محبوبترینها
از کجا بفهمیم قاشق چنگال اصل است | قاشق چنگال تقلبی نخرید!
با چاپ روی وسایل یک کسب و کار پرسود بسازید
قیمت دیگ بخار و تولیدکننده اصلی دیگ بخار
معروف‌ترین هدیه و سوغاتی یزد مشخص شد!
آشنایی با انواع دوربین مداربسته ضد آب
پرداخت اینترنتی قبوض ساختمان (پرداخت قبض گاز، برق و آب)
بهترین دوره آموزش سئو محتوا در سال 1403 با نام طوفان ۱۴۰۳ در فروردین ماه شروع می شود
یک صرافی ارز دیجیتال چه امکاناتی باید داشته باشد؟
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
جراحی و درمان ریشه دندان عفونی با خانم دکتر صفوراامامی
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1799148028
ضعفی که نباید فراموش شود غفلت از مسجد به مثابه تقویت کننده سرمایه اجتماعی
واضح آرشیو وب فارسی:فارس: ضعفی که نباید فراموش شود
غفلت از مسجد به مثابه تقویت کننده سرمایه اجتماعی
حضور شگفت آور جوانان و نوجوانان در مراسم شب های قدر در ماه مبارک رمضان و همچنین مراسم اعتکاف نشان می دهد که در صورت تقویت جاذبه های مساجد و تزریق روحیه شور و نشاط به آن می توان همچون سال های نخستین پس از انقلاب شاهد کارکرد موثر مسجد در فرایند جامعه پذیری نسل جوان بود
سی ام مرداد ماه با عنوان روز جهانی مساجد نامیده شده است. این روز یادآور اتفاقی تاریخی است که سر منشاء توجه ملل مسلمان به مسجد به عنوان نهادی الهی و اجتماعی شد. روز ۳۰ مرداد ۱۳۴۸(۲۱ آگوست ۱۹۶۹ میلادی) بخشی از «مسجدالاقصی» در فلسطین اشغالی توسط افراد متعصب صهیونیست به آتش کشیده شد و خسارات قابل توجهی به آن وارد آمد. اسرائیل این حادثه را که دو سال پس از تصرف بخش شرقی بیت‌المقدس توسط نیروهای اسرائیلی در جریان جنگ ۶ روزه ژوئن ۱۹۶۷ (خرداد ۱۳۴۶) رخ داد و موجبات خشم و انزجار مسلمانان سراسر جهان را فراهم آورد، را به یک جهانگردیهودی که از مشکلات روانی رنج می برد نسبت داد و با برگزار یک محاکمه نمایشی به سادگی از آن گذشت. پس از پیروزی انقلاب اسلامی و به پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران و تصویب سازمان کنفرانس اسلامی،۲۱ آگوست«روزجهانی مساجد» نامیده شد. مسجد، از نخستین نهادهای صدر اسلام است که به هنگام هجرت پیامبر اکرم(ص) از مکه به مدینه شکل گرفت. نقش آفرینی مساجد در عرصه‌ها و شئون مختلف جامعه اسلامی، سبب ساز توسعه فرهنگ و تمدن اسلامی شده است. کارکرد سیاسی- اجتماعی مساجد در عصر پیامبر اسلام(ص) و ائمه معصومین(ع) درکنار ویژگی عبادی و الهی آن، در ادوار گوناگون تاریخ اسلام نیز تداوم یافت. بنای نخستین مسجد توسط پیامبر(ص) در شهر مدینه، در مقطعی از رسالت آن حضرت صورت گرفت که ایشان در حال مبارزه علیه مشرکان مکه بود. به منظور بهین¬سازی این فرآیند وگسترش هرچه بیشتر آیین انسان ساز اسلام در شبه جزیره عربستان، ایجاد مرکزی عمومی برای ترویج اصول اسلامی ضروری به نظر میرسید. در سال های خلافت حضرت علی(ع) نیز مسجدکوفه محلی برای تصمیم گیری های حکومتی و اعلام مواضع آن حضرت در قالب سخنرانی های آتشین بود. در سالهای بعد و با به قدرت رسیدن خلفای اموی وعباسی مساجد همچنان به عنوان مرکزی برای مبارزه با حکّام جور و ترویج آموزه های اسلامی مطرح بود. در صدر اسلام و دوران پس از آن، خطابه ها، پیام ها و تصمیمات عمومی حاکمان از تریبون مساجد اعلام می شد. ضمن این که رسیدگی به مشکلات و اختلافات قضایی مردم، آموزش علوم دینی و دانش های گوناگون در این مکان مقدس صورت می گرفت. بررسی قیام ها و جنبش های اصلاحی که در گستره ی تاریخ اسلام صورت گرفته نمونه های متعددی از اثرگذاری مساجد را عیان می سازد که درآن اندیشه ی سیاسی غالب در هر مقطع ، بر نقش و جایگاه مساجد اثرگذار بوده است. در واقع کنش گران مذهبی در برهه های حساس از تاریخ اسلام توانسته اند با ارائه فهم نوینی از دین، مسجد را به نهادی سیاسی- اجتماعی تبدیل نمایند. مسجد همواره بستری برای فعالیت گستردهی نیروهای مبارز در جوامع اسلامی بوده و در بسیاری از موارد تکیه گاه خیزش ها و حرکت های انقلابی محسوب می شد. درنهادهای مذهبی همچون مساجد، پیوسته گروه هایی از مسلمانان با تشکیل سازمان های غیر رسمی در جهت تحقق اهداف متعالی اسلام انقلابی، کوشا بودند و در راستای عینیت بخشیدن به برخی کنش های اجتماعی پیوسته ای چون همکاری، همیاری و دگریاری و نیز طرد و نفی کنش های اجتماعی گسسته ای چون رقابت و ستیزه تلاش می کردند. همین تلاش ها گاهی منجر به شکل گیری و بروز خیزش ها و حرکت ها و مخالفت هایی برضد رژیم های حاکم می شد. این امر درجریان انقلاب اسلامی به روشنی خود را نشان داد. در این مقطع مساجد یکی از نهادهای مهم در شکل گیری نهضت اسلامی و زمینه ساز گسترش و تثبیت آن محسوب می شدند. انقلاب اسلامی ایران به عنوان یک جنبش اجتماعی با استفاده از مساجد فراگیر شد. شبکه مساجد و جلسات مذهبی همانند حلقه واسط میان رهبران انقلاب و مردم انقلابی بودند که وظیفه بسیج مردم را در جهت مخالفت سیاستهای حاکم بر عهده داشتند. کارکرد سیاسی اجتماعی مسجد در دوران دفاع مقدس به اوج خود رسید. در این ایام، مساجد در مناطق جنگی کشور اغلب به عنوان ستاد مرکزی پشتیبانی عملیات و تقویت نیروهای دفاعی دفاعی محسوب می شدند. تصویر شادی پیروزمندان رزمندگان اسلام در کنار مسجد جامع خرمشهر در روز خاطره انگیز سوم خرداد از جمله تصاویر تاریخی اذهان ایرانیان است ک به خوبی همنشینی مفهومی و عملی مسجد ودفاع مقدس را نشان می دهد. علاوه بر مناطق درگیر جنگ، در سایر نقاط هم مسجد محلی برای تجمیع کمک های مردمی و نیروسازی برای جبهه های حق علیه باطل بود. ضمن این که بسیاری از فعالیتهای تبلیغاتی و مردمی نیز درآنجا طراحی و تدوین می شد. حضور پرشور اقشار گوناگن مردم و به ویژه جوانان در این روزها باعث شد تا به تعبیر بنیانگذار انقلاب مساجد تبدیل به سنگرهایی شوند که می بایست با محوریت مردم همواره پر بمانند. این وضعیت مصداق روشن جریان داشتن سرمایه اجتماعی در جامعه بود. سرمایه اجتماعی حاصل پیوند سه عنصر انسجام، همبستگی و اعتماد است. عناصری که مسجد می تواند محملی مناسب برای تحقق آن باشد. با پایان جنگ تحمیلی اگرچه مساجد همچنان دارای جایگاهی قابل توجه در فرهنگ و زندگی روزمر مردم بودند اما به تدریج و با گسترش رسانه ای ارتباط جمعی به عنوان عوامل جدید همبستگی اجتماعی، به تدریج کارکردهای این مکان تاثیرگذار تنها به برگزاری مناسک آیینی نظر نماز جماعت، دعاهای هفتگی و جلسات قرائت قرآن(که البته در جای خود واجب و مطلوب است) محدود شد. این فرآیند در کنار برخی عوامل جاذب بیرونی سبب شد تا نسل جدید اقبال کمتری نسبت به حضور در مساجد داشته باشد. نکته ای که به ویژه در یک دهه اخیر پررنگ تر شده است. با این حال مثال های نقضی نیز برای این ادعا وجود دارد که می توان به حضور شگفت آور جوانان و نوجوانان در مراسم شب های قدر در ماه مبارک رمضان و همچنین مراسم اعتکاف اشاره کرد. این نکته نشان می دهد که در صورت تقویت جاذبه های مساجد و تزریق روحیه شور و نشاط به آن می توان همچون سال های نخستین پس از انقلاب شاهد حضور پررنگ جوانان و کارکرد موثر مسجد در فرایند جامعه پذیری آنها بود. مسجدباید احساسات و خاطره‌های زیبا و به یاد ماندنی را برای جوانان تداعی کند.مسجد است که جوان را به مفاهیمی آشنا می‌سازد که او را دور هدفی مقدس جمع کرده است و همه برای سالم بودن و بهتر شدن و بندگی حق در آنجا جمع شده‌اند. عملکرد نه چندان مطلوب برخی دست اندرکاران و اصحاب مسجد که غالباً سن وسال بالایی داشته و نسبت به سبک زندگی و دغدغه های جوانان قرابت فکری چندانی ندارند از جمله ضعف های بنیادین در این حوزه است. در چنین فضایی است که «اعتماد» به عنوان اصلی ترین عنصر سرمایه اجتماعی کم رنگ شده و « همبستگی» و « انسجام» نیز به تبع آن به حاشیه می رود. با این که اقدامات صورت گرفته از جانب نهادهای متولی از جمله« ستادعالی کانونهای فرهنگی مساجد» در سال های اخیر توانسته است تا حد زیادی این خلاء را پرکند اما تا رسیدن به نقطه مطلوب هنوز فاصله زیادی وجود دارد. با توجه آسیب های اجتماعی رایج و روزافزون که در کمین نسل جوان و آینده دار ایران اسلامی قرار دارد پرکردن سریع و دقیق این فاصله می بایست در اولویت مدیران و نخبگان فرهنگی و دینی ما قرار گیرد. رصد، پایگاه تحلیلی دفتر پژوهش
93/06/01 - 06:00
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 53]
-
گوناگون
پربازدیدترینها