واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: آینده مبارزه با داعش در سایه تحولات منطقه تهران-ایرنا- تحولاتی مانند دیدار وزیر امورخارجه سوریه با مقام های روس، برکناری وزیر دفاع آمریکا و سفر مقام های عراقی به کشورهای همسایه از ایجاد یک توافق عمومی برای حل مساله داعش نشان دارد اما اختلاف های کشورها مبارزه با این گروه را با مسائلی روبرو کرده است.
بحث بر سر مبارزه با داعش و تهدید این گروه نه فقط برای امنیت کشورهای خاورمیانه بلکه برای امنیت جهانی، موضوعی مورد توافق نزد کشورهای غربی و منطقه ای است. به همین دلیل تلاش ها برای مبارزه با این گروه از مدت ها پیش آغاز شده است.
مهمترین مساله، اختلاف در شیوه مبارزه با داعش و اهداف کشورها از این مبارزه است. به همین دلیل شکاف میان جبهه موسوم به «ائتلاف بین المللی علیه داعش» به ویژه آمریکا و ترکیه به وجود آمد.
اختلاف آمریکا و روسیه بر سر نظام سیاسی سوریه جنبه دیگری از شکاف در جبهه مخالفان داعش را نشان می دهد.
از سوی دیگر، پیوند یافتن دیگر مسائل مهم منطقه با مساله مبارزه با داعش اختلاف های کشورها را افزایش داده است و همین امر در شیوه های مبارزه با این گروه تروریستی- تکفیری تاثیر گذاشته و به اختلاف دیدگاه کشورهای منطقه با یکدیگر منجر شده است.
بارزترین این مسائل، گفت و گوهای هسته ای ایران و گروه 1+5 است. این گفت و گوها با مخالفت های شدید برخی کشورهای منطقه به ویژه عربستان سعودی روبرو است. به همین دلیل، این کشور فشارهای زیادی بر کشورهای غربی برای جلوگیری از تثبیت چرخه سوخت در ایران وارد می کند. سفر «سعودالفیصل» وزیر امورخارجه عربستان، به وین در زمان برگزاری آخرین دور نشست ایران و 1+5 را می توان در این پیوند تحلیل کرد. این امر به تشدید اختلاف های عربستان با ایران در مبارزه با داعش منجر شده است.
شکاف های درون منطقه ای را نیز باید به این مسائل افزود. شکاف ترکیه- قطر با عربستان- مصر در موضوع اخوان المسلمین، شکاف عربستان با ایران در مسائل سوریه، عراق، لبنان و یمن، اختلاف دیدگاه ترکیه و ایران در مساله سوریه و... از جمله این شکاف ها است.
این گستره چندلایه از اختلاف میان کشورهای خاورمیانه، کشورهای غیرخاورمیانه ای (غرب و روسیه) و میان برخی کشورهای منطقه با آمریکا، مبارزه با داعش را بیش از پیش با پیچیدگی روبرو کرده است. به همین دلیل همانگونه که «ولید المعلم» نخست وزیر سوریه، هفتم آذرماه در مصاحبه با شبکه «المنار» لبنان اعلام کرد، نیروهای ائتلاف در مبارزه با داعش موفق عمل نکرده اند.
برخی شواهد نشان می دهد کشورهای درگیر در بحران داعش نیز به این ناکارآمدی ها پی برده اند و برای بهبود شیوه های مبارزه با این گروه و بازبینی راهبردهای خود در این زمینه تلاش می کنند.
استعفای «چاک هیگل» وزیر دفاع آمریکا، را می توان یکی از مهمترین شواهد به شمار آورد. هیگل یکی از اندک جمهوری خواهان دولت «باراک اوباما» رییس جمهوری آمریکا و از منتقدان راهبرد او در سوریه بود. وی هوادار راهبرد مبارزه مستقیم با نظام سیاسی سوریه هم زمان با مبارزه با داعش بود.
بسیاری دلیل استعفای هیگل را اختلاف دیدگاه وی با اوباما می دانند.
مساله دیگر، سفر ولید المعلم به روسیه است. پیش از این سفر، نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد طرحی را برای پایان دادن به درگیری ها در سوریه ارایه کرده بود که بر پایه آن، آتش بس در برخی مناطق از جمله در حوالی دمشق و حلب برقرار می شود و گفت و گوهای سوری-سوری شکل می گیرد.
به نظر می رسد این طرح از اقبال بیشتری نسبت به طرح های پیشین برخوردار باشد و می تواند با تکیه بر عناصر سوری و راه حل سیاسی، پایه ای برای حل مساله سوریه باشد.
سفر مقام های عراقی به کشورهای منطقه نیز می تواند بخش دیگری از شواهد موجود باشد. چندی پیش «فواد معصوم» رییس جمهوری عراق، به ایران و عربستان رفت. پیش از آن «ابراهیم الجعفری» وزیر امورخارجه عراق، به ترکیه سفر کرد تا زمینه سفر معصوم به این کشور را بچیند.
هشتم آذرماه نیز «نوری مالکی» معاون رییس جمهوری عراق، به لبنان رفت. شواهد نشان می دهد مهم ترین هدف این سفرها، هماهنگی بیشتر کشورهای منطقه برای مبارزه با داعش است.
بنابراین به نظر می رسد با افزایش بی ثباتی های ناشی از حضور داعش در خاورمیانه، تلاش های گسترده ای برای هماهنگی بیشتر به منظور مبارزه با این گروه تروریستی و حل بحران های منطقه ای در شرف وقوع است.
اینکه «آیا خاورمیانه روی آرامش را به خود خواهد دید؟»، پرسشی است که در شرایط کنونی نمی توان پاسخ روشنی برای آن متصور شد.
در کنار تلاش گسترده کشورهای درگیر در بحران های خاورمیانه برای حل مساله داعش، شواهد بسیاری نیز وجود دارد که از تداوم اختلاف ها و درگیری های منطقه ای خبر می دهد.
تلاش کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس برای ایجاد مرکز مشترک عملیات با تشکیل نیروهای زمینی، دریایی و هوایی بخشی از روندهایی است که می تواند همچنان نگاه امنیتی کشورهای منطقه به مسائل پیش رو را تشدید کند؛ امری که به تنش های موجود دامن می زند.
زیاده طلبی های رژیم صهیونیستی در سرزمین اشغالی و تداوم جنایات این رژیم نیز همچنان موضوعی حل نشده در خاورمیانه باقی مانده که ریشه بسیاری از بحران های این منطقه است.
همچنین تلاش آمریکا برای تقویت حضور منطقه ای در خاورمیانه یکی دیگر از شواهدی است که نشان می دهد این منطقه تا سال ها بعد باید با بی ثباتی های ناشی از امنیتی سازی مسائل توسط کشورهای برون منطقه ای دست و پنجه نرم کند.
بنابراین در سایه چنین شکاف ها و اختلاف دیدگاه هایی باید تداوم حضور داعش در خاورمیانه و به احتمال زیاد افزایش بی ثباتی در این منطقه را انتظار داشت مگر آنکه اشتراک منافع و وحدت رویه بازیگران کلیدی این میدان، جایی برای فعالیت گروه های تندرو باقی نگذارد.
از مهدی جوکار - گروه تحقیق و تفسیر خبر
پژوهشم**م.ج**1961**1358
09/09/1393
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 34]