واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: شکاف دولت- ملت: ریشه بحران خاورمیانه تهران- ایرنا- پیشروی، استقرار و گسترش گروه داعش تنها بخشی از بحران بی انتها در خاورمیانه است. خوب یا بد، منطقه در حال پوست اندازی است. به نظر می رسد از میان بی نظمی کنونی که پایانش معلوم نیست، ساختاری متفاوت از گذشته در حال شکل گیری است که مفهوم تازه یی از دولت - ملت ها را تبیین می کند.

روزنامه "اعتماد" در تحلیلی به قلم "جلال خوش چهره" می نویسد: در واقع بحران داعش سر باز کردن دمل چرکینی است که محصول قوام نیافتن «دولت – ملت» در بیشتر کشورهای خاورمیانه است.
اگر بخواهیم بخشی از مختصات این منطقه همیشه ناآرام از کره خاکی را برشمریم، چند ویژگی برجسته است از جمله اینکه: خاورمیانه مجتمعی از دولت های ضعیف را در خود جای داده است. این وضع ناشی از میراث و پیامدهای جنگ های اول و دوم جهانی است که سبب شد، دولت هایی بدون ملت یا بدتر از آن دولتی با چند ملیت و قوم شکل گیرد که اگر ناتوانی و فساد های نخبگان حاکم را در پاسخگویی به مطالبات ملت های شان به آن اضافه کنیم، وضع ملموس تری را پیش چشم قرار می دهد. اگرچه تهدیدهای نظامی درون کشوری و خارجی در خاورمیانه، همیشه آنقدر واقعی بوده تا دولت ها بخواهند درباره اش اغراق کرده و آن را وسیله یی برای سرکوب یا نقض حقوق شهروندان خود قرار دهند ولی همین امر سبب رقابت های امنیتی میان دولت ها نیز شده است. به عبارت دیگر از یک سو نخبگان حاکم برای امنیت داخلی و خارجی خود اقدام کرده اند و از سوی دیگر واکنش همسایگان را نیز برانگیخته اند. خصلت حایز توجه دیگر در خاورمیانه، سیال بودن تصور دولت ها از امنیت میان دو مفهوم واقع گرایی متکی بر قدرت و صلح گرایی بدون توجه به ساخت های لازم برای این منظور است. علاوه براین دولت هایی که روزگاری با جعل «ناسیونالیسم» و برخی ایدئولوژی ها درصدد ایده سازی برای قوام دولت - ملت بودند، اکنون دچار بحران امنیت درونی هستند و مشروعیت آنان هر روز بیش از گذشته رنگ می بازد. این درحالی است که حتی دولت های جوان منطقه مثل عراق، یمن، لیبی نیز به دلیل فقدان ایده یی مقبول نزد ملت های خود، همچنان بحران مشروعیت و اعتبار را تجربه می کنند. فقدان اعتبار و مشروعیت منجر به بحران حاکمیت در دولت هایی است که اکنون خطر داعش و دیگر جریان های افراطی بخشی از مشکلات آنان است. چنین دولت هایی که خود در معرض بی ثباتی قرار دارند، نه تنها قادر به دفع تهدیدهایی چون داعش نخواهند بود، بلکه گاه عامل ایجاد چنین جریان هایی نیز خواهند بود. این وضع باردیگر عرصه را برای حضور قدرت های بیگانه در منطقه فراهم کرده و ابتکار هرنوع تغییر در شکل و ماهیت دولت - ملت ها را در اختیار آنان می گذارد. زمزمه های تغییر مرزهای حاکمیتی و کوچک شدن کشورها تهدیدی واقعی است که داعش و جریان هایی از این دست بسترساز آن است. این گونه به نظر می آید که بعد از تجربه قرارداد ساکس پیکو، دوباره خاورمیانه آبستن تغییرات تازه در مرزهای جغرافیایی خود باشد. داعش می تواند فرصت باشد یا تهدید. تهدید از آن روکه دولت های ضعیف ناتوان از حل مشکلات بنیادی خود در ساخت دولت - ملت شوند و به تغییرات تحمیلی در درون مرزهای خود تن دهند یا فرصت از این بابت که هویتی تازه میان ملت ها و دولت ها برای انسجام ملی پدید آید. بر این اساس بحران بی انتهای خاورمیانه آبستن حوادث متعارض است.
اول**1368**
18/06/1393
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 49]