محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1830061618
سنگ‌نگاره‌های جربت، هنری نقش بسته در دامان کوه
واضح آرشیو وب فارسی:ایسنا: دوشنبه ۱۷ شهریور ۱۳۹۳ - ۰۸:۱۹
هنر صخره‌ای خواه به صورت نقاشی با گل اخرا و مواد رنگی دیگر بر سینه صخره‌ها یا نقوش حک شده بر سنگ، قدیمی‌ترین شیوه‌های بیان تصویری بشر از گذشته‌های بسیار دور بشمار می‌رود. به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه خراسان شمالی، نقوش صخره‌ای در بسیاری از کشورهای جهان از جمله نقاط مختلف ایران کشف شده و اغلب به دوره پیش از تاریخ نسبت داده می‌شوند. در این میان نقوشی که با کوبیدن سنگ یا شی‌ء نوک تیزی بر سینه صخره‌ها نقش شده از نقوش ایجاد شده با رنگ فراوانترند و شاید این مسئله به این دلیل است که چنین نقوشی نسبت به نقوش رنگی در برابر آسیب‌های طبیعی مقاومت بیشتری دارند. سنگ نگاره‌های جربت یکی از مجموعه‌های بسیار بزرگ و متنوع هنر صخره‌ای در شمال شرق کشور است که در فاصله هشت کیلومتری شرق روستای جربت از توابع شهرستان جاجرم قرار گرفته است. سنگ نگاره‌ها در منطقه کوهستانی غرب دشت جاجرم با ارتفاع 1320 از سطح دریا واقع شده که محیطی نیمه بیابانی و استپی دارد، پناهگاه حیات وحش و منطقۀ حفاظت شده میاندشت که در فاصله کمی در جنوب جربت واقع شده، یکی از مهم‌ترین زیستگاه‌های جانوران استپی از جمله یوزپلنگ آسیایی به شمار می‌رود. مجموعه سنگ نگاره‌ها که در محل به «سنگ نوشته» معروف است در یک دره بسته و باریک در جبهه شمالی کوه اوزون قرار گرفته است، در میانه این دره باریک، مسیل سیلاب بزرگی وجود دارد که آب حاصل از بارش در دامنه‌های کوه‌های اطراف را به سمت دشت جاجرم سرازیر کرده و به کالشور می‌رساند، تا پس از طی مسیری طولانی به شن‌زارهای کویر مرکزی فرو برود. در یک سوی دره مورد نظر یک رشته برجستگی صخره‌ای وجود دارد که به دلیل جنس صخره‌ها و نوع فرسایش به مرور قطعات بزرگی از آن به شکل تخته سنگ‌های بزرگ و کوچک از بدنه اصلی جدا شده و به پای دامنه غلطیده است. بسیاری از تخته سنگ‌هایی که در شیب دامنه فرو ریخته در اثر تأثیر عوامل جوی به رنگ سیاه درآمده و بوم مناسبی برای نقش اندازی فراهم کرده‌اند، از همین رو از دوره پیش از تاریخ تا دوره معاصر به طور مداوم نقوش مختلف یکی بر روی دیگری بر روی این تخته سنگها نقش شده است. تمام این نقوش به شیوه کوبشی با ضربه سنگ یا یک وسیله فلزی نوک تیز فلزی برروی صخره‌ها نقش شده‌اند، نقش انواع حیوانات وحشی مانند کل یا بز کوهی با شاخ‌های بلند و منحنی، گوزن، پلنگ، مار و ... بر روی سنگها دیده می‌شود، به علاوه تصویر انسان به صورت پیاده و سواره و با حالات مختلف مانند رقص آیینی به صورت فردی یا دسته جمعی یا در صحنه شکار، نقش سگ، شتر، گاو و برخی حیوانات اهلی دیگر نیز در این مجموعه وجود دارد، نقوش هندسی و علایم نمادین، ابزارهای جنگی، کتیبه‌هایی به خط و زبان عربی و فارسی و جالب‌تر از همه نقش دست انسان نیز در بین نقوش دیده می‌شوند. تاریخ‌گذاری و تفسیر این مجموعه و نمونه‌های مشابه در سایر نقاط ایران و جهان همواره به صورت معضلی در پیش روی پژوهشگران باستان شناسی و مردم شناسی قرار داشته است. بیشتر پژوهشگران نقوش صخره‌ای مشابه در نقاط دیگر ایران و جهان را، مجموعه‌ای از نقوش آیینی و مرتبط با باورهای دینی مردمان باستان دانسته‌اند و معتقدند مفاهیم آیینی و باورهای اعتقادی مردم پیش از تاریخ در آنها نهفته است. برخی عقیده دارند این نقوش استعارهای از نیروهای طبیعت بوده که آگاهی جایگاه انسان در گیتی را پرورش داده‌اند، در عوض گروهی نیز معتقدند این نقوش را چوپانان محل برای سرگرمی و از سر تفنن نقش کرده و آنها را به اصطلاح « نقوش چوپانی» نامیده‌اند. به نظر می‌رسد در نگاره‌های جربت هر دو تعبیر صادق است، یعنی قدیمی‌ترین نقوش که مربوط به مرحله پیش از تاریخ هستند با اهداف آیینی و در ارتباط با باورهای مذهبی ساکنین منطقه شکل گرفته، ولی نمونه‌هایی هم وجود دارند که مربوط به دوره‌های جدید‌تر هستند و به جرأت می‌توان گفت به دست چوپان محلی و فقط برای سرگرمی و گذران وقت، گاهی به تقلید از نقوش قدیمی‌تر و بر روی آنها یا در کنارشان نقش شده‌اند. توجه به شمایل نگاری نقوش صخره‌ای جربت نیز وجود چند سبک هنری کاملاً متفاوت را در کنار هم نشان می‌دهد. برخی نقوش کاملا جاندار و طبیعت‌گرا هستند که به دلایل گونه شناختی و نیز میزان رسوب گرفتگی به احتمال فراوان به دوره پیش از تاریخ تعلق دارند. گروهی از نقوش نیز کاملا استلیزه(قراردادی) هستند و با توجه به نوع نگارگری و گاه ارتباط آنها با کتیبه‌های همجوارشان در دوره اسلامی ایجاد شده‌اند. با توجه به کشف یک محوطۀ استقراری مربوط به عصر مفرغ در فاصله دو کیلومتری شرق سنگ نگاره‌ها، شاید بتوان خلق نقوش مذکور را به ساکنین این محوطه نسبت داد. با توجه به غنای اکولوژیکی و تنوع حیات وحش در منطقه- که امروزه نیز از پناهگاه‌های ارزشمند حیات وحش ایران به شمار می‌رود- احتمالاً ساکنان محوطه مذکور و محوطه‌های همجوار در دوره پیش از تاریخ محل کنونی سنگ نگاره‌ها را به عنوان شکارگاه مورد استفاده قرار می‌دادند و در همان زمان بوده که نخستین نقوش را بر سینه صخره‌های جربت نقش کرده‌اند. شواهد موجود نشان می‌دهد ایجاد نقوش بر روی صخره‌های جربت هنوز هم کم و بیش به دست چوپانان محلی ادامه دارد و این پویایی همانا بارزترین ویژگی هنرهای صخره‌ای است. این مجموعه ارزشمند از نقوش صخره‌ای در سال 1387 به شماره 24662 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده و علاوه بر چاپ یک کتاب دو زبانه(فارسی-انگلیسی) توسط سازمان میراث فرهنگی خراسان شمالی، در قالب برشور، کتابچه و مقالات علمی در نشریات تخصصی داخلی و بین المللی معرفی شده است. انتهای پیام
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایسنا]
[مشاهده در: www.isna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 83]
-
گوناگون
پربازدیدترینها