تور لحظه آخری
امروز : جمعه ، 18 آبان 1403    احادیث و روایات:  امام علی (ع):زكات دانش، آموزش به كسانى كه شايسته آن‏اند و كوشش در عمل به آن است.
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها

تبلیغات

تبلیغات متنی

صرافی ارکی چنج

صرافی rkchange

سایبان ماشین

دزدگیر منزل

تشریفات روناک

اجاره سند در شیراز

قیمت فنس

armanekasbokar

armanetejarat

صندوق تضمین

Future Innovate Tech

پی جو مشاغل برتر شیراز

لوله بازکنی تهران

آراد برندینگ

موسسه خیریه

واردات از چین

حمية السكري النوع الثاني

ناب مووی

دانلود فیلم

بانک کتاب

دریافت دیه موتورسیکلت از بیمه

قیمت پنجره دوجداره

بازسازی ساختمان

طراحی سایت تهران سایت

irspeedy

درج اگهی ویژه

تعمیرات مک بوک

دانلود فیلم هندی

قیمت فرش

درب فریم لس

زانوبند زاپیامکس

روغن بهران بردبار ۳۲۰

قیمت سرور اچ پی

خرید بلیط هواپیما

بلیط اتوبوس پایانه

قیمت سرور dl380 g10

تعمیرات پکیج کرج

لیست قیمت گوشی شیائومی

خرید فالوور

پوستر آنلاین

بهترین وکیل کرج

بهترین وکیل تهران

اوزمپیک چیست

خرید اکانت تریدینگ ویو

خرید از چین

خرید از چین

تجهیزات کافی شاپ

نگهداری از سالمند شبانه روزی در منزل

بی متال زیمنس

ساختمان پزشکان

ویزای چک

محصولات فوراور

خرید سرور اچ پی ماهان شبکه

دوربین سیمکارتی چرخشی

همکاری آی نو و گزینه دو

کاشت ابرو طبیعی و‌ سریع

الک آزمایشگاهی

الک آزمایشگاهی

 






آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1827525736




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
 refresh

ورود اولین مستشاران آمریکایی به ایران


واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:


جنگ دوم جهانی از ابتدا با آثار ویرانگر و مخربی در داخل کشور همراه بود. تورم، افزایش قیمتها، تشکیل بازار سیاه، کمبود خوار و بار ، احتکار و قحطی که نتیجه مستقیم حضور ارتش‌های بیگانه بود، موجبات نارضائی شدید مردم را فراهم ساخته بود. از طرفی به همین دلائل نفرت گسترده‌ای از انگلیس و روسیه به عنوان عوامل اصلی این نابسامانیها در جامعه وجود داشت. جامعه از یکسو نیازمند رسیدگی به اوضاع وخیم اقتصادی و بهبود وضع معیشتی مردم بود و از سوی دیگر بدبینی به قوای اشغالگر توقع جامعه را از آمریکا به عنوان کشوری که به اندازه سایر متفقین نزد مردم ایران بد سابقه نبود، بالا برده بود.
از سوی دیگر دولتهائی که پس از سقوط رضاخان به قدرت رسیدند به اقتضای شرائط سیاسی و اجتماعی روز ، به آمریکا گرایش بیشتری داشتند.
پس از سقوط رضاخان، احمد قوام ـ قوام‌السلطنه ـ در یکی از جلسات خصوصی خود با محمد‌رضا پهلوی جوان، ضمن تشریح نابسامانیهای ناشی از اشغال کشور توسط نظامیان شوروی و انگلیس و بدگوئی از عملکرد دولت فروغی، تأکید کرد که راه رهائی کشور از این مشکلات، تکیه بر آمریکا به عنوان قدرت آینده جهان است. وی افزود تنها با این تکیه‌گاه است که می‌توان از بند دو قدرت اشغالگر ایران رهائی یافت.
این تلقی نقطه شروع رویکرد ایران به مستشاران آمریکائی و باز کردن پای آنان در امور داخلی ایران بود. هنگامی که قوام پس از سقوط رضا شاه به نخست وزیری رسید ـ مرداد 1321 -همکاری نزدیک با آمریکا را جزء اصول اساسی سیاستش قرارداد.
وی برای طرحی که در سر داشت،‌کسانی را در مناصب مختلف برگزید که بیشترین توجه را به آمریکا داشتند.1 اولین دسته از نیروهای نظامی آمریکا تحت عنوان «میسیون نظامی ایران» در آذر 1321 زمان نخست‌وزیری قوام وارد ایران شدند. این عده غالباً از دسته مهندسی ارتش آمریکا بودند و عملیات حمل مواد و اداره راه‌آهن رادر جنوب از انگلیس تحویل گرفتند. در حقیقت ورود آمریکائیها به ایران با تلاش دولت قوام و عدم مخالفت انگلیس صورت گرفت . سفر دوم «میلسپو» به ایران نیز مانند سفر اول وی در دوران دولت قوام انجام پذیرفت. 2وی همچون گذشته پس از ورود به ایران امور خزانه‌داری را بر عهده گرفت.
مقارن سفر میلسپو، دو هیأت مستشاری دیگر نیز به تهران آمدند. یکی به ریاست «سرلشکر جان گریلی» برای تجدید سازمان ارتش و دیگری به ریاست «سرهنگ نورمن شوارتسکف» برای نوسازی ژاندارمری. این دو هیأت پیش از آنکه اجازه استخدام آنها در مجلس شورای ملی تصویب شود به دعوت دولت وارد تهران شده کار خود را آغاز کردند. 3
ورود هیأتهای مستشاری در دولت سهیلی نیز متعاقب قراردادی که در 12 آبان 1322 میان ایران و آمریکا به امضا رسید ادامه یافت. این هیأتها که شامل مستشاران مالی، نظامی، بهداشتی، کشاورزی و نفتی بودند به تدریج از معافیتهای مالیاتی و امتیازات کاپیتولاسیون نیز برخوردار شدند. مناسبات همه جانبه آمریکا با ایران در سالهای اولیه دهه 1320 چنان به سرعت پیش می‌رفت که «والاس موری» وزیر مختار آمریکا در تلگرامی به وزارت خارجه آمریکا نوشت «ما به زودی در وضعیتی قرار خواهیم گرفت که عملاً ایران را اداره خواهیم کرد.» 4
با این حال هیئت ‌های مستشاری بیش از آنکه در خدمت مردم فقیر ایران باشند، در خدمت ارتش‌های متفقین بودند. وظیفه میلسپو در درجه نخست تأمین خواربار و نیازهای دهها هزار نظامی آمریکائی و روسی و انگلیسی بود که در شهرهای ایران حضور داشتند.
بدین جهت اقدامات او بویژه در زمینة وصول مالیاتها علاوه بر روزنامه‌های چپگرا، مورد انتقاد جراید راستگرا و تعدادی از نمایندگان ناسیونالیست مجلس قرار گرفت که لغو اختیارات گستردة او را خواستار بودند. هنگامی که مجلس در دی ماه 1323 اختیارات اقتصادی میلسپو را لغو کرد، او زیر بار نرفت و استعفا داد و در بهمن همان سال ایران را ترک کرد. سایر مستشاران مالی امریکایی نیز بتدریج ایران را ترک کردند. ولی حضور مستشاران امریکایی در ایران همواره با تبعات منفی برای مردم مواجه بود و این تبعات بویژه در زمینه های اقتصادی چشمگیرتر می‌نمود.
ورود مستشاران امریکایی به ایران موجب تشدید نفوذ اقتصادی و سیاسی آمریکا در ایران گردید. چنانکه تجارت خارجی با ایالات متحده در سال 1324 بالغ بر 25 درصد تجارت خارجی ایران را به خود اختصاص داد. در حقیقت در سالهای جنگ دوم جهانی و بعد از آن دولت امریکا مقامی را بدست آورد که قبل از جنگ دولت آلمان هیتلری توانسته بود با همان سرعت در اقتصاد و سیاست ایران کسب کند. 5
کمبود ارزاق و مایحتاج عمومی بر اثر سوء استفاده‌های مستشاران امریکایی تشدید شد. بهای اجناس سیر صعودی پیدا کرد و مشکلات مردم افزایش یافت. برای مثال مردم تبریز که مرکز غله‌خیزترین استان کشور است، در بهمن و اسفند 1321 دچار چنان گرسنگی و قحطی شدند که نانواها به جای نان سیب‌زمینی تحویل مردم دادند. در نتیجه روز 26 اسفند همان سال مردم دست از کار کشیدند و به عمارت استانداری هجوم بردند. حال آنکه طبق اظهار نظر کمیسیون دادگستری مجلس شورای ملی در آن زمان دولت در نقاط مختلف آذربایجان غله داشت و فقط فراهم ساختن وسیله حمل آن لازم بود. ولی «مستر ویویان» مستشار آمریکائی خواروبار در آذربایجان که خود مسئولیت مستقیم این وضع را به عهده داشت به جای انجام اقدامات عاجل به تهران فرار کرد و در تهران ارتقاء مقام یافت و به مدیریت کل نظارت صنعتی منصوب شد. 6
بدبینی مردم ایران به امریکاییها زمانی افزایش یافت که آنان نیز مانند انگلیسی‌ها و روسها درصدد کسب امتیازات نفتی از دولت برآمدند. از این رو از نظر اکثر مردم ایران رویارویی امریکا با کمونیسم در ایران، مقابله با عقاید چپ افراطی، اعمال فشار به روسیه برای خارج کردن نیروهایش از شمال ایران و کمکها و وامهای بعدی واشنگتن به حکومت تهران بیشتر در چهارچوب دکترین امریکا و اهداف برنامه‌ریزی شده آن کشور برای نفوذ در کشورهای آسیایی بود.7

پی‌نویس:
1ـ نشست تخصصی: حق قضاوت کنسولی کاپیتولاسیون، مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی، بهار 1384، ص 59
2ـ لایحه استخدام میلسپو ابتدا در مرداد 1301 به تصویب مجلس رسید و وی در ۲۷ آبان همان سال به ایران آمد، اما با رضا شاه اختلاف پیدا کرد و در خرداد 1306 به کار خود خاتمه داد و در ماه مرداد همان سال ایران را ترک کرد.
3ـ سفر این دو هیأت به تهران در 11 آبان 1321 صورت گرفت در حالی که قانون اجازه استخدام آنان در اول آبان 1322 به تصویب مجلس رسید.
4ـ سیاست خارجی ایران در دوران پهلوی؛ نشر البرز؛ عبدالرضا هوشنگ مهدی؛ 1373، ص 89.
5ـ گذشته چراغ راه آینده است، انتشارات ققنوس، ن جامی؛ پائیز 1362، ص 179.
6ـ به نقل از گزارش دکتر مصدق به مجلس شورای ملی در جلسه 31/1324؛ گذشته چراغ راه آینده است، همان، ص 183،
7ـ به مقاله «ایران و اصل 4 ترومن» در سایت مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی مراجعه شود. منبع:سایت موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی




21 مهر 1393 ساعت 20:19





این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 30]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


گوناگون

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن