واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: آیا بهار جنبش دانشجویی فرا رسیده است؟! تهران- ایرنا- روزنامه «ابتکار» در سرمقاله امروز -شنبه- به قلم «محمدعلی وکیلی» نوشته است: جنبش دانشجویی شصت و یکساله شد. این جنبش راه پر فراز و نشیبی را طی کرده است. مسیر جنبش دانشجویی همچون مسیر توسعه در ایران یکنواخت و هم آهنگ نبوده است، یعنی دوره های رکود، فعالیت و شکوفایی را پشت سر خود دارد. انقباض و انبساط این جنبش تابع قبض و بسط فضای سیاسی جامعه است.
نویسنده معتقد است: البته این ارتباط یکطرفه نبوده است، بلکه در مواردی این فضای جامعه بوده که از شرایط دانشگاه تأثیر پذیرفته است، که البته این دوران بسیار محدود است. تمرکز جنبش دانشجویی در دهه 60 متناسب با شرایط عمومی جامعه ی درگیر دفاع مقدس بود و به همین خاطر شهدای بسیاری را تقدیم کشور کرد و با خلاقیت و ابتکار عمل، بسیاری از نیازهای جنگ را برآورده نمود؛ بنیانگذار جهاد دانشگاهی و جهاد سازندگی شد و نقش کلیدی
در استقلال کشور و رفع نیازهای جنگ ایفا نمود. با پایان جنگ و تغییر فضای عمومی جامعه، گفتمان جنبش نیز تغییر محسوسی کرد. بخشی از دانشجویان با همان گفتمان دهه شصت به ارزیابی رویکرد های حاکم در دهه هفتاد پرداختند. آنان با ملاک های دهه 60 عملکردی همچون دوران دفاع مقدس را مطالبه می کردند و در مقابل برخی نیز متاثر از گفتمان حلقه کیان خواستار تغییرات دیگری بودند. ولی شرایط جدید اقتضای دیگر داشت. مسئولان وقت ترجیح دادند فضای کشور برای سازندگی آرام باشد و مطالبات را ذیل گفتمان سازندگی تحمل می کردند. بر این اساس دوره رکود و رخوت شروع شد. به عبارتی مسئولان
وقت شرط انبساط در فعالیت سازندگی را انقباض در فعالیت های دانشجویی و مدنی می دیدند و این هم رخ نمود. برخی از تشکل های شناسنامه دار همچون دفتر تحکیم، گفتمانی متفاوت با گفتمان دهه 60 برگزید. عناصر گفتمانی جنبش دانشجویی از آرمان ها و ارزش های اولیه به آزادی،دموکراسی، جامعه مدنی و پلورالیسم تغییر یافت. این تغییر رویکرد که در نتیجه قبض صورت گرفته بود باعث تشکل سازی توسط مدیران وقت آموزش عالی گردید. تشکل سازی نه تنها به تکثر و چند صدایی ختم نشد، بلکه به دلیل رویکرد تشکل سازی از بالا، به انسداد صدا های متکثر در بدنه و حاکم سازی صداهای تحمیل شده گردید. با فشار و افت ظاهری فعالیت تشکل های دانشجویی و همزمان با آتش فشان حضور مردم در خرداد 76، جنبش دانشجویی تولدی دیگر یافت و بهار این جنبش شروع گردید. در آن زمان گفتمان جنبش بیشتر از اینکه خود ساخته باشد، تابعی از گفتمان سیاسیون آن دوره بود. گفتمان جنبش با گفتمان دولتمردان یکی گردید و دانشجویان موتور محرکه دولت دوم خرداد گردیدند. اما این گفتمان در فضای عمومی غیریت ساز بود. عنصر غیریت گفتمان دوم خرداد بسیار پر رنگ و حساسیت زا و پُر هزینه گردید اما به طور طبیعی دولتمردان به لحاظ حقوقی مصون ماندند ولی جنبش دانشجویی خاکریز اول قربانیان این معرکه گردیدند. در آن دوران فعالیت های فکری، سیاسی و فرهنگی دانشجویان فزونی یافت، بطوری که خیل عظیمی از دانشجویان در قالب های مختلف فعالیت داشتند، اما تندروی های صورت گرفته به سرعت بهار فعالیت دانشجویی را به خزان تبدیل نمود. برخی از سیاسیون بی رحمانه هزینه خواست های خود را بر دوش دانشجویان بی پناه گذاشتند و آنان را به مسلخ پرداخت هزینه رفتارهای خود بردند. با پایان حاکمیت دوم خرداد، زمستان جنبش دانشجویی شروع گردید. با انقباض فضای سیاسی کشور، فضای دانشجویی هم گرفتار قبض شدید شد و انجماد فعالیت همه جا را فرا گرفت. فضای دانشگاه امنیتی گردید و فعالیت های دانشجویی پُر هزینه و بی رمق شد و تشکل های مستقل دانشجویی به مرور به محاق رفتند. تشکل های محدود با پوشش حداقلی در حوزه های صنفی، سیاسی و فرهنگی فعال مایشاء شدند. اکثریت دانشجویان عطای فعالیت های جمعی را به لقایش بخشیدند و تفرد گرایی و تفریح گرایی، روح حاکم گردید. اما اکنون با سرکار آمدن دولت اعتدال گرای دکتر روحانی امید به شکفتن شکوفه بهاری جنبش دانشجویی روز افزون شده است، ولی در این مسیر مشکلات بسیاری همچنان وجود دارد.
1- ذائقه دانشجویان درآن هشت سال انجماد و تک صدایی تغییر کرده است و دانشجویان رغبت کمتری به فعالیت های جمعی مستقل از خود نشان می دهند.
2- دمیدن حیات دوباره به کالبد جنبش دانشجویی و به حر کت در آوردن آن نیازمند دمی مسیحیایی می باشد. این نقش را مدیران آموزش عالی بر عهده دارند و برای تحقق آن بایست تلخی انتقاد را بر شیرینی تملق و تمجید بر خود هموار کنند.
3- دانشجویان نیز با آسیب شناسی راه طی شده، فرصت فراهم آمده را مغتنم شمرند و اجازه ندهند که این فرصت همچون گذشته به بهانه تندروی ها و خودخواهی ها به بیراهه برود.
4- حیات جنبش دانشجویی در مطالبه گری و انتقاد می باشد. جنبش دانشجویی همچنان باید مطالبه گر و منتقد وضع موجود باشد. آغوش باز مسئولان در مقابل مطالبه گری و انتقاد دانشجویان امکان دمیدن روح تازه را به جنبش دانشجویی فراهم می آورد.
5- تندروی و فعالیت های رادیکال سمی مهلک برای فضای دانشگاه است و بهانه ای برای واکنش های رادیکال خواهد بود.
منبع: ابتکار
اول**1368**
15/09/1393
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 28]