوع پيدا كرده تاكنون جان دست كم 34 نفر را گرفته است كه اكثر آنها را كودكان تشكيل ميدهند. بيماري از اوايل ماه مارس گذشته در شهر فويانگ در شرق استان آنهوي گسترش بسياري پيدا كرده و افراد زيادي را طعمه خود قرار داده است. البته تاكنون دست كم 25 هزار نفر با نشانههاي اين بيماري در بيمارستانها بستري شدهاند.
طي هفته گذشته، تعدادي مهدكودك درشهرهاي مختلف چين از جمله 2 مهدكودك در پكن، بهعلت مشاهده علايم مشكوك به بيماري در تعدادي از كودكان تعطيل شد. بيشترين شيوع دراستانهاي آنهوي، گوانگدونگ، زجيانگ و پكن گزارش شده است.
هرچند كه بنا به گزارش مقامات بهداشتي در چين، وقوع HFMD در شهر فويانگ در استان آنهوي كه شديدترين ميزان شيوع را داشته، رو به كاهش گذاشته است؛ اما اين كاهش تنها به اين معنا بوده كه براي نخستين بار در چند هفته اخير، آمار مرخصشدگان از بيمارستان در آنهوي، از تعداد موارد جديد بستري شده، بيشتر بوده و همچنين موارد جديد بروز، علائمي به شدت بيماران قبلي نداشتند؛ در فويانگ نيز در چند روز اخير موردي از مرگومير ديده نشد در حاليكه در روزهاي قبل 22 مورد از قربانيان اين بيماري در اين شهر گزارش شده بود.
ويروسهاي رودهاي
HFMD بر اثر ويروسهاي رودهاي كه شايعترين آنها EV71 و COXA16 است، ايجاد ميشود؛ هر 2 نوع ويروس، توانايي ايجاد اين بيماري رادارند. متخصصان بيماريهاي عفوني اطفال، اين ويروسها را رودهاي مينامند زيرا كه در روده تكثير مييابند و با اينكه محل تكثير آنها در روده است، ولي اسهال از نشانههاي بروز اين بيماري نيست.
HFMD اگر به شكل معمول و كلاسيك خود باشد يعني از طريق ويروس كوكساكي (COXA16) ايجاد شود، كشنده نيست و بعد از يك هفته تا 10 روز بدون درمان خاصي رو به بهبودي خواهد رفت، اما كودكاني كه توسط ويروسEV71 مبتلا ميشوند، اغلب نشانههاي شديدتري را نشان ميدهند؛ بيماري در آنها 7-3 روز پس از تماس با ويروس و با تبي خفيف آغاز ميشود؛ 3-2 روز بعد نقطههايي قرمز همانند جوش، شروع به پديدار شدن در كف دستها و پاها ميكند، سپس تاول و زخمهايي دردناك و رو به گسترش در لب، گلو و زبان ايجاد ميشود كه مايع درون اين تاولها حاوي ويروس زنده است و ميتواند اين بيماري را منتشر كند. حتي در بعضي از موارد حاد اين بيماري در كودكان، ويروس ميتواند سيستم عصبي مركزي را مورد حمله قرارداده و منجر به مننژيت ويروسي (التهاب پرده پوشاننده مغز و نخاع)، التهابهاي مغزي، ادم ريوي(جمع شدن آب در ريه)، فلج و حتي التهاب عضلات قلب شود.
البته همه كودكان بيمار تمام نشانههاي بيماري را بروز نميدهند. براي مثال بعضي از آنها ممكن است فقط زخم در گونه يا زبان داشته باشند، ولي اغلب آنها زخم در لب و دانههاي قرمز دردناك را در كف دست و پاها دارند. بهدليل دردناك بودن دهان، كودكان بيمار معمولا از خوردن و يا نوشيدن، خودداري ميكنند و بنابراين بايد غذاي اين كودكان در حجم كم و بهصورت قطعههاي كوچك داده شود. همچنين والدين براي التيام درد زخمهاي دهان كودكان، به آنها آب يخ يا قطعات يخ براي مكيدن ميدهند. محققان هشدار ميدهند كه عطسه، سرفه، ترشحات مخاطي، مايع داخل تاولهاي پوستي و مدفوع فرد بيمار ميتواند در سرايت اين بيماري نقش عمدهاي داشته باشد. اگرچه تقريبا تمام مرگها مربوط به ويروس EV71 است، ولي هنوز مشخص نيست كه چه تعدادي از كل موارد بروز بيماري، مربوط به آن باشد.
پيشگيري مهمتر از درمان
متخصصان عفوني اطفال ميگويند علائم هشدار دهنده براي والدين، شامل اين موارد است: امتناع از خوردن و آشاميدن؛ كم شدن حجم ادرار يا دفعات ادرار كردن؛ پايين آمدن سطح هوشياري بهطور غيرعادي؛ عدمتمركز، بيعلاقگي و احساس ضعف شديد؛ ادامه داشتن تب بهمدت بيش از 5 روز؛ تنفس سريع يا تنفس مشكل؛ سرد شدن دستها يا پاها و تشنج. به اين ترتيب اگر خيلي زود بيماري در كودك تشخيص داده شود، احتمال اينكه جان كودك درخطر قرار گيرد كمتر است. تا به حال جهشي در ويروسEV71 ديده نشده است و به همين دليل ساخت واكسن براي اين بيماري امكانپذير است كه البته ازآنجاكه تاكنون بيماري شايعي نبوده، ساخت واكسني براي آن در اولويت تحقيقات نبوده است.
براي درمان اين بيماري هم داروي خاصي وجود ندارد و اغلب داروهاي تجويز شده از سوي پزشكان بهمنظور تسكين درد و كاهش تب است. البته تحقيقات بسياري درمورد تهيه واكسن دربرابر اين ويروس، دردست انجام است و محققان اميدوارند بهزودي واكسن اين بيماري در دسترس قرار گيرد. بيماري HFMD بيشتر در ميان نوزادان و كودكان زير 10 سال ديده ميشود، البته گاهي هم بزرگسالان را مورد حمله قرار ميدهد، ولي نوزادان، كودكان و نوجوانان، بهدليل داشتن آنتيبادي هاي كمتر و ايمني پايينتر نسبت به بزرگسالان، احتمال ابتلاي بيشتري را دارند. سؤالي كه در ذهن بسياري از افراد وجود دارد اين است كه آيا در فردي كه به اين بيماري مبتلا شده، احتمال بروز دوباره وجود دارد؟ محققان ميگويند اگر فرد، آلوده به نوعي از اين ويروسهاي رودهاي شده باشد، نسبت به آنگونه از ويروس، ايمني پيدا خواهد كرد ولي اگر در معرض گونه ديگري از ويروسهاي رودهاي قرار بگيرد، احتمال ابتلاي دوباره وجود خواهد داشت.
طبق گزارشهاي مركز كنترل و پيشگيري بيماريها در آمريكا(CDC)، اگرچه اين بيماري واگيردار است و ميتواند هر فردي را مبتلا كند، ولي اين به آن معنا نيست كه هر كسي كه به اين ويروس آلوده شد، لزوما بيمار شود.
تهديدي براي المپيك
گسترش سريع اين بيماري در نواحي شرق و جنوب چين و همينطور شهر پكن - يعني شهر ميزبان بازيهاي المپيك تابستاني- يادآور شيوع مرگبار سارس در سال 2003 است كه از چين شروع شد و به كشورهاي ديگر گسترش يافت. مسئولان بهداشتي ابتدا قادر به تشخيص بيماري نبودند و شايد تصور ميكردند با شيوع دوباره سارس يا آنفلوانزاي مرغي مواجه شدهاند. اين بيماري ابتدا با بيماري مشابهي كه در بعضي حيوانات اهلي همانند گوسفند و خوك بروز كرده و دست و پاها را درگير ميكند، اشتباه گرفته ميشد ولي بهزودي معلوم شد اين 2 بيماري هيچ ارتباطي با هم نداشته و با 2 نوع ويروس مختلف ايجاد ميشوند و قابل انتقال از انسان به حيوان يا از حيوان به انسان نيستند. درابتداي شروع بيماري ويروسي جديد، آمار و گزارشهاي دقيقي درمورد آن گزارش نشد، تا جايي كه WHO منابع بهداشتي محلي را به پوشش نهادن بر اين بيماري در مراحل آغاز آن و همچنين عدممنعكس كردن وسعت هجوم اين بيماري، متهم كرد.
اما مسئولان بهداشتي علت عدماطلاعرساني و تاخير در ارائه گزارش بيماري را، نشناختن علت دقيق آن در مراحل اوليه، اعلام كردند. اين بيماري، در اوايل مارس، گسترش خود را در آنهوي آغاز كرده بود وليكن اولين گزارشها درمورد همهگيري آن، هفته پيش در زينهوآ اعلام شد؛ البته نماينده WHO در چين اعلام كرد كه در شروع اين بيماري، نشانههاي بارز آن ديده نشده و همين مسئله، دليل واكنش ديرهنگام مقامات محلي به اپيدمي اين بيماري بوده است. به گفته وي، ساختار مراقبتهاي بهداشتي در چين، طي چند سال گذشته پيشرفت زيادي داشته ولي هنوز جاي توسعه بيشتري دارد.
نگراني چين در مورد اين بيماري جدي است، چون تابستان فصلي است كه در آن بيماريهاي واگيردار احتمال پخش زيادي دارد و از اين رو لازم است سطح اطلاعرساني عمومي گسترش داده شود. نخستوزير چين نيز به وزارت بهداشت اين كشور توصيه كرده كه توجه زيادي به مناطق روستايي شود و تدابير ويژهاي براي كنترل و پيشگيري از سرايت بيماري ويروسي جديد اتخاذ كنند.
شناسايي سريع بيماري در مراحل اوليه، درمان مناسب و جداسازي فرد بيمار از ساير افراد، براي كنترل اين بيماري كافياست و معمولا طي يك هفته امكانپذير است و چون اين بيماري بسيار مسري است، به محض مشاهده علائمي مشكوك در كودك، بايد از بردن وي به مهدكودك يا مدرسه خودداري شود و درضمن مربيان و والدين ساير بچهها را از احتمال انتقال بيماري آگاه كنند تا به محض ظاهر شدن نشانههاي ابتدايي بيماري، بيدرنگ درپي كنترل بيماري باشند.
پزشكان متخصص كودكان در چين توصيه كردهاند كه اطفال مبتلا به نشانههاي بسيار خفيف اين بيماري، بهتر است بهمنظور پيشگيري از ابتلا به عفونتهاي ثانويه، در بيمارستان بستري نشوند؛ اين كودكان ميتوانند در منزل به خوبي پايش شوند و اگر پس از مصرف داروها، تب آنها فروكش نكرد، به بيمارستان منتقل شوند.
آنها تاكيد كردند بهمنظور پيشگيري از بيماري، تردد كودكان در اماكن عمومي و پرازدحام كمتر شود؛ از استخرهاي عمومي كمتر استفاده شود و در هنگام عطسه يا سرفه، حتما جلوي دهان پوشانده شود. بهمنظور آموزش مسئولان محلي درمورد روشهاي مناسب پيشگيري، پزشكان و كارشناساني داوطلب به 7 مركز شهر، فرستاده شدند تا با پخش جزوههاي آموزشي، مشاوره رايگان و آموزش كودكان در راستاي رعايت نكات بهداشتي و شستن دستها، اين بيماري ويروسي را مهار كنند.
تاريخ درج: 30 ارديبهشت 1387 ساعت 09:59 تاريخ تاييد: 30 ارديبهشت 1387 ساعت 11:03 تاريخ به روز رساني: 30 ارديبهشت 1387 ساعت 11:01
دوشنبه 30 ارديبهشت 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: همشهری]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 871]