واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاری موج:
۲۴ آذر ۱۳۹۳ (۲۳:۱۳ب.ظ)
نفت يا به زودي؛ «زباله سياه» گروه بين الملل خبرگزاري موج
به گزارش خبرنگار بين الملل خبرگزاري موج به نقل از «رويترز»، کاهش 40 درصدي بهاي نفت خام از ماه ژوئيه، در زماني که نفت برنت به اوج خود؛ يعني 115 دلار رسيده بود، مي تواند خبر خوبي براي اقتصاد جهاني باشد، اما؛ فاجعه اي بزرگ براي توليد کنندگان نفت به شمار مي رود. کاهش قيمت نفت به کمتر از 70 دلار به طور حتم مشکل بزرگي براي آمريکا و کانادا و ديگر کشور هاي توليد کننده همانند ونزوئلا، نيجريه، مکزيک و روسيه که بودجه وابسته به نقت دارند، نيز محسوب خواهد شد. اين درحالي است که کاهش بهاي نفت براي شرکت هاي بزرگ آمريکايي و اروپايي مي تواند خبر خوب و اميدوار کننده اي باشد.
در حقيقت، سهام داران شرکت هاي بزرگ مانند «ايکسون، شورون، شل، بي پي و توتال» مي توانند در بين بزرگ ترين سود برنده هاي اين کاهش قيمت باشند، اگر موفق شوند مديران شرکت ها را مجبور به ترک برخي از بزرگترين عادات بد خود از 40 سال پيش کنند؛ يعني درست زماني که سازمان اوپک در سال 1974 تأسيس شد. اگر فرض کنيم که اين انحصار قيمت گذاري رو به پايان است، همان طور که عربستان در چند هفته گذشته نشان داده و به آن اشاره کرده است، پس اکنون زمان مناسبي براي تغيير محوريت برخي از بنيادي ترين اصول منابع اقتصادي که مديران شرکت هاي نفتي بزرگ در دهه هاي گذشته آن را ناديده گرفته اند و منجبر به هزينه هاي سنگيني براي سهامداران شده، فرا رسيده است.
مهم ترين اين اصول «سرمايه بدون بازگشت» است: هرچه کارشناسان منابع نفتي بيشتري کشف مي کنند، بهره سودي سهامداران کاهش مي يابد؛ زيرا کشف و بهره برداري از منابع جديد بطور آشکار نسبت به پرورش منابع قبلي هزينه هاي سنگين تري را به دنبال دارد. جريان طبيعي مدل تجاري شرکت هاي نفتي در 40 سال گذشته به طوري بود که افزايش قيمت نفت بيشتر از هزينه هاي کشف و بهره برداري هاي جديد بود. اما اکنون اين اصل اقتصادي ديگر کهنه شده است.
اگر بازار بطور انحصاري توسط يک توليد کننده اداره شود، قيمت نفت بر اساس سودآورترين نرخ ممکن تعيين خواهد شد؛ به اين معني که بهاي هر بشکه نفت سودي اضافه بر هزينه توليد و کشف آن داشته باشد. اما در بازار رقابتي، هزينه هاي سنگيني که براي کشف و بهره برداري از منابع جديد لازم است نمي تواند جبران شود مگر زماني که تمام منابع ارزان تر تمام شوند و هيچ مکاني جز خاورميانه و آفريقاي مرکزي براي بهره برداري نفتي باقي نمانده باشد.
البته اين يک ساختار پيچيده بدون مصرف است. در جهان واقعي و تنش هاي ژئوپولتيکي مصرف کنندگان به امنيت سوختي نياز دارند و هزينه هاي سنگين تري براي برداشت از منابع داخلي خود پرداخت مي کنند. اين درحالي است که همچنان اين اصل پا برجا باقي مي ماند که کشف منابع جديد مقرون به صرفه نيست.
طبق بررسي مؤسسه «ارنست و يانگ»، شرکت هاي نفتي غربي بطور سالانه 450 ميليارد دلار براي کشف و توسعه منابع جديد هزينه مي کنند، اين فاجعه اقتصادي تاريخ بشريت است. در حقيقيت اين شرکت هرگز قادر نخواهد بود با عربستان و منابع ارزان قيمت آن رقابت کنند. زيرا شرکت هايي مانند «ايکسون و بي پي» بايد ميلياردها دلار هزينه استخراج نفت و حمل آن به شرکت هاي نفتي خود کنند، که اين ميزان بيشتر از روش قديمي و گران قيمت حمل نفت با الاغ از آسيا است.
در بازار رقابتي استراتژي منطقي براي شرکت هاي نفتي غربي اين است که تلاش خود براي کشف منابع جديد را متوقف کرده و به تأمين تکنولوژي براي منابع فعلي خود و ديگر شرکت هاي جهان ادامه دهند. مبالغ هنگفتي که اکنون بوسيله فروش نفت از منابع کم هزينه بدست مي آيد مي تواند تا زماني که چاه ها خشک شوند بين سهامداران تقسيم شود.
دو دليل وجود دارد که هنوز اين اتفاق نيافتاده است. اول، سازمان اپک قيمت نفت با کاهش توليد در آسيا متعادل نگه داشته و هزينه هاي شرکت هاي نفتي غربي را پوشش داده است و دوم اينکه مديران اين شرکت ها به ابدي بودن تقاضا براي نفت باور داشته اند. بنابراين کشف منابع تازه براي استخراج نفت مهم تر از سود رساني به سهامداران به نظر مي رسيده است.
از سويي ديگر عربستان بالاخره با کاهش توليد خود قيمت را ثابت خواهد کرد، اما؛ به نظر نمي رسد که قيمت ها به روال قبلي خود بازگردند. عربستان به نظر به اين باور رسيده که دادن بازار به ديگر توليد کنندگان باعث کم ارزش شدن نفت اين کشور و کاهش ارزش سهام شرکت ها خواهد شد و تا جايي ادامه خواهد يافت که ديگر نفت اين کشور خريداري نشود. همچنين پيشرفت فناوري منجر به کاهش هزينه هاي توليد انرژي هاي غير فسيلي شده تا جايي که بانک مرکزي انگلستان پيش بيني مي کند به زودي سهام برخي شرکت هاي نفتي بدون ارزش خواهد شد و سرمايه بانک ها و افراد به هدر خواهد رفت.
عربستان به خوبي از اين ريسک باخبر است. «شيخ زاکي يماني»، وزير انرژي اسبق عربستان، در دهه 1970 به مسوولان اين کشور هشدار داده بود که تا ابد نمي توان روي فروش نفت حساب کرد. وي گفت: «عصر سنگي به اين دليل پايان نيافت که سنگ تمام شد». اين زنگ خطري براي تمام شرکت هاي نفتي است؛ زيرا شايد اکنون «عصر از بين رفتن نفت» باشد و عربستان اين مطلب را بهتر از غربي ها درک کرده است.
نوشته «انوتول کلتسکي»، ترجمه حامد عبداللهي
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبرگزاری موج]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 25]