واضح آرشیو وب فارسی:الف: سوغات پر دردسر همسایگان خارجی؛ بیابان زایی داخلی یا هردو؟
بخش اجتماعی الف، 13 بهمن 93
تاریخ انتشار : دوشنبه ۱۳ بهمن ۱۳۹۳ ساعت ۱۳:۲۹
"ایران ردهبندی جهانی ازنظر آلودگی هوا در وضعیت خوبی قرار ندارد". این جملهای است که معصومه ابتکار به نقل از آمارهای بهداشت جهانی درباره هوای تنفس شده ایرانیان میگوید.تصاویر منتشر شده از اهواز و خراسان جنوبی در روزهای اخیر نشان از آغاز پخش سریال تکراری گردوغبار و ریز گردهای عربی داشته است. گزارشها از شدت حجم ریز گردها حاکی از آن است که لایههایی از خاک قرمز معابر، خودروها و تمام سطح استان حتی درختان سبزرنگ بهاری و دشت و دمنهای سبزرنگ را آغشته کرده است.
این البته داستان امروز و دیروز نیست، مردم این استانها بهخصوص آنها که هممرز با عراق هستند، دستکم ١٠ تا ١٥سال است به این درد گرفتارند. در این مدت بهخصوص در سه سال گذشته تابستان و بهار و گاه پاییز و زمستانی نبود که برای استانهای مرزی ایران در غرب کشور بیریزگرد بگذرد.در ابتدای پیدایش پدیده ریز گردها، هر چه مردم استانهایی نظیر خوزستان دراینباره اعتراض میکردند، اعتراضشان راه بهجایی نمیبرد و مسئولان تنها زمانی به فکر حل این مشکل افتادند که این پدیده دامن شهرهایی نظیر تهران را نیز گرفت.فراگیرشدن پدیده ریز گردها و نفوذ تدریجی آن به دشتهای مرکزی کنجکاویهای زیادی را برانگیخته و اظهارنظرهای زیادی را بهصورت موج به حرکت درآورده است. بخش زیادی از اظهارنظرها بر پایههای علمی و منطقی استوار نیست. چراکه موضوع ریز گردها بسیار پیچیده و چندعلیتی است. شناسایی عوامل مرتبط به آن و اندازهگیری خطرات آن نیازمند یک مطالعه جامع علمی است. بسیاری از افراد بر پایه یافتهها و حتی شنیدههای ناچیز خود تصاویر ذهنی و دریافتهای حسی خود را بهجای مباحث علمی به یکدیگر منتقل میکنند و بر سطح و گستره ابهام و آشفتگی میافزایند. رایجترین دیدگاه که با اقبال توده مردم مواجه شده است مسئولیت کشور عراق در عدم مقابله با بیابانزدایی و مهار کنترل عوارض منفی آن است.دراینباره یک نماینده مجلس در تشریح عامل پیدایش ریز گردها میگوید: ریز گردها از کشورهایی نظیر عراق و عربستان وارد خاک ایران میشوند و مهمترین دلیل آنها نیز بیتوجهی این کشورها به زیستبومشان است. او یادآور شد: سیاستهای غلط توسعهطلبانه کشور ترکیه که همان بستن سدهای پیدرپی روی سرمنشأ دجله و فرات است این رودخانه را با کمبود آب مواجه ساخته، درنتیجه گردوغبار حاصل از آن به چشم مردم منطقه نظیر ایران میرود.
از طرف دیگر بیابانهای ایران و عربستان چندین برابر مساحت کشور عراق است و خود ایران در فهرست شش کشور اول بیابانزا قرار دارد. با توجه به گستره صحرای آفریقا و بیابانهای جنوب عربستان میتوان بخشی از مسئولیت را متوجه جغرافیا و طبیعت عربستان و کشورهای آفریقایی کرد.اما درباره کانون داخلی ریز گردها بحثها معطوف به رواج بیابانزایی در داخل کشور و عدم مدیریت مطلوب آب بازمیگردد. طی سالهای اخیر عدم مدیریت منابع آب، توسعه سدسازی روی رودخانههای کارون، کرخه، زایندهرود، زرینهرود و سیمینهرود و...که نتیجه آن تخریب زیستی دریاچهها، تالابها، دشتها ازجمله گاوخونی، دریاچه ارومیه، پریشان، هامون، شادگان و... شده است، تغییر کاربریهای جنگلی و قطع درختان باعث اوجگیری پدیده ریز گردها با منشأ داخلی شده است.دراینبین، تنها مردم هستند که هزینههای آن را بهطور مستقیم پرداخت میکنند؛ ریز گردها تاکنون آسیبهای بسیاری به مردم این استانها وارد کردهاند، چه در حوزه سلامت و جانوران محلی و چه در بحث محیطزیست و مسائل اقتصادی.اقدامات انجام شدهدر جلسه اخیر هیئت دولت به دستور رئیسجمهور مقرر شد وزرای نفت و جهاد کشاورزی و رؤسای سازمانهای حفاظت محیطزیست و مدیریت و برنامهریزی و استاندار خوزستان موضوع را با فوریت بررسی و گزارشی از اقدامات و نتایج در دولت ارائه شود. البته این اولینبار نیست که پای موضوع ریز گردها به مقامات مسئول کشیده میشود، سال ۹۱ مجلس شورای اسلامی طرحی را پیشنهاد کرد که دولت موظف به پرداخت فوقالعاده بدی آبوهوا به کارکنان شاغل در استانهای مورد هجوم پدیده ریز گردها به میزان دو برابر مبالغ فعلی و پرداخت خسارت ناشی از این پدیده به کشاورزان، باغداران، زنبورداران، دامداران و سایر بخشهای اقتصادی بر اساس نظر کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی استانهای مربوطه میشد.به نظر میرسد علیرغم اظهارات معصومه ابتکار، رییس سازمان حفاظت محیطزیست مبنی بر تلاشهای انجامشده در سالهای گذشته در زمینه مقابله با گردوغبار مردمان این مناطق هنوز راه طولانی برای خلاصی از این وضعیت دارند.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: الف]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 11]