محبوبترینها
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان میشوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستورانها و کافهها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیههای کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
سه برند برتر کلید و پریز خارجی، لگراند، ویکو و اشنایدر
مراحل قانونی انحصار وراثت در یک نگاه: از کجا شروع کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1824944684
در جستجوی مصحف امام
واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: در جستجوی مصحف امام
پس از رحلت پیامبر اكرم (ص) جمع آوری قرآن به صورت رسمی به دستور خلیفه اول و به همّت «زید بن ثابت» صورت گرفت، پیش از آن حضرت علی (ع) نیز كه از همه به قرآن آشناتر بود مصحفی را تدوین نمود.با گسترش فتوحات اسلامی در ده? دوم و سوم هجری و گرایش روز افزون به اسلام و علاقه زیادی كه به كتابت قرآن داشتند، سبب شد تا آنها كه سواد كتابت و نگارش داشتند، به اندازه توان و امكانات خویش، به كتابت قرآن همّت كرده از مصحفهای معروف و موجود در هر منطقه، استنساخ نمایند. در منابع تاریخی مواردی متعدد از وقوع اختلاف میان مسلمانان در قرائت قرآن گزارش شده و گفتهاند كه این اختلافات سبب گردید تا برای حل آن، بعضی به چارهجوئی بپردازند.1تشكیل گروه برای یكی كردن قرآنها (مصاحف)پیشنهاد یكی كردن قراءات مصاحف از سوی «حذیفه» بود، عثمان نیز بر ضرورت چنین اقدامی واقف گشته، از این رو صحابه را به مشورت فرا خواند و آنها همگی بر ضرورت چنین كاری، با همه دشواریهای آن نظر مثبت دادند. عثمان كمیتهای مركب از چهار نفر تشكیل داد كه عبارت بودند از: زید بن ثابت، عبدالله بین زبیر، سعید بن عاص و عبدالرحمن بن حارث و بعداً مجموع آنها به دوازده نفر رسید و به آنان دستور داد كه چون قرآن به زبان قریش نازل شده است، آن را به زبان قریش بنویسند.مورخان در شمار مصحفهایی كه تهیه شده و به اطراف و اكناف بلاد اسلامی فرستاده شده است اختلاف دارند، «ابن ابی داود» آنها را شش جلد برشمرده كه به مراكز اسلامی مكه، كوفه، بصره، شام، بحرین و یمن فرستاده شد و یك جلد نیز در مدینه نگه داشتند كه آن را «اُم» و یا «امام» مینامیدندچگونگی و مراحل انجام كارگروه توحید مصاحف در سال 25 هجری تشكیل گردید و نخستین اقدام كه از سوی گروه به دستور عثمان انجام گرفت جمع آوری تمام نوشتههای قرآنی از اطراف و اكناف كشور پهناور اسلامی آن روز بود.در این مرحله، قرآنها پس از جمع آوری و مدینه، به دستور خلیفه سوم سوزانده و یا در آب جوش انداخته میشدند و به همین جهت عثمان را «حراق المصاحف» نامیدهاند، آخرین مرحله، ارسال مصاحف استنساخ شده به مناطق و مراكز مهم بود، با ارسال این مصاحف با هر كدام یك قاری نیز از سوی خلیفه اعزام میگشت تا قرآن را بر مردم قرائت كند.2 تعداد مصحفهای عثمانیمورخان در شمار مصحفهایی كه تهیه شده و به اطراف و اكناف بلاد اسلامی فرستاده شده است اختلاف دارند، «ابن ابی داود» آنها را شش جلد برشمرده كه به مراكز اسلامی مكه، كوفه، بصره، شام، بحرین و یمن فرستاده شد و یك جلد نیز در مدینه نگه داشتند كه آن را «اُم» و یا «امام» مینامیدند، یعقوبی در تاریخ خود دو جلد دیگر به این تعداد اضافه كرده كه به مصر و الجزیره فرستاده شده است. مصحف هایی كه به مناطق مختلف فرستاده شده بود در مركز منطقه حفظ شده و از روی آن نسخههای دیگری نوشته میشد تا در دسترس مردم قرار گیرد.3 مشخصات كلی مصحفهای عثمانیترتیب مصحف عثمانی، همان ترتیبی بود كه در مصحف كنونی وجود دارد و نیز با ترتیبی كه در مصحفهای صحابه در آن وقت بكار برده شده بود، به خصوص با مصحف «اُبی بن كعب» تطبیق میكرد. و به مقتضای خطی كه در آن وقت بین مردم عرب رایج بود از هرگونه نقطه و علامتگذاری خالی بودند.4 دیدگاه اهل بیت و شیعه اجماع شیعه بر این عقیده است كه آنچه امروز در دست ماست همان قرآن كامل و تمام بوده و مصحف عثمانی همان قرآنی است كه هم اكنون در دست ماست و عاری از هرگونه تحریف می باشد. و به این مطلب امامان شیعه هم اشاره دارند. مردی در حضور امام صادق (ع)، حرفی از قرآن بر خلاف آنچه مردم قرائت میكردند قرائت كرد. امام (ع) به او فرمود:«دیگر این كلمه را به این نحو قرائت مكن و همانطور كه همگان قرائت میكنند، تو نیز قرائت كن»5 دیدگاه حضرت علی (ع) در مورد مصحف عثمانی حضرت علی (ع) رأی موافق خود را با برنامه توحید مصاحف به طور اجمالی اظهار كرد. ابن ابی داود از سوید بن غفله روایت كرده كه حضرت علی (ع) فرمود: «سوگند به خدا كه عثمان درباره مصاحف هیچ عملی را انجام نداد مگر اینكه با مشورت ما بود»6و یا در روایت دیگر فرمود: «اگر امر مصحفها به من نیز سپرده میشد، من همان میكردم كه عثمان كرد».7اکنون جای این سوال مطرح است که آیا آثارى از نسخههاى مصاحف عثمانى باقى مانده است؟ تحقیقات فراوانى در این زمینه صورت گرفته است. خاورشناسانى كه در زمینه تاریخ قرآن تحقیق نمودهاند، نیز بررسى سرنوشت این مصاحف را از نظر دور نداشتهاند. اما واقعیت آن است كه گرچه مجموعههاى زیادى را در مساجد، كتابخانهها و موزههاى مختلف به عنوان مصاحف عثمانى تلقى كردهاند، ولى امروزه نمىتوان به وجود چنین مصاحفى به طور قطع نظر داد. از بعضى از اقوال به دست مىآید كه برخى از نسخههاى مصحف عثمانى تا قرن ششم و هفتم هجرى وجود داشته است. ابن جبیر(م614ق.) در مسجد جامع كبیر دمشق، خزانه مصاحفى را دیده است كه مصحف عثمانى، كه به شام فرستاده شده بود، در آن قرار داشت. هر روز پس از نماز، خزانه باز مىشد و مردم براى زیارت آن ازدحام مىكردند. یاقوت حموى هم كه گویا همین نسخه را دیده، مىگوید كه در آن جا مىگفتند این مصحف به خط خود عثمان است.ابن كثیر نیز در همان سالها این مصحف را دیده و شرح بیشترى از آن مىدهد: مشهورترین مصحف عثمانى امروز در شام به جامع دمشق، نزدیك ركن شرقى است. این نسخه سابقا در شهر طبریه بوده و در حدود 518 هجرى آن را به دمشق آوردهاند. من آن را دیدم، كتاب گرانقدر بزرگ و ضخیمى بود به خطى نیكو و قوى در برگهایى به گمانم از پوستشتر .
این مصاحف متاسفانه در فراز و نشیب زمان و بستر حوادث، از بین رفتهاند و امروزه اثرى از آنها در دست نیست. چندى پیش در جریان یک کنفرانس بین المللى که پیرامون مطالعه میراث مکتوب ملل شرق در کتابخانه ملى فرانسوا میتران فرانسه برگزار شده بود، یک فیلم مستند پنجاه دقیقه اى با عنوان در جست و جوى مصحف امام براى اولین بار به نمایش در آمد.موضوع این فیلم تحقیق در مورد یکى از قدیمى ترین نسخه هاى قرآنى است که در مرکز شرق شناسى آکادمى علوم روسیه در شهر سن پترزبورگ این کشور نگهدارى مى شود. افیم رضوان معاون رئیس این مرکز که با تحقیقات و پژوهشهاى چند ساله خود موفق به کشف بسیار جالبى شده است، تدوینگر این فیلم است.حضرت علی (ع) رأی موافق خود را با برنامه توحید مصاحف به طور اجمالی اظهار كرد. ابن ابی داود از سوید بن غفله روایت كرده كه حضرت علی (ع) فرمود: «سوگند به خدا كه عثمان درباره مصاحف هیچ عملی را انجام نداد مگر اینكه با مشورت ما بود»در این فیلم صحنه هایى از یک کتابخانه مخصوص و یک کتاب بزرگ و قطور از جنس پوست که یک رونوشت قدیمى از قرآن است، از نظر تماشاگران مى گذرد. این کپى بیش از نیم قرن پیش توسط مرکز خاورشناسى روسیه خریدارى شده و به طورى که معلوم است، قبل از آن متعلق به یک دیپلمات برجسته لبنانى الاصل دوره تزاریسم روسیه به نام ایرینئى (سلیمان) نوفال بوده است. پس از تهیه این نسخه خطى تنها شرح مختصرى در مورد آن نگاشته شده و سپس این اثر به مخزن کتابخانه سپرده شده است. این نسخه خطى دهها سال در این محل حفظ و نگهدارى شده و طبق گفته افیم رضوان تاکنون ابزارهاى علم تخصصى جدیدى براى ارزیابى این یادگار قدیمى پیدا نشده است. انتشار خبر کشف نسخه هاى قرآنى در دهه 70 قرن 20 در کتابخانه هاى قاهره و دمشق و به ویژه شهر صنعا پایتخت یمن- که در حین مرمت مسجد جامع شهر توسط کارگران تعداى تکه هاى قدیمى کتاب مقدس مسلمانان زیر سقف این بنا پیدا شده بود-محققان را بر آن داشت که به مطالعه دقیق نسخه خطى مرکز شرق شناسى روسیه بپردازند. اسلام شناسان فرانسوى و آلمانى تکه هاى مکشوف را مورد مطالعه قرار دادند. محقق روسى با آگاهى از نتایج مطالعات این گروه به جایگاه نسخه خطى سن پترزبورگ در بین دیگر نسخه هاى مشابه پى برد. افیم رضوان معتقد است: تاریخ این نسخه خطى به دوره به اصطلاح موجودیت شفاهى-کتبى قرآن تعلق دارد. از آنجا که متن این نسخه را از روى بعضى آثار و نشانه ها مى توان به سنت و آداب و رسوم موجود در بین عربستان و سوریه نسبت داد، این احتمال، منطقى بوده است که ایریئنى نوفال این نسخه خطى را از لبنان که پیوند تاریخى نزدیکى با سوریه دارد، به کشور روسیه آورده است.
این محقق روسى در دهه 90 دست به انتشار نتایج تحقیقات خود در اینترنت زد که در پى آن یک محقق فرانسوى به طور غیر منتظره اى اعلام کرد در یکى از زیارتگاههاى ده قشلاقى "کاتالانگار"واقع در صد کیلومترى سمرقند (جمهورى ازبکستان) 12 برگ همانند اوراق کتاب سن پترزبورگ وجود دارد. بدین ترتیب روشن شد که نسخه خطى سن پترزبورگ ابتدا در آسیاى میانه پیدا شده است. افیم رضوان با کمک همکاران فرانسوى و ازبک عازم ازبکستان شده و خود را به ده"کاتالانگار"رساند، و با بررسى نسخه هاى موجود معلوم شد که این نسخه ها از قرن 15 میلادى در این محل نگهدارى مى شده است. این محقق روسى از اهالى این منطقه نقل و گفتارهاى بسیار جالبى شنید. ملاقات ها و گفت و گوهاى وى با ساکنین دهکده کاتالانگار و روستاهاى اطراف که به لهجه عربى تکلم مى کنند، در فیلم به تصویر کشیده شده است. اهالى این دهکده مدعى اند که اجداد و نیاکان دور آنها به دستور امیر تیمور (تیمور لنگ) سردار نامدار و بنیانگذار حکومت بزرگ قرون وسطا-که سمرقند پایتخت آن بود-از سوریه به این مکان نقل مکان کرده اند. ظاهرا این نسخه خطى هم که در زیارتگاه نگهدارى مى شود همراه اجداد آنان به اینجا آمده است. اهالى بومى در طول قرنها این نسخه خطى را به عنوان کتاب اصل مصحف امام دانسته اند.شواهد تاریخى حاکى است، در بخش هاى مختلف جهان اسلام چهار رونوشت قرآنى نگهدارى مى شود که همانند کفن مقدس عیسى در شهر تورین کاتولیک ها، قداست بسیارى نزد مسلمانان دارد. در هر یک از آنها آثار خون وجود دارد و مسلمانان آن را به سومین خلیفه مسلمین پس از پیامبر حضرت محمد (ص) منتسب مى دانند. به دستور همین خلیفه بود که در قرن هشتم میلادى رونوشت قرآن گردآورى و بعدها این رونوشت به صورت کتاب شرع مقدس درآمد. کپى این نسخه، مصحف امام و یا قرآن عثمان نام گرفت و نوشته هاى قبلى براى اجتناب از قرائت هاى مختلف معلوم گردیدند.افیم رضوان با مطالعه روى برگهاى نسخه هاى خطى در ده کاتالانگار به این نتیجه رسید که با توجه به همه علائم ونشانه هاى موجود، اوراق پیدا شده شبیه به اوراق نسخه خطى سن پترزبورگ است و از طرفى یاد صفحات گم شده نسخه خطى سن پترزبورگ افتاد و با نظر به همه شواهد و قراین، این نسخه خطى را مى توان دست کم متعلق به قرن هشتم دانست. در هر حال این شرق شناس روسى معتقد است نسخه خطى سن پترزبورگ مطمئنا خیلى قدیمى تر از آن هایى است که در حال حاضر به عنوان مصحف امام شناخته شده است. گذشته از آن، افیم رضوان مى گوید: "این نسخه خطى حدود 50 درصد از کل کتاب مقدس را در بردارد، در حالى که نسخه هاى دیگر با این قدمت تنها به صورت تکه هاى بسیار کوچکى به دست ما رسیده است. فرآوری: شکوری_گروه دین و اندیشه تبیان[1] . درسنامه علوم قرآنی، حسین جوان آراسته، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، مكان چاپ قم خیابان شهداء، چاپ سوم سال 1378، ص 198[2] . همان ص 203[3] . آموزش علوم قرآن ترجمه التمهید فی علوم القرآن محمد هادی معرفت مترجم ابو محمد وكیلی، انتشارات مركز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی قم، چاپ اول 1371، ص 425، ج 1[4] . همان، ج 1، ص 433[5] همان، ج 1، ص 416[6] . الاتقان فی علوم القرآن، جلال الدین سیوطی، انتشارات عصریّه چاپ بیروت سال 1408هـ، ج 1، ص 170، نوع 18[7] . النَشر فی القراءات العَشر، محمد بن محمود مشقی معروف به ابن جزری، انتشارات دارالكتب العلمیه، چاپ بیروت، ج 1، ص [8]. رامیار، تاریخ قرآن، ص468 و 469[9].همان[10]گلستان قرآن/ ش 123
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 529]
-
گوناگون
پربازدیدترینها