واضح آرشیو وب فارسی:فارس:
شورای همکاری خلیج فارس و رؤیای ناتوی عربی
طرح ناتوی عربی که با چالش های متعددی مواجه است، نمی تواند فرصتی برای رهاندن سعودی ها از اتهامات خود در منطقه فراهم کند.
آخر هفته قبل، سی و پنجمین نشست سران شورای همکاری خلیج فارس در حالی در دوحه قطر برگزار شد که سران 3 کشور عربستان، امارات و عمان در این اجلاس شرکت نداشتند. گفته می شود این موضوع به همراه اختلافات اعضاء با دوحه و بحث تروریسم از موضوعاتی بود که اجلاس سی و پنجم را با حاشیه سازی هایی روبه رو کرد. نشست مذکور علاوه بر محورهای تکراری نشست های سابق مثل بحث جزایر سه گانه ایرانی، پرونده هسته ای ایران و موضوع بحرین، موضوع مهم ایجاد و تاسیس ناتوی عربی را مورد بررسی قرار داد و بخش هایی از این طرح مورد تصویب قرار گرفت. ناتوی عربی نوعی الگوگیری از پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) است و شامل 6 کشور حوزه جنوبی خلیج فارس( کویت، عربستان سعودی، بحرین، قطر، امارات و عمان ) می باشد و قرار بود نیروهای زمینی، هوایی و دریایی و پلیس مشترک را در بر بگیرد و هدف از آن مقابله با هر گونه تهدید نظامی خارجی توصیف شده و بنا بود عربستان مرکز فرماندهی این ارتش مشترک باشد. برخی تحلیل گران معتقد بودند بعید نیست در صورت موافقت، کشورهای اردن، مصر و مراکش نیز به این طرح بپیوندند. این طرح جدای از نیروی واکنش سریع (سپر جزیره) است که هم اکنون در پایگاه نظامی در منطقه "حفر الباطن" در شمال شرقی عربستان سعودی مستقر است و با استناد به آن عربستان، برای مقابله با بیداری اسلامی بحرین را اشغال کرد. در نشست روز سه شنبه در دوحه قطر تشکیل نیروی دریایی مشترک و پلیس یکپارچه مورد تایید اعضاء قرار گرفت. پلیس یکپارچه به مانند "اینتر پل" فعالیت خواهد کرد و مقر اصلی آن شهر ابوظبی امارات تعیین شد. این در حالی است که نشست مذکور و تصمیمات اتخاذ شده در آن و چالش های پیش روی اعضاء و نحوه تعامل با تحولات منطقه می تواند طرح ناتوی عربی را با چالش هایی روبرو کند، چرا که اگر چه به ظاهر این طرح به منظور مواجهه با خطرات و تهدیدات امنیتی ناشی از گسترش تروریسم و داعش - که برخی اعراب آن را به منظور تضعیف محور مقاومت در منطقه تقویت نمودند- در منطقه و تحولات اخیر در کشورهای عربی خصوصا مصر، لیبی و سوریه مطرح شد، اما در باطن نوعی ایران هراسی و رویارویی با گسترش نفوذ ایران در منطقه و تلاش برای همگرایی درونی شورای همکاری خلیج فارس را در نظر دارد. از سوی دیگر "عبدالباری عطوان" سردبیر روزنامه الرأی نیز سال گذشته یادآور شده بود مشوق اجرایی شدن این طرح آمریکا است، چرا که به محض آغاز اجرایی شدن این طرح می تواند قراردادهای جدید فروش تسلیحات به کشورهای عربی را به ارزش میلیاردها دلار روی میز بگذارد و از آن منتفع شود. در این میان آشتی مصلحتی قطر با عربستان، بحرین و امارات نمی تواند این کشورها را به این بلندپروازی دلخوش نماید، چرا که اختلاف قطر با این کشورها بر سر تحولات مصر و نحوه تعامل با اخوان المسلمین و همچنین تحولات لیبی همچنان پابرجاست. قطر به تنهایی از یک گروه مشخص و سه کشور دیگر عربی خصوصا امارات متحده عربی از گروه دیگری در لیبی حمایت می کنند که رسما در جنگ با یکدیگر به سر می برند. علاوه بر این چالش ها، عدم همراهی احتمالی کویت و عمان با این طرح نیز چالش دیگری است. کویت که به تازگی درباره سوریه مواضعی متفاوت از عربستان اتخاذ کرده به همراه عمان بسیار بعید به نظر می رسد که به راحتی پذیرای چنین طرحی باشد که می تواند مناسبات آنها را با همسایه بزرگ خود، ایران، به خطر بیندازد. افزون بر اینکه عمان نمی خواهد روابط دوستانه با ایران و نقش میانجی گرانه خود در موضوعات مهمی مثل موضوع هسته ای ایران را بر باد دهد و وجهه بین المللی خود را فدای تصمیمات خودسرانه سعودی ها نماید. موضوعی دیگر که در آینده ممکن است جلو این طرح چالش ایجاد کند، اختلاف اعضاء بر سر موضوع نفت است، چرا که عربستان با پیشقدم شدن در نشست اخیر اوپک، به زعم خود طرحی را برای فشار بر ایران و تسلیم شدن در برابر خواسته های 5+1 پیگیری کرد و آن تلاش برای کاهش قیمت نفت است و این موضوع در گفته های شیخ صباح احمد جابر الصباح، امیر کویت تا حدی نمایان بود آنجا که وی گفت: اختلاف نظر امری طبیعی است اما باید توجه داشت که این اختلافات آسیب رسان نشود و به قطع روابط نینجامد و باید به بازار نفت به ویژه در شرایطی که قیمت نفت رو به کاهش است سر و سامان داد تا از تاثیرات منفی آن بر اقتصاد کشورهای حوزه خلیج فارس جلوگیری شود. به هر حال آنچه هویداست این که طرح ناتوی عربی نوعی خیال پردازی سعودی ها برای بازار گرمی در منطقه است تا خود را از اتهامات پیرامون همکاری با گروه های تکفیری و تروریستی برهانند و همزمان خود را صاحب نفوذ در منطقه تلقی کنند. با این حال واقعیت های منطقه این تخیلات را تأیید نمی کند. حسن احمدی منبع: پایگاه بصیرت انتهای متن/
93/09/25 - 06:30
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 37]