واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
9 دی؛ نماد میثاق مردم با رهبری راهبرد «قاطعیت و مدارا» در برخورد با فتنهگران فتنههای سیاسی فقط متوقف به آنچه در عصر کنونی شاهد آن هستیم، نبوده و تاریخ بشر سرشار از وقایعی غبارآلود و پیچیده از نظر فهم عمومی است که میتوان از آنها با عنوان «فتنه» یاد کرد.
نمونه های مشهوری از چنین فتنه ها و آمیختگی های حق و باطل را می توان در تاریخ صدر اسلام مشاهده کرد. این مقطع زمانی از آن نظر اهمیت دارد که می توان از مواجهه پیامبر اسلام(ص) و حضرت علی(ع) با این دسیسه ها به عنوان الگویی برای استفاده در موقعیت های مشابه در عصر حاضر بهره برده و از آن درس گرفت. براساس مستندات تاریخی، رسول مکرم اسلام(ص) و حضرت علی(ع) در مواجهه با مخالفان از مدل مشترکی بهره می گرفتند که در اندیشه سیاسی اسلام از آن به اختصار به مدل «قاطعیت و مدارا» یاد شده است. قاطعیت در تصمیم گیری و ایستادگی در برابر دسیسه چینان و مدارا با مخالفانی که به دلیل تحریک دیگران یا جهل سیاسی درگیر فتنه شده بودند، دو مولفه اساسی این مدل راهبردی است. چنین است که در مقاطع مختلف تاریخی، پیامبر اکرم از این راهبرد بهره گرفته و وقوع جنگ های متعدد در دوره ای که ایشان مردم را به دین مبین اسلام فرامی خواندند، حکایت از ایستادگی و قاطعیت در برابر مخالفان و دشمنان داشته و همزمان، صلح و مدارای ایشان، نمادی از بخشش مخالفان بوده است؛ این همان مدلی است که حضرت علی(ع) نیز آن را ادامه داده و در حکومت ایشان هرچند در برابر مکر و حیله مخالفان و دشمنان مدارا شده و آن حضرت از جنگ پرهیز می کردند، اما آنگاه که منافقان و حیله گران سیاسی بر دولت اسلامی شمشیر می کشیدند، ایشان نیز با اقتدار مقابلشان ایستاده و اسیر سرزنش کنندگان نمی شدند. بر همین اساس چنان که اندیشمندان در حوزه تاریخ اسلام نوشته اند، «روش پیامبر در برخورد با مخالفان، مبتنی بر مدارا، محبت، حکمت، اندرز نیکو و استدلال و مناظره به نیکوترین روش بود. این روش در اوایل بعثت، باعث تحریک عواطف و احساسات مردم مکه شده و آنان را به اسلام ترغیب می کرد، اما هنگامی که مشرکان به اصل دین حمله می کردند، برخورد پیامبر همراه با صلابت و قاطعیت بود. به همین دلیل برخورد پیامبر نسبت به مخالفت های یهودیان مدینه در ابتدا براساس استدلال، مدارا و انعقاد پیمان های صلح بود، اما هنگامی که یهودیان پیمان شکنی کردند و به همکاری با مشرکان مکه پرداختند، حضرت دستور جنگ با آنها و محاصره و اخراج آنان را از مدینه صادر کرد.» حضرت علی(ع) نیز با حساسیتی ویژه به مقوله فتنه انگیزی نظر داشته و پیامدهای فتنه را آنقدر برای جامعه دینی خطرآفرین می دانستند که پیش از قبول خلافت، نسبت به تبعات فتنه انگیزی به مردم عصر خود چنین هشدار دادند: «مرا واگذارید و دیگری را به دست آرید، زیرا ما به استقبال حوادث و اموری می رویم که رنگارنگ و فتنه آمیز است و چهره های گوناگون دارد و دل ها بر این بیعت ثابت و عقل ها بر این پیمان استوار نمی ماند...» (خطبه92 / ص172) با این همه هشدارهای یادشده سبب نشد تا ایشان در دوران زمامداری از تبعات فتنه مصون بمانند و به همین دلیل جنگ های جمل، صفین و نهروان با وجود همه مدارای حضرت، گریزناپذیر بودن کاربرد قاطعیت در برابر فتنه گران را به نمایش می گذارد. هرچند در عصر ما به سبب پیچیده بودن فضای سیاسی، فتنه انگیزی ها به مراتب پیچیده تر از قرون گذشته شده و به همین دلیل نحوه مقابله با آن نیز مشکل تر به نظر می رسد، اما بی تردید می توان همچنان با تکیه بر مدل «قاطعیت و مدارا» فتنه ها را مدیریت کرده و مانع گسترش دسیسه چینی هایی شد که کیان جامعه اسلامی را هدف قرار داده است.
 
سه شنبه 9 دی 1393 ساعت 04:20
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 14]