واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: راهاندازي بورس ارز دوباره روي بورس افتاد
بعد از گذشت دو سال از مطرح شدن راهاندازي بورس ارز و منتفي شدن ايجاد اين بورس، مجدداً پيشنهاد راهاندازي بورس ارز مطرح شده است.
نویسنده : مهران ابراهيميان

بعد از گذشت دو سال از مطرح شدن راهاندازي بورس ارز و منتفي شدن ايجاد اين بورس، مجدداً پيشنهاد راهاندازي بورس ارز مطرح شده است.
دوباره با اعلام اين خبر از سوي وزير اقتصاد، به دلارفروشان و البته بخشي از اتاق بازرگاني كه شفافيت را براي خود خطر ميبينند، نگراني و شوك وارد شد.
ديروز دستهايي كه مشتي دلار در آن است در خيابان فردوسي با لرزهاي ناشي از استرس بالا درباره آينده كاريشان بالا و پايين ميشد و فرياد دلار دلار! را با نگراني بيشتري بيان ميكردند هرچند كه برخي از آنها در گفتوگو با «جوان» راهاندازي بورس ارز را شدني نميدانستند.
آنها بر اين باور بودند كه اين طرح شدني نيست و به دليل غيرشفاف بودن بخش زيادي از اقتصاد حتي با شكلگيري بورس ارز هم بازار سوم درحاشيه خيابان فردوسي همچنان شلوغ خواهد بود.
با اين حال كارشناسان بازار پولي و مالي بر اين باورند كه بورس ارز به دليل شفافيت ذاتي و مستتر در بورسها بركات بيشتري از آفاتش دارد و بايد خيلي زودتر از اينها بورس ارز راه ميافتاد.
تاريخ طرح بورس ارز
مرداد سال 1391 بود كه با دستور رئيسجمهور وقت و تصويب شوراي عالي بورس، راهاندازي بورس ارز در دستور بانك مركزي و سازمان بورس قرار گرفت، در آن زمان قيمت ارز به شدت در حال نوسان بود و دولت در پي راهكاري براي تعادل در قيمت ارز بود، اما در نهايت با مخالفتهاي صورت گرفته پرونده اين بورس بسته شد و اتاق مبادلات ارزي با فشار اتاق بازرگاني تشكيل شد.
اين در حالي است كه كارشناسان بورس معتقد بودند بورس ارز ميتواند به ايجاد بازاري شفاف كمك كرده و تعادل را به قيمت ارز برگرداند و از اين رو حتي دستورالعمل معاملات ارز و نرمافزار آن توسط سازمان بورس طراحي و تصويب شده و امكان خريد و فروش ارز در بورس تهران فراهم شد.
اما اين پيشنهاد با مخالفت صريح آلاسحاق به عنوان نماينده تجار و ناقص اعلام شدن آن و نياز به بررسي بيشتر مسير ديگري را طي كرد.
مخالفان معتقد بودند كه با ايجاد بورس ارز، ارز به جاي تك نرخي، سه نرخي شده و به تقاضاي كاذب دامن ميزند، اما موافقان راهاندازي اين بورس اعتقاد داشتند كه راهاندازي اين بازار، موجب شفاف شدن هرگونه معاملات ارزي در امر صادرات و واردات ميشود. غافل از اينكه همين عامل خود يكي از عوامل بازدارنده آن زمان بود و بخش خصوصي و ساير فعالان تمايلي به شفافيت در اين حوزه ندارند در نتيجه بانك مركزي تصميم گرفت كه از راهاندازي اين بورس صرف نظر كند و پرونده راهاندازي بورس ارز به طور كلي با اعلام صالحي مختومه اعلام شد. علي صالحآبادي گفته بود: بازار آتي ارز يا فيوچرز ارز بهطور كلي منتفي است.
اما با گذشت دو سال از مختومه شدن پرونده بورس ارز مجدداً بازار سرمايه پيشنهاد كرده است اين بازار راهاندازي شود. شايد در شرايط فعلي وضعيت اقتصادي كشور، اين بار ايده راهاندازي بورس ارز بتواند به مرحله اجرايي برسد اما مزايا و معايب اين طرح چيست. تهديدها و فرصتهاي آن كدامند؟
بورس و مقصر گراني؟
بنابراين گزارش، عدهاي بر اين باورند كه راهاندازي بورس ارز در بازار غيرشفاف پولي – مالي كشور منجر به بالا رفتن قيمت ارز ميشود و منتقدان دولت اين را «انتخاب آگاهانه» دولت ميدانند و ميگويند: دولت در سال آينده قصد دارد تا قيمت دلار را بالا ببرد اما نميخواهد خود را عامل اين موضوع معرفي كند و لذا رقابت در بورس، تقصير افزايش قيمت را بر گردن متقاضيان خواهد انداخت.
آنها ميگويند در فضاي غيرشفاف هيچ تضميني وجود ندارد كه مانند اوراق حق تقدم وام مسكن، بانكها و كارگزاري آنها و يا نهادهايي كه پول در اختيار دارند وارد اين بازار نشده و براي كسب سود، نرخ دلار را دستكاري نكنند.
به علاوه بورس ارز نميتواند بازار آزاد ارز را جمع كند و لذا احتمال سه نرخي شدن ارز نيز وجود دارد.
به علاوه برخي نيز معتقدند بانك مركزي بر اساس قانون نرخ ارز را بر اساس نظام شناور مديريت شده تعيين كند كه تعيين قيمت در سيستم عرضه و تقاضاي ارز مغايرت با اين قانون داشته و دولت و بانك مركزي اجازه كم شدن قدرت خود را در اين بازار نخواهد داد حتي اگر بورس ارز هم راهاندازي شود.
شفافيت در بازار ارز با بورس
اما در مقابل برخي كارشناسان بر اين باورند كه بورس به دليل ماهيت شفافسازي، اقدامي ميمون و مبارك است و حتماً از وضعيت موجود بهتر است حتي اگر افزايش و نوسان پنج درصدي نيز در قيمت دلار داشته باشد.
اين گروه معتقدند يكي از تفاوتهاي بورس با مركز مبادلات اين است كه در مركز مبادلات نرخ ارز توسط بانك مركزي اعلام شده و براساس آن مبادلات انجام ميشود، ولي در بورس قيمت براساس عرضه و تقاضا و بازار تعيين ميشود كه اين ميتواند به شفافيت قيمت كمك كند. همچنين اين گروه بر اين باورند در صورت ثبات در وضعيت اقتصاد ميتوان اميدوار بود با راهاندازي بورس، ارز تكنرخي نيز محقق شود.
موافقان همچنين بر اين باورند: آنهايي كه در بورس حضور دارند، همه صراف يا بازرگان يا فعال اقتصادي هستند، بنابراين سفتهبازان در آن جايي ندارند. از سوي ديگر با استفاده از سازوكار بازار بورس، امكان افزايش بيرويه قيمتها در آن وجود ندارد. به عنوان مثال ميتوان اين شرط را گذاشت كه اگر افزايش قيمت بيش از دو درصد قيمت روز پيش بود، معاملات متوقف شود و به اين شكل بازار ارز مديريت خواهد شد.
به گزارش «جوان» البته شرط موفقيت بورس ارز منوط به جلب اعتماد و مشاركت فعالان اقتصادي و شنيدن نظرات آنان است. اگر فعالان اقتصادي احساس كنند كه بورس محل خوبي براي ارتباط ميان عرضه و تقاضا است، نرخ صرافيها همان نرخ بورس ارز و تابعي از آن خواهد بود و در اين شرايط، تنها مرجع تعيين نرخ از خارج به داخل منتقل شده است.
بنابراين به نظر ميرسد بانك مركزي و دولت بايد هرچه بيشتر در شفافسازي ايده و همچنين ساز و كارهاي بورس ارز بكوشند تا اين بورس براي فعالان بيش از پيش جا بيفتد چراكه به نظر ميرسد مخالفت فعالان بخش خصوصي با اين طرح بيشتر به دليل عدم شناخت و ترس از عواقب غيرقابل پيشبيني آن است تا مخالفت با خود طرح.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۰۵ آذر ۱۳۹۳ - ۱۶:۵۱
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 15]