واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
قاطعيت يعني چه ؟ نويسنده:فخري السادات خليفه سلطاني آيا شما جزو افرادي هستيد که رفتارتان جرات مندانه و قاطعانه است يا اينکه در برابر رفتارهاي ديگران از خود انفعال نشان مي دهيد ؟ ساده تر بپرسم : آيا در برابر مشکلات جسوريد ، منفعل ايد يا پرخاشگر ؟ در رفتار جرات مندانه شما به آساني با احترام گذاشتن به حقوق خود و ديگران به خواسته هاي منطقي خود و ديگران ارزش مي نهيد . از اين طريق شما به آنچه که نياز داريد مي رسيد و مسئوليت اين امر را به فرد ديگري واگذار نمي کنيد . براي مذاکره کردن و رسيدن به توافق آماده ايد اما توافق شما به گونه اي نيست که حق و حقوق خودتان يا ديگران را زير پا بگذاريد . حد و مرز خود را به خوبي مي دانيد و به ديگران کمک مي کنيد تا حد و مرز خودشان را در برخورد با شما بشناسند و بدانند بهتر است با شما چگونه رفتار کنند . به راستي مرز بين قاطعيت و پرخاشگري بسيار باريک است و تمرين و توجه زيادي را مي طلبد . بسياري از افراد بر اين باورند که قاطعيت به معناي ابراز خشونت ، اهانت و داشتن رفتاري خشک و بي روح است ، در صورتي که جديت و داشتن قاطعيت يعني دفاع از حقوق و امتيازات به حق خود و اطمينان حاصل کردن از بازيچه نشدن توسط ديگران قاطعيت و جرات مند به معناي قلدري و توسل به زور نيست بلکه به معناي مودب بودن و احترام نهادن به خود و ديگران است . داشتن رفتار قاطعانه نيازمند برخورداري مجموعه اي از مهارت هاست . مهارت هاي مختلفي که هر کدام از ما در برخورد با عده اي آنها را بهتر و در برخورد با گروه ديگر ضعيف تر به نمايش مي گذاريم . مهارت هايي از جمله بيان احساس مثبت به ديگران ، بيان احساس منفي به ديگران ، رد کردن درخواست غيرمنطقي ديگران ، بيان خواسته هاي خود به ديگران ، ابراز نظر در جمع .باورهايي که به رفتار جرات مند منجر مي شود .افرادي که به طور جرات مند و قاطع رفتار مي کنند ، پذيرفته اند که هر حقي با خود مسئوليتي به همراه مي آورد . آنها به اين نکته توجه دارند که يکي از لوازم تشکيل جوامع انساني ، ارتباط بين انسان هاست و آنچه به سلامت اين رابطه مي افزايد ، ميزان مسئوليت پذيري هر يک از ما در قبال يکديگر است . در حقيقت چنين افرادي قبول کرده اند هر حقي مسئوليتي ايجاد مي کند . بر خلاف افراد پرخاشگر فقط به ادا شدن حقوق و خواسته هاي فردي خويش فکر نمي کنند بلکه مدام به خود متذکر مي شوند که برآورده شدن خواسته هاي من ، در کنار مسئوليتي است که من در قبال خواسته هاي ديگران دارم . در اينجا به طور خلاصه با بررسي دو عنصر مهم در روابط انساني ( اهميت هدف از ارتباط با ديگران و نوع رابطه شما با ديگران ) سه رفتار منفعلانه ، پرخاشگرانه و جرات مندان را از زاويه ديگري نگاه مي کنيم . چهار حالت ممکن است روي دهد : ـ رابطه اي که با ديگران داريد کم رنگ است اما هدف شما بسيار مهم است : در اين حالت که نوعي از رفتار پرخاشگرانه است ، مانند کوسه عمل مي کنيد ، مي رويد ، مي بريد و مي کشيد ، يعني با کوسه اي عمل کردن رابطه هاي خود را از دست مي دهيد . ـ رابطه با ديگران مهم و هدف بي اهميت است : در اين صورت منفعلانه رفتار مي کنيد . ـ گاهي نه هدف و نه رابطه ، هيچ کدام مهم نيست : با کنار کشيدن خود از موضوع مانند لاک پشت عمل مي کنيد که نوعي رفتار منفعلانه است . ـ رابطه و هدف ، هر دو مهم است : در اين صورت نيازمند رفتار جرات مند هستيد . البته بايد به فنون مذاکره نيز مسلط شويد تا از اين طريق به آسايش و آرامش مطلوب دست يابيد . يادگيري رفتارهاي جرات مند علاوه بر آنکه حس مثبتي در زندگي اشخاص به وجود مي آورد نوعي پيشگيري از آسيب هاي اجتماعي مثل ايدز ، اعتياد ، دزدي و .. را نيز به ارمغان مي آورد : پژوهش هاي بسياري گوياي اين حقيقت ناگوار است که متاسفانه علت بسياري از مفاسد اجتماعي اين بوده که فرد در گروه همسالان خود از اعتماد به نفس کافي برخوردار نبوده و نتوانسته در برابر خواسته ها و پيشنهاد آنها با « نه گفتن » خواهش هاي ناپسندشان را رد کند و ناخواسته وارد خطرات بزرگي شده است . چگونه رفتار قاطعانه همراه با همدلي را در خود تقويت کنيم ؟ يکي از کليدهاي موثر در رفتار جرات مند اين است که بتوانيد بدون آنکه احساس منفي در وجودتان شکل گيرد به خواسته هاي غير منطقي ديگران « نه » بگوييد . شايد اين سوال در ذهن شما هم پديد آمده باشد ، که آيا توانايي تشخيص منطقي يا غير منطقي بودن خواسته هاي اطرافيان مان را داريم ؟ شايد در برخي موارد به راحتي بتوان اين کار را کرد . اما در ساير امور املاک اصلي چيست ؟ گاه پيش مي آيد به اين دليل به خواسته هاي ديگران صفت « غير منطقي بودن » را مي چسبانيم ، که با اميال و خواسته هاي خودمان در تضاد است . مثلاً يک روز سرد زمستاني که فرزند يک ساله شما ، بسيار بد حال و تب دار است را در نظر آوريد . براي او بهتر است که در خانه بماند و استراحت کند و از طرف ديگر اتفاقاً اين روز مقارن شده با برنامه مهماني يکي از اقوام تان و همسرتان به علت بيماري فرزند از شما مي خواهد که امروز در خانه بمانيم و از فرزند مراقبت کنيم . در مرحله ي اول چون خواهش همسر با خواسته ي خودتان در تضاد است ، شايد بگوييد همسرم يک خواهش غير منطقي از من کرده است ، اما بعد از فکر کردن بيشتر و سنجيدن شرايط از جمله اينکه ممکن است هواي سرد بيرون حال کودکتان را بدتر کند ، به اين نتيجه مي رسيد که نه تنها خواسته او غير منطقي نبوده ، بلکه در اين شرايط بهتر است هر دوي شما در کنار فرزند بيمارتان حضور داشته باشيد و به بهبود او کمک نماييد . بهتر است در چنين مواردي ملاک تشخيص را درست و صحيح بودن يک فعل ، قرار دهيم . بايد ديد در هر شرايطي ، عملي که از نظر خدا پسنديده تر است کدام است ؟ منصفانه بينديشيد ، آيا خواسته طرف مقابل تان ، غير منطقي است يا خير ؟ با اين طرز فکر ذهن خود را به صورت هوشيار درآورده ايد که در هر موقعيت به دنبال شناسايي کار اصلح باشد . در اينجا نحوه ي رفتار جرات مند را با ذکر چند موقعيت شايع و ارائه ي راه حل ، نشان مي دهيم . اشخاص ، اغلب در برابر تلاش شما مقاومت مي کنند ، به خصوص اگر نيازهاي شما با آنچه آنها مي خواهند در تضاد باشد . منبع: روزنامه سلامت - شماره 225/خ
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 654]