واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: نارگيس ميانمار را دگرگون ميكند
خارجي- نيلوفر قديري:
كشور ميانمار در جنوب شرق آسيا در روزهاي اخير بهدليل فاجعه طبيعي كه هزاران كشته و بيخانمان در اين كشور به جا گذاشت، در صدر اخبار جهان قرار داشت.
طوفان ويرانكنندهاي هفته گذشته اين كشور را درنورديد كه تا كنون نزديك به 70 هزار كشته و يك ميليون بيخانمان به جا گذاشت. اين طوفان بدترين فاجعه طبيعي جهان بعد از سونامي مرگبار سال 2004 نام گرفتهاست. مردم ميانمار اين فاجعه را همچون روز قيامت توصيف كردهاند.
اما پيامدهاي اين فاجعه وقتي مصيبتبارتر شد كه اختلاف ميان حاكمان نظامي كشور ميانمار و سازمانهاي بينالمللي و غرب كه هنوز اين كشور را با نام استعمارياش يعني برمه ميشناسند، روند كمكرساني به مردم مصيبتديده اين كشور را پيچيده كرده و بر رنج مردم افزودهاست. از سوي ديگر اين طوفان، رويارويي ميان غرب و كشور ميانمار را شدت بخشيدهاست. شايد اين طوفان سرآغازي باشد براي تغييرات اساسي در ميانمار.
نام كشور ميانمار از سال گذشته و با تظاهرات هزاران نفري راهبان بودايي در اعتراض به دولت، بيشتر در رسانههاي جهان مطرح شد. در آن زمان بيش از 20 هزار راهب در اعتراض به سياستهاي اقتصادي دولت در خيابانها دست به تظاهرات زدند. دولت بعد از چند روز دست به سركوب و دستگيري گسترده تظاهراتكنندگان زد. اين بار اما ماجرايي تكاندهنده بار ديگر نام اين كشور جنوب شرق آسيا را در صدر اخبار قرار داد.
از شنبه هفته گذشته كه طوفاني سهمگين ميانمار را فراگرفت تا امروز كه 10 روز از اين فاجعه ميگذرد، تعداد قربانيان اين فاجعه روز به روز و ساعت به ساعت افزايش مييابد. در روزهاي نخست صحبت از چند صد كشته بود. اما ابتداي اين هفته ژنرالهاي حاكم در ميانمار كه 46 سال است قدرت را در اين كشور در دست دارند اعلام كردند كه تعداد كشتهشدگان اين فاجعه به هزاران نفر ميرسد. سپس معلوم شد كه دهها هزار نفر هم ناپديد هستند و هنوز اثري از آنها به دست نيامده است. رفتهرفته معلوم شد كه اين فاجعه همپا و قابل مقايسه با سونامي است كه در كريسمس سال 2004 سواحل اقيانوس هند را ويران كرد. مقامات خارجي مستقر در رانگون پايتخت ميانمار شمار قربانيان اين طوفان را تا 100 هزار نفر تخمين زدهاند. سازمان ملل هم ميگويد كه بيش از 24 ميليون نفر يعني نزديك به نيمي از جمعيت كشور ميانمار در اثر اين طوفان يا كشته و يا بيخانمان شدهاند.
طوفان در حالي كشور ميانمار را ويران كرد كه مقامات نظامي و حاكمان اين كشور در حال آماده شدن براي برگزاري همهپرسي درباره طرح نقشه راه به سوي دمكراسي بودند. اين همهپرسي روز شنبه در شرايط غيرعادي كشور و با اصرار عجيب حاكمان نظامي برگزار شد. اين طرح براي تضمين حضور نيروهاي مسلح در پارلمان و تصرف 25 درصدي كرسيهاي مجلس توسط آنها طراحي شدهاست. حاكمان نظامي ميانمار وعده دادهاند كه در سال 2010 انتخابات آزاد برگزار كنند. اما تلاشها و اقدامات يك سال اخير آنها نشان ميدهد كه ميخواهند تا قبل از فرارسيدن زمان انتخابات پيروزي خود را تضمين كنند.
حاكمان نظامي ميانمار در حالي بر برگزاري اين همهپرسي تاكيد ميكردند كه بسياري از مردم نان و آبي براي سير كردن شكم خود و سرپناهي براي اينكه شب را به روز برسانند ندارند. اين در حالي است كه اختلاف و كشمكش ميان غرب با حاكمان نظامي ميانمار روند كمكرساني بينالمللي را دشوار كرده و مردم مصيبتزده ميانمار هنوز از امكانات و آب و غذا برخوردار نيستند.
طوفان نار گيس (نرگس) كه در اثر آبهاي گرم خليج بنگال قدرت بيشتري گرفته بود، يك طوفان معمولي نبود. سرعت آن از همان ابتدا از 160 كيلومتر در ساعت فراتر رفت و وقتي به ميانمار رسيد بيش از 230 كيلومتر در ساعت سرعت داشت. در شهر رانگون با 6 ميليون نفر جمعيت، اين طوفان چندين تنه درخت را در هوا به رقص درآورد، شيشهها فروريخت و بعضي ساختمانها هم در هم كوبيده شد. اكنون ساكنان رانگون ميگويند كه اين شهر را ديگر نميشناسند. شهر بوگالا در شرق ميانمار با 180 هزار نفر جمعيت اكنون كاملا محو شده و ديگر وجود ندارد.
هفته گذشته آمريكا اعلام كرد كه نزديك به 3 ميليون يورو معادل 6/4 ميليون دلار به ميانمار كمك انساندوستانه ميكند. آلمان 500 هزار يورو و اتحاديه اروپا 2 ميليون يورو متعهد شدند. فرانسه وعده كمك تنها 200 هزار يورو را داد كه معادل قيمت 4 ماشين نه چندان مدل بالا در پاريس است. اما اين كمكها هنوز به دست مردم ميانمار نرسيدهاست. ابتدا مطرح شدن اينكه حاكمان نظامي ميانمار براي دريافت اين كمكها قابل اعتماد نيستند، باعث تعلل كشورهاي غربي در ارائه كمكها شد. بعد از آن رژيم نظامي ميانمار هم بر سر راه ورود اين كمكها به داخل كشور مانعتراشي كرد. اين تعلل دوجانبه تا آنجا پيش رفت كه برنارد كوشنر وزير خارجه فرانسه كه خود از امدادگران باسابقه بينالمللي است خواستار صدور قطعنامهاي در شوراي امنيت براي ملزم كردن دولت ميانمار به قبول كمكهاي بينالمللي شد.
شايد دليل خودداري حاكمان كشور ميانمار از قبول كمكها، نگراني از شرايطي است كه ممكن است براي دادن اين كمكها از سوي غرب گذاشتهشود. كمكهاي خارجي اكنون در فرودگاه تايلند در همسايگي ميانمار است. مقامات حكومت ميانمار براي قبول اين كمكها درخواست تعرفه گمركي كردهاست. آنها حتي با گذشته يك هفته از طوفان مرگبار، از صدور ويزا براي اعضاي سازمانهاي بينالمللي و امدادگر براي ورود به كشور ميانمار خودداري كردند. همچنين رفتوآمد خارجيهايي كه پيش از اين در كشور حضور داشتند هم از شهري به شهر ديگر محدود شد.
روز پنجشنبه هفته گذشته به اولين هواپيماي حاوي كمكهاي غذايي فوري سازمان ملل اجازه داده شد تا وارد ميانمار شود. خارجيهايي كه از پيش از طوفان در كشور ميانمار بودهاند ميگويند، نظاميان و ارتش 400 هزار نفري اين كشور كار چنداني در كمك به مردم مصيبتزده نميكنند.
واشنگتن مدتهاست كه ميانمار را تحت تحريم اقتصادي قرار داده است. اين تحريمها در سالهاي اخير با اعمال محدوديت مالي براي سران اين رژيم بيشتر هم شدهاست. اين تحريمهاي اقتصادي تنها فشار بر مردم عادي را بيشتر كردهاست و تاثير چنداني بر حاكمان نداشتهاست. بعد از وقوع فاجعه طوفان هفته گذشته و مناقشه بر سر پذيرفتن كمكهاي بينالمللي توسط اين كشور، برنارد كوشنر از سازمان ملل خواست از بند مسئوليت در قبال حمايت از شهروندان كشورها درصورت كوتاهي دولتها استفاده كرده و وارد عمل شود.
بعضي رسانههاي غربي حتي اين شرايط را با ماجراي كوزوو در دهه 1990 مقايسه كردند كه در آن آمريكا و ناتو عليه دولت صربستان وارد عمل شدند و دست به حمله نظامي زدند. البته روسيه و چين از حاميان حكومت نظامي ميانمار به شدت با اين اقدامات سازمان ملل مخالفت كردند. روسيه به تنهايي و بهصورت جداگانه محمولهاي از كمكهاي فوري را در اختيار ميانمار گذاشت.
اكنون در واشنگتن بحث ميان موافقان و مخالفان چنين اقدام يكجانبهاي بالا گرفتهاست. هيچ تحرك نظامي از سوي آمريكا در اين زمينه ديده نشده اما بحث ميان موافقان و مخالفان جريان دارد.
آمريكا ممكن است از اين فرصت استفاده و مانند مورد سومالي، براي تغيير دولت عليه ميانمار دست به مداخله نظامي بزند. كشور چين كه از معدود متحدان و همپيمانان ميانمار به شمار ميآيد، در روزهاي اخير بارها از حاكمان نظامي اين كشور خواسته تا به جاي رويارويي و مقاومت در برابر سازمانهاي بينالمللي براي اهداء كمك، با آنها همكاري كند.
ميانمار پيش از اين نيز براي حمله احتمالي آمريكا آماده شدهبود. در چارچوب همين آمادهسازي، حاكمان نظامي ميانمار در اواخر سال 2005 پايتخت كشور را 400 كيلومتر جابهجا كرده و به شمال كشور منتقل كردند. اين جابهجايي از بيم حمله آمريكا صورت گرفتهاست.
ميانمار يا برمه
كمتر كشوري را در دنيا ميتوان يافت كه دو نام داشتهباشد و جهان هر دو نام را براي آن به كار ببرد. اما ميانمار در جنوب شرق آسيا اينچنين است. اين كشور در سال 1982 به استعمار انگليس درآمد و تا سال 1937 بهعنوان يكي از استانهاي هند تحت استعمار انگليس اداره ميشد. انگليسيها در آن زمان به نام برمه از ابتدا روي اين كشور بود اتحاديه را اضافه كردند و آن را اتحاديه برمه خواندند. در ژانويه 1948 اين كشور بعد از يك درگيري خونين به استقلال رسيد و حاكمان جديدش براي پاك كردن همه سابقه استعماري آن، نام ميانمار را برايش برگزيدند. سازمان ملل، فرانسه، ژاپن و بسياري از كشورهاي جهان اين نام را بهعنوان نام كشور استقلال يافته پذيرفتند. اما انگليس و آمريكا از پذيرفتن اين نام خودداري كردند و همچنان از برمه براي نام بردن اين كشور استفاده ميكنند.
تاريخ درج: 22 ارديبهشت 1387 ساعت 15:11 تاريخ تاييد: 22 ارديبهشت 1387 ساعت 19:04 تاريخ به روز رساني: 22 ارديبهشت 1387 ساعت 18:58
چهارشنبه 25 ارديبهشت 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: همشهری]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 250]