محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1830941066
-از خشکسالی تا جاهلیت؛ 2 فقدان بزرگ
واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
عصر جاهلیت از خشکسالی تا جاهلیت؛ 2 فقدان بزرگ کمبود شدید آب شاکله اصلی اقتصاد شبه جزیره عربستان را شکل داده است. بیابان‌های گسترده تنها در کنار برخی شهرهای دارای آب معنا یافته است. اقتصاد دوره جاهلیت وقتی معنا می‌یابد که در کنار تمدن‌سازی اسلام و وضع اقتصاد پس از خود مقایسه شود.
روایت دفن دختران همواره در تعریف وضع عرب پیش از ظهور اسلام آمده است، اما علاوه بر اشارات اجتماعی که می توان در شرح آن دوران از این حدیث یافت، دریافتی اقتصادی نیز می تواند وجود داشته باشد. فقر در دوران جاهلیت چنان بوده است که حفظ دختران به صرفه نبود. پسران سرمایه محسوب می شدند و دختران از ترس فقر زنده به گور. آیه 151 سوره انعام به همین مساله اشاره داد: «فرزندان خود را از بیم فقر و تنگدستی به قتل نرسانید. ما شما و آنها را روزی می دهیم». منشا درآمد بسیاری از اعراب محصول تجارت بود که در حجاز و مکه قرار داشت. برخی دیگر از اعراب از راه غارتگری و چپاول زائران و قافله های تجاری روزی خود را سپری می کردند. فقر وصف غالب زندگی اعراب بود. وضع پوشش و گذران زندگی در نیمه عریانی در بخش های زیادی از شبه جزیره عربستان، خبر از نبود درآمد اقتصادی و فقر داشت. در بسیاری از اوقات داشتن یک لباس ساده اسباب افتخار به حساب می آمد. ابن خلدون در توصیف خوراک عصر جاهلی خبر از خوردن کژدم توسط ایشان می دهد. همچنین گاهی عرب جاهلی از طریق پختن پشم شتر که با خون آمیخته شده بود خود را سیر می کرد. به صورت کلی، وضع اقتصادی جاهلی از سه طریق عمده دامداری، تجارت و کشاورزی اداره می شده است. به علت شرایط جوی و جغرافیایی نیز کشاورزی در بیشتر جاها غایب بود. دامداری در یمن بیشتر به طیور اختصاص داشت، اما در تهامه، نجد و نفود و دهناء و بحرین شتر را شامل می شد. به تبع دامداری محدود و حضور شتر مهم ترین کالای صادراتی اعراب دوره جاهلیت چرم بود. نقره نیز از جمله مواردی بود که به شام تجارت می شد. عمده ترین کار تجاری به عنوان واردات نیز روغن بود. کمبود آب با نگاهی به جغرافیای شبه جزیره عربستان فقدان آب و وجود بیابان های گسترده برجسته می نماید. این برجستگی فعالیت اقتصادی را در عربستان بسیار محدود می کرد. بی آبی اوضاع اقتصادی مردم را دشوار کرده بود. دارایی اصلی و عمده مردم جاهلی شتر بود و این دقیقا به خاطر فقدان آب بود. داشتن اسب در اختیار مردان جنگی و رزمجو از اسباب مباهات محسوب می شد. بیشتر طایفه های عربی در جستجوی آب زندگی کوچ رو داشته اند. در سایه کمبود آب بود که مردان عرب قدم به صحرای حوادث می گذاشتند؛ خواه برای تجارت و خواه برای جنگ. تجارت در فقدان تولید زاییده شد و صنعت محدود تنها به تامین نیازهای اولیه همین کشاورزی یا تجارت کم مایه منحصر بود. اگر قبول کنیم که تمدن های بزرگ روزگار کهن بر حول آب ایجاد شده است، عربستان جاهلی بر حول حداقلی از آب، تمدنی کوچک به حساب می آمد. از سوی دیگر کمبود آب یکی از علل اصلی جنگ و درگیری بین قبایل بود. فقدان آب باعث می شد یکی از عوامل درآمدزای آن دوره جنگ باشد. در شرایطی که تولید اقتصادی عمده ای وجود نداشت، قبایل در شبه جزیره عربستان به فکر جنگ برای کسب غنیمت بودند. اعراب به همدیگر به عنوان منفعت اقتصادی می نگریستند؛ منفعتی که از طریق چپاول به دست می آمد. هدف اعراب در جنگ های عربی نفی دیگری نبود، بلکه بعد از چپاول، دیگری حفظ می شد تا موضع دستبرد بعدی قرار گیرد. برده داری برده در کنار شتر بزرگ ترین ابزار اقتصادی اعراب در دوران جاهلیت بود. نظام برده داری در جنوب عربستان رواج بیشتری داشت. همچنین سکونت قبایل یهودی و مسیحی در آشنا شدن اعراب با سنت برده داری بی تاثیر نبوده است. برده، جایگاه مهمی در تجارت و اقتصاد عرب جاهلی داشت. بخش قابل ملاحظه ای از ثروت در آن دوره بر اساس تعداد بردگان محاسبه می شد. برخی از این بردگان در جنگ های بی شمار دوران جاهلی به اسارت گرفته می شدند. برده ها نقش برجسته در اقتصاد کم مایه عربی داشتند. آنها به عنوان ابزاری رایگان در عرصه کار روی زمین و سربازی فداکار در جنگ های بی پایان و کالایی برای نمایش ثروت و قدرت بودند. بازرگانان کم تعداد عربستان تعداد زیادی برده داشته اند. با توجه به مسیرهای دشوار تجاری، برده ها در کنار شتر دشواری های بازرگانی اعراب را بر عهده می گرفتند. در اقتصاد کم جان کشاورزی نیز جایگاه برده مشخص بود. یکی از پادشاهان حمیر واقع در جنوب شبه جزیره عربی معتقد بود همه اعراب بردگان او هستند. چند شهر اقتصادی دوران جاهلی در روزگار جاهلی، یمن بر خلاف امروز سرسبز بوده و یکی از شهرهای اقتصادی عرب بود. این شهر دارای درخت و میوه های فراوان بود. کشتزارهای آن دیار به «خضرا» معروف بوده است. ادویه، حبوبات و نیز درختان خرما و انگور عمده محصولات کشاورزی را تشکیل می داد. شهر دیگر اقتصادی، مکه بود و می توان آن را شهری تجاری در نظر گرفت. مرکزیت دینی این شهر باعث می شد بسیاری از اعراب به این شهر آمده و به اقتصاد آن رونق دهند. علاوه بر جنوب شبه جزیره از یثرب به عنوان شهری کشاورزی یاد شده است. این شهر بر خلاف مکه که مبتنی بر اقتصاد تجاری بود، تقریبا مناطق سرسبزی داشت. یثرب تا حدودی دارای آب بود. در برخی آیات قرآن به باغ های نخل و انگور در مدینه اشاره شده است. علاوه بر کشاورزی، یثرب از تجارت نیز بهره می برده است هر چند این بهره برداری در مقایسه با سهم مکه در اقتصاد بازرگانی کم مایه تر بود. در این شهر بیشتر تجارت به صورت داخلی و خرده فروشی بود. اهالی این شهر به علت اشتغال به کشاورزی به ثروت محدودی دست یافته بودند و احتمالا همین ثروت در یک تجارت شهری تبلور می یافت. وجود کشاورزی و نیاز به تجهیزات مربوط به کشاورزی نوعی صنعت محدود را در این شهر ایجاد کرده بود. از جریان صنایعی چون دباغی، رنگرزی، آهنگری و ساخت سلاح در این شهر گزارش هایی به عمل آمده است. دامداری وجهه دیگر اقتصاد یثرب بوده است. به تبع قبایل بیابانگرد این بخش اقتصادی در مدینه در حاشیه کشاورزی جریان داشت. میثم قهوه چیان / جام جم
شنبه 18 بهمن 1393 ساعت 04:20
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 116]
-
گوناگون
پربازدیدترینها