محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1831152896
تمدید مذاکرات دام نیست
واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: تمدید مذاکرات دام نیست تهران- ایرنا- روزنامه «اعتماد» گفت و گویی با «سیروس ناصری» عضو پیشین تیم مذاکرات هسته ای ایران در باره روند مذاکرات و تمدید آن انجام داده و در مقدمه این گفت وگو به نقل از وی نوشته است: «دور از ذهن است که ما و امریکا به شرایط تقابل تمام عیار با یکدیگر بازگردیم. ضمنا اگر به آن دوره نیز بازگردیم آقای دکتر روحانی مرد آن میدان هم هستند و اگر به شرایط تقابل برسد، امریکایی ها ضرر خواهند کرد»
اعتماد معتقد است: شاید این جمله، شاه بیت گفته های سیروس ناصری، عضو اسبق تیم مذاکره کننده ایران در گفت وگو با «اعتماد» باشد. سفیر سابق ایران در دفتر اروپایی سازمان ملل متحد در ژنو، سفیر سابق ایران در سوییس و نماینده سابق ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی در وین تنها بخشی از سمت ها و مسوولیت های ناصری است. این دیپلمات ارشد سابق که از ابتدای پرونده هسته یی ایران مسوولیت داشته است در گفت وگوی پیش رو به تشریح برهه های حساس و روندهای برنامه هسته یی در طول این سال ها می پردازد. ناصری در خصوص اینکه چرا ایران نتوانست در مذاکراتی که حدود ١٠ سال پیش با سه کشور اروپایی انجام می داد، به نتیجه برسد، می گوید: این سه کشور نه اختیار و نه اقتدار کافی برای رسیدن به توافق جامع را نداشتند و مجموع، طرف اصلی دعوا در آن مذاکرات نبود. وی همچنین به ضرورت اجماع ملی در شرایط فعلی کشور در خصوص پرونده هسته یی تاکید می کند. ناصری درباره دور جدید مذکرات هسته یی ایران با ١+٥ نیز می گوید که تیم بسیار متبحر، قوی و توانا که مسوولیتش با محمدجواد ظریف است، توانسته مسیری را شروع کند که امروز به تدریج آثار مثبتش معلوم می شود و تلاش های شان می تواند منجر به توافق ارزشمند و عزتمندانه یی برای کشور شود. او درباره انتقاداتی که به مذاکرات و توافق می شود بیان می کند که توافق ژنو بسیار ماهرانه از سوی تیم مذاکره کننده ما نسخه اش پیچیده شد و هم روحانی و هم ظریف مرد این هستند و سینه شان پهن است. مشروح گفت وگوی تفصیلی «اعتماد» با سیروس ناصری در پی می آید:
* پرونده هسته یی ایران بیش از یک دهه است که هم ایران و هم قدرت های جهانی را مشغول خود کرده است. ارزیابی تان از روندی که در پرونده هسته یی از ابتدا تاکنون بوده چیست؟
- فکر می کنم در موضوع هسته یی سه یا چهار دوران مشخص را سپری کرده ایم؛ دوره اول، زمانی بود که موضوع هسته یی به طور ناگهانی به مساله جهانی تبدیل شد و وضعیتی پیش آمد که تا حدی برای ما غافلگیرکننده بود. مشکل اصلی در آن زمان این بود که برنامه هسته یی کشور که تا نیمه راه رسیده بود و هنوز فاصله زیادی داشت تا به مراحل تکمیلی برسد با موقعیت بحران بین المللی مواجه شد و لذا در آن برهه، هدف اصلی این بود که بتوان این برنامه را با حداقل واکنش منفی بین المللی تکمیل کرد. بنابر این تمام برنامه ریزی ها بر اساس وضعیت عملیاتی و آنچه نیازهای مجموعه سازمان انرژی اتمی بود، تنظیم می شد تا بر اساس آن، وضعیت سیاسی را سیاستگذاری و برنامه ریزی کرد و از این بابت، من آن دوران را دوران موفقی می دانم چون بدون کمترین تبعات منفی کشور و حتی گرفتن سلسله امتیازات، برنامه هسته یی به نقطه کامل و پایانی رسید و آنچه پایه های اصلی برنامه هسته یی ایران در بعد غنی سازی، آب سنگین، طراحی های مربوط به اراک، بقیه دستگاه ها و تجهیزات و ساختمان نطنز و حتی جایگاه های فرعی و ایمن مثل فردو در آن دوران با یک برنامه ریزی منظم ساخته شد و اگر خاطرتان باشد برنامه ریزی سیاسی طوری شکل گرفته بود که در عین حال، برخورد جهانی با برنامه ما مثبت بود و حداقل در سطح اروپایی ها امتیازاتی ولو حداقلی نیز دریافت می کردیم. برهه دوم، دورانی است که دکتر لاریجانی مذاکرات را شروع کردند که پس از مدت کوتاهی مصادف با شروع غنی سازی شد زیرا ساختارهای لازم برای آن فراهم شده بود و اروپایی ها نشان داده بودند که توان سیاسی لازم برای رسیدن به یک راه حل مرضی الطرفین در آن مقطع را ندارند بنابراین فکر می کنم در آن دوره هدف اصلی جلو بردن پروژه غنی سازی بود و اینکه اطمینان پیدا شود عملا می توانیم محصول غنی سازی شده داشته باشیم. با شروع برنامه غنی سازی با ابتکارات خاصی که آقای سولانا در آن زمان داشت و از این طرف، ذکاوت سیاسی که آقای لاریجانی داشتند که به نظرم ایشان نیز یک مذاکره کننده قوی، قابل، زیرک و اهل خطر بود، توانستند مذاکرات را به سمت یک راه حل احتمالی هدایت کنند که به دلایلی میسر نشد. بعد از آقای لاریجانی، آقای جلیلی مدیریت پرونده هسته یی را برعهده گرفتند که در آن دوران، وضعیت تقابلی میان ایران و ١+٥ تشدید شد. از ویژگی های مذاکراتی در دوران دکتر جلیلی یکی این بود که امریکایی ها به تدریج نقش بارزتری را در مذاکرات پیدا کردند و گاهی طرف مستقیم هیات ایرانی بودند. یک تحرک خاصی که در زمان ایشان صورت گرفت، حرکتی بود که در جهت یک راه حل منطقی سعی کردند شکل دهند که بر مبنای خروج مواد غنی سازی هسته یی در ازای یک سلسله تعهدات از طرف مقابل که برخی تحریم ها اعمال نشود. شاید یک مقطع حساس دیگر در زمان آقای جلیلی، موقعی بود که بحث حرکت ایران به سوی غنی سازی ٢٠ درصد مطرح شد و طرف مقابل نیز تهدید کرد در صورت حرکت ایران به این سمت، تحریم های مالی و نفتی را اعمال خواهد کرد که در نهایت توافقی نیز حاصل نشد و ما غنی سازی ٢٠ درصد را آغاز کردیم و آنها نیز تحریم های مالی و نفتی را شروع کردند. مساله دیگر که شاید از اهمیت مهمی در دوران دکتر جلیلی برخوردار است، مذاکرات آلماتی و به خصوص آلماتی٢ است که در آن زمان حداقل بازتابی که شکل گرفت این بود که حداقل بسترهایی برای شروع سلسله بحث هایی مثبت در حال شکل گرفتن است و بعد از آن نیز مذاکرات مسقط با امریکا بود که در دوران وزارت دکتر صالحی رخ داد و پایه و بنیاد مذاکراتی که در دولت آقای روحانی ادامه یافت، ریخته شد. دوران دکتر روحانی با توجه به اینکه ایشان از تجربه خیلی عمیق در این باره برخوردار هستند و از ابتدای تدوین و تکوین پرونده هسته یی از آن آگاه بودند و همچنین با فضای مثبتی که در صحنه بین المللی شکل گرفته بود، این فرصت پیش آمد مذاکراتی که با امریکایی ها در مسقط شروع شده بود به روند مثبتی گرایش پیدا بکند و یک تیم بسیار متبحر، قوی و توانا مانند دکتر ظریف توانستند مسیری را شروع کنند که امروز به تدریج آثار مثبتش معلوم می شود و اگر خداوند یاری کند، بتواند منجر به توافق ارزشمند و عزتمندانه یی برای کشور شود.
* شما چهار دوران را در روند پرونده هسته یی ترسیم کردید. در دوران نخست که شما نیز در آن حضور داشتید، پایه و اساس برنامه هسته یی ریخته شد و تلاش در جهت عدم برخورد منفی با این پرونده بود ولی در سال های پایانی آن دوران شاهد رفتار دیگر بودیم گویی بن بستی شکل گرفته بود. این بن بست به چه دلیلی بود؟ عهدشکنی غربی یا روی کار آمدن دولت جدید؟
- علت اصلی که در آن زمان نتوانستیم به توافق برسیم این بود که سه کشور اروپایی طرف ما بودند و طرف اصلی دعوا، طرف ما نبود. این سه کشور اختیار و اقتدار کافی را برای اینکه بتوانند وارد مذاکرات تمام عیار به خصوص درباره بحث اصلی پرونده یعنی تداوم برنامه هسته یی کشور در زمینه غنی سازی بود بشوند، نداشتند و به همین دلیل امکان رسیدن به توافق دشوار و این نیز قابل پیش بینی بود. ما هیچ وقت خوشبین یا ساده اندیش نسبت به آن مذاکرات نبودیم. برداشتی که دکتر روحانی درباره آن مذاکرات داشتند این بود که با این سه کشور اروپایی احتمال توافق ٢٠ درصد است، ولی با همین سه کشور مدیریت صحنه بین الملل، تا زمانی که برنامه هسته یی مان را تکمیل بکنیم، امکان پذیر است که بود و شد. این مساله، هدف اصلی ما بود. ممکن است که تغییر دولت و کنار رفتن مجموعه گروهی که مذاکرات را برعهده داشتند از جمله دکتر روحانی که فرد شاخص و برجسته در پرونده یی بودند، اثر داشته باشد ولی این مساله، بیشتر اثر حاشیه یی است. اساس داستان این است که حداقل در دو مقطع، انگلیسی ها که رابط ما با طرف اصلی دعوا بودند، زمینه هایی را نشان دادند که امکان توافق بر مبنای ادامه برنامه هسته یی و غنی سازی ایران وجود داشت.
* آیا پیام هایی از سوی امریکایی ها به ایران داده شده بود؟
- نشانه هایی داده شده بود که امکان توافق وجود دارد ولی بعد اطلاع پیدا کردیم پس از اینکه به واشنگتن رفتند با در بسته روبه رو شدند و نتوانستند مسیر را به سمت یک توافق هدایت کنند.
* شاید یکی از بدشانسی ها نیز ریاست جمهوری فردی مانند جرج بوش بود...
- البته این درست است، ولی در یک مقطعی فکر می کنم چون امریکا، پایش در عراق خیلی گیر کرد، قرائنی وجود داشت که می خواست با ایران صحبتی مستقیم و پنهانی کند تا به راه حلی برسد، ولی امکان صحبت مستقیم در آن مقطع فراهم نبود.
* لطفا در خصوص این مقطع و آن نشانه ها بیشتر توضیح دهید.
- ما به غیر از مذاکرات رسمی، صحبت های خصوصی نیز با این نمایندگان سه کشور داشتیم. من حداقل دو موردش را به طور خاص به یاد دارم که وقتی با طرف های انگلیسی صحبت می شد مبنای یک توافق که تداوم برنامه غنی سازی ما با تعاریف خاص بود، مطرح شد که طرف مقابل گفت اینها قابل بررسی است. ما می دانستیم که وقتی آنها می گفتند قابل بررسی است یعنی این موارد ورای اختیارات آنهاست و باید به واشنگتن بروند ولی آنچه حاصل می شد این بود که در واشنگتن نظر مساعدی برای تفاهم با ایران وجود نداشت. البته یک دلیل دیگر این بود که فکر می کنم امریکایی ها خود در مذاکرات نبودند.
* یعنی امریکایی ها خواهان این بودند که در مذاکرات باشند؟
- به هرحال وقتی خودشان طرف اصلی دعوا بودند ولی در مذاکرات نبودند، طبعا مانعی برای رسیدن به توافق ایجاد می کنند و فکر می کنم خیلی مایل نبودند که از طریق چند واسطه به توافق با ما برسند.
* صحبت های رییس جمهور قبلی نیز این نگاه بدبینانه را تشدید می کرد.
- من نمی خواهم به گذشته برگردیم. بالاخره زمانی شما به نقطه تقابل با طرف مقابل دعوا می رسید که این شرایط، اقتضائات خود را دارد و بنابراین صحبت ها و رفتارهایی که بیان و عمل می شود در یک چارچوب طرفینی است. زمانی نیز در حال حرکت به سمت توافق است که اظهارات و رفتارها متفاوت می شود. در دوران آقای احمدی نژاد هم فرضا قرار بود در ژنو با امریکایی ها به یک توافقی برسند که به توافق نیز برای ارسال مواد غنی سازی شده به یک کشور ثالث نزدیک شدند؛ نوع صحبت ها، اظهاراتی بود که از آنها بوی دیپلماسی و توافق می آمد. در کل می خواهم بیان کنم نوع کنش و اظهارات به شرایط مذاکرات و طرف مقابل بستگی داشت.
* اما بسیاری معتقدند که در هفت، هشت سال گذشته، مذاکرات بیشتر مذاکره برای مذاکره بود تا مذاکره برای نیل به توافق.
- من فکر می کنم این یک بی انصافی است. به هر حال آقای جلیلی دبیر شورای عالی امنیت ملی بودند و مجموعه شرایط را در نظر می گرفتند و حتما برای مذاکرات طراحی و نظراتی داشتند. در آن دوران، برداشتی که از صحبت های مقامات مذاکره کننده می شد، دو دیدگاه مطرح بود. در یک مقطعی بحث شان این بود که مجموعه مسائل و اختلافات به صحنه مذاکرات آورده شود یعنی بر سر مسائلی چون بحث های منطقه یی، حقوق بشر، خلع سلاح کلی، تروریسم و. . . مذاکره و صحبت شود و بسته خیلی وسیعی پیشنهاد کردند و نتیجه گیری شان این بود که در بسته وسیع امکان رسیدن به توافق فراهم و امکان پذیر است. من کاری به درست یا غلط بودن این دیدگاه ندارم اما بالاخره این طرح نیز یک نوع طراحی است. در مقاطع دیگری یعنی در آنجایی که مذاکرات آلماتی مطرح بود فکر می کنم دیدگاهی که در آن زمان مطرح بود، این بود که غنی سازی ٢٠ درصد تعلیق شود و طرف مقابل نیز تحریم ها بردارد و شرایط به حالت عادی برگردد. به هر دلیل، آن طراحی ها به نتیجه نرسید و به شرایط جدیدی رسیدیم که مذاکرات صرفا در خصوص مساله هسته یی است که این یک تفاوت عمده با مذاکرات سابق است و از سویی، همه موضوعات رشته های جزیی اش مطرح شده و مورد بررسی قرار گرفته ولی این راه ضمن پیچیدگی راه را برای رسیدن به توافق هموارتر کرده است.
* شما اشاره کردید یکی از طراحی ها برای مذاکرات مطرح کردن یک بسته پیشنهادی وسیع بود که در آن مذاکره در خصوص همه مباحث می شد. به نظر شما امکان رسیدن به توافق در این بسته وسیع که به نظر زمانبر نیز می رسد، وجود داشت؟
- فکر می کنم موضوع هسته یی به خصوص امروز که در حال رفتن به سمت توافق است نیازمند اجماع ملی است. من احساس می کنم به جای اینکه به گذشته برگردیم و به کندوکاو شرایط آن دوران بپردازیم، همه کارشناسان با نظرات متفاوت بیایند با یکدیگر هم اندیشی و بحث کنند. من شنیده ام اخیرا دکتر جلیلی گفته اند که توافق ژنو، توافق ضعیفی بود. خیلی ها نیز می گویند توافق ژنو قوی است. بنده معتقدم که توافق ژنو، توافق بسیار خوبی بود و بسیار ماهرانه از سوی تیم مذاکره کننده ما این نسخه پیچیده شد. ای کاش به جای اینکه هر کدام از ما حرف های مان را جداگانه مطرح می کردیم، صحنه یی فراهم می شد که نظرات مختلف امکان مطرح شدن داشتند و در آن مسیر، امکان هم افزایی به وجود می آمد و نظرات به یکدیگر نزدیک می شد تا اینکه نظرات حالت قطبی شدن به خود می گرفت و طرفین برای دفاع از نظرات شان سنگربندی کنند.
* یکی از اولین اقداماتی که در دوران روحانی صورت گرفت، این بود که کار اجرایی پرونده هسته یی از شورای عالی امنیت ملی به وزارت امور خارجه منتقل کردند. فکر می کنید که این مساله چه معناها و پیام هایی داشت و نتایجی را به دنبال آورد؟
- انتقال مسوولیت پرونده هسته یی به وزارت امور خارجه و پذیرش آن از سوی دکتر ظریف که یک دیپلمات زبده، تمام عیار و حرفه یی در این صحنه هستند، قطعا پیام های مثبت چه در خارج و چه در داخل داشت. در مجموع این بود که زمینه ها برای یک مذاکرات واقعی و جدی فراهم شده است. اما این تغییر جایگاه یک دلیل واقعی نیز داشت. طرف های مذاکره معمولا مسوولان عالی وزارت امور خارجه بودند و گه گاه مذاکرات در سطح وزرا تشکیل می شد. در واقع طرف ایرانی بود که به جای وزیر امور خارجه، دبیر شورای عالی امنیت ملی حاضر می شد. اگر یادتان باشد آقای روحانی در زمان انتخابات بیان کردند که یکی از مسائلی که باید در مذاکرات حل شود، این است که مذاکرات باید به یک سطح درست و مناسب برسد، بنابر این یکی از دلایلی که وزیر امور خارجه مسوول مذاکرات شد این وعده نیز بود که با این تغییر شکل، مذاکرات در سطح وزرا می رسید و مذاکره کنندگان در سطحی برابر قرار می گرفتند.
* پس از قبول مسوولیت مذاکرات از سوی دکتر ظریف شاهد بودیم که با چند دور، توافق ژنو حاصل شد و این مدت نیز حدود ١٠ دور مذاکره صورت گرفته است اما این در مدت، هجمه ها و حملات شدیدی نیز به وزارت امور خارجه و شخص آقای ظریف بودیم. فکر می کنید این حملات و دلواپسی ها چقدر می توانست در عدم رسیدن به توافق موثر باشد؟
- در اینکه فضای سیاسی کشور مقداری فضای تند و تا حدی آلوده است، تردیدی نیست که دلایل متعددی دارد و شاید به خاطر نبود احزاب قدرتمند و ریشه دار و عدم ساختار حزبی در کشور است که بحث ها، جنجالی شوند تا مدون و منطقی. اما با این حساب باید بدانیم که هم دکتر روحانی و هم دکتر ظریف مرد این میدانند و سینه شان پهن است. آنها این وضعیت را یک بار تجربه کردند. در دوره اول مذاکرات، آقای دکتر روحانی نمی توانست مسائلی را مطرح کند که فرضا اگر ما یک بخش از کار را تعلیق می کنیم به این دلیل است که به اهداف عملیاتی مان رسیده ایم و از این طریق، در حال پیش بردن بخش های دیگر هستیم. خیلی مسائل و صحبت ها را طرف های مذاکره کننده نمی توانند مطرح کنند چراکه خود در مذاکرات درگیرند. اگر شما صحبت های دکتر ظریف را تحلیل کنید، صحبت هایی بسیار پخته، جاافتاده، دقیق و روشن است چون به تمامی مسائل مذاکرات، اشراف کامل دارند و مذاکرات را با تیزبینی جلو می برند، اما دست شان بسته است چون مذاکرات در حال انجام است و ایشان نمی توانند خیلی از نکاتی را که در ذهن و در طراحی های شان است، بیان کنند و این عدم بیان ممکن است سال ها طول بکشد و به همین دلیل صحنه برای طرف های مقابل که قصد انتقاد با نیت های مختلف دارند، خالی می ماند چون اینها محدودیتی ندارند. باید یادآوری کنم که فصل الخطاب نهایی مقام معظم رهبری است که در مقاطع حساس جایگاه و جهت گیری را مشخص می کنند.
* حدود ١٠ روز پیش بود که دهمین دور مذاکرات هسته یی میان ایران و ١+٥ برگزار شد. با اینکه به گفته مقامات مسوول بسیاری از دیدگاه ها به یکدیگر نزدیک شده بود و حتی دکتر عراقچی از ترسیم یک چشم انداز برای رسیدن به توافق صحبت کردند اما به هر حال در زمان ضرب الاجل مقرر شده یعنی ٢٤ نوامبر توافق نهایی حاصل نشد. فکر می کنید چه دلایلی موجب شد تا رسیدن به توافق نهایی به تاخیر بیفتد؟
- دلیلی که ضرب الاجل های زمانی گذاشته می شود این است که یک پشتوانه ذهنی در طرفین ایجاد کند که به هر حال یک پایانی برای مذاکرات هست و آنان باید مواضع نهایی شان را برای توافق در نقطه پایانی طرح کنند. این ضرب الاجل ها برای مذاکرات هم مفید و هم لازم است اما باید دانست آنها که وحی منزل نیستند و در یک کتیبه نوشته نشده بلکه قابل تجدید و احیاست. مهم این است که از فرصت های زمانی بهترین استفاده صورت گیرد و به خاطر عجله، یک توافق مبهم که ذهنیت مذاکره کنندگان در خصوص آن روشن نیست، چیزی منعقد نشود که بعد در اجرا کار دشوار و مبهم شود. نظر شخصی من قبل از مذاکرات مسقط این بود که در آنجا نمی توان انتظار زیادی داشت و در وین نیز انتظار تمدید را بیشتر از رسیدن به توافق نهایی می دانستم و علتش این بود که هر دو طرف منتظر حرکت نهایی در دقایق ٩٠ و وقت اضافی بودند. آنچه من از مذاکرات وین برداشتم این است که طرف مقابل یعنی امریکایی ها متوجه شدند که برای رسیدن به توافق باید تعدیل در مواضع داشته باشند و فکر می کنم یک حرکت هایی در این مسیر انجام دادند که امکان رسیدن به توافق فراهم شد ولی از آنجایی که این مساله در وقت های اضافی رخ داد، امکان منعقد کردن یک توافق در آن فرصت کوتاه فراهم نشد.
* فکر می کنید چقدر این احتمال وجود دارد که طرف امریکایی از گام هایی که به قول شما در دقایق اضافی مذاکرات وین١٠ برداشت، عقب نشینی نکند و نظراتش همانی نشود که در مسقط داشت.
- اگر امریکا این حرکت رو به جلویی را که شروع کرده با مجموعه شرایط داخلی و خارجی ای که دارد، بتواند مدیریت کند و این حرکت رو به جلو را ادامه دهد، امکان رسیدن به تفاهم خیلی دشوار نیست و طول نخواهد کشید و احتمال توافق را بالا می بینم اما یک احتمال خیلی ضعیف تری نیز وجود دارد و آن، این است که اگر امریکایی ها در مجموعه محاسبات شان ببینند که به دلیل مجموعه مسائل سیاسی داخلی و خارجی شان امکان و توان سیاسی لازم را برای رسیدن به توافق و تکمیل مذاکرات را ندارند، در این صورت ممکن است که وضعیت دشوار بشود. لازم به ذکر است در این صورت، برای ما مشکلی نیست. من دیده ام که برخی ها تحلیل می کنند که اگر مذاکرات طولانی شود تمدید یک دام برای ما است؛ من واقعا نمی دانم مبنای این تحلیل چیست؟ اتفاقا طرفی که نباید برای رسیدن به توافق عجله داشته باشد ایران است. طرف مقابل باید حتما این برداشت را داشته باشد که ما نه نیازی برای رسیدن به توافق داریم و نه عجله یی در انعقاد آن. در این صورت است که طرف مقابل انعطاف لازم را که باید نشان دهد، عرضه می کند.
* شما در صحبت های خود گفتید ما نه نیازی به توافق داریم و نه عجله یی برای رسیدن به آن. می شود در این باره بیشتر توضیح بدهید. به هر حال برخی تحلیلگران می گویند ادامه کار آقای روحانی به موفقیت در پرونده هسته یی گره خورده است.
- اصلا اینطور نیست. خیلی دور از ذهن است که ما به شرایط تقابل تمام عیار با یکدیگر بازگردیم. ضمنا اگر به آن دوره نیز بازگردیم آقای دکتر روحانی مرد آن میدان هم هستند و فکر می کنم امریکایی ها نیز به این مساله واقف هستند. در عین حال که آقای روحانی واقعا به دنبال رسیدن به توافقی عادلانه هستند ولی اگر به این نتیجه برسند که طرف مقابل به دنبال این نیست با توجه به شناختی که از آقای دکتر روحانی دارم اگر به شرایط تقابل برسد، امریکایی ها ضرر خواهند کرد ولی همان طور که گفتم بازگشت به دوران تقابل تمام عیار بسیار کم و امکان پذیر نیست و احتمال رسیدن به توافق بسیار بالاست ولی می خواهم بگویم اگر مذاکرات به نتیجه نرسد و ادامه پیدا کند ما ضرر آنچنانی نخواهیم کرد هرچند ممکن است سلسله سختی هایی برای کشور باشد ولی در مجموع با همین وضعیت، دولت توانسته یک شرایط نسبتا معتدلی را در کشور حاکم کند، ضمن اینکه برنامه غنی سازی مان جلو می رود.
* گفته می شود ما در مذاکرات دو اختلاف عمده با طرف مقابل داریم. یکی در خصوص نحوه و حجم غنی سازی و دیگری، لغو تحریم هاست. فکر می کنید چقدر اراده برای حل اختلافات و نیل به توافق سیاسی وجود دارد؟
- فکر می کنم بحث ها روشن است. امریکایی ها از برنامه هسته یی نگران هستند که یا یک بهانه سیاسی است یا هراس واقعی و برداشت شان این است که ایران امکان دارد در شرایطی توانایی هایش را به سمت تسلیح هسته یی هدایت کند. . .
* برای همین هم است که عباراتی مانند گریز هسته یی را مطرح می کنند.
- بله و برای همین عبارات جدید مثل گریز را مطرح می کنند که بر اساس یک سلسله تعاریف فنی به نظر بنده ابتدایی و متاسفانه به نظر آنها حساب شده در عدد و رقم را تبدیل کردند که اشتباه آنها در شروع مذاکرات است. همچنین دیدگاه غلطی در ساختار سیاسی امریکا مطرح شده که عدم توافق بهتر از توافق بد است و این توافق بد را آنقدر گستره اش را وسیع کرده اند که دست شان را برای مذاکرات بسته اند و حالا که به روزهای نهایی رسیده ایم متوجه شده اند که ای کاش از روز اول آنقدر دایره میدان مانورشان را تنگ نمی کردند. پس آنها برنامه هسته یی را به عنوان یک معادله وحشت می بینند، فارغ از اینکه برنامه هسته یی ما صلح آمیز است. وقتی این نگاه را در خصوص برنامه هسته یی دارند سعی می کنند تحریم ها را به عنوان یک عامل بازدارنده نگاه دارند و در مقابل آن، طبیعی است ما یک سلسله عواملی که به عنوان اهرام وحشت می بینند نگه خواهیم داشت که در این صورت رسیدن به توافق دشوارتر می شود یا اگر به توافقی نیز برسیم آن توافق کاملا مثبت و سازنده نیست بلکه یک نوع صلح سرد و موقت است. به این دلایل ممکن است که تحریم ها به یک باره لغو نشود هرچند گروه مذاکره کننده ما کماکان به این مساله اصرار دارد ولی اگر این نیز نشد طرف ایرانی یک سلسله اهرام ها را در مقابل حفظ خواهد کرد تا روزی که همه تحریم ها لغو شود بنابراین مساله نمی تواند بن بست کاملی ایجاد کند ولی مذاکرات را سخت تر می کند و توافق را از یک توافق اصیل به یک توافق صرفا بازدارنده مبدل می سازد.
* در این گفت وگو بیشتر در خصوص امریکا بحث شد. نظر شما درباره عملکرد کشورهای دیگر عضو ١+٥ چیست؟
- من ترجیح می دادم که صرفا با طرف اصلی دعوا یعنی امریکا مذاکره کنیم. حضور بقیه بیشتر مزاحم مذاکرات است تا اینکه فایده یی برای مذاکرات داشته باشند. من بعید می دانم سه کشور اروپایی نقشی را ایفا کنند که برای ما تاثیر چندانی داشته باشد. اینکه آنها بتوانند در عرصه مذاکرات با ارایه پیشنهادات و طرح های مناسب کمکی در روند مذاکرات کنند، فکر نمی کنم نقش مثبتی داشته باشند و حضورشان لزوما کمکی نمی کند و شاید محدودیتی برای دو طرف دعوا باشد.
* در خصوص روسیه و چین چطور؟
- درباره روسیه و چین وضعیت پیچیده تر است. این دو کشور به هر حال از شرایط تحریم ما، هم از نظر مالی و هم از نظر سیاسی منتفع می شوند بنابراین یک وجه دیدگاه آنها این است که ادامه شرایط فعلی لزوما برای ما بد نیست ولی شاید احساس می کنند با توجه به شناختی که از ایران دارند، می دانند ایران کشوری نیست که به دنبال روابط گسترده با غرب و امریکا باشد بلکه به دنبال توازن در روابطش است و ببیند روابط مان با روسیه و چین، آنقدر عمق پیدا کرده است که با یک راه حل نه تنها کاسته نمی شود بلکه بتواند سلسله مانعی را نیز حل کند. لذا روسیه و چین در میان این دو تفکر در نوسان هستند و برای همین از آنها یک حالت خنثی دیده می شود یا حالتی نوسانی که گاهی به روند مذاکرات کمک می کنند و گاهی به نفع مذاکرات نیست. در مجموع این پنج کشور کمکی به مذاکرات نمی کنند و یادمان باشد که توافق ژنو در عمان حاصل شد و وقتی به پنج کشور دیگر رسید، مشکلات تازه شروع شد و بعد از آن نیز امکان مذاکره مستقیم با امریکا بدون حضور دیگران فراهم نشد. به هر حال این یک واقعیت است که حضور پنج کشور لزوما کمک نیست ولی یک ساختاری تشکیل شده و باید با این ساختار جلو رفت و با همه محدودیت ها و کمک های احتمالی سعی کرد که مذاکرات به نتیجه برسد.
منبع: اعتماد
اول**1368**
15/09/1393
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 10]
-
گوناگون
پربازدیدترینها