واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
ماموریت رزتا برای فرود کاوشگر فیله روی یک دنبالهدار در میان انبوه اتفاقات فضایی یک سال گذشته یکی از همه برجستهتر و بارزتر است؛ اینکه در پس نماهای زیبایی که از دنبالهدارها در عکسها میبینیم، هسته یخی ـ سنگی چند صدمتری یا چند کیلومتری آنها چه شکلی میتواند داشته باشد، معمایی بود که سالها ذهن اخترشناسان و دانشمندان علوم سیارهای را به خود مشغول کرده بود.
امسال فضاپیمای رزتا در حالی به دنباله دار 67 پی / چرایوموف ـ گرازمنکو رسید که از دوازدهم اسفند 1382 سفر خود را آغاز کرده بود. بیش از ده سال طی مسیر 6.4 میلیارد کیلومتری در سیاهی فضا، در حالی که اغلب دستگاه هایش را به سبب صرفه جویی در مصرف انرژی نزدیک به یک دهه به حالت خواب زمستانی (Hibernate) درآورده بودند و سپس روشن کردن و به کار افتادن مجدد همه دستگاه ها در میلیون ها کیلومتر دورتر از زمین کار بزرگی در تاریخ ماموریت های فضایی بود تا فصلی نو برای اکتشافات منظومه شمسی رقم بخورد. برای این که به اهمیت انجام چنین کار به ظاهر ساده ای پی ببرید، تصور کنید در همین شب های زمستان اگر خودروی شما چند روز در پارکینگ خاموش بماند و استارت نزنید، احتمالا با چه مشکلاتی در زمان روشن کردن آن مواجه خواهید شد؟ هدایت موفقیت آمیز فضاپیما توسط مهندسان ماموریت رزتا برای در مدار دنباله دار قراردادن آن، اتفاقی است که موجب می شود این ماموریت به اعتقاد بسیاری از کارشناسان و نشریات علمی جهان، مهم ترین دستاورد علمی سال لقب بگیرد. رزتا پانزده مرداد امسال در مدار دنباله دار 67پی / چرایوموف ـ گرازمنکو قرار گرفت و تصاویر حیرت انگیزی از دنباله دار مقصدش به زمین فرستاد. برخلاف تصور همگان دنباله دار مذکور، فقط یک صخره ناهموار زمخت بود؛ بسیار شبیه به سیب زمینی! این اولین باری بود که قرار بود یک فرود نرم روی دنیای چند کیلومتری یک دنباله دار انجام شود. سرانجام در میان استرس زایدالوصف دانشمندان، عملیات فرود فیله با موفقیت به پایان رسید و فیله نه یک بار که به علت گرانش اندک سه بار به سطح دنباله دار برخورد کرد و از جا برخاست تا این که نخستین سیگنال ها را از طریق کاوشگر رزتا به زمین رله کرد. مفهوم سیگنال ها این بود: اینجا دنباله دار 67 / پی چرایوموف ـ گرازمنکو. ما روی سطح نشسته ایم! اما از فردای آن شب فراموش نشدنی خبرهایی آمد که حاکی از بداقبالی کاوشگر فیله بود؛ کاوشگر در موقعیتی قرار گرفته بود که صفحات خورشیدی اش در سایه قرار گرفته بود و نور خورشید را به مقدار کافی برای شارژ باتری هایش دریافت نمی کرد. به این ترتیب فیله دوباره خاموش شد و به خواب زمستانی فرو رفت. با این حال اندک اطلاعاتی که فیله ظرف همان چند ساعت به زمین مخابره کرد، حاکی از پیدا شدن نوعی ترکیبات آلی در جو بسیار رقیق این دنباله دار بود. اکنون رزتا همچنان در مدار دنباله دار، سفر خود را در مسیر نزدیک تر شدن به خورشید ادامه می دهد تا در بیست و دوم مرداد 94 در نزدیک ترین فاصله مداری از خورشید به میزان 183 میلیون کیلومتر قرار بگیرد. در این میان، دانشمندان تیم رزتا امیدوارند که تا آن زمان به دلیل تغییر موقعیت خورشید به واسطه چرخش دنباله دار به دور آن، مدت زمان بیشتری برای شارژ باتری های فیله فراهم شود. شاید فصل آخر این ماموریت پر هیجان پاسخ های جالبی به پرسش های اساسی دانشمندان از نخستین روزهای پیدایش منظومه شمسی بدهد. کاظم کوکرم / دبیرگروه دانش
 
پنج شنبه 21 اسفند 1393 ساعت 05:15
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 130]