واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: الگوهای مختلف دیپلماسی هسته ای روسیه در ایران، ترکیه و اردن تهران - ایرنا - سایت خبری تابناک می نویسد :روسیه به جز رژیم اسرائیل که عضو نبودن آن در پیمان عدم اشاعه هسته ای مانع از همکاری هسته ای روسیه با آن می شود، تقریبا با همه کشورهای خاورمیانه قراردادهای هسته ای دارد. سرنوشت مذاکرات هسته ای با ایران هر چه که باشد به نظر می رسد کشورهای بیشتری در منطقه به دنبال برنامه هسته ای خواهند رفت.
مذاکرات بین المللی بر سر برنامه هسته ای ایران به پایان خود نزدیک می شود خواه این که به توافق ختم شود یا این که مذاکرات فرو بپاشد. با این حال روسیه، فرصت های رو به گسترشی را در خاورمیانه و در حوزه ساخت نیروگاه های هسته ای پیش روی خود می بیند. این مساله می تواند به تدریج به یک منبع مهم تنش در روابط با ایالات متحده نیز تبدیل شود.
به گزارش «تابناک» و به نقل از ال مانیتور، ایالات متحده مدتها است که ادعا می کند دستیابی ایران به سلاح هسته ای و یا حتی داشتن یک برنامه غنی سازی از سوی ایران می تواند به مسابقه برای اشاعه سلاح های هسته ای در منطقه منجر شود. همزمان مصرف فزاینده انرژی در منطقه، رهبران کشورها را واداشته است تا گزینه های دیگر برای تضمین تولید کافی انرژی الکتریکی را مورد توجه قرار دهند. منابع رو به کاهش آب و انرژی عظیم مورد نیاز برای شیرین سازی آب برای استفاده در کاربردهای صنعتی، کشاورزی و شهری، فشارها برای نیاز بیشتر به تولید انرژی را تشدید می کند.
نتیجه مذاکرات هسته ای با ایران هر چیزی که باشد، بعید است این شرایط را به طور جدی تغییر دهد. ایران یک نیروگاه فعال هسته ای دارد و طرح هایی نیز برای ساخت واحدهای هسته ای دیگر وجود دارد. حتی بر فرض محال اگر توافق هسته ای به دست بیاید که برنامه غنی سازی ایران را به طور کامل برچیند باز هم غول هسته ای در خاورمیانه از بطری بیرون آمده است. به هر حال رهبران منطقه در شرایطی هستند که چه با رسیدن به توافق هسته ای و چه بدون آن، افراد بیشتری در منطقه به دنبال برنامه هسته ای خود خواهند رفت.
مسکو همین حالا هم بازیگری فعال در بازار انرژی هسته ای خاورمیانه است که نه تنها با ایران، بلکه با الجزایر، مصر، اردن، کویت، لیبی، عمان، قطر، سوریه و ترکیه نیز قراردادهای هسته ای دارد. از زاویه دیگر، مسکو نه تنها با کشورهای نزدیک به آمریکا و اروپا (مراکش، عربستان سعودی، امارات متحده عربی)، کشورهای کوچکی مانند بحرین بلکه حتی با کشورهایی مانند عراق، لبنان، تونس و یمن نیز قرارداد امضا کرده است که با بی ثباتی های سیاسی و یا اقتصادی دست به گریبان هستند. البته روسیه نمی تواند با (رژیم) اسرائیل قرارداد هسته ای داشته باشد زیرا عضو NPT نیست.
علاوه بر نیروگاه بوشهر در ایران، شرکت دولتی روس اتم روسیه اکنون مشغول ساخت نیروگاه در آکیو در ترکیه است که قرار است چهار رآکتور داشته باشد. روس اتم همچنین در حال نهایی کردن مذاکرات برای ساخت یک نیروگاه در اردن است اگر چه شرایط مالی این قرارداد همچنان لاینحل باقی مانده است. این شرکت همچنین مشغول گفت و گو برای مهیا کردن شرایط قراردادهای مشابه در دیگر کشورهای خاورمیانه است.
شرایط سه مورد ایران، ترکیه و اردن برای توضیح دیپلماسی هسته ای مسکو در منطقه قابل استفاده هستند. بعد از انقلاب در ایران، تهران نمی توانست فناوری هسته ای را از کشورهای غربی دریافت کند و به همین گزینه های محدودی را پیش روی خود می دید. در مقابل، به نظر می رسد که ترکیه با دقت در حال توازن بخشی به فعالیت های هسته ای خود است و علاوه بر قرارداد با روسیه، طرح هایی برای ساخت نیروگاه به وسیله شرکت های فرانسوی- ژاپنی در سینوپ و نیز یک طرح مشترک توسط شرکت های آمریکایی – چینی را در دستور کار دارد. اردن نیز سالها تلاش کرد تا با ایالات متحده همکاری هسته ای کند ولی از آن جایی که این همکاری منوط به دست کشیدن اردن از قابلیت بومی غنی سازی هسته ای بود، از آن دست کشید.
به همین سبب، مورد اردن یک مثال خاص است. ایالات متحده اردن را یک متحد مهم خارج از ناتوی خود اعلام کرده است تا مقررات صادرات سلاح، برای صادرات به این کشور مشکلی ایجاد نکند. اردن مدتها شریک نزدیک و مهمی برای آمریکا بوده است. ولی با این وجود نگرانی های آمریکا در مورد اشاعه هسته ای باعث شد که اردن به روسیه متمایل شود و اگر آمریکا قصد تغییر در رفتار خود را نداشته باشد، کشورهای بیشتری در مسیری مشابه اردن قرار خواهند گرفت و فرصت های بیشتری نصیب روسیه خواهد شد و در نهایت خطر اشاعه هسته ای در منطقه بیشتر هم خواهد شد.
از سوی دیگر کمتر کشوری در منطقه شرایط ترکیه را دارد که هم جمعیت و هم مصرف انرژی آن در حال چنین افزایشی باشد و بنابراین ساخت نیروگاه های هسته ای برای آن فوریت داشته باشد. رفتار ترکیه در حوزه هسته ای و اولین قرارداد با روسیه، مزیتی برای این کشور در مقابل غرب و اروپا بوده است.
مورد ایران نیز نشان می دهد که تلاش غرب برای منزوی کردن کشورها بدون همراهی کامل روسیه و حتی چین به کجا ختم خواهد شد. چنین شرایطی کشورها را به گرایش به سمت روسیه تشویق می کند. چنین کشورهایی فرصت هایی برای بخش هسته ای روسیه هستند و در عین حال استفاده روسیه از بازار هسته ای خاورمیانه می تواند به تداوم تنش با غرب منجر شود.
منبع/ تابناک
اول **
10/11/1393
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 57]