واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین:
ریزگردی که غولگرد شد! وبلاگ > محمدی، عباس - فاجعهی مدیریتی که هوای خاکآلود و کشندهی غرب و جنوب غرب کشور را پدید آورده، از همان جنسی است که سیلهای پی در پی در استان گلستان، خشکیدگی دریاچه اورمیه، آلودگی هوای تهران، و مانند اینها را موجب شده است.
سیاستمداران، بهویژه دولتمردان ما، تمایل دارند که در برابر انتقادهایی که به ایشان در مورد برنامههای توسعهای ناپایدار میشود، بگویند که «شما منتقدان، در دولت گذشته کجا بودید؟!» یا «چرا در فلان جا از آن مدیر انتقاد نکردید؟!»(1). شبیه همین پرسشها را آقای کیخا، معاون محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست (امضاکنندهی تفاهمنامهی واگذاری جزیرهی حفاظت شدهی آشوراده به سرمایهگذاران) در روز 21/10/1393 خطاب به نمایندگان سازمانهای مردمی منتقد گفت که شما چرا در برابر طرحهای مخرب دولتهای گذشته چیزی نمیگفتید، و خوب است که این حساسیت را در جاهای دیگر هم میداشتید؟! این گونه برخورد، بیش از هر چیز، نشانگر آن است که دولتمردان مطالعهی کمی دارند و به ویژه بسیار کم به رسانههای منتقد سر میزنند. کیست که فقط سرکی در اینترنت، مثلا در جستجوی عبارت "جادهی پارک ملی گلستان" یا "خط لولهی دنا"، زده باشد و چندین هزار یادداشت و مقاله در نقد تخریب محیط زیست را که تقریبا تمام آنها از سوی سمنها و کارشناسان غیردولتی و خبرنگاران بوده، در چندین سال گذشته ندیده باشد؟! واقعیت این است که باید از یک "سندروم ندیدن فاجعه" سخن گفت که مدیران ما به آن دچار شدهاند... . چنین است، ماجرای ریزگردها که این روزها به سان غولی سایهی شوم خود را بهویژه بر خوزستان دوست داشتنی و غرب کشور انداخته و گاه بیشتر از نیمی از کشور را نیز در بر میگیرد. اکنون که چند استان کشور و کل زاگرس (بزرگترین تامینکنندهی آب کشور) از طمعورزیها خاکسترنشین شده، فقط به چند نمونه از گفتههای چندسالهی اخیر منتقدان سیاستهای مدیریت منابع آب کشور در این زمینه اشاره میکنیم که طبق معمول، مدیران ما نشنیده یا نشنیده گرفته اند: ریزگردها مخلوق توسعهی ناپایدار، و بیش از هر چیز نتیجهی نابود سازی تالابهای میانرودان (بینالنهرین) و حوضههای کرخه و کارون و اورمیه و دیگر جاها در جریان برنامههای سد سازی هستند(2). ریزگردها از کوههای بلند البرز هم گذشته و به تنکابن در کنارهی دریای خزر رسیده اند(3). دستکاری افراطی در سامانهی رودهای حوضهی اورمیه و بختگان و جازموریان و... سبب شده که فلامینگوها برای زادآوری، به کشورهای امارات و کویت بروند(4) اگر فقط خشکسالی مسبب عقبنشینی دریاچهی اورمیه است، چرا دریاچههای سوان در ارمنستان و وان در ترکیه که در مقیاس کرهی زمین فاصلهی چندانی با اورمیه ندارند، هیچ تغییری نکردهاند(5)؟ سدهایی که پیاپی بر روی کارون و کرخه و سرچشمههای آنها زده میشود (مانند سدهای خرسان 3، گاماسیاب، داریان، سیمره) مشکل کمآبی این رودها و تالابهای مرتبط با آنها را بیشتر میکنند و همچنین سبب افزایش ریزگردها خواهند شد(6). وضعیت کنونی تالابهای کشور پیامد اجرای پروژهها و اقدامات توسعهای...، مهار بیرویهی آبها، سدسازیها، خشکسالیها، و نبود سامانههای پایش و مدیریت کارآمد است... که در این میان، عوامل انسانی تاثیر بیشتری در کمآبی و خشکیدن تالابها داشته است(7). اکنون که حتی وزیر نیرو هم میگوید: «در سدسازی افراط کردهایم»(8)، و رییس ستاد احیای اورمیه که خود پیش از این وزیر کشاورزی بوده صحبت از سیاستهای کلان نادرست در بخش کشاورزی و آب میکند و میگوید که در دولتهای پیشین بحث دربارهی کمآبی و مصیبتهای سدسازی را به نادرست امنیتی کرده بودند(9)، و قطعی شده که عامل اصلی برخاستن ریزگردها خشک شدن تالابها است(10)، جا دارد که رییس دولت و رییس سازمان حفاظت محیط زیست قاطعانه جلوی سدسازیهای جدید و ادامهی پروژههای سدسازی در دست اجرا را بگیرند. همچنین لازم است که آب بیشتری را از پشت سدهای موجود راهی تالابهای پایین دست کنند تا گامی در جهت کاهش ریزگردهای مرگبار برداشته شود. بدیهی است که گفتگو با دولتهای ترکیه و عراق به منظور تخصیص دادن حقابهی تالابهای میانرودان هم ضرورت فوری دارد، و دیگر این که باید جلوی فرسایش دهشتناک خاک کوهستانها و دشتهای کشور را نیز گرفت... (در این زمینه باز هم خواهیم نوشت).
گل آلودگی گل در تنکابن- اردیبهشت 1389
اهواز در گرد و خاک پینوشت 1) فکر میکردیم که این شیوه فقط در کشور ما رواج دارد، اما چند روز پیش نخست وزیر استرالیا هم در پاسخ به کمیسیون حقوق بشر کشور خودش که از شیوهی رفتار دولت با کودکان خانوادههای پناهجو انتقاد کرده بود، گفت که آنان در دولت گذشته کجا بودند؟! 2) حسین آخانی، استاد زیستشناسی دانشگاه تهران، همشهری 13/3/1391 3) کوشان مهران، پژوهشگر محیط زیست، تارنمای محمد درویش، 3/2/1389 4) کوشان مهران، پژوهشگر محیط زیست، تارنمای ایرن 22/10/1389 5) کوشان مهران، پژوهشگر محیط زیست، تارنمای سبزپرس 30/3/1391 6) عباس محمدی، کنشگر محیط زیست، همشهری 16/3/1391 7) عباس رنجبر، عضو هیات علمی پژوهشکده ی هواشناسی و علوم جو، «تالابها، تغییر اقلیم و خشکسالی»، مجموعه مقالههای نشست علمی تخصصی جامعهی مهندسان مشاور ایران 12/9/ 1391 که با عنوان تالابها و تحلیلی بر علل و عوامل پایداری و ناپایداری آنها منشر شده است، ص 208 8) خبرگزاری مهر 28/2/1393 9) تارنمای عصر قانون 25/10/1393 10) نمایندهی مردم اهواز در مجلس هم به این نکته اذعان دارد: تارنمای تابناک، 21/11/1393
شنبه 25 بهمن 1393 - 12:12:54
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 13]