واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: در حاشیه استانی شدن انتخابات مجلس تهران- ایرنا- روزنامه «اعتماد» امروز -سه شنبه- در یادداشتی نوشت: یک فوریت طرح استانی شدن انتخابات در مجلس شورای اسلامی تصویب شد. این ایده یی است که از سال ها پیش مطرح شده بود. البته جزییات ایده های قبلی با جزییات مطرح شده در این طرح یکسان نیست. در این زمینه توجه به چند نکته اهمیت دارد.
1- نخستین مساله ضعف و نارسایی گسترده در نظام پارلمانی ما است و علت اصلی آن نیز فقدان نظام حزبی در ساختار سیاسی جامعه ایران است. در نظام هایی که رقابت میان احزاب است، هزینه تخلف و خطای هر نماینده یی را حزب متبوع او می پردازد، لذا احزاب حداکثر کوشش خود را می کنند تا بهترین افراد را به عنوان نامزدهای خود در انتخابات شرکت دهند.
از سوی دیگر حضور و عضویت این افراد در احزاب مترادف با آموزش برنامه ریزی سیاسی نیز است و در نتیجه افرادی که نامزد و نماینده می شوند از خلال یک فرآیند حزبی بالا می آیند که برای نظام قانونگری مفید است. ضمن اینکه آنان در مجلس برنامه های شفاف و کارشناسی شده حزب خود را پیگیری می کنند و نه ایده های خام و فاقد کارشناسی شخصی را. ولی مساله مهم تر نگاه کلان و ملی احزاب در برابر نگاه منطقه یی و حتی غیرملی نمایندگان منفرد و غیرحزبی است. تعهدات ملی برای نمایندگان منطقه یی و منفرد رای آور نیست در حالی که احزاب چنین نیستند. مطالعه یی که سال ها پیش درباره ساخت و ساز بیمارستان ها و مراکز درمانی در مناطق دورافتاده انجام شد، نشان داد که در بسیاری از آنها نه تنها بیمار به اندازه کافی حضور ندارد، بلکه پزشک و کادر درمانی نیز نیست. لذا این سرمایه ها از نظر ملی هدر رفته محسوب می شود ولی از منظر آن نماینده یی که پیگیر اجرای این گونه طرح ها در منطقه بوده برای انتخاب مجددش مفید بوده است. لذا با تمام کوشش برای تصویب این طرح ها تلاش می کند و البته رای خود را با رای سایر نمایندگان برای تصویب طرح های غیراقتصادی مشابه و به صورت پایاپای! مبادله می کند و در نهایت بیشتر طرح های مصوب مفهومی منطقه یی و غیراقتصادی و نه ملی خواهند داشت. از این منظر کوشش برای استانی کردن انتخابات گامی به پیش است ولی مشکل را حل نمی کند. اگر خواهان بهبود شرایط و شکل گیری یک مجلس قدرتمند هستیم که منافع عمومی را به منافع منطقه یی و محلی ترجیح می دهد، به ناچار باید بر تقویت نظام حزبی تایید و حتی انتخابات را حزبی کنیم به این معنا که مردم به لیست احزاب رای بدهند و انتخاب شدگان نیز بر حسب سهم آرای هر حزب باشند. این کار شاید با تفسیر کنونی از قانون اساسی تطبیق نداشته باشد، ولی با راهکارهای موجود قابل اجراست. فارغ از این نکته، مجلس باید سیاست خود را بر تقویت احزاب قرار دهد نه آنکه استانی شدن انتخابات را جایگزین حزب کند. الزامات به احزاب نیز روشن است و باید به آن پایبند بود در حالی که می بینیم این سیاست در دستور کار قرار ندارد.
2- نکته دوم اینکه طرح چنین موضوع بسیار مهمی ابتدا باید در سطح عمومی جامعه مورد بحث قرار گیرد و همه صاحبنظران درباره آن نظر دهند، نه آنکه یکباره و فارغ از فضای عمومی جامعه طرح قانونی در مجلس پیشنهاد شود. از آنجا که در صورت تصویب این طرح، بسیار تاثیرگذار و مهم است؛ به طور طبیعی مردم و فعالان سیاسی نیز باید پیش از رسیدگی قانونی آن در مجلس در جریان جزییات آن باشند. این نگاه نمایندگان که خود را مستقل از نیروهای سیاسی و مطبوعات جامعه، تنها ذی حق در طرح و رسیدگی به این مساله مهم می دانند از بزرگ ترین مشکلات مجلس ما است. تا وقتی که تصمیمات سیاسی را مبتنی بر حضور و مشارکت فکری دیگران نکنیم، استانی یا حتی کشوری شدن انتخابات مشکلی را حل نمی کند.
3- اگرچه بحث درباره جزییات این طرح مستلزم بحث درباره کلیات و مبانی آن است، ولی برخی نکات موجود در طرح پیشنهادی نشان می دهد که با دقت کافی تهیه نشده است. درحالی که در طرح پیشنهادی آمده است: «حوزه های انتخابیه استان های آذربایجان شرقی و سیستان و بلوچستان، حوزه انتخابیه بیجار در استان کردستان، حوزه های انتخابیه تربت جام، تایباد، خواف و رشتخوار در استان خراسان رضوی، حوزه انتخابیه بندر لنگه در استان هرمزگان و حوزه های انتخابیه اقلیت های دینی از شمول این قانون مستثنی هستند» بحثی از مستثنی شدن گنبد یا خوزستان نشده است در حالی که از نظر منطقی فرقی با مناطق مستثنی شده ندارند ضمن اینکه معلوم نیست این کار به نفع طرح باشد. از سوی دیگر انتخابات را یک مرحله یی کرده اند که ممکن است یک نفر با درصد آرای بسیار کم انتخاب شود که اصلا به نفع مجلس نیست. به علاوه اگر انتخابات استانی است پس نامزد شدن در حوزه های هر استان چه معنایی دارد؟ در مجموع به نظر می رسد که ابتدا باید پنجره این بحث باز شود و سپس از خلال جمع بندی مباحث مطرح شده، وارد قانونگذاری شد چون ممکن نیست که در شرایط موجود نمایندگان قادر باشند که ابعاد ماجرا را به خوبی برآورد کنند.
منبع: اعتماد
اول**1368**
11/09/1393
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 27]