واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: اگر نقد و انتقاد نباشد... تهران- ایرنا- «اگر نقد و انتقاد نباشد...»عنوان یادداشت روز روزنامه «خراسان» به قلم«کورش شجاعی» است که در آن می خوانیم:هیچ کس حق ندارد و نمی تواند تمامی افکار، گفتار، تصمیم ها و رفتارهای خود را حق مطلق، بدون اشتباه و خالی از نقصان تصور کند، به دنبال پذیرش و تمکین این واقعیت منطقی و غیرقابل انکار و کاملاً بدیهی هیچ فرد، سازمان، نهاد، دولت و حاکمیتی نمی تواند خود را از دایره نقد و انتقاد بیرون بداند.
با ذکر این دو واقعیت بدیهی بدون هیچ مقدمه ای ضمن تأکید بر ضرورت وجود نقد و انتقاد برای پویایی اندیشه ها، درستی تصمیم ها و عملکردها، کم کردن ضریب خطاها و پیشرفت و توسعه جوامع انسانی در عرصه های گوناگون معنوی و مادی، تنها به صورت اجمال به چند مورد از آسیب های جدی و خطرناک فضای بسته و سخت و پرهزینه شدن نقد و انتقاد آگاهانه، مومنانه و منصفانه در جامعه اشاره می کنم.
1 - در فضای نبود نقد و انتقاد منصفانه و سازنده، افراد، نهادها، سازمان ها، دولت ها و حاکمیت ها خواسته یا ناخواسته بر مسیر این پنداره غلط و خطرناک می افتند که همه افکار، برنامه ریزی ها، تصمیم ها و عملکردهایشان درست و به دور از ایرادهای جدی و اساسی است و مسلم است که افتادن در دام چنین مهلکه ای نهایتاً سرنوشتی جز سکون، سقوط، عقب افتادگی و حتی اضمحلال به دنبال ندارد.
2 - مسلم است که اگر از همفکری و مشورت فحول و نخبگان در امور گوناگون بهره لازم برده نشود و اگر بستر لازم برای منتقدان منصف و نقدهای آگاهانه فراهم نباشد، نقایص و ایرادهای برنامه ها و تصمیمات و گفتار و رفتار مسئولان، شناسایی و برطرف نمی شود و امور سامان بایسته و شایسته نمی یابد.
3 - اگر فضای نقد و انتقاد آگاهانه و منصفانه، تنگ و بسته شود، علاوه بر مشکلات عدیده ای که در اداره امور پیش می آید، بسته شدن فضای نقد، موجب محدود و محصور شدن رویش ها و زایش های فکری می شود و کیست که نداند که چه خسران بزرگی است بسته شدن فضای رویش های فکری.
4 - تصلب فضای نقد و انتقاد منصفانه و دلسوزانه نه تنها به کم فروغ شدن نور امید در ذهن و دل اقشار گوناگون جامعه می انجامد بلکه تخم یأس و ناامیدی را در دل ها می نشاند.
5 - جامعه ای که در آن نقد و انتقاد آگاهانه رونق نداشته باشد بی گمان دچاررکود، خمودگی، رخوت، افسردگی و ناامیدی می شود و بدتر آن که در چنین جوامعی، احساس کرامت و ارزشمندی انسان ها کاهش می یابد.
6 - سخت و پرهزینه شدن نقد و انتقاد موجب افزایش شایعات، «حرف های درگوشی» و رواج حرف ها و حلقه های زیرزمینی می شود.
7 - اگر فضای نقد و انتقاد سازنده در عرصه های گوناگون بسته و پرهزینه باشد، رغبت افراد و اقشار گوناگون به رصد و «دیده بانی» مسائل مختلف جامعه کاهش می یابد و پر واضح است که دیده بانی نشدن امور مختلف جامعه توسط نخبگان و آحاد مردم چه آسیب هایی بر وضعیت حال و آینده هر کشوری وارد می کند.
8 - بسته شدن فضای نقد و انتقاد و شنیده نشدن حرف منتقدان و آحاد مختلف جامعه، بلیه و سم مهلک «بی تفاوتی» را به جان جامعه تزریق می کند.
9 - هر چه بازار نقد و انتقاد مومنانه و سازنده از رونق بیفتد، امکان برافروخته تر شدن آتش جانسوز و سرنوشت سوز تملق گویی و تملق شنوی بیشتر می شود و این آتش چه سوزنده و ویران کننده است چه تملق گویان و تملق شنوها بفهمند یا نفهمند!!
10 - از مخرب ترین و خطرناک ترین تبعات فروبستگی و انسداد فضای نقد و انتقاد و نشنیدن حرف های نخبگان و دانشجویان و اقشار مختلف جامعه، ایجاد فضای «همیشه خود حق بینی»، خود رأیی و خود کامگی و دیکتاتوری در عرصه های گوناگون است و قدر مسلم که یکی از اصلی ترین عوامل عقب افتادگی، سکوت، سقوط، هلاکت و اضمحلال هر فرد، مسئول، سازمان، نهاد، دولت و حاکمیتی افتادن به دام خود را همیشه حق مطلق دیدن، خودکامگی و خودرأیی و دیکتاتوری است.
و اما خلاصه کلام این که روز دانشجو و مناسبت های دیگر می تواند و باید بهانه و انگیزه بسیار خوب و مناسبی باشد برای دیدار و گفت وگوی چهره به چهره و شنیدن حرف های قشرهای مختلف مردم از جمله دانشجویان از زبان خودشان و ای کاش همه مسئولانی که توش و توان و استعداد و ظرفیت قابل قبول فکری معرفتی در زمینه های گوناگون معنوی، اخلاقی، سیاسی و اجتماعی دارند مثل رهبر فرزانه انقلاب عمل می کردند و از فرصت همنشینی، گفت وگوی چهره به چهره و شنیدن حرف های اقشار مختلف جامعه استفاده می کردند. فرصتی بس مغتنم و گران قدر که می توان و باید از آن برای پیشرفت جامعه در عرصه های گوناگون، ایجاد فضای نشاط سیاسی اجتماعی، افزایش امیدواری، شناسایی ظرفیت ها، کم کردن خطاها و برطرف کردن کمبودها و کاستی ها بهترین بهره ها را برد، امید که همه مسئولان به فراخور توان و حوزه مسئولیتی خود بتوانند جامعه و خود را از این فرصت بهره مند کنند.
و یک تک مضراب برای آخر کلام؛ امید که پیشنهاد و تأکیدهای مکرر رهبر انقلاب برای راه اندازی کرسی های آزاد اندیشی در دانشگاه ها از پیله کاغذ بازی ها و مصلحت اندیشی های خودساخته و غیرضروری مسئولان وزارت علوم و روسای برخی دانشگاه ها بیرون آید.
منبع: خراسان
اول**1368**
17/09/1393
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 15]