واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاری موج:
۲۴ شهريور ۱۳۹۳ (۰:۱ق.ظ)
ابتکار: نگرانيها از نقش آفريني منطقه اي ايران
به گزارش خبرگزاري موج، روزنامه ابتکار چنين نوشت:
تروريستهاي داعش سومين قرباني خود را سربريدند. اقداماتي که براي کشورهاي دور و نزديک منطقه از يک چالش امنيتي فراتر رفته و يک فصل سياسي به نام خود در مناسبات خاورميانه گشوده است. نگراني هرکدام از کشورهايي که به نوعي خود را در اين موضوع (مبارزه باتروريسم ) دخيل ميدانند متفاوت است. به عبارت ديگر ميتوان گفت اين يک تهديد جدي است که از يک سو به لحاظ امنيتي شهروندان کشورهاي مختلف را تهديد ميکند و از سوي ديگر اعتبار سياسي ساختار حکومتي آنها را نشانه گرفته است.همچون اخطاري که آن تروريست سياه پوش هنگام نمايش مشمئز کننده سر بريدن يک انسان، به سران کشورهاي غربي داد. گذشته از نظرهايي که آمريکاييها را به نوعي مسبب تولد تروريست در خاورميانه ميدانند؛ هر کدام از کشورهاي صاحب نفوذ و منفعت در منطقه همچون ايران، آمريکا و عربستان امکاني خاص براي تبديل اين تهديد به فرصت دارند. در اين ميان توجه و چانه زني در مورد نقش ايران بيشتر از همه جاي بحث و نظر دارد.چانه زنيهاي فرامنطقه اي به منظور همکاري و يا عدم همکاري ايران براي حل بحرانهاي مختلف منطقه اي پيش از اين جايگاه ايران را به عنوان يک پايگاه ثبات منطقه نشان داده است.از اين رو در موضوع تروريستهاي داعش نيز که به لحاظ جغرافيايي فاصله کمي با ايران دارند؛ حضور ايران و نحوه نقش آفريني اش يک بحث مهم شناخته ميشود. بايد گفت از نظر همسايگان منطقه اي ايران، که بعضا رقيب سياسي هم تلقي ميشوند؛ آنچه که تعيين کننده نظر آنها نسبت به نقش آفريني ايران است؛ بحث گسترش نفوذ سياسي ايران ميباشد. از جمله اين کشورهاي ميتوان به عربستان سعودي اشاره کرد که در بسياري از مسائل، نقطه مقابل ايران تلقي ميشود.
از اين رو وقتي در منطقه بحراني شکل ميگيرد؛ آنچه که موجبات نگراني رقباي ايران را فراهم ميکند، اين است که هرچقدر ايران در حل موضوع سهم بيشتري را به خود اختصاص دهد و نقش پوياتري را ايفا کند؛ در آينده ميتواند از قدرت چانه زني بيشتري در معادلات منطقه اي برخوردار باشد. از اين رو بايد انتظار داشت که عربستان سعودي براي نگراني آمريکاييها و ساير متحدان غربي اش تسهيلات فراهم و دلارهاي نفتي خود را خرج کند تا اينکه حضور آنها در منطقه به گونه اي باشد که امکان فعاليت ايران کمتر فراهم شود. به همين خاطر است که اولاند رئيس جمهور فرانسه موضوع دعوت ايران به کنفرانس پاريس را منوط به مشورت با عربستان سعودي دانسته است.
همچنين بايد توجه داشت که اقدام نظامي عليه تروريستها در نقطه اي تقريبا به دور از نقشه جغرافيايي آنها، هزينه بردار است و اين براي کشورهاي غرب حائز اهميت ميباشد. درکنار اين نوع نگاه آمريکا به ثبات در خاورميانه نيز قابل توجه است.آمريکا به خوبي ميداند که ايران و عربستان هر دو امکانات خاص خود را براي نفوذ و رهبري در منطقه دارند: گروههاي مورد حمايت، انديشه سياسي و مذهبي، امکانات مالي و لجستيکي و در نهايت جديت لازم براي اعمال نفوذ در منطقه. بر اين مبنا ترجيح ميدهند به جاي اينکه يک کشور تبديل به يک قطب بلامنازع منطقه شود؛ ميخواهند که دو قطب در تعامل و کشمکش با يکديگر باشند، تا بدين طريق هرگاه منافع شهروندان آمريکايي اقتضا کرد از يکي به عنوان اهرم متعادل سازي ديگري بهره گيرند. باتوجه به اينکه اين امر براي سياستمداران واشنگتن مسلم است که ايران چه با آمريکا و عربستان همکاري کند يا نه، به هرحال درصدد نقش آفريني منطقه اي خواهد بود. از اين رو ترجيج ميدهند نظر عربستانيها را در طرح مبارزه با داعش که به نوعي منجر به گسترش نفوذ سياسي و امنيتي عربستان ميشوداعمال کنند.
اما اين اقدامات پشت پرده براي پيشبرد اهداف رقباي منطقه اي زماني بيشتر موفق ميشود که ديپلماتهاي ايراني از تحرکات ديپلماتيک خود به دلايل مختلف غافل ميشوند و باز ميمانند. بايد در نظر داشت که آنچه که راهگشاي اقدامات نظامي و تحرکات امنيتي است هوشمندي و ذکاوت ديپلماتها است. هرگاه تعامل ديپلماتيک بين ايران و عربستان کمتر شود کشورهاي ديگر براي کسب منافع خود بيشتر حضور خواهند داشت و اينگونه است که امروز به خاطر نبود روابط سازنده ديپلماتيک بين کشورهاي منطقه، به جاي اينکه کشورهاي خاورميانه خود داعيه دار حل بحرانهاي منطقه اي شوند؛ آمريکا به عنوان يک هژمون وارد ميشود و بايد و نبايد را تعيين ميکند که در اين حالت بي شک بخشي از منافع ايران اگر از دست نرود؛ تهديد خواهد شد.بر اين اساس انتظار ميرود که دستگاه سياست خارجي جمهوري اسلامي نقشه راه بلند مدتي را براي تعامل سازنده با کشورهاي خاورميانه در دستور کار قرار دهد هرچند که اختلافاتي بر سر راه وجود داشته باشد.
نويسنده : مهدي روزبهاني
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبرگزاری موج]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 37]