تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1835936766
احیای تالاب‌ها، زندگی دوباره
واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
احیای تالاب‌ها، زندگی دوباره گرمایش جهانی و کاهش میزان نزولات جوی از مواردی هستند که بقای این اکوسیستم‌های باارزش را بشدت تهدید می‌کنند.
در گذشته بسیاری از مردم، تالاب ها را زمین های مرده و بی ارزش تلقی می کردند و واژگانی نظیر مرداب و باتلاق نیز دقیقا از همین جا سرچشمه گرفت. این مساله باعث شد انسان در جدالی بی رحمانه با طبیعت، به خشک کردن تالاب ها روی بیاورد. اما آیا این مبارزه هزینه بر سرانجام به نفع انسان خاتمه یافت؟ متاسفانه تغییر کاربری اراضی تالابی و تبدیل آنها به کاربری هایی ازجمله کشاورزی و آبزی پروری سرانجام زهکشی و خشکاندن طیف گسترده ای از تالاب ها را در سراسر جهان به دنبال داشت. امروزه بسیاری از تحقیقات علمی نشان می دهد تالاب ها واجد ارزش هایی فراتر از حد تصور هستند، چنانچه حفاظت از ارزش های زیست محیطی آنها به طور قطع می تواند بر رفاه انسان ها نیز تاثیرگذار باشد. نمونه هایی از این تاثیرات ارزشمند بر زندگی مردم را می توان در احیای دوباره تعدادی از تالاب های عراق مشاهده کرد. دکتر سوزی آلواش نویسنده کتاب «بار دیگر عدن» و استاد دانشگاه کالیفرنیای جنوبی به همراه همسرش اعظم آلواش ازجمله متخصصان حرفه ای هستند که سال هاست در زمینه احیای تالاب های عراق فعالیت می کنند. آلواش د ر باره این که ایده احیای تالاب های عراق که سرانجام به چاپ کتابی در همین زمینه منجر شد، چگونه از یک طرح ساده به مرحله عمل درآمد، به خبرنگار جام جم گفت: «در خلال دهه 90 میلادی (1369 لغایت 1379 هـ .ش) دانشمندانی که برای تحقیقات علمی خود به خاورمیانه و عراق سفر کرده بودند، متوجه وضع تاسفبار تالاب های عراق شدند. مردم بومی که در آن زمان به دستور حکومت مرکزی عراق از حواشی تالاب ها رانده شدند، حتی این امکان را نداشتند از شرایط خود حرفی به میان آورند. برخی متخصصان ازجمله اعظم آلواش، همسر من تلاش کردند با همکاری دانشمندانی از کشورهای مختلف در مقابل فعالیت های گسترده ای که در راستای خشکاندن تعمدی تالاب ها انجام می شد، مقاومت کرده و دیدگاه آبگیری مجدد تالاب ها را جایگزین دیدگاه قبلی کنند، اما موفقیت کمتری در این زمینه حاصل شد. سال 2003 میلادی (1382 هـ .ش) برخی از طرفداران دیدگاه احیای تالاب ها بار دیگر به عراق برگشتند و دوباره تلاش کردند این منابع حیاتی را احیاء و زنده کنند. اعضای این گروه که هم اکنون تحت عنوان «بنیاد طبیعت عراق» به کار خود ادامه می دهد، درواقع مجموعه ای از دانشمندان، دوستداران و فعالان عرصه محیط زیست هستند که تلاش می کنند گامی هرچند کوچک در جهت کمک به طبیعت زخم خورده و تنها مامن ساکنان بومی - محلی عراقی بردارند.» بزرگترین تالاب های آب شیرین خاورمیانه دکتر آلواش ویژگی های تالاب های عراق را به این صورت تشریح می کند: «تالاب های این منطقه به واقع یکی از برجسته ترین نمونه تالاب های نیزاری در سراسر جهان است. ارزش منحصربه فرد آنها نیز دقیقا ریشه در خاستگاه آنها دارد. تالاب های این ناحیه نه تنها از نظر تاریخی غنی است، بلکه اهمیت اقتصادی و اجتماعی زیادی هم برای مردم محلی دارد. اول از همه باید به این نکته اشاره کرد که این تالاب ها بزرگ ترین تالاب های آب شیرین در خاورمیانه هستند و در نتیجه زیستگاه بسیار مهمی نه تنها برای پرندگان مهاجر آبزی بلکه برای سایر پرندگان بومی منطقه و دیگر گونه ها محسوب می شوند. دوم این که این تالاب ها از نظر تاریخی خاستگاه قوم باستانی سومر بوده و به همین دلیل از نظر تاریخی بسیار ارزشمند هستند و همین مساله می تواند بر اقتصاد ناشی از فعالیت های توریستی تاثیرگذار باشد. سومین و آخرین مورد هم این که قبل از خشک شدن عمدی تالاب های عراق در دهه 90 میلادی، قریب 500 هزار نفر در این منطقه سکونت داشتند. زندگی، سرمایه و مهم تر از همه اقتصاد این منطقه به تالاب ها وابسته بوده و هست. به عنوان مثال دامداری وحشی، حصیربافی، ماهیگیری، شکار پرنده ها، درختان نخل و خرما و کشت برنج همه ازجمله زیربناهای اقتصادی این منطقه و حواشی آن بوده است. جای خوشحالی است که از ده سال پیش تا کنون قریب ده هزار نفر از این مردم بار دیگر به این منطقه بازگشته اند.» تاثیرات بلندمدت خشک شدن تالاب های عراق دولت عراق خشک کردن تالاب ها را از زمان جنگ آغاز کرد. پس از جنگ خلیج فارس یعنی حدود سال 1991 میلادی (1370 هـ . ش) پروسه خشک کردن تالاب ها شدیدتر هم شد. در مجموع بیشتر از 16 هزار کیلومترمربع از تالاب ها طی این طرح طولانی و به دلایل متعدد ازجمله سدسازی، زهکشی در کانال ها، پمپاژ آب زیرزمینی و... خشک شد. برآوردها نشان می دهد حدود 500 هزار نفر از سکنه بومی این مناطق نه تنها آواره شدند، بلکه حتی آبی برای آشامیدن هم نداشتند. این بحران در نهایت پناهندگی اجباری آنها را به دیگر کشورها به دنبال داشت و امروز یکی از دلایل عمده وقوع پدیده ریزگردها در کشورهای همسایه ازجمله ایران است. تخمین های جدید نشان داده احتمالا نزدیک به ده هزار نفر از مردم این منطقه اکنون به محدوده های تالابی و نواحی همجوار آنها بازگشته اند. شرایط کنونی تالاب های عراق آبگیری مجدد، یک امر حیاتی در این منطقه بود، چنانچه هم اکنون نیز بیشتر از 75 درصد محدوده دوباره آبگیری شده. پس از آن شاهد بازگشت سریع بسیاری از گونه های جانوری و حتی گیاهی بوده ایم، هرچند واقعیت ها و شواهد علمی نشان می دهد از تنوع زیستی بی نظیر این منطقه بشدت کاسته شده و عملا برخی از گونه ها که در گذشته به وفور دیده می شدند، این روزها دیگر جزو گونه های نادر منطقه محسوب می شوند، اما شرایط قطعا تا حدودی بهتر شده. البته هنوز سختی های زیادی باقی مانده، بخصوص در باره مساله تامین آب که به دلیل اهمیت و مسائل مربوط به آن نیازمند انجام توافقات منطقه ای بین کشورهای عراق، ایران، ترکیه و سوریه است. البته یکی دیگر از مسائلی که نگرانی های زیادی در باره آن وجود دارد، فقدان ارتباط هیدرولیک به منظور ایجاد جریان آبی در تالاب های احیاء شده است. به واقع مجموعه ای از تالاب های مرتبط و به هم پیوسته تمام آن چیزی است که برای موفقیت طرح احیای تالاب های عراق لازم است. دکتر آلواش معتقد است: «تنها در این صورت شرایط مهاجرت و زیست پرندگان، پستانداران و دیگر موجودات زنده به عنوان عناصر حیاتی و زندگی بخش تالاب ها فراهم می شود. » او می افزاید: «اهمیت این مساله از آنجاست که تنها یک جریان آب با سرعت مناسب می تواند تولید اکسیژن و کاهش شوری را به دنبال داشته باشد، در حالی که فقدان آن بخصوص در سال هایی با میزان بارندگی کمتر صرفا به شکل گیری تعدادی برکه کم عمق شور و فاقد اکسیژن منجر خواهد شد.» مشارکت گسترده مردم عراق یکی از جنبه های حقیقتا منحصربه فرد این برنامه تلاش های صد درصدی مردم منطقه برای آبگیری مجدد تالاب ها بوده است. آلواش می گوید: «با این که از نقطه نظر علمی تلاش های انجام شده، برای احیای تالاب ها در این منطقه تا حدودی بی برنامه و فاقد نظم لازم بوده، اما همین دستاوردهای مثبت به واقع حاصل تلاش تحسین برانگیز مردم بومی و افراد محلی است. این مردم چون این تالاب ها را سرمنشأ زندگی دوباره خود می دانستند، گام بلندی هم برداشتند. آنها تالاب ها را احیاء کردند تا معیشت و زندگی شان دوباره احیاء شود.» آنچه این بنیاد علمی، پژوهشی و تخصصی همراه دیگر ارگان های زیست محیطی و بخصوص نهادهای دولتی عراق انجام داده، همه بر این هدف استوار بوده که موفقیت آبگیری مجدد تالاب ها به نوعی تضمین شود. به عنوان مثال توجه و نظارت دائم کشت و زرع در حواشی تالاب ها یکی از کارهایی بود که انجام شد. اهمیت این مطلب به آن سبب است که آنچه کشاورزان در اطراف تالاب ها می کارند به هیچ وجه نباید شرایط طبیعی محیط را برهم بزند یا ناپایداری اکولوژیکی ایجاد کند. یکی از اثرات کشت های ناپایدار در حواشی تالاب ها طبیعتا آسیب به خود محصول در بلندمدت خواهد بود. از طرف دیگر سابقه تاریخی سکونت در بین النهرین نشان می دهد مردم این ناحیه توانسته اند با پیروی از روش های سنتی به حیات خود طی سال ها ادامه دهند و این امر می تواند دوام داشته باشد، به شرط آن که برداشت بی رویه محصولات کشاورزی عملا در خلاف جهت پروسه طبیعی حرکت نکند، چراکه در غیر این صورت سودهای کوتاه مدت می تواند ارزش و کیفیت خاک را از بین ببرد و این مساله در بلندمدت تاثیر خود را نشان می دهد. علاوه بر این بنیاد آموزشی و پژوهشی طبیعت عراق تمام تلاش خود را کرده تا تنوع زیستی تالاب ها را مورد پایش قرار دهد. راهکارهایی نیز برای بهبود جریان آب و علاوه بر آن دیگر روش هایی که می تواند امکان بقای گونه های بیشتری را در تالاب ها فراهم کند، ارائه شده است. دکتر آلواش درباره موفقیت طرح احیای تالاب های عراق می گوید: «این تالاب ها به لحاظ تاریخی زادگاه تمدن های مدرن انسانی هستند، اما در عین حال یکی از زخم خورده ترین عرصه های طبیعی در جهان نیز محسوب می شوند. با این همه طبیعت این منطقه غنی همیشه شکوفایی دوباره را به مردم هدیه کرده و این درست مصداق این جمله معروف است که: «صبر مادر طبیعت زیاد است.» فرناز حیدری / جام جم
چهارشنبه 12 شهریور 1393 5:00 بازدید:0
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 48]
-
گوناگون
پربازدیدترینها