تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1836876482
جام جم آنلاین-واقعیت وهم در جهان رویا
واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
شیزوفرنی واقعیت وهم در جهان رویا اسکیزوفرنی (Schizophrenia) که تلفظ انگلیسی صحیح آن «اسکیتزوفرِنیا» و تلفظ فرانسوی آن «شیزوفرنی» است، از بیماری‌های روانی مرتبط با ایده واقعیت و خیال است.
از آنجا که سرمنشأ اصلی آفرینش هنری ـ بخصوص هنر سینما که با تصویرسازی ایده های خیال انگیز سروکار دارد ـ همین ایده واقعیت و خیال یا مرز میان بیداری و رویاست، بیماری اسکیزوفرنی به عنوان یکی از جذاب ترین ایده های داستانی در فیلمسازی قصه پردازانه همواره مورد توجه بوده و آثار هنری مهمی نیز بر این اساس ساخته شده است که از مشهورترین و محبوب ترین آنها فیلم سینمایی «یک ذهن زیبا / A Beautiful Mind» به کارگردانی ران هاوارد است؛ داستان زندگی جان نش ریاضیدان، برنده جایزه نوبل اقتصاد در سال 1994. سردرگمی میان واقعیت و رویا، نه فقط ایده ای بکر برای پرداخت داستانی که در واقع ماهیت اصلی خود قصه پردازی است که در فیلم سینمایی «ماهی بزرگ / Big Fish» مورد اشاره مستقیم قرار گرفته است. موضوع فیلم سینمایی «ساعت ها / The Hours» نیز که به شرح زندگی ویرجینیا و لف اختصاص دارد. همین است. فیلم های وهم آلود دیوید لینچ بخصوص «بزرگراه گمشده / Lost Highway» و «جاده مالهالند / Mulholland Drive» حکایت گم شدن در کابوس هایی است که از واقعیات پیرامونی، حقیقی تر می نمایند و اصیل تر جلوه می کنند. فیلم کوتاه «مادربزرگ / The Grandmother» که از نخستین آثار دیوید لینچ به شمار می آید نیز همین ایده را مورد توجه قرار داده و روایتگر وابستگی کودکی تنها و سرخورده به مادربزرگی خیالی است که با حضور خود دنیای تیره و تار کودک را اگرنه روشن تر، ولی دست کم تحمل پذیرتر می کند و بالاخره از میان فیلم های سینمایی متاخر نیز «تلقین / Inception » به کارگردانی کریستوفر نولان به طور کامل به موضوع حقیقت و رویا بخصوص گمگشتگی در نُه توی خواب های عمیق و سردرگمی در جهان ناشناخته رویاهای دور می پردازد. اما جدا از ایده کلی واقعیت و خیال، برخی فیلم ها به طور خاص بیماری روانی اسکیزوفرنی یا توهمات دیداری و شنیداری جنون آمیز را مورد توجه قرار داده اند که در اینجا به سه مورد از آنها که هر کدام زاویه نگاه بخصوصی را دنبال می کنند، می پردازیم. مورد نخست، چنان که پیشتر اشاره شد فیلم سینمایی «یک ذهن زیبا» است. این فیلم با نگاهی کاملا رئالیستی به موضوع نزدیک می شود و رویکردی علمی مبتنی بر رهیافت های روان شناختی روان شناسان امروز دارد. به بیان دیگر، در فیلم «یک ذهن زیبا» بیماری اسکیزوفرنی حقیقتا یک بیماری روانی شناخته شده است و کارکرد آن در داستان، بیش از همه فراهم آوردن بستر روایی دراماتیک و جذابی برای قصه گویی است. تنهایی کاراکتر اصلی و شخصیت منحصر به فرد و سبک زندگی نامتعارف او و نیز درهم تنیدگی توهمات او با نبوغش در انتزاعیات علم ریاضی، برخی دیگر از کارکردهای اسکیزوفرنی در داستان این فیلم هستند. اما آنچه زاویه نگاه «یک ذهن زیبا» به موضوع اسکیزوفرنی را خاص و متمایز می کند، همان دیدگاه رئالیستی مبتنی بر بیماری بودن این توهمات دیداری و شنیداری است که نیازمند درمان انگاشته می شوند و محتاج بی اعتنایی برای باقی ماندن در عالم واقعیات و گم نشدن در جهان موهومات. اما نگرشی دیگر نیز وجود دارد که درست عکس این نگاه واقعیت انگارانه است. این که بگوییم از کجا معلوم، شاید واقعیت، آن سوی دنیای پیرامونی ما باشد و این جهان عینی و ظاهری است که رویاست. یا این که هیچ کدام موهوم نیستند و هر دو واقعیت دارند منتها امور متافیزیکی از آنجا که ملموس و قابل رویت نیستند بیماری تلقی می شوند حال آن که می توان آنها را به مثابه واقعیاتی دیگرگونه شناخت و پذیرفت. فیلم سینمایی «بچه رزمری /( Rosemary’s Baby 1968)» به کارگردانی رومن پولانسکی نگاهی این چنین به اسکیزوفرنی یا توهمات دیداری و شنیداری دارد. قول به وجود نیروهای شیطانی و ماورایی که از منظر نگاه مادی انگاران توهم تلقی می شوند اما بواقع می توانند حقیقت داشته باشند و در مناسبات زندگی واقعی ما نقش ایفا کنند، زاویه نگاه متمایز فیلم «بچه رزمری» است. در فیلم، رزمری مادری است که برگزیده شده تا فرزند شیطان را به دنیا بیاورد و او که خود با کنجکاوی کودکانه اش پی به حقیقت ماجرا برده، در صدد فرار از این مخمصه وحشتناک برمی آید اما همگان حتی آنها که دست اندرکار این توطئه شیطانی بوده اند، او را بیمار می خوانند و به نام درمان به او داروهایی نامتعارف می خورانند. رزمری وضع حمل می کند و درست وقتی که دیگر کاری به کارش ندارند و او آزاد است که از این مخمصه بیرون بیاید، با خواست و میل قلبی خودش می ماند و برای فرزند شیطان مادری می کند. به بیان دیگر رزمری، اسکیزوفرنیک باقی می ماند چون گرچه توهمات دیداری و شنیداری اش ریشه در واقعیتی دهشت زا داشته اند، اما او دیگر با این واقعیت دیگرگونه پیوندی نزدیک پیدا کرده و ترجیح می دهد مادر باقی بماند اگرچه فرزندش موجودی هولناک باشد که چشم های کریه شیطان را داراست. اما زاویه نگاه سومی هم هست که حقیقت را دسترس ناپذیر و معما را حل ناشدنی می انگارد. یعنی هم برای بیماری تلقی نمودن اسکیزوفرنی و هم برای واقعی انگاشتن آن دلیل و برهان اقامه می کند و گاهی از بیرون و با نگاه روان درمان گرانه به موضوع می نگرد و گاهی از درون و از منظر فرد متهم به جنون، به واکاوی مساله و جستجو برای یافتن حقیقت می پردازد. فیلم سینمایی «جزیره شاتر / (Shutter Island 2010)» به کارگردانی مارتین اسکورسیزی با این نگاه ساخته شده است. کاراکتر اصلی این فیلم مادامی که از بیرون نگریسته می شود و همگام با پزشکان بیمارستان روانی به او نگاه می کنیم، یک بیمار روانی اسکیزوفرنیک با مرتبه پیشرفته ای از توهمات عمیق دیده می شود و مادامی که با خود او همراه می شویم که شاهد مثال اصلی آن سکانس گفت وگو با ریچل در غار است، در این حالات و موقعیت ها به نظر قربانی توطئه ای عظیم و پیچیده می آید که در نهایت او را وادار به بیان این دیالوگ می کند: «می دونی، اینجا من رو به فکر فرو می بره... کدوم بدتره؟ زندگی کردن مثل یه هیولا یا مردن مثل یه مرد خوب؟» و ما می توانیم همین دیالوگ را نیز به دو شکل متفاوت فهم کنیم. یکی این که منظور از زندگی کردن مثل یک هیولا، ابتلا به بیماری روانی اسکیزوفرنی باشد یا این که منظور تسلیم شدن در برابر طرح توطئه آمیزی باشد که می خواهد از او انسانی مسخ شده بسازد که فاقد اراده و قدرت تشخیص درست از نادرست است. در پایان خوب است اشاره ای هم داشته باشیم به کتاب «تاریخ جنون» نوشته میشل فوکو که با تحقیقی دیرینه شناسانه و پژوهشی پساساختارگرایانه به بررسی مساله جنون و بیماری روانی پرداخته و محور مباحث خود را مساله دوگانگی بیمار ـ پزشک قرار داده است. فوکو بر آن است که گرچه دنیای امروز دیگر جنون را تسخیر شیاطین تلقی نمی کند و مجنونین را مجرمینی که باید شکنجه شده و حتی به قتل برسند، نمی انگارد، اما به شکلی دیگر از طریق بیمار انگاشتن مجانین و تحت سیطره پزشک درآوردن آنها و بستری کردن آنها در بیمارستان های روانی، به تشدید معضل جنون کمک می کند. او می گوید در عصر کنونی، برداشت ما از جنون در چنگ آرامش علمی است که از فرط شناختن جنون آن را فراموش کرده است. رسیدن از برداشت قرون وسطایی جنون به برداشت کنونی از طریق دنیایی صورت گرفت عاری از تصاویر و تصورات قرون وسطایی و بی بهره از بینش اثباتی؛ در نوعی شفافیت خاموش که ساختاری عظیم و ساکن را به صورت نهادی بی صدا، عملی بی چون و چرا و معرفتی بی واسطه عیان می کرد. این ساختار نه به حیطه رنج و جدل تعلق داشت نه به قلمرو شناخت؛ نقطه ای بود که در آن، تاریخ در وضع تراژیکی که هم بانی تاریخ است هم نافی آن، ساکن مانده بود. فوکو ناکارآمدی روان شناسی را در مواجهه با معضل بیماری های روانی این گونه توصیف می کند: «جهانی که می پنداشت با توسل به روان شناسی حد و اندازه جنون را تعیین و آن را توجیه می کند، اکنون باید خود را در برابر جنون توجیه کند؛ زیرا معیار جهان برای سنجش خویش در تلاش ها و منازعات خود، ناسنجیدگی و عدم اعتدال آثار افرادی چون نیچه، ون گوگ و آرتوست و هیچ چیز در جهان، بویژه میزان شناختش از جنون، نمی تواند به آن اطمینان خاطر دهد که این آثار جنون آمیز، جهان را توجیه می کنند». (تاریخ جنون، میشل فوکو، ترجمه فاطمه ولیانی، تهران، هرمس، 1381) آزاد جعفری / جام جم
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 24]
-
گوناگون
پربازدیدترینها