تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
سه برند برتر کلید و پریز خارجی، لگراند، ویکو و اشنایدر
مراحل قانونی انحصار وراثت در یک نگاه: از کجا شروع کنیم؟
چگونه برای دریافت ویزای ایران اقدام کنیم؟ مدارک لازم و نکات کاربردی
راهنمای خرید یو پی اس برای مراکز درمانی و بیمارستانی مطابق الزامات قانونی
آیا طلاق توافقی نیاز به وکیل دارد؟
چگونه ویزای آفریقای جنوبی را به آسانی دریافت کنیم؟ راهنمای قدم به قدم
همه چیز درباره ویزای آلمان و مراحل دریافت آن
چرا پاسارگاد به عنوان یکی از مهمترین آثار تاریخی ایران شناخته میشود؟
خرید انواع خودکار و روان نویس شیک و ارزان
خرید انواع خودکار و روان نویس شیک و ارزان
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1819628458
زبان گیلکی در معرض نابودی
واضح آرشیو وب فارسی:ایسنا: چهارشنبه ۱۶ مهر ۱۳۹۳ - ۰۰:۰۴
زنگ خطر نابودی زبان گیلکی، مدتهاست که شنیده میشود و تکتک گیلانیان در این نابودی سهیم هستند. به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه گیلان، غالبا در گفتار روزمره عامّه مردم می شنویم که در وصف گیلکها با بکاربردن اصطلاحاتی از گویش یا لهجه گیلکی استفاده میشود. متاسفانه همین شیوه را در بسیاری از مطالب و نوشتارهایی که در دنیای مجازی و گاهی هم در نشریات و برخی کتب نشر میشود شاهد هستیم، این سوءبرداشت غیرعلمی ناشی از ضعف شناخت علمی در زمینه دانش زبان شناسی است که البته تمرکزگرایی فرهنگی و ناسیونالیسم هم چاشنی کار شده و مزید علّت شدهاند. گلیکی از دیدگاه علم زبان شناسی زبانی مستقل است و به هیچ وجه گویشی از زبانی دیگر محسوب نمیشود. زبان گیلکی به لحاظ علمی ساختار منحصر به فردی داراست که مستقل از زبان فارسی تکوین یافته و توسعه یافته است. حفظ «و» باستانی در گلیکی، برخلاف «گ» در فارسی است. به عنوان مثال گلیکی "وَرگ"، در مقابل فارسی "گُرگ"، گیلکی "وَرف" در مقابل فارسی "بَرف"، گیلکی "وَشنه"/"ویشتا" در مقابل فارسی "گرسنه"، گیلکی "ونگ" در برابر فارسی "بانگ" است. تحول «چ» باستانی به «ج» در گیلکی، برخلاف «ز» در فارسی است. به عنوان مثال گیلکی "روج" در برابر فارسی "روز"، گیلکی "ریج" در برابر فارسی "ریز"، گیلکی "جیر" در برابر فارسی "زیر"، گیلکی "جور" در برابر فارسی "زِبَر" است. نحوه ساخت زمان حال و مضارع در زبان گیلکی عبارت است از افزودن «ن» به انتهای ریشهی مضارع فعل و پیش از شناسهی ضمیر، در حالیکه در زبان فارسی و دیگر گویشهای ایرانی جنوب غربی شاهد افزودن «می» (یا «ای») به ابتدای ریشه مضارع هستیم که باعث تفاوت ساختاری بسیار مشهودی میان گرامر گیلکی با فارسی و زبانهای ایرانی جنوب غربی میشود. به عنوان مثال گیلکی "گونِم"؛ در برابر فارسی "می گویم" و بختیاری "ایگوم"، گیلکی "شونی"، در برابر فارسی "می روی" و بختیاری "ایروم"، گیلکی "ریجن" در برابر فارسی "می ریزند" و بختیاری "ایرزن" است. به جز تحولات زبان شناختی مستقل فوق الذکر «تفاوتهای واژگانی» میان گیلکی و فارسی عامل دیگری در تمایز زبان شناختی آنها از یکدیگر میشود. به عنوان مثال گیلکی "ونگ" در برابر فارسی "گریه"، گیلکی "واش" در برابر فارسی "گیاه"، گیلکی "لاکو" در برابر فارسی "دختر" بیان میشود. با این حال پر واضح است که زبان فارسی تاثیر بسزایی بر زبان گیلکی گذارده و از این رهگذر وام واژگان بسیاری از زبان فارسی را میتوان در این زبان مشاهده کرد. به عنوان مثال گیلکی "دونستن" از فارسی "دانستن"، گیلکی "دریا" از فارسی "دریا" و گیلکی "خونه" از فارسی "خانه" گرفته شده است. با این حال وجود چنین استقراضهایی از فارسی کماکان لطمهای به زبان بودن گیلکی وارد نساخته و این زبان تنوع گویشی و اصالت خود را حفظ کرده است. نکتهی حائز اهمیت در این میان این است که عامّهی مردم معمولاً به هنگام فارسی صحبت کردن یک گیلک متوجه لهجه وی شده و آن را لهجه گیلکی مینامند، امّا باید توجه داشت که اصطلاح «لهجه» تنها در مورد «فارسی صحبت کردن» این افراد صادق است و بس. یعنی به لحاظ علمی، بر اساس استدلالی که در فوق آورده شد، زمانی که یک گیلانی میگوید «بیرینج ره شل نپچ» با «لهجه گیلکی به هنگام فارسی صحبت کردن» رو به رو نیستیم، بلکه با «زبان گیلکی» طرفیم. اینکه گیلکی، لهجه فارسی، فارسی میانه و غیره است، از نگاه علم، افسانهای بیش نیست، باشد که مردمان این مرزوبوم در برداشتهای خویش از زبانهای ایران زمین که جزء باارزش ترین میراثهای غیرمنقول این دیارند، آگاهانه تر و با درک علمی عمل کرده هیچ «زبانی» را به اشتباه «لهجهی زبانی دیگر» نخوانند. گیلکی از زبانهای باستانی ایران گیلکی یکی از زبانهای باستانی و پرمایه ایران است. بسیاری از واژههای آن با اندک تفاوتی در اوستا هم موجود است. در گیلکی همانند زبان فارسی واژههای بسیاری از زبانهای بیگانه راه یافته که از جملهی آنها زبان عربی است که برخی واژههای آن در لهجههای گوناگون مردم گیلان آورده شده است. به عنوان مثال، واژههای قبول، رسول، قهر و غروب به صورت قوبیل، رسول، قار، غوروب یا غوریب درآمده است. گذشته از آن پارهای از لغات عربی معادل گیلکی شده و یا به تعبیری دیگر به گیلکی ترجمه شده است. مانند وضو که تبدیل به «دست نماز» و اسهال به «شکم روش» و سجاده به «جانماز» ترجمه شده است. در سدههای اخیر از راه دریای خزر مقدار زیادی از واژههای روسی و تاتاری وارد زبان مردم این سامان شده است. مانند آبوشکا (پنجره شیشهای)، بانکا (پیت حلبی، پیت نفت)، بوت (نیم چکمه لاستیکی)، زاموسکا (بتونه)، کانکا (ماشین برنج کوبی)، پراخوت (کشتی)، فایتون (درشکه)، ماتور (موتور)، ناسوس (تلمبه)، گارشوت (لگن بچه)، لوتکا (کرجی، قایق)، فوکا (پیراهن، شلوار و کفش سرخود صیادی)، رزین (لاستیک)، زاکاس (سفارش غذا). زبان گیلکی با تمامی محدودیت جغرافیایی خود به چند لهجه فرعی شامل گیلکی بیه پس (گویش نواحی باختری سفیدرود مانند انزلی، صومعهسرا، فومن و رشت) و گیلکی بیه پیش (گویش مردم نواحی شرقی سفیدرود مانند لاهیجان، رودسر و اشکور پایین) تقسیم میشود. زبان گیلکی در نقاط مختلف گیلان همسان نیست. مثلا واژههای گیلکی رشتی با واژههایی که در شرق گیلان بکار میرود، در موارد بسیاری فرق میکند و این اختلاف گاهی بسیار محسوس است، تا حدی که فهم گویش مردم روستاهای شهر لاهیجان را برای مردم رشت یا نواحی مغرب رشت بس دشوار و احیانا غیرممکن میکند. در دیگر نقاط گیلان، با گویشهای دیگری روبرو میشویم، مثلا در سرزمینهای تالش و ماسوله گویش تالشی، در کوهپایهها گویش گالشی، در عمارلو شاخهای از گویش کردی بنام کرمانجی و در باختر و جنوب باختری و شمال باختری و روستاهایی از رودبار زیتون و فاراب و عمارلو گویش تاتی را میشنویم. گیلکی وابسته به زبانهای ایرانی است که قرنها و هزارهها در برابر نفوذ فرهنگ اقوام بیگانه موجودیت خود را حفظ کرده است. گیلکی، خود به دو شاخه کلی گیلکی رشتی و لاهیجانی تقسیم میشود. شاید بتوان رودخانه سفید رود را مرز مشخص کننده محدودههای این دو گویش محسوب کرد. زبان گیلکی، مشتمل بر چهار لهجه بیهپسی (گیلان غربی)، بیهپیشی (گیلان شرقی)، تبری (غرب مازندران) و دیلمی (مناطق کوهستانی جنوب گیلان) است. البته مردم شمال غربی گیلان به زبانی دیگر از خانواده زبانهای حاشیه دریای خزر که زبان تالشی است تکلم میکنند. برخی ساکنان کنونی شهرستان رودبار و کوهپایههای پیرامون آن را مهاجران کرد تشکیل میدهند و بدیهی است که گویش رایج آنها کردی است. همچنین در سالیان اخیر با مهاجرت مهاجرین ترکزبان که عمدتاً از استان اردبیل وارد استان گیلان شدهاند زبان ترکی نیز در برخی شهرهای گیلان مانند تالش و بندر انزلی و حتی رشت رواج یافته است، بنابراین زبانهای اصلی گیلان شامل گیلکی، تالشی و دیلمی است. پدران و مادران گیلانی، عامل مرگ زبان گیلکی بررسیها نشان میدهد، زنگ خطر نابودی زبان گیلکی، مدتهاست که شنیده میشود و تکتک گیلانیان در این نابودی سهیم هستند، چه آن پدر و مادر گیلانی که اصرار دارند فرزندشان فارسی صحبت کند و چه جوانان گیلانی که با بیکلاس دانستن این گویش شیرین، حتی در محافل دوستانه خود سعی در فارسی صحبت کردن دارند. براساس بررسیها، ناخوشایند دانستن آموزش زبان گیلکی به کودکان، از سوی پدر و مادرها و در نتیجه کند شدن فرآیند طبیعی آموزش این گویش، مهمترین علت مرگ تدریجی گیلکی است. این عامل، با کاهش دانستههای واژگان گیلک زبانها، از یک سو باعث اختلال در فرآیند زایش واژگانی و دستوری گیلکی میشود و از سوی دیگر با تشدید دو زبانه شدن گیلکی و استفاده اجباری گیلکها از واژگان فارسی در گفتوگوهایشان، فرآیند مرگ تدریجی گیلکی را شتاب میدهد. البته نباید فراموش کرد بیاعتنایی سامانههای آموزشی گیلان به زبان گیلکی و خالی بودن جای این زبان فراگیر گیلان در فرآیند آموزشی دانشگاهها نیز در این امر نقشآفرینی میکند. انتهای پیام
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایسنا]
[مشاهده در: www.isna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 39]
صفحات پیشنهادی
عربلو: مستندکردن خاطرات رزمندگان ضروری است/ بساری از ناگفتههای جنگ در معرض نابودی
فرهنگ و ادب انقلاب و دفاع مقس دفاع مقدس در ادبیات کودک و نوجوان 5 عربلو مستندکردن خاطرات رزمندگان ضروری است بساری از ناگفتههای جنگ در معرض نابودی نویسنده کتاب یکی مثل او براین باور است که بسیاری از خاطرات دوران دفاع مقدس تاکنون روایت نشده و به شکل مکتوب درنیامدهاند و برایبازیهای آسیایی 2014 - اینچئون میزبان یک پله سقوط کرد، ایران یک پله صعود
بازیهای آسیایی 2014 - اینچئونمیزبان یک پله سقوط کرد ایران یک پله صعودکاروان ورزشی ایران در جدول مدالآوران در پایان روز ششم یک پله صعود کرد به گزارش خبرگزاری فارس ششمین روز از بازیهای آسیایی امروز پنجشنبه به پایان رسید و در جدول مدالآوران تیم چین همچنان در صدر جدول تکیهشاهرود میزبان رقابت بینالمللی و دوستانه بوکس میشود
استانها مرکز سمنان کافی انارکی شاهرود میزبان رقابت بینالمللی و دوستانه بوکس میشود شاهرود - خبرگزاری مهر رئیس هیئت بوکس شهرستان شاهرود از برگزاری مسابقه دوستانه بینالمللی جام پشتیبانان ولایت و یادواره شهید ابراهیم صابری طی آذر ماه سالجاری در مجموعه ورزشی البرز شرقی شاهرودگنج بزرگ دنیا از زبان امام صادق (ع)
گنج بزرگ دنیا از زبان امام صادق ع بهشت را جستجو نمودم پس آن را در بخشندگی و جوانمردی یافتم به این مطلب امتیاز دهید سرویس دینی جام نیوز امام صادق علیه السلام فرمودند 1-بهشت را جستجو نمودم پس آن را در بخشندگی و جوانمردی یافتم 2و تندرستی و رستگاری را جستجو نمودم پس آنبودنم روی نیمکت تاثیری برای روی تیم نخواهد داشت مرزبان: اگر مقابل سایپا بد نبودیم، بازیکنان بیشتری از پدیده ب
نبودنم روی نیمکت تاثیری برای روی تیم نخواهد داشتمرزبان اگر مقابل سایپا بد نبودیم بازیکنان بیشتری از پدیده به تیم ملی دعوت میشدندسرمربی تیم فوتبال پدیده گفت اگر مقابل سایپا بد نبودیم بازیکنان بیشتری از تیم ما به تیم ملی دعوت میشدند به گزارش خبرگزاری فارس و به نقل از سایت باشمرزبان: خوب شد 4 گل خورديم
مرزبان خوب شد 4 گل خورديم عليرضا مرزيان مي گويد پيکان تيمي است که هزينههاي زيادي کرده است و ميتوانم بگويم اين بازي دوئل تيمهاي تازه بالا آمده از ليگ دسته يک به ليگ برتر است به گزارش "ورزش سه" سرمربی پدیده مشهد در مصاحبه مطبوعاتی امروز قبل از بازی پیکان چنین گفتمرزبان: چهره متفاوت پدیده را در بازی با پیکان میبینید
پنجشنبه ۳ مهر ۱۳۹۳ - ۱۷ ۴۲ سرمربی تیم فوتبال پدیده خراسان گفت در بازی با پیکان چهره متفاوتی از پدیده خواهید دید به گزارش ایسنا – منطقه خراسان و به نقل از سایت رسمی باشگاه ورزشی پدیده خراسان علیرضا مرزبان در نشست خبری پیش از دیدار مقابل پیکان در جمع خبرنگاران اظهار کرد فاصله بميزباني کودکان قمي از جشنواره بينالمللي فيلم کودک
۳ مهر ۱۳۹۳ ۱۹ ۱۰ب ظ ميزباني کودکان قمي از جشنواره بينالمللي فيلم کودک مسؤول واحد سمعي بصري اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامي استان قم گفت کودکان قمي از 14 تا 17 مهر ميزبان جشنواره بينالمللي فيلم کودک و نوجوان در سينما تربيت هستند به گزارش خبرگزاري موج کاظم رضواني از ميزباني بيداستانِ زندگی شهید باقری از زبان شهید باقری
داستانِ زندگی شهید باقری از زبان شهید باقری روزنوشت بیانگر نوع نگاه شهید باقری به پدیدههای اجتماعی سیاسی اقتصادی و فرهنگی نیز هست به این مطلب امتیاز دهید به گزارش سرویس مقاومت جام نیوز چشمتان را ببندید و وقتی که باز میکنید ببینید پرت شدهاید به سیپامنار ميزباني براي آرامش گردشگران + تصاویر
بسته پیشنهادی آخر هفته گردشگری پامنار ميزباني براي آرامش گردشگران تصاویر روستاي پامنار در فاصلهي 50 كيلومتري شمال شرق شهر دزفول يكي از مناطق نمونه گردشگري محسوب ميشود که نیازمند امکانات مناسب برای گردشگران است به گزارش خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران سد دز در ميان كوههايدلیل انتخاب کریمی از زبان کی روش
دلیل انتخاب کریمی از زبان کی روش کارلوس کروش پس از انتخاب علی کریمی به عنوان دستیار خود همراه با این چهره مطرح فوتبال ایران در کنفرانسی خبری شرکت کرد خبرآنلاین کارلوس کروش پس از انتخاب علی کریمی به عنوان دستیار خود همراه با این چهره مطرح فوتبال ایران در کنفرانسی خبری شرکت کردیک هشتم پرندگان در معرض خطر انقراض هستند
یک هشتم پرندگان در معرض خطر انقراض هستندتاریخ انتشار پنجشنبه ۳ مهر ۱۳۹۳ ساعت ۱۵ ۳۴ پرندگان را میتوان قهرمانان کره زمین دانست که گویا تنها برای بقا خلق شدهاند نه یخهای قطب جنوب و نه گرمای مناطق حاره نمیتواند روند زندگی آنها را مختل کند پرندگان در صحراهامهر ماه صورت میگیرد گلستان میزبان هشتمین جشنواره اقوام ایران زمین
مهر ماه صورت میگیردگلستان میزبان هشتمین جشنواره اقوام ایران زمینمدیر کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری گلستان از برگزاری هشتمین جشنواره اقوام ایران زمین در این استان خبر داد به گزارش خبرگزاری فارس از گرگان قربان عباسی بعد از ظهر امروز در جمع خبرنگاران استان گلستان اظهار کرامامزاده های خراسان شمالی میزبان سوگواران جوادالائمه
همزمان با آخرین شب ذی القعده صورت گرفت امامزاده های خراسان شمالی میزبان سوگواران جوادالائمه خبرگزاری رسا ـ همزمان با آخرین شب ذی القعده و سالگرد شهادت امام محمدتقی جوادالائمه ع مراسم سوگواری نهمین اختر آسمان امامت و ولایت در امامزاده های شاخص استان خراسان شمالی برگزار شد به گمسئول انجمن تئاتر ورامین خبر داد اجرای نمایش تئاتر به زبان انگلیسی در ورامین
مسئول انجمن تئاتر ورامین خبر داداجرای نمایش تئاتر به زبان انگلیسی در ورامینمسئول انجمن تئاتر ورامین از اجرای نمایش تئاتر به زبان انگلیسی در فرهنگسرای رازی ورامین خبر داد به گزارش خبرگزاری فارس در جنوب استان تهران محمد خوشآبی صبح امروز در جمع خبرنگاران اظهار داشت نمایش کشتن گآخرين وضعيت مصدومان کاروان از زبان پورکاظمي
آخرين وضعيت مصدومان کاروان از زبان پورکاظمي مليپوش قايقراني که روز گذشته چهارشنبه دچار بيماري شده بود وضعيتش رو بهبودي است دکتر لطفعلی پورکاظمی سرپرست تیم پزشکی کاروان ایران در بازیهای آسیایی در این رابطه گفت صابر نادری که روز گذشته در حاشیه مسابقات قایقرانی حالش بهرسانههای انگلیسیزبان/ بازی جدید علیه ایران در آستانه سخنرانی روحانی
رسانههای انگلیسیزبان بازی جدید علیه ایران در آستانه سخنرانی روحانی اتهام وزیر اطلاعات رژیم اشغالگر قدس به ایران افزایش چشمگیر تیراندازی های خیابانی در امریکا و از جمله اخبار امروز رسانههای انگلیسیزبان هستند به این مطلب امتیاز دهید «یووال اشتاینیتز» وزیر-
گوناگون
پربازدیدترینها