محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1842684965
-قمار و فالگیری؛ 2 عادت جاهلی
واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
عصر جاهلیت قمار و فالگیری؛ 2 عادت جاهلی در تاریخ، اعراب پیش از اسلام همواره به داشتن پیشینه‌ای خرافی مشهور بوده‌اند. این پیشینه خرافی مواردی چند را در بر می‌گیرد که بت‌پرستی، ستاره‌پرستی و فرشته پرستی از آن جمله‌اند، اما میان اعراب جاهلی، اخلاق دیگری نیز رواج داشت که آنها همه این اخلاق را بر اثر همنشینی با همسایگان خود وام گرفته بودند.
قرآن نیز به این اخلاق جاهلی اشارات زیادی کرده و آنها را مذموم شمرده است. باید توجه داشت اعراب اغلب این اخلاق جاهلی را از اقوامی با آیین های متفاوتی وام گرفته بودند که در کنار آنها زندگی می کردند. یکی از اقوامی که از گذشته ای دور در کنار اعراب زندگی می کرد، یهودیان بودند. تاریخ دقیق سکنا گزیدن یهودیان در شبه جزیره عربستان بسیار مشکل است، اما طبق روایات تاریخ، عده ای از آنها در زمان سلیمان نبی در یمن می زیستند و برخی دیگر در زمان نبوکد نصر به عربستان مهاجرت کردند، اما کوچ فزاینده یهودیان پس از خرابی معبد دوم بوده است و در قرون اولیه میلادی در نواحی تیماء، فدک، خیبر، وادی القراء و یثرب سکنا گزیدند. یهودیان پیش از مهاجرت تحت تأثیر همسایگان کنعانی و فینیقی باورها و افسانه های ملل مختلف را که با آداب و رسوم خود درهم آمیخته شده بود، به این محل آوردند و این افسانه ها را وارد باورهای اعراب کردند. قرعه انداختن و قمار یکی از اخلاق جاهلی ای که وارد باورهای اعراب شد، قرعه انداختن به وسیله تیر بود که نه تنها در بین اعراب و یهودیان که میان مردمان بین النهرین نیز انجام می شده است. این کار در زبان عربی ازلام نام گرفته است. ازلام در قرآن با نام های ایسار، انصاب، میسر و استقسام نیز آمده است. در قرآن همه این کلمات به معنای قمار یا فالگیری ترجمه شده است. در حالی که آنچه به معنای قمار در آن روزگار صورت می گرفته است، با آنچه امروز از معنای قمار مستفاد می شود، متفاوت است. پس به منظور روشن ساختن معنای این کلمات باید به تاریخ گذشته اعراب رجوع کرد. ابتدا باید دانست مکه به واسطه وجود کعبه در روزگار قبل از بعثت پیامبر مکان با اهمیتی به شمار می رفته است. اعراب از روزگاری دور کعبه را مکانی می دانستند که به دست ابراهیم(ع) و اسماعیل(ع) بنا شده بود. پس احترام به این مکان بر همه آنان واجب بود. از آنجا که این مکان محل درآمد قبیله قریش بود، آنها برای اداره آن اماکن دربانی و پرده داری، آب دادن به حجاج، مهمانداری و... را به وجود آورده بودند. یکی از این اماکن، ایسار یا ازلام نام داشت که در این مکان فالگیری و قرعه یا همان قمار صورت می گرفت. ازلام یا زلم به زبان عربی گونه ای تیر است که پر ندارد. استفاده از این تیر زمانی به کار می رفت که کسی قصد سفر می کرد یا با کسی خصومت داشت یا حتی می خواست مسیر درست را انتخاب کند. برای قرعه انداختن ده تیر (یا هفت تیر) انتخاب می شد که به روی سه تیر انجام آن کار نوشته می شد، به روی سه تیر دیگر انجام ندادن آن کار و به روی چهار تیر دیگر چیزی نوشته نمی شد. سپس این ده تیر درون ظرفی انداخته می شد و فرد یکی از آنها را برمی داشت و پاسخ خود را می گرفت. خداوند در قرآن صراحتاً این کار را نهی کرده است: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَیْسِرُ وَالأَنصَابُ وَالأَزْلاَمُ رِجْسٌ مِّنْ عَمَلِ الشَّیْطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُون: ای کسانی که ایمان آوردهاید شراب و قمار و بت ها و تیرهای قرعه پلیدند [و] از عمل شیطانند پس از آنها دوری گزینید باشد که رستگار شوید.» (3:90) باید دانست این تیرها به بت های خاصی تعلق داشت. در بعضی موارد انداختن تیر به سوی بت هبل بوده است و در مورد دیگری به سوی عشتروت. هر کدام از این بت ها به ملتی خاص تعلق داشت که پرستش آن میان اعراب نیز معمول شده بود. هبل خدایی موآبی و عشتروت خدایی فینیقی و کنعانی بودند. قمار دوران قحطی کلمه دیگری که در همین معنا به کار می رود، میسر است که فقط در دورانی خاص مثل قحطی از آن استفاده می کردند. روش آن به این صورت بود که شتر یا گوسفندی را انتخاب می کردند و اجزای آن را با انداختن تیر و بر حسب قرعه تعیین و گوشت قربانی را استفاده می کردند. قرآن مسلمانان را از آن بر حذر داشته است: «یَسْأَلُونَکَ عَنِ الْخَمْرِ وَالْمَیْسِرِ قُلْ فِیهِمَا إِثْمٌ کَبِیرٌ....: درباره شراب و قمار از تو میپرسند بگو در آن دو گناهی بزرک است....» (219 / 2) پیامبر نیز این کار را نهی کرده است. یک بار چنین پیش آمد که پیامبر قبل از بعثت در سفری بود. ایشان به آشنایی برخورد که مشغول خوردن گوشت میسر بود. او این گوشت را به پیامبر تعارف کرد و پیامبر از پذیرش آن خودداری کرد و مرد را از خوردن آن برحذر داشت. پیشگویی این عمل برای پیشگویی و کهانت نیز به کار می رفته است که در این مورد کلمه استقسام مد نظر است. ریشه استقسام، قسم است که معنای تکه تکه کردن را می دهد: «... وَأَن تَسْتَقْسِمُواْ بِالأَزْلاَمِ ذَلِکُمْ فِسْقٌ الْیَوْمَ یَئِسَ الَّذِینَ کَفَرُواْ مِن دِینِکُمْ فَلاَ تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ... و [نیز] قسمت کردن شما [چیزی را] به وسیله تیرهای قرعه این [کارها همه] نافرمانی [خدا]ست امروز کسانی که کافر شدهاند از [کارشکنی در] دین شما نومید گردیدهاند پس از ایشان مترسید و از من بترسید امروز دین شما را برایتان کامل کردم....» (3 / 5) ساختن تیر و انجام کارهای مختلف به وسیله آن بر این اساس بود که ملل پیشین و اعراب پیش از اسلام برای طبیعت قوه جانمند انگاری قائل بودند. در نظر آنها درختان موجوداتی زنده محسوب می شدند که قادر به پیشگویی بودند؛ بنابراین از آنجا که درختان مجرای الهی به شمار می رفتند، چوب هایی که برای قرعه از آنها ساخته می شد نیز از همین قداست برخوردار بودند. با این اوصاف آنچه نزد اعراب اخلاق خرافی محسوب می شد، اعمالی بود که میان ملتی وسیع صورت می گرفته است. با ظهور پیامبران و بر حذر داشتن مردم از خرافه پرستی، یکتاپرستی و حقیقت رواج پیدا کرد و اسلام در مقام دینی تکمیل کننده، همه این آداب خرافی را از بین برد و پیامبر که بخوبی از این اخلاق آگاهی داشت، با بعثت خود فرمود: «پس از نبوت کهانت باطل شد.» منابع: تاریخ تمدن اسلام، جرجی زیدان، ترجمه علی جواهر کلام، چاپ هفتم، انتشارات امیرکبیر، 1372 باورها و اسطوره های عرب پیش از اسلام، محمود سلیم الحوت، ترجمه و تحقیق منیژه عبداللهی و حسین کیانی، انتشارات علمی، 1390 تاریخ ایران بعد از اسلام، عبدالحسین زرین کوب، انتشارات امیرکبیر، 1389 Magic and Divination in Ancient Palestine and Syra, An Jeffers, E.J. Brill, Leiden, The Netherland, 1996. هما شهرام بخت / جام جم
شنبه 18 بهمن 1393 ساعت 04:00
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 62]
-
گوناگون
پربازدیدترینها