تبلیغات
تبلیغات متنی
رسانه حرف تو - مقایسه و اشتراک تجربه خرید
آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت
تاثیر رنگ لباس بر تعاملات انسانی
محبوبترینها
خرید سوسیس پرکن اصل با گارانتی
تشخیص دیسک و صفحه اصلی از تقلبی (6 راه ساده)
بهترین روش های چاپ جعبه محصولات + ویژگی ها و کاربردها
بهترین روش های چاپ جعبه محصولات + ویژگی ها و کاربردها
ده راهنمایی برای نوازندگان مبتدی یوکللی
بررسی دلایل قانع کننده برای خرید صنایع دستی اصفهان
راه های جلوگیری از جریمه های قبض برق
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکت‌های مهندسی در آلمان
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1806555271
بررسی راهکارهای افزایش تعهد عاطفی از دیدگاه اسلام
واضح آرشیو وب فارسی:فارس:
بررسی راهکارهای افزایش تعهد عاطفی از دیدگاه اسلام
برخی از راهکارهای افزایش تعهد عاطفی از نظر اسلام، نگاه مثبت و محبت آمیز به یکدیگر داشتن، نیکی و احسان کردن به دیگران، ابراز و بیان مهر و محبت کردن نسبت به دیگران، حسن خلق داشتن نسبت به افراد، خوش بینی و حسن ظن داشتن نسبت به کارکنان است.
بخش دوم و پایانی خوش بینی و حسن ظن نسبت به افراد «خوش بین» بودن نسبت به افراد و حسن ظن نسبت به آنان موجب افزایش عاطفه و علاقه میان آنها می گردد. در سیره امام علی(ع) در موارد زیادی به این نکته توجه داده شده است. «خوش بین» بودن نسبت به مردم موجب افزایش دوستی و محبت می گردد. امام علی(ع) می فرمایند: «هر کس به مردم خوش گمان باشد (و حسن ظن داشته باشد)، مردم او را دوست می دارند» (تمیمی آمدی، 1410ق، ج 2، ص 392). به وسیله خوش بینی و حسن ظن، بر طبق نص صریح روایات، رابطه ها و دوستی ها استحکام و افزایش می یابد. افزایش و استحکام پیوندها و دوستی ها باعث افزایش تعهد عاطفی در سازمان می گردد. حسن خلق خلق و خوی انسان باید نیکو باشد تا در راه رسیدن به هدف موفق و موجب به وجود آمدن انس و الفت بین انسان های دیگر شود. چنانچه قرآن کریم خطاب به پیامبر اکرم(ص) می فرماید: «به (برکت) رحمت الهى، در برابر آنان نرم (و مهربان) شدى! و اگر خشن و سنگدل بودى، از اطراف تو، پراکنده مى شدند» (آل عمران: 159). در این آیه، اینکه افراد دور پیامبر جمع هستند و گوش به فرمان او می باشند، به دلیل این است که او خوش اخلاق است و اگر تندخو و بداخلاق بود، کسی حاضر به همکاری با رسول خدا نبود و از کنار او فاصله می گرفتند. در واقع، طبق نص آیه قرآن مهربانی و شفقت موجب می شود افراد تمایل داشته باشند که خودشان را در گروهی که قرار دارند، حفظ کنند. در واقع، اگر مدیران سازمانی هم با اخلاق نیکو و مهربانی با افراد برخورد کنند، آنها تمایل بیشتری برای ادامه همکاری خواهند داشت. حضرت علی(ع) نیز در موارد متعددی به داشتن حسن خلق و نتایج آن اشاره می فرمایند: «اخلاق خوب، محبت ایجاد می کند، و پیوند دوستی را استوار می سازد» (تمیمی آمدی، 1410ق، ج1، ص 428). در روایت دیگری حضرت می فرمایند: «هر کس خوش اخلاق باشد، دوستان بسیاری پیدا می کند» (همان، ص 392). در روایت دیگری از امیرمؤمنان(ع) بیان شده است که می فرماید: «خوش رویی وسیله دوست یابی است» ( نهج البلاغه، حکمت 6). بر طبق این روایات، خوش خلقی موجب افزایش محبت و دوستی ها می شود و تمایل افراد را به ادامه همکاری با سازمان افزایش خواهد داد. نرمی و لطافت در گفتار یکی دیگر از راهکارهایی که موجب افزایش محبت و به تبع آن، افزایش تعهد عاطفی می شود، داشتن نرمی و لطافت در گفتار است که مورد تأکید نیز قرار گرفته است. چنان که خدای متعال در قرآن کریم می فرماید: «با او به نرمى سخن گویید، شاید پند گیرد، یا بترسد» (طه: 44). ملایمت در برخورد با دیگران، استحکام در روابط و دوستی را سبب می شود. امام علی(ع) می فرمایند: «هر کس در کارها (با مردمان) برخوردی ملایم داشته باشد، همواره از کسان و اطرافیان خود محبت خواهد دید» (تمیمی آمدی، 1410ق، ج 2، ص 385). این موارد و موارد بسیار دیگری که ائمه اطهار(ع) سفارش نموده اند، همه حکایت از این دارند که می توان با نرم خویی، بسیاری از واکنش های عاطفی را در دیگران بسط و گسترش داد. دوستی ها را افزایش داد و از این طریق، می توان تعهد عاطفی افراد را افزایش داد. احسان به دیگران امام علی(ع)، نیکی و احسان به دیگران را مایه استحکام دوستی می دانند. ایشان می فرمایند: «هر کس به مردم نیکی کند، همیشه او را دوست خواهند داشت» (تمیمی آمدی، 1410ق، ج 2، ص 351). خداوند نیز در قرآن کریم، در موارد متعددی، توصیه به احسان و نیکی به دیگران نموده است. برای نمونه، در رابطه با احسان به نزدیکان می فرماید: «خدا به عدل و احسان و بخشش به خویشاوندان فرمان مى دهد و از فحشا و زشتکارى و ستم نهى مى کند. شما را پند مى دهد، باشد که پذیراى پند شوید (نحل: 90). با افزایش این ارزش در سازمان، دوستی ها بیشتر می شود و افراد نگرش مثبتی نسبت به یکدیگر و سازمان پیدا خواهند کرد. و در نتیجه، افزایش تعهد عاطفی افراد نسبت به سازمان خواهد بود. ایجاد یک رابطه عاطفی میان همکاران ایجاد یک رابطه عاطفی، یکی از شیوه هایی است که اسلام برای افزایش روحیه وحدت و همکاری میان افراد، اعمال می کند. برای ایجاد این نوع رابطه در اسلام، می توان راهکارهایی از قبیل ایجاد عقد اخوت، انتخاب همکاران هم عقیده و هم فکر، و دوستی های پایدار و... را شناسایی نمود. یکی از اقدامات پیامبر(ص) در دوران رسالت، پیمان برادری میان افراد و گروه ها بود که به پیمان برادری میان مهاجران قبل از هجرت (سمهودی، 2006، ج 1، ص 207)، پیمان برادری میان انصار و مهاجر پس از هجرت (هلالی، 1405ق، ص 888)، پیمان برادری میان دو قبیله یمنی «سکون» و «سکاسک» (ابن سعد، 1418ق، ج 7، ص 296)، سایر پیمان ها، که میان دو نفر از مسلمانان بسته می شد، اشاره نمود. در مورد انتخاب افراد هم عقیده و هم فکر، می توان انتخاب افراد در پیمان های برادری را، که نوعی انتخاب همکار و رفیق محسوب می شود شاهد آورد. رسول گرامی(ص) در پیمان های برادری شئونات اجتماعی، اخلاقی و روحی اصحاب را در نظر داشته است. برای مثال، برادری افرادی که از نظر علم و عرفان اشتراک داشتند، مانند جعفر و معاذ، سلمان و ابودرداء، سعید بن زید و ابی بن کعب عمار. همچنین افرادی که در تجارت و سرمایه و بازار تخصص داشتند، مانندعبدالرحمن بن عوف و سعد بن ربیع، طلحه و کعب بن مالک و افرادی که بیشتر روحیه نظامی آنان غلبه داشت، مانند عتبه بن غزوان و ابودجانه مورد توجه قرار گرفت. حتی عبد یا آزاد بودن افراد نیز در نظر گرفته می شد. مانند حذیفه، که یکی حلیف بنی مخزوم بود و دیگری حلیف بنی عبدالاشهل و نیز خباب و تمیم، یکی مولی عتبه بن غزوان بود و دیگری مولی خراش بن صمه لحاظ شد (هدایت پناه، 1383، ص 28ـ29). اگر مدیران در تشکیل گروه ها، و یا انتخاب همکار برای یک فرد در سازمان، به این امر توجه کنند و افرادی را در کنار هم قرار دهند که از نظر شخصیتی و فرهنگی تفاوت های کمتر و یا اشتراکات بیشتری داشته باشند، تا رابطه های عاطفی مستحکمی به وجود آید، تعهد عاطفی و میل به ادامه فعالیت در آنها افزایش می یابد. شفافیت در امور شفاف بودن امور و مسائل، از سیاست هایی است که در مدیریت به کار گرفته می شود؛ زیرا به طور عمده تباهی و خلاف کاری آنجا پیدا می شود و رشد می کند که امور و موضوعات از دیدگاه مردمان و اداره شوندگان پنهان بماند (فرهادی، 1391، ص 81). مدیریت های پشت پرده بسترساز نادرستی، خلاف کاری و ستمگری است. تمام این امور موجب دلسردی و عدم تمایل افراد به ادامه فعالیت در سازمان خواهد شد. اگر بسیاری از امور شفاف صورت گیرد، اقدامات خلاف قانون و بیرون از آن، روابط پنهان قدرت طلبانه و منفعت جویانه، معاملات سایه ای که قابل حسابرسی و پیگرد قانونی نیست، معنا نمی یابد یا به شدت کم می شود. چنانچه سازوکار اداره امور به گونه ای تنظیم شود که همه چیز به جز اسرار نظامی در چارچوب حق و اموری که لازم است پوشیده بماند، شفاف باشد، و به محض ظهور خلاف و تباهی آشکارسازی شود و حتی در صورت گمان ستمی، مسائل آشکار و بی پرده در میان گذاشته شود، امور زمامداری و مدیریت به سامان می گردد (دلشاد تهرانی، 1388، ص 610) و افراد دلگرمی بیشتری برای ادامه فعالیت در سازمان خواهند داشت، تعهد عاطفی آنان افزایش می یابد. امام علی(ع) در مورد شفاف سازی به مالک اشتر چنین فرمان می دهند: «اگر شهروندان درباره تو ستم روا داشتند، دلیل خود را برایشان شفاف آشکار کن، و با این شفاف سازی ات، گمان های ایشان را از خویش بگردان» (نهج البلاغه، نامه 53). امیرالمؤمنین علی(ع)، بنای حکومت را بر صراحت و روشنی و شفاف سازی می داند. چنان که در آغاز حکومت خویش در سخنی با مردم، روش حکومت داری و مدیریت خود را چنین بیان می فرماید: «به خدا سوگند هرگز به اندازه سر سوزنی حقیقت را پنهان نداشته ام، و هیچ گونه دروغی نگفته ام» (نهج البلاغه، خ 16). حکومت و مدیریت امام علی(ع) این گونه بود؛ شفاف و به دور از هرگونه ناراستی، پنهان کاری، دروغ گویی و فریب کاری. شفاف سازی از جهات گوناگون موجب کارایی حکومت و مدیریت می شود، از جمله درستکاری مدیران، اداره سالم امور، مشارکت یافتن مردمان و اداره شوندگان، مشخص شدن سریع تباهی ها و خلاف کاری ها، اصلاح به موقع امور، دستیابی بهینه به اهداف، توجیه مردم و شنوندگان و راه بردن مردم بر حق (دلشاد تهرانی، 1388، ص 610). تمامی این امور موجب افزایش تمایل بیشتر افراد به ادامه خدمت در یک سازمان می گردد. در سیره معصومان(ع)، موارد بسیاری را از این شفاف سازی ها می توان مشاهده نمود. نمونه های زیادی را می توان در سیره معصومان(ع) یافت که مقصود خود را از انجام یک فعالیت بیان نموده و زمینه جهت متعهد بودن مهیا کرده است. برای نمونه، دو مورد از شفاف سازی های صورت گرفته توسط پیامبر گرامی را یادآور می شویم. پیامبر در بیعت عقبه دوم، وقتی بیعت هفتاد و پنج نفر از اهل مدینه به انجام رسید، رسول خدا(ص)، دوازده نفر از آنان را به عنوان نقیب انتخاب نمود تا مسئول و مراقب آن امور مربوط به قوم خود باشند و وظایف آنان را تشریح نمود و فرمود: «از بین خود دوازده نقیب معرفی کنید تا مسئولیت امور قوم خود را برعهده داشته باشد.» سپس، پیامبر اکرم(ص) به منظور دفع نگرانی و سوءظن ها و جلوگیری از تعارضات احتمالی، هدف خود را چنین تشریح نمود: «موسی از بنی اسرائیل، دوازده نفر نقیب برگزید، پس مبادا برای یکی از شما از اینکه دیگری انتخاب شود نگرانی و ناراحتی پیش آید، چون جبرئیل است که برای من انتخاب می کند». رسول خدا(ص) آن گاه وظیفه این دوازده نفر را معین نموده و فرمود: «چنان که حواریّون براى عیسى ضامن قوم خود بودند، شما هم عهده دار هر پیشامدى هستید که در میان قوم شما اتفاق می افتد و من خود کفیل مسلمانانم» (بلاذری، 1417ق، ج 1، ص 254). در هنگام انتخاب چون زمینه ای برای عدم تعهد افراد موجود است، پیامبر می فرمایند: از انتخاب من ناراحت نشوید و این جبرئیل است که انتخاب می کند. این نوع شفاف سازی موجب افزایش تمایل افراد در جهت همکاری با پیامبر می شود. در جنگ خندق، وقتی حضرت با شنیدن خبر کشته شدن مجذر انصاری به دست عکرمه بن ابی جهل تبسم نمود. با این تبسم، انصار به دلیل داشتن روحیه قبیله گرایی ناراحت شدند و گفتند: خوشحالی تو به این دلیل است که مردی از قیبله تو، فردی از انصار را کشته است. رسول خدا(ص) به منظور از میان بردن سوءتفاهم، علت تبسم خود را به طور شفاف بیان کرد و توضیح داد که تبسم من از خوشحالی نبود (ابن عساکر، 1415ق، ج 41، ص 60). در اینجا تبسم پیامبر، موجب یک بد بینی در افراد شد که این بدبینی، اگر ادامه پیدا می کرد، قطعاً افراد دیگر حاضر به ادامه همکاری با رسول خدا(ص) نبودند. پیامبر در این موقعیت، با شفاف سازی کامل جریان این زمینه را خنثا کردند و همچنان افراد را متعهد به خود نگه داشتند. انتصابات مقبولانه یکی از روش های مؤثر در افزایش تعهد عاطفی کارکنان، انتخاب مسئول افراد از کسانی که مورد پذیرش افراد است. در این صورت، افراد با داشتن مسئول مورد علاقه خود، میل بیشتری به ادامه همکاری با سازمان دارند. همچنین اگر گروه های سازمانی، با یکدیگر اختلاف کرده و هریک فرد مسئول را از گروه خود بخواهد، انتصاب یک مسئول بیرونی، که مورد پذیرش آنهاست، می تواند موجب افزایش تعهد عاطفی و میل به همکاری و ادامه فعالیت آنها باشد. یکی از این موارد، ابقای باذان بن ساسان بر حکومت یمن است. باذان از طرف خسرو پرویز بر یمن حکومت می کرد. وقتی نامه پیامبر(ص) به خسرو پادشاه ایران رسید، به باذان دستور داد که پیامبر(ص) را دستگیر کند. پیامبر(ص) خبر کشته شدن خسرو به دست پسرش را به مأموران باذان داد و به باذان سفارش داد که اگر اسلام بیاورد، بر مسئولیت باقی خواهد ماند. وقتی باذان خبر مرگ خسرو را شنید، اسلام آورد و با مسلمان شدن وی، ایرانیان مقیم یمن نیز به تبعیت از وی اسلام آوردند (مطهری، 1368، ص 75- 77). رسول خدا(ص) وی را در مسئولیت خود ابقاء نمود (صالحی دمشقی، 1414ق، ج 11، ص 338). ابقای باذان در سمت خودش موجب شد تمامی افراد به دلیل محبتی که نسبت به باذان داشتند به اسلام رو بیاورند. رسول خدا(ص) در مورد منذر بن ساوی حاکم بحرین نیز همین شیوه را به کار برده اند. آن حضرت، در نامه خود به منذر، پس از ستایش خدای متعال و دعوت وی به اسلام، اطمینان دادند که اگر منذر اسلام بیاورد و اطاعت کند، هرگز وی را از مقام خود برکنار نمی کند. منذر اسلام را پذیرفت و با تبلیغ وی مردم بحرین نیز مسلمان شدند (ابن سعد، 1418ق، ج 1، ص 202). رسول خدا(ص) حتی در ملاقات نمایندگان قبیله سعد هذیم، انتخاب مسئول گروه را به عهده اعضای آن گروه گذاشتند. نمایندگان سعد هذیم، محضر پیامبر(ص) رسیدند و اسلام آوردند. آن حضرت، موقع وداع با آنان فرمود: یکی از افراد خود را به امارت خویش بگمارید. وقتی این گروه به سوی قوم خود بازگشتند، همه افراد قبیله مسلمان شدند (همان، ص 249). در برخی موارد تعصبات قبیله ای در اعضای گروه های یک سازمان شدید است. در نتیجه، هیچ گروهی عضو گروه دیگر را به عنوان مدیر سازمان قبول ندارند. در این گونه موارد، انتصاب فردی که به هیچ یک از گروه ها تعلق ندارد، می تواند بهترین شیوه برای افزایش تعهد باشد. دو گروه أوس و خزرج، به دلیل سابقه دشمنی که داشتند، امامت جماعت دیگری را نمی پذیرفتند. آن حضرت، مصعب بن عمیر را برای امامت جماعت انصار انتخاب کرد (بیهقی، 1405ق، ج 2، ص 438؛ سهیلی، 1412ق، ج 4، ص 74). یکی از وظایف مدیران سازمان ها، انتصاب افراد شایسته برای پست های مختلف می باشد. افرادی در واحدها وجود دارد که مورد پذیرش اکثر افراد آن واحد یا سازمان هستند. مدیران می توانند ضمن حفظ شایستگی افراد منتصب، به این مهم نیز توجه داشته باشند تا تعهد عاطفی افراد را نسبت به سازمان افزایش دهند. رعایت مساوات و برابری میان افراد و گروه ها یکی دیگر از راهکارهایی که می تواند موجب افزایش تعهد عاطفی گردد، رعایت مساوات و برابری میان افراد و گروه هاست. «مساوات» در لغت به معنای برابری و یکسان بودن است. در اصطلاح به معنای برابری عامه مردم در بهره مندی از حقوق مشترکشان می باشد (سلیمانی، 1382، ص 40). از اموری که در سیره معصومان(ع) چشم گیر بوده و برخی تاب تحملش را نداشتند، رعایت مساوات حتی در تصدی شغل و مسئولیت براساس اهلیت بود. همه افراد به تعبیر پیامبر(ص) مانند دندانه های یک شانه مساویند و هیچ مزیتی بر یکدیگر جز به تقوا ندارند: «مردم مانند دندانه های شانه مساویند» (مجلسی، 1363، ج 75، ص 251؛ صدوق، 1413ق، ج 4، ص 379). پیامبر اکرم(ص)، تفاوتی بین برده و غیر برده قائل نبود. حتی در جمع مسلمانان، جایگاه پیامبر(ص) ناپیدا بود و هر زمانی در مجلسی می نشست، افراد ناشناس به سادگی نمی توانستند حضور رسول الله(ص) را در نزد مردم دریابند. علی(ع) می فرمود: «نشستن و برخاستن پیامبر(ص) همراه با یاد خدا بود و برای خود جایگاه مخصوصی قرار نمی داد و دیگران را نیز از این کار نهی می کرد» (طبرسی، 1412ق، ص 14). رعایت مساوات در مورد همگان، در هر مرتبه ای که باشند و نبودن تبعیض و عمل به مساوات در اجرای قانون، برترین چیزی است که سلامت سازمان را حفظ می کند و موجب افزایش تعهد عاطفی نیروی انسانی در سازمان می شود. امیرمؤمنان علی(ع)، در روزگاری که از حکومت محروم شده بود، این حقیقت را به زمامداران یادآور می شد تا آنان از مسیر درست خارج نشوند. چنان که بهعمربن خطاب یادآور شد: سه چیز است که اگر آنها را پاس داری و بدانها عمل کنی از سایر امور بی نیاز باشی و اگر آنها را ترک کنی چیزی جز آنها سودت نبخشد. [پرسید: آنها چیست؟ فرمود:] اجرای حدود [قانون به طور یکسان] نسبت به نزدیک و دور [خویش و بیگانه] و حکم به کتاب خدا در خشنودی و خشم و تقسیم [بیت المال] به عدالت میان سفید و سیاه (طوسی، 1407ق، ج 6، ص 227). موارد بسیار دیگری را می توان در سیره معصومان(ع) یافت که با عمل به مساوات میان مردم، تعهد آنان را نسبت به همکاری و ادامه فعالیت برانگیخته اند. به عنوان نمونه، رسول خدا(ص) مساوات را میان دو گروه انصار و مهاجر طوری برقرار کرده بود که هرگاه منصبی را به مهاجر می داد، منصب هم شأن آن را نیز به انصار می داد. از این رو، وقتی رسول خدا(ص) رحلت کرد، سخنگوی انصار خطاب به مهاجران گفت: «ای گروه مهاجر، رسول خدا(ص) هرگاه به یکی از شما منصبی می داد، منصبی هم شأن او نیز به یکی از انصار می داد (حسینیان مقدم، 1388، ص 116). در این مورد، آن حضرت مساوات را میان اوس و خزرج رعایت می نمود، هر موقع امتیازی به یکی می داد، دیگری را از آن امتیاز بی نصیب نمی گذاشت. برای نمونه، وقتی اوسیان افتخار کشتن کعب بن اشرف یهودی را به دست آوردند، خزرجیان جلسه تشکیل دادند و گفتند: «نباید همه پیروزی نصیب اوسیان گردد. بنابراین، باید مردی از یهود را که در دشمنی با رسول خدا (ص)، هم شأن کعب بن اشرف است، شناسایی کنیم و وی را بکشیم». سلام بن ابی الحقیق را که در خیبر می زیست، شناسایی کردند و با اجازه رسول خدا(ص) او را به قتل رساندند تا مبادا در دایره رقابت از اوسیان عقب بمانند (قاضی ابرقوه، 1377ق، ج 2، ص 767). پیامبر(ص) با اجازه دادن نسبت به این کار، خواست مساوات بین این دو گروه را برقرار نماید، تا تمایل افراد را به ادامه همکاری برانگیزاند. از این رو، پیشنهاد می شود مدیران در سازمان ها با رعایت مساوات و برابری در رفتار فردی و سازمانی، در برخورد با واحدها و افراد، زمینه های افزایش تعهد عاطفی و افزایش تمایل کارکنان را به ادامه همکاری و فعالیت با سازمان فراهم کنند. سعه صدر یکی از ارزش های مهم و کاربردی در مدیریت سعه صدر است. کلام مولای متقیان علی(ع)، اهمیت شرح صدر یک کارگزار و مدیر را به خوبی آشکار می سازد: «ابزار ریاست، سعه صدر است» (نهج البلاغه، حکمت 167). «سعه صدر» عبارت است از: تحمل سختی ها و ناملایمات، عفو و گذشت، مهار خشم و عصبانیت، تأنی و درنگ در کار، بلندهمتی و عزت نفس، حلم و دوری از انتقام و کینه جویی (دمشناس، 1385، ص 88). انسانی که برخوردار از سعه صدر است، قدرت تحمل عقاید مخالف و گاه، حتی پذیرش آن را داراست. پیامبر برخلاف دیدگاه خودش، در جنگ به رأی مردم گوش می دهد. این اصل تفاوت آرا و اندیشه ها را می پذیرد یا حداقل تحمل می نماید. در واقع، این ارزش تاب شنیدن عقاید مخالف در فرد را افزایش می دهد. حضرت امیر(ع) می فرمایند: «گمان مبرید اگر حقی به من پیشنهاد دهید، بر من گران آید، یا در پی بزرگ نشان دادن خویشم، زیرا کسی که شنیدن حق یا عرضه شدن عدالت بر او مشکل باشد، عمل کردن به آن برای او مشکل تر خواهد بود» (نهج البلاغه، خطبه 216). اینکه انسان توان پذیرش پیشنهاد دیگران و یا حتی انتقاد از دیگران را داشته باشد، موجب می شود افراد نگرش مثبتی نسبت به فرد و سازمان پیدا کنند که حاضر نباشند آن را از دست بدهند. نتیجه گیری تعهد سازمانی یک نگرش مهم شغلی و سازمانی است که صاحب نظران حوزه مدیریت به ویژه در حوزه رفتار سازمانی توجه زیادی به آن دارند. تعهد سازمانی دارای سه قسم تعهد عاطفی، تعهد هنجاری و تعهد مستمر است که این مقاله به دنبال شناسایی راهکارهای افزایش تعهد عاطفی در اسلام می باشد. پس از بررسی و مطالعه در کتب اسلامی و روایی شیعه مجموعه ای از راهکارها استخراج شد که می تواند موجب افزایش تعهد عاطفی در سازمان گردد. برخی از راهکارهای افزایش تعهد عاطفی از نظر اسلام، نگاه مثبت و محبت آمیز به یکدیگر داشتن، نیکی و احسان کردن به دیگران، ابراز و بیان مهر و محبت کردن نسبت به دیگران، حسن خلق داشتن نسبت به افراد، خوش بینی و حسن ظن داشتن نسبت به کارکنان است. رعایت انصاف، چشم پوشی و مدارا، عفو و گذشت، نرمی در گفتار، و سعه صدر راهکارهایی است که مدیر سازمان می تواند با اعمال آنها تعهد عاطفی کارکنان خود را افزایش دهد. ایجاد یک رابطه عاطفی میان همکاران، شفافیت در امور، انتصابات مقبولانه، رعایت مساوات و برابری از جانب مدیران دیگر راهکارهایی است که می تواند موجب افزایش تعهد عاطفی در سازمان گردد. همه راهکارهای افزایش تعهد عاطفی که از اسلام استخراج شده است؛ می توانند در سازمان های اسلامی کاربرد داشته باشند و مدیران سازمان ها با استفاده از آنها می توانند تعهد عاطفی کارکنانشان را نسبت به سازمان افزایش دهند. منابع ابن عساکر، علی بن حسن، 1415ق، تاریخ مدینه دمشق ، بیروت، دار الفکر . ابن سعد، ابوعبدالله محمد، 1418ق، الطبقات الکبرى ، تحقیق عبدالقادر عطا ، چ دوم، بیروت، دار الکتب العلمیه. اندلسى، قاضى عیاض، 1407، الشفا بتعریف حقوق المصطفى، عمان، دار الفیحاء. بلاذری، احمد بن یحیی، 1417ق، أنساب الأشراف ، بیروت ، دار الفکر. بیهقی، احمد بن حسین، 1405ق، دلائل النبوه، تحقیق عبد المعطى قلعجى، بیروت، دار الکتب العلمیه. پاینده، ابوالقاسم ، 1382، نهج الفصاحه (مجموعه کلمات قصار حضرت رسول صلى الله علیه و آله)، چ چهارم، تهران ، دنیاى دانش . تمیمى آمدى، عبد الواحد بن محمد، 1410ق، غرر الحکم و درر الکلم، چ دوم، قم ، دار الکتاب الإسلامی، تحقیق سید مهدی رجائى. جعفرپور، محمود و مهدی بهرام زاده، 1388، تغییرات برنامه ریزی شده سازمانی و مولفه های وابسته، تهران، پلک. دلشاد تهرانی، مصطفی، 1388، دلالت دولت: آیین نامه حکومت و مدیریت در عهدنامه مالک اشتر، تهران، دریا. دمشناس، سید عباس، «ویژگی های اخلاقی مدیران سعه صدر»، مرداد 1385، مجله مدیریت و ادبیات. سمهودی، نورالدین على بن احمد، 2006، وفاء الوفاء بأخبار دار المصطفى ، بیروت، دار الکتب العلمیه . سهیلی، عبدالرحمن، 1412ق، الروض الأنف فی شرح السیره النبویه، بیروت، دار إحیاء التراث العربى . شوشتری، محمد تقی، 1376، بهج الصباغه فی شرح نهج البلاغه، تهران، امیر کبیر. صالحی دمشقی، محمد بن یوسف، 1414ق، سبل الهدى و الرشاد فى سیره خیر العباد، تحقیق عادل احمد عبد الموجود و على محمد معوض، بیروت، دار الکتب العلمیه. صدوق، محمد بن علی، 1362، الخصال، تحقیق على اکبر غفارى، قم ، جامعه مدرسین . طبرسى، فضل بن حسن، 1412ق، مکارم الأخلاق، چ چهارم، قم، شریف رضى . ـــــ 1372، مجمع البیان فى تفسیر القرآن، چ سوم، تهران، ناصر خسرو. عبادی لحجی، عبد الله بن سعید، 1426ق، منتهى السؤل على وسائل الوصول إلى شمائل الرسول صلى الله علیه و آله و سلم، چ سوم، جده ، دار المنهاج . فرهادی دستنائی، جواد، 1391، تبیین عوامل مؤثر بر رشد معنویت نیروی انسانی در سازمان از دیدگاه اسلام، پایان نامه کارشناسی ارشد، معارف اسلامی و مدیریت، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره). فیض کاشانى، محمد بن شاه مرتضی،1406، الوافی، اصفهان، المکتبه امام أمیر المؤمنین على(ع). کلینی، محمد بن یعقوب، 1407ق، الکافی، تحقیق علی اکبر غفاری و محمد آخوندی، چ چهارم، تهران، دار الکتب الإسلامیه. کوفى اهوازى، حسین بن سعید،، 1402ق، الزهد، تحقیق غلامرضا عرفانیان یزدى، چ دوم، قم ، المطبعه العلمیه. مجلسى، محمد باقر ، 1363ق، بحار الأنوار، چ دوم، تهران، اسلامیه. ـــــ 1403ق، بحار الأنوار، چ دوم ، بیروت، دار إحیاء التراث العربی. محامد، علی، «بررسی قاعده عدل و انصاف و آثار آنف»، 1382، فصلنامه علمی پژوهشی دانشگاه قم، ش2. مطهری، مرتضی، 1349، جاذبه و دافعه علی علیه السلام، قم، صدرا. ـــــ 1368، خدمات متقابل اسلام و ایران، قم، صدرا. هدایت پناه، محمدرضا، 1383، حدیث برادری در سیره نبوی، قم، بوستان کتاب. هلالی، سلیم بن قیس ، 1405ق، کتاب سلیم بن قیس الهلالى ، قم ، هادى . Meyer , john p. Allen Natalie J " The measurement and antecedents of affective, continuance and normative commitment to the organization" Journal of Occupational Psychology (1990). منبع: فصلنامه پژوهش های مدیریتی – شماره 6 انتهای متن/
93/12/23 - 02:54
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 181]
-
اجتماع و خانواده
پربازدیدترینها