واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: ناتو در شيب افزايش تنش با روسيه
نویسنده : سيدرحيم نعمتي
لندن در 1990 ميزبان سران اعضاي سازمان پيمان آتلانتيك شمالي، ناتو، بود و حالا قرار است بريتانيا بعد از اين 24 سال، بار ديگر ميزبان سران ناتو باشد. اين نشست قلعه تاريخي مدويل واقع در كارديف، مركز ولز، و در روزهاي پنجشنبه و چهارشنبه، 4 و 5 سپتامبر، برگزار ميشود. سران ناتو دفعه قبل در حالي وارد لندن ميشدند كه خبرهاي خوبي از ناحيه شرق به گوش آنها ميرسيد؛ سياستهاي گلاسنوست و پرسترويكا در مسكو اساس جبهه رقيب در بلوك شرق را به هم زده بود و با سقوط نظام كمونيستي در كشورهايي نظير لهستان، مجارستان و بلغارستان، تمايل گرايش به غرب اوج گرفته بود. روسيه از آن شوروي سابق سردرآورد و ناتو در اين مدت بيش از دو دهه روابط تا اندازهاي معتدل با اين كشور داشت و با تشكيل شوراي روسيه- ناتو گفتوگوهايي با طرف روس داشت كه اين گفتوگوها به دليل مسائلي مثل سپر دفاع موشكي غرب دچار مشكل ميشد اما اينبار به نظر ميرسد كه سران ناتو اين بار در فضايي بسيار متفاوت از گذشته نشست خود را در قلعه مدويل برگزار ميكنند. بحران اوكراين ناتو را به موضع خصمانهاي عليه روسيه كشانده و به نظر ميرسد كه اين سازمان پس از جنگ سرد باز قصد ايجاد آرايش جنگي در برابر رقيب شرقي خود دارد. پترو پروشنكو، رئيسجمهور اوكراين، ميهمان ويژه نشست ناتو است و با ادعاي مداخله نظامي روسيه در خاك خود مطالبه جدي براي مداخله بيشتر ناتو در بحران داخلي كشور خود را دارد. اين مطالبه از يك طرف ناتو را به صورت مستقيم درگير بحران داخلي اوكراين ميكند و از طرف ديگر ناتو را به وضعيت خصمانهاي با روسيه ميكشاند كه به طور طبيعي برآينده روسيه و ناتو تاثيرگذار خواهد بود. آيا سران ناتو در نشست ولز حاضر به دادن پاسخ مثبتي به كييف و قبول اين دو نتيجه هستند؟ هر چند كه آندرس فوگ راسموسن، دبير كل ناتو، در روزهاي قبل از درخواست كييف براي عضويت در ناتو حمايت كرده بود و كشورهاي مثل لهستان هم موافق اين امر هستند اما به نظر ميرسد كه درخواست كييف نميتواند مورد پذيرش تمام كشورهاي عضو ناتو باشد. براي مثال، آلمان به صورت جدي مخالف عضويت اوكراين در ناتو و كشورهايي مثل بريتانيا و فرانسه هم در اين امر ترديدهايي جدي دارند. از يك طرف، قرارداد 1998 و تعهد غرب به روسيه مبني بر عدم توسعه به سوي شرق وجود دارد و از طرف ديگر، سران ناتو در نشست 2008 بخارست خود درخواست عضويت اوكراين را رد كردند تا موجب رنجش روسيه نشوند. آلمان و ديگر كشورهاي مخالف عضويت اوكراين حالا هم به همين دلايل مخالف عضويت ناتو هستند و حاضر نيستند با وجود بحران فعلي و ادعاهاي موجود عليه روسيه وضعيت را بيش از اين تشديد كنند. گذشته از اين، مشكلات حقوقي براي عضويت اوكراين در ناتو وجود دارد؛ پارلمان اوكراين منحل شده و بايد بعد از انتخابات اكتبر و تشكيل پارلمان در مورد لايحه دولت براي درخواست عضويت در ناتو تصميم گرفته شود. علاوه بر اين، ناتو بر مبناي اساسنامه خود نميتواند عضويت كشورهاي درگير بحران نظامي را بپذيرد كه اين موضوع به خصوص در مورد اوكراين صدق ميكند. با وجود اين امور باز امكان نوعي مداخله ناتو در بحران اوكراين وجود دارد. ارسال برخي كمكهاي نظامي يا نوعي همكارينظامي با اوكراين از جمله گزينههاي ناتو است كه مطرح شده جداي از اينكه راسموسن از تشكيل نيروهاي واكنش سريع در اروپاي شرقي براي حمايت از اعضا و همپيمانان ناتو گفته است. تصميم در مورد اين گزينهها و ابعاد تشكيل چنين نيرويي بر عهده سران ناتو در نشست ولز است اما در هر صورت به نظر ميرسد كه ناتو مايل است در بحران نقش فعالتري را به عهده ميگيرد ديگر نميخواهد مثل جنگ گرجستان در 2008 فقط ناظر وقايع باشد. اين مداخله در هر سطحي كه انجام شود به طور مستقيم بر روابط روسيه و ناتو تاثير خواهد گذاشت. ميخاييل پوپوف، رئيس شوراي امنيت ملي روسيه، از تغيير دكترين نظامي روسيه گفته كه به طور مشخص پاسخي است به موضع ناتو در قبال بحران اوكراين. به نظر ميرسد كه اين بحران نقطه پاياني باشد بر يك دوره از روابط آرام روسيه و ناتو و بعد از اين ميتوان فصلي از تنش را انتظار داشت كه هر چند همانند دوره جنگ سرد نخواهد بود اما آرامي اين دوره را نيز در پيش نخواهد داشت.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۱۲ شهريور ۱۳۹۳ - ۰۹:۵۷
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 42]