واضح آرشیو وب فارسی:الف: توسعه روابط تهران- ریاض خطر اختلاف بین امت اسلامی را کاهش می دهد
بخش خارجی الف، 27 مرداد 93
تاریخ انتشار : دوشنبه ۲۷ مرداد ۱۳۹۳ ساعت ۰۸:۲۹
سیدحسین موسویان دیپلمات سابق ایرانی و سخنگوی تیم مذاکره کننده هسته ای ایران با سه کشور اروپایی در مقاله ای در روزنامه "گلف نیوز" امارات متحده عربی تاکید کرده است که در حال حاضر تغییر و تحول در روابط ایران و عربستان نه یک گزینه و حق انتخاب، بلکه ضرورتی فوری است تا جریان کنونی فرقه گرایی، افراطی گری و تروریسم از گسترش به تمامی منطقه باز ماند. موسویان در مقاله خود می نویسد:خاورمیانه دچار آشوب شده و در حال حاضر نیاز فزاینده ای وجود دارد تا ایران و عربستان سعودی به عنوان دو قدرت منطقه ای اختلافات خود را در تلاش برای پرداختن به امور امنیتی منطقه حل و فصل کنند. تردیدی وجود ندارد که رقابت و شکاف فرقه ای بین اعراب و ایرانی ها ریشه دار و عمیق است و رفع این مساله نیز نیازمند تعامل و گفت و گوی جدی است.بی اعتمادی تاریخی بین تهران و ریاض به دهه ها قبل باز می گردد. بعد از حمایت عربستان سعودی از "صدام حسین" طی هشت سال جنگ علیه ایران، این بی اعتمادی به اوج خود رسید.در دهه گذشته، رقابت ایران و عربستان سعودی به موازات تغییر پیکربندی منطقه ای به صورتی که رهبران متحد و نزدیک به تهران و آمریکا به روی کار آمدند، تشدید شد. همانگونه که حمله آمریکا به افغانستان و عراق باعث جایگزینی رژیم هایی شد که رهبران آنها متحد تهران و آمریکا بودند.با آغاز بیداری اسلامی، فرصتی دیگر برای شکل دهی مجدد به خاورمیانه پیش آمد که ایران و عربستان در آن رِندانه در پی نفوذ بیشتر در منطقه بودند. امروز هر دو کشور به درجات مختلف، منافع خود را به دلیل آتش بزرگی که در سوریه، یمن، لبنان و عراق برپاست، از دست می دهند. در هریک از این درگیری ها، ایران و عربستان سعودی در جنگی سرد درگیر هستند که در آن با تمام امکانات از متحدانشان حمایت می کنند.آخرین پیشرفت های دولت اسلامی عراق و شام (داعش) و تلاش برای تجزیه عراق و سوریه، بنیادگرایانِ غیرقابل تحمل و غیر قابل کنترلی را به جهان معرفی کرده که بر جدایی بیشتر مسلمانان براساس خطوط فرقه ای تاکید دارند.اکنون دیگر تغییر در روابط ایران و عربستان نه یک گزینه و حق انتخاب، بلکه ضرورتی فوری است تا جریان کنونی فرقه گرایی، افراطی گری و تروریسم از گسترش به تمامی منطقه باز ماند.با انتخاب حسن روحانی رییس جمهور میانه روی ایران، سیاست خارجی ایران نیز بار دیگر به پراگماتیسم (عملگرایی) با تاکید بر حفظ منافع ژئواستراتژیک تهران و در تعامل با بازیگران منطقه ای بازگشت. یکی از کلیدی ترین اهداف سیاست خارجی دولت جدید در ایران برقراری آشتی با کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس به ویژه عربستان سعودی است.بهبود فزاینده روابط تهران و ریاض با تکیه بر منافع ملی هر دوکشور برای ریشه کنی فرقه گرایی و افراط گرایی در منطقه امری شدنی است. بهبود روابط ایران و عربستان در آشوب ها، بر هر امری اولویت دارد.در زمان ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی و زمانی که به عنوان سفیر ایران در آلمان در دهه ۹۰ خدمت می کردم، دیداری از عربستان سعودی داشتم تا روابط دو جانبه را احیا کنم. بدنبال چندین دور مذاکره فشرده با عبدالله بن عبدالعزیز که در آن زمان ولیعهد بود، ما توافقنامه ای جامع را نهایی کردیم که مسائل امنیتی، سیاسی، اقتصادی و مسائل اجتماعی را در بر می گرفت.این ابتکار از سوی پایتخت های هر دو کشور مورد استقبال قرار گرفت و منجر به عادی سازی روابط تهران – ریاض تا زمان ریاست جمهوری احمدی نژاد در سال ۱۳۸۴ شد. این امکان وجود دارد که دو کشور با تاکید بر مبارزه با افراط گرایی، مهار درگیری های فرقه ای و تفرقه در منطقه، توافقنامه سال ۱۳۷۵ خود را مورد بازنگری قرار دهند.ایران و عربستان به عنوان دو قدرت کلیدی منطقه ای مسئولیت دارند تا در راستای دستیابی به توافقی جامع بر سر موارد اختلاف و منافع متقابل، با یکدیگر به طور جدی وارد گفت و گو شوند. احیای روابط دو کشور در رابطه با امنیت، ثبات، بقای اجتماعی و اقتصادی و مدیریت بحران های سوریه، عراق و افغانستان به سود هر دو کشور و کل منطقه است.ایران و عربستان می توانند در سطح وزرای امور خارجه کمیته دوجانبه ای تشکیل دهند تا درباره منافع مشترک و امور مورد توافق در چارچوب تحولات منطقه با یکدیگر گفت و گو کنند؛ مسائلی مانند درگیری هایی که دو طرف در آنها حضور دارند، نگرانی های مشترک امنیتی و سیاست های منطقه ای از جمله محورهای بحث این کمیته می توانند باشند. همکاری مشترک باید کانال های مستقیم درخصوص مقابله با هر سوء تفاهم و اطلاعات نادرست در زمینه مسائل دفاعی و نهادهای نظامی به همراه تقویت گفت و گوهای بیشتر درباره امنیت منطقه ای به ویژه درباره جلوگیری از افزایش تروریسم، جنگ های داخلی، درگیری های فرقه ای و انتقال نفت در خلیج فارس باز شود.تهران و ریاض به عنوان دو قطب اقتدار مذهبی اسلامی می توانند گفت و گویی بین مذهبی را برای کاستن از شکاف فرقه ای بنا نهند که در حال سرایت به منطقه بوده و خطر اختلاف بین امت اسلامی را براساس خطوط فرقه ای بدنبال دارد.ایران، عربستان سعودی و آمریکا در یک اتفاق نادر از انتصاب حیدر العبادی نخست وزیر جدید عراق استقبال کردند. این مساله می تواند آغازی خوب برای ایران وعربستان در جهت تامین ثبات عراق باشد.شورایی اقتصادی نیز با هدف تقویت روابط بازرگانی بین دو کشور می تواند تشکیل شود. ایران با منابع انسانی غنی و بخش خودکفای صنعتی اش می تواند نقشی حیاتی در توسعه اقتصادی و ایجاد اشتغال در عربستان سعودی بازی کند.همچنین به طور مشابه ریاض نیز با دسترسی به فناوری های پیشرفته به ویژه در حوزه ساخت و ساز و استخراج نفت می تواند به طور متقابل مفید و مثمرثمر باشد.مشترکات فرهنگی و مذهبی بین مردم ایران و عربستان باید با استفاده از دیپلماسی مردمی احیا شود. این امر می تواند با ساده کردن روند صدور روادید و تقویت گردشگری بین دو کشور انجام شود.اما به هر حال عادی سازی روابط تهران در غیاب آمریکا -به عنوان تنها ابرقدرت با روابط نظامی گسترده با اعضای شورای همکاری خلیج فارس- شکننده خواهد بود؛ آمریکا می تواند به اصلاح دکترین دفاعی و امنیتی ریاض در برابر تهران کمک کند.مذاکرات اخیر هسته ای ایران و آمریکا در قالب گروه ۱+۵ (۵ عضو دائم شورای امنیتی سازمان ملل متحد به اضافه آلمان) می تواند شروعی خوب برای یک گفت و گوی منطقه ای باشد.بنابراین همگرایی منافع مشترک ایران، عربستان سعودی و آمریکا در راستای مقابله با افراط گرایی، تروریسم و فرقه گرایی می تواند تعهد مشترک کلیدی برای تبدیل روابط موجود به روابطی مثبت و سازنده باشد.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: الف]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 101]