محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1830088762
یادداشت// علی معافی منافع همگرایی ایران در شانگهای بیشتر از همگرایی ایران در اکو
واضح آرشیو وب فارسی:فارس: یادداشت// علی معافی
منافع همگرایی ایران در شانگهای بیشتر از همگرایی ایران در اکو
سالیان درازی است که سازمان اکو بین چند کشور منطقه برای توسعه روابط به وجود آمده، ولی از زمانی که عضویت ناظر ایران در سازمان شانگهای پذیرفته شد همواره مطرح بوده که همگرایی ایران با سازمان فرامنطقه‌ای شانگهای می‌تواند منافع چندین ده برابری را نصیب ما کند.
به گزارش خبرگزاری فارس، در سیاست خارجی جمهوری اسلامی در سال‌های گذشته موضوع منطقه گرایی دستکم در مورد سازمان اکو و سازمان شانگهای مورد توجه سیاستگذاران و سیاستمداران کشور قرار داشته است. به ویژه با توجه به شکل گیری سازمان شانگهای و سیاست نگاه به شرق، این سازمان از اهمیت ویژه ای در سیاست خارجی ایران برخوردار شده است. سازمان شانگهای ظرفیت‌های قابل توجهی برای توسعه همکاریهای منطقه‌ای برای کشور ما فراهم کرده است. اما نکته اساسی که درباره این سازمان باید مورد توجه قرار گیرد رویکردهای اصلی، اعضای این سازمان به ویژه دو عضو محوری این سازمان یعنی چین و روسیه در سطح منطقه و جهان است. همگان می‌دانند که عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای پاسخگوی اهداف سیاست منطقه‌ای ایران و موجب ارتقای توان اقتصادی ایران از جمله از طریق تبدیل شدن آن به مرکز انرژی و حمل و نقل منطقه خواهد شد. در صورتی که جمهوری اسلامی ایران بتواند روابطی سازنده و مبتنی بر احترام متقابل در روابط بین خود و کشورهای غربی به ویژه آمریکا را سامان دهد، آنگاه روس‌ها ناچار خواهند شد ملاحظات بیشتری در تامین منافع جمهوری اسلامی ایران به خرج دهند، تا شاهد تکرار تجربه‌هایی از نوع بدقولی‌های پایدار روس‌ها نباشیم. حضور جمهوری اسلامی ایران در سازمان فرامنطقه‌ای شانگهای به دلیل عضویت کشورهای مختلف و قدرتمند از لحاظ سیاسی و اقتصادی و نظامی همواره رقیبی قدرتمند برای اتحادیه اروپا محسوب می‌شود و در حالی که کارکرد این اتحادیه نیز روز به روز ضعیف‌تر شده و به نظر می‌رسد که قدرت از غرب در حال حرکت به سمت شرق دنیا است. اما تحلیلگران بین‌الملل با توجه به قدرت فزاینده قدرت در شرق و همچنین حضور کشورهای رو به توسعه و محور در بین کشورهای عضو سازمان شانگهای آینده این سازمان را بسیار مهم تلقی می‌کنند. ضمن اینکه پیشنهاد سازمان شانگهای در مورد لزوم داشتن پیمان نظامی بین اعضای این سازمان نیز بر اهمیت این سازمان افزوده است. در نگاهی کوتاه به ویژگی‌های سازمان اکو و سازمان شانگهای می‌پردازیم: - سازمان اکو سازمان همکاری اقتصادی که به طور مخفف اکو نامیده می‌شود و یک سازمان اقتصادی منطقه‌ای بین دولت‌هاست، توسط سه کشور ایران، پاکستان و ترکیه در سال 1341 نخستین پایه‌ریزی شد که پس از انقلاب اسلامی در ایران، کار سازمان با وقفه مواجه شد و در سال 1364 با نام «اکو» حیات خود را از سر گرفت. پس از فروپاشی شوروی سابق، در سال 1372 کشورهای افغانستان، جمهوری آذربایجان، قزاقستان، ترکمنستان، قرقیزستان، ازبکستان و تاجیکستان نیز به سازمان اکو پیوستند.این سازمان هم‌اکنون با ۱۰ عضو، حدود 330 میلیون نفر جمعیت و 8،620،697 کیلومتر مربع وسعت کشورها، امکانات نفت، گاز و صنعت در اختیار دارد و به نظر می سد که عدم موفقیت کشورهای عضو این سازمان در تداخل منافع، اختلافات سیاسی و... است. سازمان شانگهای سازمان همکاری شانگهای سازمانی میان‌دولتی است که برای همکاریهای چندجانبه امنیتی، اقتصادی و فرهنگی تشکیل شده است. این سازمان در سال 2001 توسط رهبران چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان پایه‌گذاری شد. سازمان همکاری شانگهای در حقیقت ترکیب جدید سازمان «شانگهای 5» است که در سال 1996 تأسیس شده بود، ولی نام آن پس از عضویت ازبکستان به «سازمان همکاری شانگهای» تغییر داده شد. علاوه بر اعضای اصلی، ابتدا مغولستان در سال 2004 و یک سال بعد ایران، پاکستان، هند و افغانستان در سال 2012 به عنوان اعضای ناظر به سازمان ملحق شدند و نقش این سازمان از زمان تاسیس آن تاکنون در منطقه افزایش یافته‌است. کشورهای عضو و ناظر سازمان همکاری شانگهای روی هم نه تنها بزرگ‌ترین توان اقتصادی، نظامی، هسته‌ای و فضایی جهان را دارا هستند، بلکه بیشترین تولیدکننده و مصرف کننده انرژی در جهان نیز می‌باشند. مساحت کشورهای عضو (اصلی و ناظر) این سازمان نزدیک به 30 میلیون کیلومتر مربع یا یک چهارم سطح خشکی‌های زمین و جمعیتی بالغ بر 1.5 میلیارد نفر قدرت فراوانی را از لحاظ سرزمینی و جمعیتی برای این سازمان به وجود آورده است.اساسنامه سازمان همکاری شانگهای بر شفافیت عملکرد و بی‌طرفی نظامی آن تاکید می‌کند. علیرغم این موضوع، شکی نیست که سازمان همکاری شانگهای تقش موازنه دهنده‌ای در صحنه بین‌المللی خصوصاً در مقابل پیمان ناتو ایفا می‌کند. برای مثال، ایالات متحده آمریکا درخواستی جهت عضویت به عنوان عضو ناظر به سازمان همکاری شانگهای ارائه کرده بود، اما این درخواست در سال 2005 از طرف سازمان رد شد. سازمان همکاری شانگهای از آمریکا خواسته‌است که پایگاه‌ها و نیروهای نظامی خود را از خاک تمام کشورهای عضو خارج سازد. ایران و شانگهای جمهوری اسلامی ایران در سال 2005 به عنوان عضو ناظر در سازمان شانگهای پذیرفته شد، اما مدتی است خواستار عضویت دائم در این سازمان و همواره به عضویت دائم در این سازمان می اندیشیده است.در این میان روسیه و چین که در سال‌های گذشته از نزدیکترین دوستان ایران بودند از عضویت دائمی ایران در این اجلاس حمایت کرده‌اند، زیرا این عضویت به تحکیم قدرت این کشورها در عرصه بین‌المللی می‌انجامد و بر شمار حامیان آنها می‌افزاید. «سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه با بیان اینکه سازمان همکاریهای شانگهای احتمالا تا پایان سال بزرگتر می‌شود، عنوان کرده که ایران، پاکستان و هند احتمالا می‌توانند به زودی به این سازمان بپیوندند. با اینکه سازمان شانگهای مسئله همکاریهای امنیتی نظامی را با نگاه ویژه ای دنبال کرده است و تامین صلح و ثبات در منطقه وسیع اورآسیا از شرق قاره آسیا تا مرزهای روسیه در اروپا گستره وسیعی از سرزمین‌هایی را در این سازمان قرار داده که موضوع و امنیت و ثبات را دنبال می‌کند. طبیعتا همکاری با سازمان شانگهای و تلاش برای گسترش همکاری با این سازمان می‌تواند یکی از ویژگی‌های سیاست نگاه به شرق باشد. یعنی یکی از محورهای ادامه پیگیری سیاست نگاه به شرق، ابراز علاقه به گسترش همکاری با این سازمان است که جمهوری اسلامی در طی سال‌های گذشته همواره خواستار تقویت این همکاری بوده است؛ تا جایی که عضویت ایران در این سازمان بارها مطرح شده بود. در حال حاضر سازمان همکاری شانگهای، تبدیل به سدی در مقابل آمریکا و نفوذ غرب در منطقه شده است. اگر عضویت دائم ایران در این جمع پذیرفته شود، بدون تردید گرایش‌های ضد غربی در این سازمان به طور چشمگیری افزایش خواهد یافت. ایران به این منظور از موقعیت جغرافیایی مناسب، منابع سرشار طبیعی به خصوص نفتی و گازی، تجربه بازاری کردن اقتصاد با حفظ نظام حمایت اجتماعی از مردم برخوردار است. حضور ایران در سازمان همکاری شانگهای به نوبه خود می‌تواند از نظر روابط این سازمان با جهان اسلام قبل از همه از طریق سازمان همکاریهای اسلامی و به برکت روابط تهران با سازمان‌های اسلامی در کشورهای مختلف ثمربخش باشد. تهران به دفعات استعداد و آمادگی برای شرکت سازنده در حل و فصل مناقشات منطقه‌ای را از خود بروز داده است. استفاده از توان اقتصادی ایران می‌تواند برای کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای به خصوص در جهت تحکیم امنیت دسته جمعی در بخش انرژی مفید باشد، زیرا ایران هم نفت دارد (مقام چهارم در جهان) و هم گاز (مقام دوم) و از شبکه‌های توسعه یافته راه آهن و جاده‌ها که با اکثر کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای ارتباط دارند، برخوردار است. در سال‌های اخیر به روز آوری فعال بنادر به ویژه در خلیج فارس در جریان بوده است. ایران در مجموع موقعیت مهم راهبردی جغرافیایی در تقاطع راه‌ها از غرب به شرق و از آسیای جنوبی به اروپا را دارا می‌باشد. ایران در زمینه امنیت از تجربه سرشار و ارزنده مبارزه با مواد مخدر از افغانستان بهره‌مند است. عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای این سازمان را در مقابله با ادعاهای آمریکا در خاور نزدیک و میانه، در منطقه خلیج فارس، عربستان، ماورای قفقاز و آسیای مرکزی تقویت خواهد کرد. شرکت ایران در این سازمان می‌تواند توسط اعضای دیگر آن برای اعمال فشار بر آمریکا مورد استفاده مؤثر قرار گیرد. حضور ایران در سازمان همکاری شانگهای جنبه اسلامی این سازمان را تقویت کرده و می‌تواند به عامل پیشبرد منافع روسیه و چین در جهان اسلامی و سازمان همکاریهای اسلامی تبدیل شود که در حال حاضر کشورهای بلوک محافظه کار عربی به ریاست عربستان سعودی در آنجا نفوذ برتری دارند. روسیه و اعضای سازمان همکاری شانگهای علاقه‌مندند که از مداخله مسلحانه در ایران به بهانه نابودی برنامه هسته‌ای آن ممانعت کنند. مسکو بیشتر نه به خاطر ملاحظات اقتصادی بلکه به منظور اجتناب از بروز مناقشه منطقه‌ای می‌خواهد از گزینه نظامی علیه جمهوری اسلامی ایران پیشگیری کند. خطر توسعه جنبش‌های جدایی طلبانه قومی در ایران به احتمال قوی باعث توسعه آنها در اکثر کشورهای سازمان همکاری شانگهای و از جمله روسیه خواهد شد. ولی چین بیشتر به ایران به عنوان صادر کننده حامل‌های انرژی علاقه مند است. واشنگتن درصدد است از مذاکرات با تهران برای بیرون راندن روسیه و چین از جمهوری اسلامی استفاده کند. در این شرایط مسکو و پکن باید خوب بفهمند که در صورت تغییر چگونگی حکومت در ایران و تقویت نفوذ آمریکا در این کشور، منافع روسیه و چین در این کشور در حد زیادی تضییع خواهد شد. لذا زمان جستجوی اشکال جدید نزدیکی روابط با تهران – نه تنها به وسیله مکانیسم همکاریهای دوجانبه بلکه از طریق عضویت کامل ایران در سازمان همکاری شانگهای - فرا رسیده است. با توجه به همگرایی دوجانبه بیشتری که بین کشورهای منطقه و همچنین کشورهای عضو سازمان شانگهای به وجود آمده است، به نظر می‌رسد که عضویت دائم ایران در این سازمان با توجه به تیرگی روابط روسیه و غرب و عدم نگاه غربگرایانه در بین مسئولان روسی بسیار محتمل خواهد بود و از این موضوع جمهوری اسلامی ایران می‌تواند بهره مناسبی را برای خود داشته باشد. به نظر می‌رسد که منافعی فراوانی از عضویت دائم در سازمان شانگهای نصیب ایران خواهد شد و در قیاس با سازمان اکو که سازمانی دچار رکود و رخوت محسوب می‌شود، اما سازمان شانگهای با تحلیل مناسب و بررسی عیوب اتحادیه اروپا به فراتر از آن می‌اندیشد و به دنبال به قبضه درآوردن سیاست و اقتصاد و جمعیت و سرزمین و فرهنگ و امکانات نظامی است که منافع آن به همه اعضای این سازمان عریض و طویل خواهد رسید. علایق کشورهای عضو این سازمان به ویژه روسیه و چین با توجه به نگاهی که نسبت به مسائل منطقه آسیای مرکزی دارند و درکی که از تهدیدها در این منطقه دارند و اولویت‌هایی که برای تنظیم روابط خود با کشورهای آسیای مرکزی دنبال می کنند به ضرورت با علایق جمهوری اسلامی ایران در این مناطق تطبیق پیدا نمی‌کند. به ویژه این تصور که سازمان شانگهای با یک رویکرد ضد آمریکایی و مخالف هژمونی آمریکا در جهان و به خصوص در این منطقه از جهان با توجه به سیاست‌های آمریکا در سال‌های بعد از 11 سپتامبر دنبال کرده است جاذبه‌ای برای جمهوری اسلامی ایران، در جهت توسعه روابط با این سازمان به شمار می‌آید. ولی واقعیت این است که برای روسیه و چین نوع روابط با جمهوری اسلامی ایران در شرایط وضعیت کنونی در جامعه بین‌المللی و به ویژه مشمول تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل قرار گرفتن، زمینه مناسبی را برای توسعه همکاریهای مطلوب این کشورها نمی تواند ارائه کند. نگارنده: دکتر علی معافی/رئیس موسسه آزاد پژوهشی نهاوند انتهای پیام/
93/06/25 - 12:48
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 34]
-
گوناگون
پربازدیدترینها