واضح آرشیو وب فارسی:مهر:
استانها > شرق > خراسان رضوی مهر گزارش میدهد/
اسطورههای ایرانی را به صحنه زندگی بازگردانیم/ جدال سهراب و بنتن
مشهد – خبرگزاری مهر: قهرمانان و اسطورههای برآمده از فرهنگ غرب در حالی این روزها تبدیل به الگو برای کودکان و نوجوانان ایرانی شدهاند که ادبیات و هنر ایران ظرفیت بالایی برای احیا اسطورههای بومی بر صحنه زندگی امروز دارد.
به گزارش خبرنگار مهر، این روزها فرهنگ بیگانه و قهرمانهای ساختگی آن از دریچه های گوناگون مانند صحنه های تئاتر و صفحه جادوی سینما و تلویزیون و با نفوذ در خلاءهای فرهنگی جای خود را در اذهان کودکان باز کرده و در حال جا انداختن فرهنگ هایی هستند که با اعتقادات و فرهنگ ما فاصله زیادی دارد. به گفته کارشناسان علوم تربیتی شخصیتهایی که از طریق صفحه تلویزیون و از طریق نمایش ورود پیدا میکنند حضوری دائمی پیدا کرده و کمکم به یک الگو و قهرمان تبدیل می شوند. نفوذ شخصیتهای بیگانه از دریچه خلاءهای فرهنگی علت اصلی نفوذ این شخصیتهای بیگانه کمکاریها و خلاءهای فرهنگی بسیار در این زمینه است، خلاءهایی که نه تنها برای کودکان بلکه برای عموم مردم وجود داشته و باعث جذب محصولات تولیدی جوامع غربی در آن قسمت از فرهنگ شده است. اما با وجود نیاز به تولید نمایشنامه های فاخر از آثار مکتوب ایرانی، صحنه های تئاتر شهر در سرزمین پهناور خورشید در مواردی با نمایشنامههایی غربی مواجه میشود، نمایشنامههایی هر چند شایسته ولی بیگانه با فرهنگ مردم این مرز و بوم که به جای تولید قهرمان های ملی به ویژه برای کودکان به ترویج فرهنگ غربی می پردازند. عباس جانفدا از کارگردانان جوان تئاتر مشهد در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه رضا صابری –کارگردان با سابقه تئاتر مشهد- گفته بود "کاش فردوسی نمایشنامه نویس بود" میگوید: قصههای شاهنامه سر شار از جنبههای مختلف دراماتیک است و اگر فردوسی نمایشنامه نویس بود شاید در ادبیات دراماتیک جهانی جایگاهی بالاتر از خیلی نویسندگان دیگر جهان پیدا می کرد. وی ابراز میکند: مجموعه داستانها و آثار خلق شده توسط دیگر نویسندگان نیز مانند مولانا، نظامی و حتی مناظرههای پروین انتظامی هم شکل دراماتیک دارد و نویسندگان و کارگردانهای ما اگر به سراغ کشف این جنبه های دراماتیک رفته و به آنها وجوه نمایشی ببخشند بیشک با استقبال خوبی از سوی مردم مواجه میشوند چرا که با فرهنگ و اعتقادات آنها هم خوانی دارد. جانفدا همچنین به نمایش"من تمامی مردگان بودم" اشاره و عنوان میکند: مردم از این نمایش که برداشتی آزاد از یکی از داستانهای شاهنامه است استقبال زیادی کرده و حتی برای دیدن آن صف کشیدند و این همه نشان میدهد که مردم ما ادبیات خود را بر ادبیات غربی ترجیح میدهند و اگر مخاطب حق انتخاب داشته باشد بدون شک آثاری را که به باورها و علائقش نزدیکتر است را بر می گزیند.
تولید نمایشنامه از داستان های شاهنامه وی ادامه میدهد: نمایشی که با فرهنگ مردم همسان و همسو باشد با استقبال بیشتری مواجه میشود ولی در این میان خلائی وجود دارد که هنرمندان یا نخواستند یا فضای لازم برای پرداختن به جنبه های پنهان آثار ادبی و کشف و شکل نمایشی دادن به آن وجود نداشته است. وی حضور کودکان را همراه با والدین در سالن نمایش یکی از مواردی ذکر میکند که مردم به دنبال ایجاد روزنههایی برای ورود اسطورههای ایرانی به جای قهرمانان ساختگی غربی در اذهان کودکان خود هستند. این کارگردان تئاتر ابراز میکند: تئاتر بهعنوان یک هنر تاثیر گذار و رو در رو میتواند به جای شخصیت های مخرب خارجی شخصیتهای حماسی و سازنده ایرانی مانند رستم و سهراب که روح فتوت و جوانمردی و فضائل مذهبی در آنها به وضوح دیده می شود را در جامعه ایرانی به کودکان نشان داده و سر منشا اسطوره سازی های سازنده برای کودکان ما باشد. وی با بیان اینکه جوامع غربی خلاء و کم کاری در فرهنگها را پیدا کرده و محصولی برای پر کردن آن جای خالی عرضه میکنند، میافزاید: اینکه کودک ایرانی شخصیت فیلم غربی را الگو و قهرمان خود می داند نتیجه کم کاری ما در شناساندن پهلوانانمان است. وی تصریح میکند: باربی و بنتن امروز جزئی از فرهنگ و از قهرمانان افسانهای کودکان ما شده که این فقط به خاطر کمکاری است، کم کاری که در درجه اول متوجه مسئولان و متولیان فرهنگی و بعد متوجه هنرمندان است. جانفدا ادامه میدهد: البته هنرمندان به خاطر دینی که به فرهنگ دارند و احساس میکنند حق خود را هر جا که حمایتی انجام شده با خلق بهترین آثار ادا کردهاند. وی میگوید: هر چند دیر به فکر افتاده ایم ولی هنوز هم فرصت جبران وجود دارد و نیاز به حمایت مسئولان و عزم هنرمندان دارد.
نشان دادن هنرمندانه شخصیت های ایرانی و اسلامی معاون هنری و سینمایی اداره ارشاد خراسان رضوی هم در این باره به خبرنگار مهر میگوید: استفاده از قصههای شاهنامه و معرفی شخصیت های تاثیرگذار آن از طریق هنر تئاتر نقش مهمی در کودکان دارد چرا که تئاتر از تاثیر گذارترین هنرها به شمار میرود. حمید طباطبایی ابراز می کند: اینکه امروز اسامی نامانوس و بیگانهای مانند "اسپایدرمن و بنتن" در میان کودکان رواج دارد و در قالب اسباب بازی و فیلمهای کودکانه به راحتی در اختیار آنها قرار میگیرد، اینکه اتاق کودکان ما پر است از نمادهای مختلف این شخصیتهای ساختگی غربی؛ همگی اینها نشان از کم کاری ما در شناساندن اسطورههایمان به کودکان دارد. وی به قصههای زیبا و جذاب شاهنامه اشاره کرده و میگوید: این داستانها پر است از صحنههای حماسی و رزم و رویارویی خیر و شر و پر از جنبههای آموزنده که میتواند در سرشت کودکان و قهرمان پروری که خاص این سنین است تاثیر به سزایی داشته باشد. جبران شبیخون فرهنگی طباطبایی عنوان میکند: اسطوره و افسانههای بیگانه آن چنان به شکل شبیخون فرهنگی در فرهنگ ما رسوخ کرده که کار بزرگی برای جبران آن می طلبد. وی با بیان اینکه از کار هایی که بر گرفته از آثار مکتوب ایرانی به ویژه شاهنامه فردوسی باشد پشتیبانی میکنیم، میفزاید: از هنرمندانی که در خلق آثارشان از شاهنامه چه در حوزه خوشنویسی و نقاشی و چه تئاتر و نمایش بهره گیری کنند در معاونت سینمایی استان مورد حمایت قرار می گیرند.
محمد رافعی استاد تاریخ ادبیات هم در این باره به مهر میگوید: ادبیات ما سرشار از قصه های دراماتیک است چرا که شرقیها قصهپردازی و رویا پردازی را دوست دارند و جزو علائق ذاتی آنها محسوب میشود و این امر در میان ایرانی ها به علت قدمت و کهنگی تمدن شکل پر رنگ تری به خود گرفته است. رافعی ادامه میدهد: این جنبههای دراماتیک از قصه های مادربزرگ که سینه به سینه و نسل به نسل منتقل شده و تمامی اصول و قواعد اوج و فرود قصههای دراماتیک در آن رعایت شده تا ادبیات مکتوب ما که شاهنامه فردوسی سر آمد تمام آنها است و برای ما ایرانیها به ویژه اهالی خراسان مایه افتخار است، وجود دارد و می تواند دستمایه بسیاری از آثار نمایشی و جایگزین نمایشنامههای غربی باشد. معصومه شهبازی کارشناس علوم تربیتی هم می گوید: تئاتر یکی از هنرهای تاثیرگذار است که میتوان گفت نمایشی که یک شخص در کودکی دیده همیشه به یادش می ماند و اثر زیادی بر شخصیت او می گذارد. شهبازی عنوان میکند: میتوان از طریق نمایش خیلی از رفتارهای خوب و موثر را به کودکان منتقل کرد و یا قهرمانهای سازنده در زندگی برای او ساخت ولی متاسفانه امروزه با ورود شخصیت های غربی متولیان و هنرمندان ما کمتر به فکر تولید قهرمانهای ملی بودهاند. وی میافزاید: نمایشنامه های فاخر از آثاری که با اعتقادات ما هم خوانی دارد تاثیرات بسیار خوبی دارد ولی نیاز به همکاری متقابل و حمایت مسئولان د ارد. هر چند دیر است ... هر چند دیر است اما باز هم فرصت برای جبران وجود دارد و در روزگاری که بنتن قهرمان و سهراب فراموش شده است هنرمندان با عزمی جدی برای تولید و اجرای تئاترهای ملی و هم خوان با اعتقادات ایرانی و اسلامی می توانند سهراب را به طرز هنرمندانهای معرفی کنند اما این کار به حمایت و توجه کافی مسئولان و متولیان نیاز دارد. -------------------------------- گزارش: ملیحه زرینپور
۱۳۹۳/۶/۸ - ۰۹:۲۱
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 58]