واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: خودكفايي در توليد محصولات زراعي به 55 درصد كاهش يافت
شاخص خودكفايي در حوزه كشاورزي طي سالهاي گذشته به دليل مواردي چون واردات و عدم استراتژي در اين حوزه...
نویسنده : هادي غلامحسيني
شاخص خودكفايي در حوزه كشاورزي طي سالهاي گذشته به دليل مواردي چون واردات و عدم استراتژي در اين حوزه با افت قابل ملاحظهاي مواجه شده است، به طوري كه شاخص خودكفايي در توليد محصولات زراعي هم اكنون به مرز 55 درصد رسيده است و بحران آب همچنان شاخصهاي بخش كشاورزي كشور را مورد تهديد قرار ميدهد. به گزارش «جوان» اگرچه به دليل كاهش درآمدهاي ارزي واردات محصولات كشاورزي تا حدودي مهار شده و نيز تراز تجاري در بخش كشاورزي مثبت شده است، اما بحران آب همچنان عرصه را براي رشد اين بخش از اقتصاد تنگ كرده است، اين در حالي است كه معاون وزير جهاد كشاورزي بحران آب را بزرگترين تهديد براي حوزه كشاورزي معرفي كرده است. عباس كشاورز در حالي قيمت توليد هرمتر مكعب آب را در كشور 20سنت يعني 80 سنت پايينتر از نرم جهاني معرفي كرده است كه قيمت هر مترمكعب آب در شرايط بحران بيشك از يك دلار نرم جهاني بيشتر خواهد بود، بدين ترتيب اگر قرار باشد ارزش نسبي محصولات كشاورزي را كه هم اكنون توليد ميشوند با ارزش ميزان آب مصرفي جهت توليد مقايسه كنيم نديد ميتوان مدعي شد كه بخش قابل ملاحظهاي از كشاورزي كشور به دليل عدم صرفه توليد بايد همين امروز دست ازكار بكشند. كشاورز كه در جمع مديران حوزه كشاورزي لرستان سخن ميگفت با بيان اينكه اوج خودكفايي محصولات زراعي در سالهاي 1381، 1382 و 1383 بود، اظهارداشت: شاخص خودكفايي محصولات زراعي در سالهاي اخير به 55 درصد كاهش يافته است. معاون وزير جهاد كشاورزي ضمن هشدار نسبت به وضعيت نگرانكننده آب در حوضه سفيدرود و كرخه گفت: در سال 1379 پيشبيني اين روزها را كرده بوديم و در سال 1391 نيز نسبت به مشكل حاد زايندهرود هشدار داديم. وي با بيان اينكه مشكل سفيدرود نيز بحراني است و پيشبيني ميشود كه در اين بخش فاجعه بزرگي رخ دهد، اضافه كرد: در حوضه كرخه نيز با وجود طراحي 5/5 ميليارد مترمكعب آب، سه سال است كه تنها 2ميليارد مترمكعب آب وجود دارد. طبيعت با ايران قهر كرده است معاون زراعت وزير كشاورزي با بيان اينكه مشكل آب كشور خشكسالي نيست و طبيعت در مورد موضوع آب با كشور قهر كرده است، ادامه داد: اگر ميخواهيم وضعيت آب از حالت كنوني خارج شود بايد سهم طبيعت را به آن برگردانيم. در همين ارتباط نيز معاون وزير كشاورزي تصريح كرد: مطابق آمار بانك جهاني به ازاي هر مترمكعب آب در ايران 20 سنت ارزش دلاري توليد است در حالي كه اين رقم در دنيا يك دلار است!كشاورز با بيان اينكه تراز تجاري در حوزه كشاورزي از نظر حجم صادرات نسبت به حجم واردات زياد شده است، اظهار كرد: درصدد هستيم تراز تجاري منفي 8 ميليارد را به منفي 2 ميليارد دلار برسانيم و از طرفي ضريب خوداتكايي ارزي به 80 درصد ارتقا خواهد يافت. براساس اين گزارش، بررسي منابع آب كشورنشان ميدهد ايران از نظرمنابع و وضعيت ذخاير آبي درآينده با مشكلات بيشتري رو به رو خواهد شد و اگر كشور با افزايش جمعيت رو به رو شود، درسالهاي آينده از نظر تامين آب در وضعيت بحراني قرار ميگيرد. بخش مهمي از منابع آبي ايران در كشاورزي هدر ميرود. 92 درصد آب كشور در اين بخش مصرف ميشود ولي بازدهي استفاده از آب كشاورزان تنها 36 درصد برآورد شده است. به نظر ميرسد ارزانفروشي آب طي دهههاي اخير موجب شده تا كشاورزان به دليل عدم ارزش حقيقي آب، اين كالا را فداي توليد محصولات بيارزشتر از آب كنند كه اين امر به نوعي بر هدرروي آب افزوده است. براساس آمار رسمي و اعلام وزير نيرو در حال حاضر 12 كلانشهر كشور از جمله اراك، اصفهان، بندرعباس، تهران، شيراز، قزوين، قم، كرج، كرمان، مشهد، همدان و يزد با بحران كمبود آب رو به رو هستند و در شرايط «تنش آب» به سر ميبرند. ستار محمودي قائم مقام وزير نيرو گفته در اين 12 كلانشهر كشور با كمبود 125 ميليون متر مكعب آب رو به رو هستيم. آمارهاي وزارت نيرو همچنين نشان ميدهد علاوه بر كلانشهرها 513 شهر كشور نيز با كم بود منابع آب در تابستان امسال رو به رو بودند. به گزارش وزارت نيرو، درباره كاهش ميانگين بارندگي كشور از 250 ميليمتر به 240 ميليمتر ( كاهش 8 درصدي؛ ميانگين بارش جهاني 850 ميليمتراست) و ذخاير سدهاي كشور توجه كرد. هم اكنون حجم آب 52 سد كشور به كمتر از 30 درصد رسيده است و حجم آب 20 سد مهم كشور از جمله سد زايندهرود، سفيدرود و گلستان كه 9 درصد ظرفيت مخازن كشور را تشكيل ميدهند به 30 تا 40 درصد كاهش يافته است. علاوه بر آبهاي جاري و رودخانهها، منابع آبهاي زيرزميني كشور به دليل برداشت بيرويه به شدت كاهش يافته است و اين موضوع باعث شده بسياري از دشتهاي كشور با خطر نشست مواجه باشند. براساس آمارهاي رسمي تعداد چاههاي در دست بهرهبرداري كشور از حدود 50 هزار حلقه در چهار دهه پيش به بيش از 650 هزار حلقه رسيده است و برداشت آب از 9 ميليارد متر مكعب نيز به بيش از 60 ميليارد متر مكعب در سال رسيده است. هم اكنون بسياري از روستاهاي كشور نيز با بحران شديد آب رو به رو هستند. مسئولان وزارت نيرو و شركت آبفا اعلام كردهاند كه بحران كم آبي روستاها شديدتر از شهرها است. به اعتقاد كارشناسان، اگر مشكل آب روستاهاي كشور حل نشود به زودي شاهد موج جديدي از مهاجرتها از روستاها به شهرهاي بزرگتر و كلانشهرها و افزايش جمعيت شهرهاي بزرگ خواهيم بود. تحقيقات سازمان ملل نشان ميدهد تا سال 2025 تعداد كشورهايي كه از كمبود آب رنج ميبرند به 30 كشور ميرسد كه از بين آنها 18 كشور در منطقه خاورميانه و شمال آفريقا جاي گرفته و ايران نيز يكي از اين كشورهاست. اين تحقيقات حتي از احتمال بروز «جنگ پنهان» در آيندهاي نه چندان دور و با شروع بحران شديد آب در اين منطقه و كشورها خبر داده است و اعلام كرده جنگهاي بعدي در خاورميانه نه بر سر نفت كه بر سر آب خواهد بود. به اعتقاد كارشناسان، در شرايط كنوني بزرگترين ضربهاي كه به كشور وارد ميشود از ناحيه اتلاف منابع آب در زمينه كشاورزي سنتي است. كارشناسان معتقدند ايران با حركت به سوي كشاورزي مكانيزه و فاصله گرفتن از كشاورزي سنتي و آبياري سنتي ميتواند قدمهاي بلندي در نجات ذخاير آب كشور بر دارد و علاوه بر آن از خشك شدن درياچهها و تالابهاي مهم كه در سالهاي گذشته به دليل برداشت بيرويه آب خشك شدهاند، جلوگيري كند و دست به احياي اين درياچهها بزند.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۱۴ مهر ۱۳۹۳ - ۰۹:۵۳
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 49]