واضح آرشیو وب فارسی:الف: عوامل ايجابي و سلبي در توافق احتمالي هسته اي
دكتر سيدمحمد حسيني
تاریخ انتشار : دوشنبه ۱۹ آبان ۱۳۹۳ ساعت ۱۳:۰۸
جيمز روزنا در بررسي عوامل تاثير گذار بر رفتار خارجي کشورها به پنج متغير اشاره مي کند: شخصيت تصميم گيران سياسي، نقشي که تصميم گيران سياسي براي خود تعريف مي کنند، محذورات و الزامات بروکراتيک، عوامل اقتصادي سياسي داخلي و الزامات سيستميک (شامل الزامات منطقه اي و بين المللي). بنا بر استدلال روزنا، رفتارهاي کشورها را بايد در اين عوامل جستجو کرد و به هر يک وزن متناسب داد. مذاکرات هسته اي ايران با گروه ۱+۵ به روزهاي حساس خود نزديک مي شود. در توافقي نانوشته، طرفين در طول سال گذشته به اين تصميم رسيدند که به منظور حفظ روند مذاکرات از آسيب هاي ناخواسته، محتواي مذاکرات سري مانده و رسانه اي نشود. همچنين از شواهد و قرائن چنين بر مي آيد که طرفين رغبتي به تمديد مذاکرات پس از ضرب الاجل چهارماهه(۲۷نوامبر) نداشته باشند. با اين همه پيش بيني مي شود، شرايط محيطي، طرفين مذاکره را به انعقاد توافقي مرضي الطرفين سوق مي دهد. با بهره از ۵ متغيري که از جيمز روزنا آورديم، به عوامل ايجابي و سلبي مي پردازيم که دولت اوباما را به عنوان طرف اصلي مذاکره به سمت انعقاد يک توافق برد- برد تشويق مي کند. اوباما با توجه به شکست هاي دولت بوش در سياست خارجي و نارضايتي افکار عمومي مردم آمريکا و جهان از جنگ افروزي دولت بوش، نقشي متفاوت براي خود تعريف کرد تا چهره مخدوش و آسيب خورده آمريکا را نزد افکار عمومي بين المللي و بخصوص در خاورميانه از طريق چندجانبه گرايي و دوري از تک روي و جنگ افروزي تلطيف کند. دموکرات هاي آمريکايي هفته گذشته در انتخابات ميان دوره اي مجلس سنا، پس از هشت سال اکثريت نسبي خود را از دست دادند و حالاهم مجلس نمايندگان و هم سنا در اختيار اکثريت جمهوريخواهان قرار گرفته است. در ساختار تصميم گيري سياست خارجي آمريکا، دست برتر با رئيس جمهوري است. بر اين اساس دولت اوباما از توافق هسته اي ايران به عنوان برگ برنده اي براي پيروزي دموکرات ها در انتخابات دو سال آينده رياست جمهوري آمريکا استفاده خواهد کرد. توجه داشته باشيم که عدم توافق با ايران باعث مي شود فشارها به اوباما براي استفاده از گزينه نظامي افزايش يابد. کاري که اوباما نه رغبتي به آن دارد و نه شرايط آن براي آمريکا مهياست. در نقطه مقابل جمهوري خواهان در شناسنامه خود استفاده از گزينه نظامي را ثبت شده دارند. بنابراين اوباما براي فرار از گزينه نظامي عليه ايران و نيز خارج کردن اين گزينه از دست جمهوريخواهان به عنوان برگه اي براي پيروزي آنها در انتخابات ۲۰۱۶ آمريکا، توافق هسته اي با ايران را ترجيح مي دهد. آمريکا بتازگي از بحران مالي وال استريت قد راست کرده است. بحراني که بسياري از اقتصاددانان آن را با بحران مالي دهه ۷۰ آمريکا مقايسه مي کنند. دولت آمريکا آمادگي ورود به يک برخورد نظامي را به لحاظ اقتصادي و شرايط سياسي داخلي ندارد. اگر توافق حاصل نشود فشار زيادي بر دولت اوباما طي دو سال آينده از طرف جمهوريخواهان، لابي صهيونيسم و لابي اعراب وارد خواهد شد. تنها توافق هسته اي مي تواند اين فشارها را مهار کند. الزامات منطقه اي و بين المللي نيز مشوق هاي زيادي را به دولت اوباما براي توافق ارائه مي کند: الف- ناتواني آمريکا در برخورد موثر با گروه هاي تروريستي نظير داعش، آمريکا را نيازمند پويش هاي منطقه اي ايران کرده است. تمناي اوباما در نامه اخير او به رهبر معظم انقلاب، اين واقعيت را نشان مي دهد. ب- دولتمردان آمريکا برتري و تداوم قدرت خود را خروج هر چه سريع تر از منازعات امنيتي خاورميانه و رقابت سياسي و اقتصادي با چين در حوزه آسيا مي دانند. سياست خارجي آسيا محوري دولت اوباما نشان از اين واقعيت است. بر اين اساس، خروج آمريکا از خاورميانه مشروط به استقرار دولت هاي باثبات است و در اين ميان نقش کشورهاي منطقه اي در خاورميانه نظير ايران، ترکيه و عربستان بي بديل است. ج- در سطح مادي، ايران يک قدرت منطقه اي و آمريکا يک قدرت جهاني است. مذاکرات هسته اي ده سال به طول انجاميده است و ايران موفق شده ده سال آمريکا و پنج قدرت جهاني ديگر را پاي ميز مذاکره نگه دارد، مانع حمله نظامي آنها به تاسيسات هسته اي خود شود و از آن مهم تر اراده سياسي خود را مبني بر حفظ فعاليت صلح آميز هسته اي به شش قدرت جهاني تحميل کند. حال اگر توافقي حاصل نشود براي آمريکا راهي باقي نمي ماند، به جز استفاده از گزينه نظامي. گزينه اي که هم اکنون و با اطمينان تا دو سال آينده اصلامطلوب دولت آمريکا نيست و بشدت از آن حذر مي کند. بر اين اساس دولت اوباما براي حفظ پرستيژ جهاني آمريکا و ناتواني اش در مواجهه نظامي با ايران مجبور به انعقاد توافق هسته اي با ايران است.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: الف]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 16]