تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
راهنمای خرید یو پی اس برای مراکز درمانی و بیمارستانی مطابق الزامات قانونی
آیا طلاق توافقی نیاز به وکیل دارد؟
چگونه ویزای آفریقای جنوبی را به آسانی دریافت کنیم؟ راهنمای قدم به قدم
همه چیز درباره ویزای آلمان و مراحل دریافت آن
چرا پاسارگاد به عنوان یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی ایران شناخته می‌شود؟
خرید انواع خودکار و روان نویس شیک و ارزان
خرید انواع خودکار و روان نویس شیک و ارزان
تعمیرگاه امداد خودرو کرمان موتور
تعمیرگاه امداد خودرو کرمان موتور
تعمیرگاه امداد خودرو کرمان موتور
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1819042122
ثبات آسیای مرکزی در گرو امنیت افغانستان؛ افراطگرایی ابزار نفوذ غرب
واضح آرشیو وب فارسی:فارس:
ثبات آسیای مرکزی در گرو امنیت افغانستان؛ افراطگرایی ابزار نفوذ غرب
ثبات آسیای مرکزی به صورت مستقیم به امنیت افغانستان گره خورده ولی بحثی که شرایط را بیش از پیش پیچیده‌تر می‌کند، تبدیل افراطگرایی به ابزار نفوذ غرب در منطقه می‌باشد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری فارس در دوشنبه، طی بیش از دو دهه اخیر امنیت کشورهای آسیای مرکزی به صورت عمده تحت تاثیر تحولات افغانستان شکل گرفته است. این موضوع نه تنها با بحث عامل جغرافیایی و هم‌مرزی آسیای مرکزی با افغانستان ارتباط دارد بلکه به مسائلی نظیر مشترکات بسیار فراوان تاریخی، دینی، فرهنگی، زبانی و قومی دو طرف نیز بر می‌گردد. به این دلیل است که ادامه بحران افغانستان فضای منطقه را در عرصه‌های مختلف و بویژه امنیتی آسیب‌پذیر خواهد کرد. جدا از موضوع تاثیر فاکتور افغانستان بر آسیای مرکزی، در داخل کشورهای منطقه نیز یک سری از مشکلات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی وجود دارد که زمینه برای تقویت روحیات اعتراضی و تاثیرپذیری از ناحیه مراکز خارجی را فراهم کرده است. چنانچه طی نخستین دهه استقلال کشورهای آسیای مرکزی بیشتر نگرانی نخبگان حاکم منطقه از احزاب و سازمان‌های به اصطلاح دموکراسی‌خواه وابسته به غرب بود، پس طی سال‌های اخیر دولت‌های آسیای مرکزی عمدتا تهدید به بقای خود را از ناحیه گروه‌ها و جریان‌های افراطی مذهبی متصور می‌دانند. در حقیقت وضعیت پیچیده بیشتر کشورهای منطقه و ایجاد محدودیت در انجام شعائر دینی زمینه و انگیزه برای متمایل شدن بخشی از جوانان به دیدگاه‌های افراطی و حتی پیوستن آن‌ها به گروههای تروریستی را فراهم کرده است. از این نظر نه‌تنها مناطق هم‌مرز آسیای مرکزی با افغانستان بلکه وادی «فرغانه» که بخش قابل توجهی از قلمرو ازبکستان، قرقیزستان و تاجیکستان به خود اختصاص داده است، با خطر آسیب‌پذیری جدی مواجه خواهد شد. کارشناسان سیاسی و امنیتی نفوذ ایده و افکار بنیادگرایی و جهادی‌گری از طریق افغانستان به کشورهای منطقه را یکی از واقعیت‌های می‌دانند که از سال‌ها پیش اتفاق افتاده و با گسترش بیش از پیش ابعاد خود، به معضل جدی امنیتی برای منطقه تبدیل شده است. شبه‌نظامیان آسیای مرکزی ابزار فشار غرب بر منطقه عده‌ای از کارشناسان امنیتی روسیه و منطقه این دیدگاه را دارند که تاکید واشنگتن بر کاهش و خروج نظامیان خود در سال‌های نزدیک از افغانستان حاوی پیام تشدید فعالیت برای گروههای تروریستی و افراطی در این کشور و منطقه می‌باشد. اشاره دیپلمات‌های روسیه به انتقال شبه‌نظامیان نه‌تنها مرتبط با گروههای تروریستی مقیم افغانستان و پاکستان بلکه هم‌سو هواخواه «داعش» و ایجاد پایگاه‌های آن‌ها در مناطق مرزی افغانستان با آسیای مرکزی و بخصوص تاجیکستان و ترکمنستان با این موضوع مرتبط دانسته می‌شود. منابع امنیتی روسیه تعداد شبه‌نظامیان در مرز افغانستان با آسیای مرکزی را 7-8 هزار نفر عنوان می‌کنند که از جماعت‌های مختلفی متشکل بوده و علاقه‌مند به حضور در جهاد در این منطقه می‌باشند. به باور «ایگور پان‌کروتینکو»، بیشتر مقامات «کابل» با خروج آمریکا از افغانستان مخالف هستند. از این دیدگاه نمایندگان برخی از دوایر بانفوذ آمریکایی نیز با توجه به اهمیت ژئواستراتژیکی افغانستان در معادلات منطقه‌ای حمایت می‌کنند. آمریکا ضمن حضور در افغانستان تلاش کرده تا با منافع و برنامه‌های رقبای ژئوپلیتیکی خود در منطقه و به طور خاص روسیه، چین، ایران و... مقابله کند. به گفته وی، ادعای برخی از مقامات مسکو مبنی بر اینکه حضور نظامی حدود یک و نیم دهه آمریکا در افغانستان به سود منافع امنیتی روسیه است، کاملا بی‌اساس می‌باشد. زیرا این حضور نه‌تنها سطح تهدیدات امنیتی برای آسیای مرکزی را کاهش نداد بلکه تا حدود زیادی بر آن تنوع نیز بخشید. امروز برای منافع روسیه در منطقه به طور عمده نه طالبان بلکه گروههای تروریستی متشکل از اتباع آسیای مرکزی که در قلمرو افغانستان مستقر می‌باشند، خطر ایجاد کرده است. این گروههای افراط‌گرا به صورت مستقیم با بحث قاچاق مواد مخدر نیز مرتبط بوده و شبکه‌های زیرزمینی خود در کشورهای آسیای مرکزی را ایجاد کرده‌اند که چنین برنامه‌ای در مورد روسیه هم دنبال می‌شود. گروههای تروریستی و افراطی مورد اشاره از حمایت‌های مختلف سرویس‌های امنیتی آمریکا که تعداد بالای از عوامل خود در ترکیب آن‌ها را قرار داده‌اند، برخوردار می‌باشند. به صورت طبیعی واشنگتن در قبال پشتیبانی از این گروه‌ها اجرای برنامه‌های مورد نظر خود را تقاضا می‌کند که فعال شدن عوامل تروریستی در مرزهای شمالی افغانستان در همجواری با کشورهای آسیای مرکزی به صورت مستقیم با این موضوع مرتبط می‌باشد. این کارشناس سیاسی روس در گفت‌وگو با خبرنگار فارس، به این نکته اشاره کرد که آمریکا ضمن حمایت و هدایت این گروه‌ها در جهت ایجاد تهدیدات تروریستی برای کشورهای آسیای مرکزی (نظیر حمله جنگ‌جویان از قلمرو افغانستان به ترکمنستان در تابستان سال 2014)، همزمان به دنبال تعیین زمینه‌های جدید همکاری با کشورهای این منطقه در بحث مبارزه با تروریسم و افراطگرایی مذهبی می‌باشد که از این اقدام استقبال می‌شود. به این دلیل است که امروز سرویس‌های امنیتی برخی از کشورهای منطقه با آمریکا همکاری داشته و از جمله با توجه به اطلاعات دریافتی از این طریق برای خود اولویت‌های مبارزه با تهدیدات امنیتی‌شان را تعیین می‌کنند. در ادامه این بحث، اعلام واشنگتن مبنی بر اینکه تا 3 سال آینده تعداد نظامیان آمریکایی در افغانستان تا هزار نفر کاهش پیدا خواهد کرد، موجب نگرانی‌های کشورهای آسیای مرکزی در رابطه به افزایش میزان تهدیدات امنیتی از دهلیز افغانستان شده است. افغانستان دهلیز نفوذ شبه‌نظامیان به منطقه «آندری کازانتسف» مدیر مرکز تحلیلی دانشگاه دولتی روابط بین‌الملل مسکو نیز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس گفت: طی مراحل نسبتا طولانی بخش زیادی از نگرانی‌های امنیتی کشورهای آسیای مرکزی با وضعیت افغانستان مرتبط بوده است. بدون تردید در متن تحولات سال‌های اخیر خاورمیانه و به خصوص سوریه و عراق و عرض اندام کردن گروه تروریستی داعش با ترکیبی از اتباع کشورهای مختلف دنیا شامل آسیای مرکزی، آسیب‌پذیری امنیتی منطقه را افزایش داده است. ولی متاسفانه باز هم افغانستان عمده‌ترین کانون تهدیدات امنیتی برای آسیای مرکزی باقی مانده و نقش یکی از دهلیزهای اصلی برای نفوذ افراطی‌ها به این منطقه را به خود اختصاص داده که حضور تعداد بالای از شبه‌نظامیان کشورهای آسیای مرکزی و شوروی سابق در قلمرو افغانستان این بحث را بیشتر تائید می‌کند. این کارشناس سیاسی روس نیز خطر واقعی برای کشورهای آسیای مرکزی را نه از ناحیه طالبان بلکه از طرف گروههای افراطی متشکل از اتباع منطقه (نظیر حرکت اسلامی ازبکستان) قابل تصور می‌داند. وی بر این نظر است که به دلیل بحران نظامی - سیاسی و اقتصادی که در سال 2014 فضای شوروی سابق را فرا گرفت، امکان و ظرفیت‌های این کشورها برای مقابله با تروریسم و افراطگرایی مذهبی را بیشتر محدود کرد. گذشته از این تشدید اختلاف میان روسیه و غرب مانع جذب کمک‌های واقعی برای کشورهای منطقه در جهت مبارزه با تروریسم شده است. بنابراین تشدید فعالیت‌های تروریستی در سال‌های 2015-2016 در مناطق جنوبی شوروی سابق تا حدود زیادی قابل پیش‌بینی خواهد بود. بیشتر تحلیلگران مسائل سیاسی و امنیتی بر این باورند، در صورتی که کشورهای آسیای مرکزی مورد تجاوز قرار گیرند نه‌تنها امنیت منطقه بلکه بقای حاکمیت‌های ملی آن‌ها نیز در معرض خطر جدی قرار خواهد گرفت. این در حالی است که خود کشورهای آسیای مرکزی استراتژی دقیق ملی و منطقه‌ای برای مقابله با بی‌ثباتی را ندارد و اختلافات متعدد میان آن‌ها مانع برداشتن گام‌های اساسی در این زمینه شده است. در چنین شرایطی فقط 2 استراتژی فراملی علیه بی‌ثباتی در منطقه به نظر می‌رسد که یکی به سازمان پیمان امنیت جمعی و اتحاد اقتصادی اوراسیا (با محوریت نقش نظامی و امنیتی مسکو) و دیگری به همکاری‌های شانگهای (با محوریت نقش اقتصادی پکن) برمی‌گردد. این ظرفیت بدون تردید از راه تقویت همکاری‌های دو و چندجانبه با کشورهای در واقع علاقه‌مند نسبت به تامین امنیت منطقه (روسیه، چین، ایران، هند و...) می‌تواند بیشتر تقویت شود. نگاه کشورهای منطقه به افغانستان نگاه کشورهای آسیای مرکزی نسبت به افغانستان به طور عمده از راه تبلیغاتی شکل گرفته که از سوی رسانه‌های بین‌المللی و همچنین روسی دنبال می‌شود. این در حالی است که کشورهای منطقه با افغانستان از پیشینه ارتباط و تعاملات بسیار نزدیک تاریخی، تجاری و فرهنگی برخوردارند. «رحمت‌الله عبدالله‌اف» معاون رئیس مرکز مطالعات افغانستان و منطقه در دوشنبه، بر این نظر است که هم کشورهای منطقه و هم افغانستان باید به فکر همکاری‌های نزدیک‌تری در عرصه‌های فرهنگی و رسانه‌ای برآیند تا فرصت برای شکل گرفتن دیدگاه‌های هم‌سو با منافع متقابل بیشتر شکل گیرد. به گفته وی، قدرت‌های جهانی در رابطه با افغانستان اهداف خاصی را دنبال می‌کنند که برای رسیدن به سیاست‌های خود و نفوذ بر افکار عمومی منطقه نه‌تنها از رسانه‌های گروهی بین‌المللی بلکه از برخی کشورهای آسیای مرکزی نیز بهره‌برداری به عمل می‌آورند. این کارشناس سیاسی مسائل منطقه، گفت: افغانستان و شرایط پیچیده آن برای بازیگران مهم عرصه بین‌المللی توجیه به اصطلاح مناسبی برای حضور و تحقق همکاری‌های نظامی و امنیتی با کشورهای آسیای مرکزی را فراهم کرده است که این موضوع با توجه به بحث خروج ناتو از افغانستان و کاهش تدریجی تعداد نظامیان آمریکا در این کشور حداقل برای سال‌های نزدیک همچنان دارای اهمیت زیادی خواهد بود. بنابه گفته عبدالله‌اف، نظرسنجی صورت گرفته از سوی مرکز مطالعات افغانستان و منطقه در رابطه با تعیین نوع نگاه مردم تاجیکستان و بخصوص ساکنان مناطق مرزی نسبت به افغانستان، وجود 3 نوع نگاه و یا 3 گروه در بحث افغانستان را برجسته کرد. گروه اول بر این باورند که افغانستان کانون بی‌ثباتی منطقه بوده و عمدتا از این دهلیز خطر افراطگرایی مذهبی تاجیکستان و آسیای مرکزی را تهدید می‌کند. گروه دوم که بیشتر آن‌ها افراد نسبتا مسن می‌باشند، به افغانستان نگاه عمدتا مثبت و خیرخواهانه دارند. برای آن‌ها در آن طرف مرز و رودخانه «آمو» قرار داشتن مردمی هم‌نژاد، همزبان و خویشاوند دارای اهمیت بالایی است که به این دلیل خواستار گسترش سطح تماس و همکاری‌های اقتصادی و فرهنگی با این کشور همسایه می‌باشند. بی‌توجهی به افغانستان و تحولات آن از وجه ممیزه گروه سوم است. این گروه بر امنیت مرزی خود اعتماد داشته و بر این باورند که روندهای در حال انجام افغانستان همانند دهه‌های اخیر روی فضای تاجیکستان و آسیای مرکزی تاثیر تعیین‌کننده نخواهد داشت. 80 درصد مردم از سطح همکاری‌های بین 2 کشور راضی نیستند و بر آنند که سطح تعاملات اقتصادی و فرهنگی باید به صورت قابل توجهی ارتقاء یابد. در بعضی از مناطق جنوبی تاجیکستان برخی از شبکه‌های تلویزیونی غیر ماهواره افغانستان نیز قابل دریافت می‌باشند که به نوعی مردم را بیشتر در جریان تحولات افغانستان قرار داده و از نگاه فرهنگی نیز نقش می‌بازد. در رابطه به این پرسش که کدام از عوامل و فاکتورهای خارجی روی وخامت اوضاع سیاسی و امنیتی افغانستان تاثیر می‌گذارند، بیشتر افراد مورد نظرخواهی قرار گرفته مداخله قدرت‌ها و حضور نظامی غرب را یکی از عوامل مهم دانسته‌اند. ادامه تاثیر منفی تحولات افغانستان بعد از سال 2014 به تاجیکستان و منطقه نیز مورد تائید بیشتر شرکت‌کنندگان این نظرسنجی بوده است. آمریکا و اروپا بدنبال بی‌ثباتی آسیای مرکزی به گفته «الکساندر کنیازف» تحلیلگر مسائل سیاسی و امنیتی منطقه، از ابتدای عملیات نظامی غرب در افغانستان هدف اصلی و استراتژیک آمریکا نه حل مشکل این کشور بلکه برقراری کنترل بر منطقه و اعمال فشار بر روی رقبای ژئوپلتیکی واشنگتن بود. وی بر این نظر است که تحولات افغانستان همواره بر روی آسیای مرکزی تاثیر داشته است ولی میزان آسیب‌پذیری آن‌ها از بسیار جهت مربوط به وضعیت داخلی کشورهای منطقه نیز بوده است. متاسفانه یک سری از معضلات داخلی این کشورها موجب رشد میزان تاثیرپذیری‌شان از ناحیه افغانستان شده است. به صورت طبیعی از این وضعیت گروههای افراطی مذهبی استفاده به عمل می‌آورند که امروزه در کنار گروههای افراطی نظیر «حرکت اسلامی ازبکستان»، «حزب‌التحریر»، «انصار‌الله» و... گروه تروریستی داعش نیز روی بخشی از جوانان تاثیر گذاشته است. کنیازف با بیان اینکه گروههای افراطگرایی مذهبی به یکی از تهدیدات اصلی امنیتی آسیای مرکزی تبدیل شده‌اند، استفاده سرویس‌های اطلاعاتی قدرت‌های دخیل در امور منطقه و به خصوص آمریکا و غرب از این گروه‌ها را قابل تاکید می‌داند. به اعتقاد وی، حضور صدها نفر از اتباع منطقه در ترکیب گروههای تروریستی مقیم سوریه و عراق با این بحث مرتبط بوده و استفاده از آن‌ها برای تحقق اهداف ژئوپلتیکی واشنگتن در آسیای مرکزی از طریق دهلیزهای مختلف و از جمله افغانستان بعید نخواهد بود که منطقه به صورت تدریجی به خاور نزدیک دوم تبدیل شود. وی ضمن پاسخ به این پرسش فارس که کدام از مراکز خارجی قدرت بیشتر نسبت به بی‌ثباتی آسیای مرکزی علاقه‌مند می‌باشند، گفت که آمریکا و تا حدودی اروپا ایجاد هرج و مرج سیاسی و امنیتی در این منطقه را در راستای منافع خود می‌دانند در حالی که روسیه، چین و ایران برخلاف آن‌ها هدف حفظ ثبات و امنیت منطقه را دنبال می‌کنند. چرا که بی‌ثباتی مانع تحقق پروژه‌های اقتصادی، انرژی و ارتباطاتی مورد نظر روسیه، چین و ایران در منطقه خواهد شد. بنابراین در رابطه به بحث تامین امنیت در آسیای مرکزی همکاری «مسکو»، «پکن» و «تهران» با کشورهای منطقه مهم به نظر می‌رسد. کنیازف با اشاره به تحولات حدود یک سال اخیر افغانستان و تاثیر آن بر کشورهای آسیای مرکزی، گفت: غربی‌ها به صورت هدفمند اقدام به تضعیف هرچه بیشتر امکانات کابل برای کنترل بر قلمرو افغانستان کردند. در چنین شرایطی تاثیر گروههای بین‌المللی تروریستی نظیر حرکت اسلامی ازبکستان، جهاد اسلامی، جریان‌های متعدد سلفی و تکفیری روی منطقه افزایش خواهد یافت. تردیدی نیست که فعالیت بیشتر این گروه‌ها از سوی سرویس‌های اطلاعاتی کشورهای غربی و عربی هماهنگ می‌شود. بنابراین در کنار عواملی نظیر مشکلات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی که منجر به تشدید روحیات اعتراضی و جلب جوانان منطقه به جریان‌های افراطی و تروریستی می‌شود، بحث حسن نیت رهبران این کشورها نسبت به منافع آمریکا که ردیف اول فهرست حامیان گروههای تروریستی مقیم افغانستان را به خود اختصاص داده است، حائز اهمیت می‌باشد. همان‌گونه که اشاره شد، طی چند سال اخیر در کنار افغانستان کانون‌های جدید تهدید برای امنیت آسیای مرکزی نیز شکل گرفتند که در این راستا حضور تعداد بالای شبه‌نظامیان منطقه در ترکیب گروههای تروریستی مقیم سوریه و عراق مورد توجه و نگرانی ویژه دولت‌های آسیای مرکزی قرار گرفته است. به اعتقاد تحلیلگران امنیتی، اینکه این گروه‌ها کی، در کجا و از چه طریق وارد عمل خواهند شد بستگی به اراده حامیان مالی و فکری آن‌ها را دارد ولی در هر صورت باز هم افغانستان در بحث امنیتی فاکتوری مهم برای منطقه باقی خواهد ماند. انتهای پیام/
93/11/05 - 12:09
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 28]
-
گوناگون
پربازدیدترینها