واضح آرشیو وب فارسی:فارس: یادداشت/ علیرضا کریمی
نبرد کوبانی؛ چالش قومیتگرایی کرد در برابر هویت ایدئولوژیک تکفیری
نبرد بین مقاومت و تکفیریها نبرد بین دو هویت ایدئولوژیک است که هر دو خاستگاه تاریخی مشخصی دارند اما نبرد بین کردها و تکفیریها، نبرد دو هویت از نوع متفاوتی است.

گروه بینالملل خبرگزاری فارس – علیرضا کریمی: پس از سالها درگیریهای منطقهای در خاورمیانه، به عنوان منطقهای که هرگز عاری از خشونت و چالش نبوده است، این روزها منطقه شمالی کردنشین سوریه شاهد نوع جدیدی از درگیری است که شاید کمتر در تاریخ این منطقه مسبوق به سابقه باشد و تجربهای جدید برای این نقطه از کره زمین بهحساب میآید. شاید بتوان گفت که نبرد در کوبانی بیش از آنکه نبرد بر سر فتح زمین باشد، «نبردی هویتی» است. پیش از این هم، نبرد هویتی دیگری در خاورمیانه جریان داشت: نبرد هویت تکفیری با هویت مقاومت اسلامی مبتنی بر انقلاب اسلامی ایران. منتها یک تفاوت جدی بین این دو نبرد هویتی بهچشم میخورد. نبرد بین مقاومت و تکفیریها نبرد بین دو هویت ایدئولوژیک است که هر دو خاستگاه تاریخی مشخصی دارند اما نبرد بین کردها و تکفیریها، نبرد دو هویت از نوع متفاوت است. هویت قوم گرایانه کردها در این نبرد که بیشتر با گروه شبهنظامی YPG شناخته میشوند، بر هویت ایدئولوژیک انها ارجحیت دارد. بهعبارت دیگر، هویت کردها در این نبرد نوعی هویت مبتنی بر ملیگرایی است و تعریف ملیت نیز در این هویت، برآمده از قومیت، اشتراک زبانی و رنجهای مشترک طایفی است. هرچند که رگه های ایدئولوژیک هم در ان دیده می شود لیکن در این نبرد هویت قوم گرایانه بر دیگر هویت ها اولویت دارد. بر هر کس که در خاورمیانه میزید، آشکار است که برخی از جریانات کردی، دارای تمایلات ملیگرایانه و جداییطلبانه هستند. ایدئولوژی قومیتگرایانه کردی که برخی ها پیشه می کنند، از یک منظر شباهت بسیاری به رقیب دیرینهاش، ناسیونالیسم عربی دارد. از یکسو قومیت را محور خود قرار داده و از سوی دیگر با افکار چپ و سوسیالیستی پیوند دیرینهای دارد. «عبدالله اوجالان» شاید نماد استقلالطلبی سوسیالیستی برای کردها باشد. تنها به نام حزب او توجه کنید: «حزب کارگران کردستان ترکیه». بعید است کسی در نام یک حزب اسم «کارگران» را ببینید و به یاد افکار چپ نیفتد. بسیاری از جریانات جداییطلب کرد، در طول تاریخ دارای افکار چپ بودهاند و فعالیت خود را بهنام «خلق کرد» دنبال میکردهاند. با این حال، اکنون در تفکرات و اقدامات آقای مسعود بارزانی بهعنوان سمبل یک حاکمیت دوفاکتوی کرد در کردستان عراق، چیزی شبیه به سوسیالیسم به چشم نمیخورد. این درحالی است که بسیاری از مردم کرد با حفظ هویت قومی به سرزمینهای مادری خود، ایران، ترکیه، سوریه و عراق وفادارند، بلکه از آن پاسداری کردهاند و میکنند. همانطور که پیشتر ذکر شد، اصلیترین گروهی که اکنون در شمال سوریه در برابر داعش در حال نبرد است، YPG است که در واقع نسخه سوری پکک و پژاک است. بنابراین میتوان نبرد فعلی را نبرد بین جداییطلبان کرد و گروهک تروریستی داعش نیز دانست. از دیگر شواهد این واقعیت، اخطار تند عبدالله اوجالان نسبت به سرنوشت کوبانی از زندان بود. اوجالان که یک جداییطلب کرد است، هشدار داد که در صورت موفقیت داعش، مذاکرات صلح با دولت ترکیه را متوقف خواهد کرد. دولت ترکیه به حمایت از تروریستهای تکفیری منطقه از جمله داعش، شهرت دارد. بنابراین آنچه امروز در شمال سوریه جریان دارد، تنها نبردی برای زمین نیست، هرچند که تصرف کوبانی قطعا برای داعش جنبه ژئوپلتیک هم خواهد داشت. امروز در رسانهها خبری جالب منتشر شد، که عمق نبرد هویتی را در شمال سوریه بهخوبی نشان میدهد. یک زن کرد بهنام «نسرین» در یک «عملیات انتحاری» به نیروهای داعش یورش برد و خساراتی به آنها وارد کرد. دقت به این روش میتواند کارگشا باشد. استفاده از روش عملیات انتحاری تاکنون تنها توسط هویتهای ایدئولوژیک صورت پذیرفته است اما این بار هویت قومیتگرایانه کرد نیز همان روش را برگزیده است.

زن کردی که عملیات انتحاری انجام داد این شاید بیانگر آن باشد که اکنون هر دو اندیشه با تمام توان علیه یکدیگر به میدان آمده و به هم ضربه میزنند. YPG که پس از بحران سوریه و با استفاده از درگیر بودن حکومت مرکزی در نبرد با تروریستها فرصت یافت تا آزادی عمل بیشتری در شمال سوریه کسب کند، اکنون در برابر همان جریانی قرار گرفته که با درگیر ساختن دولت سوریه، فرصت را برای آزادی عمل بیشتر کردهای جداییطلب فراهم آورده بود. از نظر داعش، YPD کمونیست و کافر است. از نظر YPD، داعش خطری برای اختیارات و آزادی عمل جداییطلبان کرد در شمال سوریه است. بهنوعی میتوان گفت، قومیت کرد اکنون در کوبانی در برابر تفکر و ایدئولوژی تکفیری قرار گرفته است. سرنوشت این جنگ، حرفهای زیادی برای گفتن خواهد داشت. سرنوشت این جنگ تنها سرنوشت کوبانی نیست بلکه بیان این واقعیت است که در نبرد بین هویتهای قومگرایانه و ایدههای انترناسیونالیستی دینمدارانه، کدامیک میتوانند غلبه کنند؟ همین گروه متحجری که امروز داعیه دار خلافت اسلامی است و برای پذیرش حکم خود به اهالی کوبان فراخوان فرستاده است در اوایل بحران سوریه شمار زیادی از شهروندان کرد سوریه را شمال این کشور از دم تیغ گذراند تا براندازی حاکمیت سوریه را برای اربابانش تسهیل نماید. انتهای پیام/
93/07/14 - 16:06
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 43]