تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
سه برند برتر کلید و پریز خارجی، لگراند، ویکو و اشنایدر
مراحل قانونی انحصار وراثت در یک نگاه: از کجا شروع کنیم؟
چگونه برای دریافت ویزای ایران اقدام کنیم؟ مدارک لازم و نکات کاربردی
راهنمای خرید یو پی اس برای مراکز درمانی و بیمارستانی مطابق الزامات قانونی
آیا طلاق توافقی نیاز به وکیل دارد؟
چگونه ویزای آفریقای جنوبی را به آسانی دریافت کنیم؟ راهنمای قدم به قدم
همه چیز درباره ویزای آلمان و مراحل دریافت آن
چرا پاسارگاد به عنوان یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی ایران شناخته میشود؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1820897134
معضل اجاره‌نشینی در تهران از چه زمانی آغاز شد
واضح آرشیو وب فارسی:نامه نیوز:
معضل اجاره‌نشینی در تهران از چه زمانی آغاز شد
معضل مذکور، از سوی برخی مطبوعات مورد واکاوی قرار گرفته، و در حمایت از اقشار متوسط و پایین، بر روی نابسامانی شرایط مسکن در شهر تهران متمرکز شدند، که در اینجا، به محتوای دو مقاله ای که از سوی نشریه دنیا در سال 1341ش چاپ گردید، پرداخته می شود. مشرق : یکی از چالش‌های برجسته تهران در چند دهه اخیر، موضوع اِسکان اهالی و معضل مسکن در این کلان شهر بوده است. مهاجرت گسترده مردم سایر مناطق ایران به پایتخت و در نتیجه، افزایش بی‌رویه ساکنینِ این شهر، موجب شد تا پایتخت ایران، نه تنها به عنوان پرجمعیت‌ترین شهر خاورمیانه، بلکه در زمره یکی از ده شهر پرجمعیت جهان در طی دو دهه اخیر معرفی گردد. جدای از همه پیامدهای نامطلوب اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی منبعث از تراکم شدید جمعیت، یکی از معضلات این شهر، کمبود امکانات زیستی و رفاهی برای ساکنین آن میباشد.
مسکن، به عنوان یکی نیازهای اولیه و اساسی هر انسان، نمونه‌ای واضح و مبرهن در این زمینه است. اگرچه تهران در دو دهه نخست قرن 14ش (به خاطر گسترش دیوانسالاری، به علاوه ایجاد پروژه‌های صنعتی و انجام اقدامات عمرانی) و همچنین دهه1320ش (در نتیجه تحوّلات سیاسی و اجتماعی در کشور) شاهد حضورِ مهاجران نسبتا زیادی از نقاط مختلف ایران بود، اما هجوم چشمگیرِ نیروهای انسانی از سایر قسمت‌های کشور به پایتخت، از دهه 1330ش آغاز گردید و در دهه‌های بعدی نیز تداوم یافت. ازدیاد بیکاری در دیگر نقاط کشور، و در آن سو هم گسترش امکانات مادی و اداری در پایتخت، سبب شد تا تهران با یک تراکم شدید جمعیتی روبه رو گردیده(1)، خیلی زود، مسئله اسکان اهالی آن، فقدان خانه‌های مکفی به منظور سکونت آنها، و قیمت بالای هزینه مسکن برای اقشار آسیب پذیرِ جامعه، به عنوان یک چالش و دغدغه اجتماعی ـ اقتصادی مطرح شود. در این مقاله، سعی بر آن است تا به طور مختصر، این موضوع در آغاز دهه 1340ش واکاوی گردد.
روند صعودی منحنی شاخص هزینه زندگی در ایران (اعم از خوراک، پوشاک، مسکن، سوخت و دیگر موارد) طی دهه 1332-1342ش، دچار شتاب تندی بود، چنانکه بر طبق آمار بانک ملی در همان زمان، و با در نظر گرفتنِ مبنای عددی 100 در سال 1315ش، این عدد در 1333ش به 1151 رسید و در ادامه نیز، در سال 1337ش به 1346، در سال 1339ش به 1601، و در نخستین ماه سال 1340ش نیز به 1701 افزایش یافت2. مقارن با همین منحنی، شاخص هزینه مسکن (اعم از خرید، کرایه، تعمیر مسکن) هم سِیر صعودی چشمگیری داشت. بر اساس همان مبنای عددی 100 در سال 1315 ش، این رقم در سال 1333ش به 2240، طی سال 1336ش به 3181 و در فروردین 1337ش به 3210 رسید3.
مطابق با آماری دیگر از بانک ملی، شاخص هزینه کرایه مسکن نیز از فروردین 1338ش تا شهریور 1340ش همواره روند صعودی را طی میکرد، به طوری که مطابق با مبنای عددی 100 در سال 1338ش، اگرچه شاخص هزینه اجاره خانه در شش ماه نخست سال 1338ش کمتر از 100 بود اما از میانه سال مذکور به 1/100 رسید، منحنی رو به صعود تداوم یافته، در اواخر سال 1338ش به 4/102، در اواسط 1339ش به 4/105، طی اواخر سال 1339 به عدد 9/108، و در نهایت در شهریور 1340ش نیز این منحنی، به نقطه اوج خود یعنی 110 رسیده، و تقریبا تا یکسال بعد از آن یعنی اواسط سال1341ش در همین حدود بود، اگرچه با شیب بسیار ملایم و نامحسوس، به سمت پایین حرکت می کرد4، این در حالی بود که منحنی شاخص کلِّ هزینه در ایران، همچنان سِیر صعودی محسوس خود را در سالهای 1339تا 1342ش ادامه می داد تا آنجا که در اردیبهشت 1342ش به 6/114 رسید5.
معضل مذکور، از سوی برخی مطبوعات مورد واکاوی قرار گرفته، و در حمایت از اقشار متوسط و پایین، بر روی نابسامانی شرایط مسکن در شهر تهران متمرکز شدند، که در اینجا، به محتوای دو مقاله ای که از سوی نشریه دنیا در سال 1341ش چاپ گردید، پرداخته می شود.
در یکی از شماره‌های این نشریه که در خرداد ماه 1341ش انتشار یافت، از عدم وجودِ نشانه‌های «نهضت خانه سازی» در تهران سخن رفته، اینکه با بروز رکود اقتصادی در ایران طی همان مقطع زمانی: « زمینخواران و کسانی که در بورس معاملات زمین و خانه دست داشتند همچنان در راهروهای دادگستری و ثبت اسناد دیده میشوند چون با طلبکاران دست به گریبان میباشند و زمینها و خانه‌های آنها در گرو افراد و حتی بانکهای دولتی و خصوصی میباشند که مدتی است برای دریافت پول اجرائیه صادر شده است».
پرسش جالب و قابل تامّل مقاله این است که با وجود شیوع رکود در همه زمینه‌های اقتصادی در ایران، منجمله در بخش زمین و مسکن، و عدم وجود خریدار، به چه علّت قیمت خانه در شهر تهران تنزّل ننموده، در حالی که حتی در آن سو، میزان ارزش زمین تقریبا به نصف رسیده بود. در اینجا، به نقش منفی و مخرّبِ دلالان ساختمان اشاره شده، اینطور می آورد:
در حدود چهل هزار خانه خالی در تهران وجود دارد که نه باجاره برگزار میشود و نه بقیمت روز به فروش میرسد. با وجودی که صاحبان چهل هزار خانه با مشکل بی پولی روبرو میباشند و سفته‌های آنها یکی بعد از دیگری واخواست شده و یا به چکهای آنها بعلت خالی بودن محل اعلامیه برگشت زده شده به هیچ وجه حاضر نیستند خانه های خود را چند درصد کمتر از دو سال قبل بفروش برسانند تا از بحرانی که متوجه آنهاست و اعتبار آنها را نیز زایل ساخته نجات پیدا کنند.
بنابر اظهارات، بسیاری از اشخاص متنفّذ وابسته به حکومت، خصوصا افسران بازنشسته ارتش، که در زمینه بورس معاملات زمین نقش فّعالی داشتند، با این وضعیت، لطمات اقتصادی هنگفتی متحمّل گردیده، و حتی برخی از آنان ورشکست شدند، چرا که با وجود شرایط رکود اقتصادی، با این حال، خریدار برای خانه وجود داشت ولی برای زمین، به هیچ وجه مشتری پیدا نمی شد. علی رغم همه این اوصاف، صدمه ناشی از این رکود اقتصادی، نه زندگی اشخاص دارا بلکه افراد ندار و اقشار کم درآمدِ جامعه را بیش از پیش به مخاطره انداخت، چرا که از یکسو:
اما بد نیست بدانید در عین حال که قیمت خانه با وجود بحران اقتصادی پائین نیامده و بهمان ترتیب دو سال قبل باقی است اجاره بها البته خانه های بزرگ و اشرافی پایین آمد و تا حدود سی وپنج درصد ارزان شد و متاسفانه اجاره بها اطاق که مورد احتیاج اکثریت مردم البته مردم نیازمند میباشد بهمان نرخ دوسال قبل بوده و حتی شش ماه اجاره را قبلا مطالبه میکنند و در صورت پرداخت اجاره شش ماه اطاق را در اختیار مردم قرار میدهند.
و از طرف دیگر، آن چنان که گزارش شد، تا قبل از سال1339ش، در شمال شهر تهران، «نهضت عظیم ساختمانی» طی همه فصول سال و به طور مستمر در جریان بود که در نتیجه آن، تعداد قابل توجهی از اقشار متوسط و پایین جامعه (به عنوان بنّا و عمله ساختمانی) به امرار معاش می‌پرداختند، اما بعد از آنکه رکود و بحران، اقتصاد کشور را در برگرفت، فعالیتهای ساختمانی متوقف گردیده، به دنبالش، حتی دستمزدها نیز به طور قابل توجّهی پایین آمد، چنان که دستمزد عمله از ده به شش تومان و بنّا نیز از بیست به پانزده تومان کاهش یافت.
برای رفع بیکاری کنونی که معضل عظیمی برای کشور میباشد طرح راه جاده سازی و یا ساختمان خانه‌های دو تا سه اطاقی البته به صورت آپارتمان به شرط تصویب لایحه تملک آپارتمان از طرف دولت میباشند. 6
در مقاله دیگری راجع به هزینه مسکن و مشکلات مردم در این زمینه، هفته نامه دنیا، به طور کامل بر روی مسئله اجاره نشینی در شهر تهران و شرایط اسفناک مستاجران حاضر در پایتخت ایران متمرکز گردید.
با وجود اینکه بحران اقتصادی در سالهای اخیر لطمات و صدمات زیادی به زمین و مستغلات زده و بازار فروش زمین و خانه در حقیقت کوچکترین رونقی نداشت و در روز بیش از چهار پنج معامله خانه و زمین در شهر دو میلیون نفری تهران صورت نمی‌گیرد متاسفانه اثری در پائین آمدن اجاره خانه مخصوصا اجاره اطاق در نواحی دورافتاده و محلات پست تهران که مرکز زندگی اکثریت مردم این شهر میباشد نداشته است. به طور تحقیق صدی هشتاد اهالی تهران خانه به دوش هستند و هر چند سال یکبار مجبورند از دست موجرین خدانشناس به این محله و آن محله کوچ کنند و در خانه و اطاقهای بدون دروپیکر دیگر به ادامه زندگی بپردازند.
نویسنده مقاله، در ادامه مطالب، با توجه به دولتهای متعدّد وقت طی دهه‌های 1320و1330ش به مسئله مالک و مستاجر، و برنامه‌های اجرا نشده آنان به منظور تقلیل اجاره بها و جلب رضایت مستاجرین پرداخته، اینکه قانون تعدیل اجاره بها که در ادوار سیزده و چهارده مجلس شورای ملی به تصویب رسید، علی رغم آنکه ظاهرا مناسب و در راستای اکثریت عامّه مردم ایران بود، اما در واقع و هنگام اجرای قوانین مصوّب، در جهت منافع موجرین و صاحبان مستغلات اجرا گردید. قوانین دیگری نیز که در این زمینه، در ادوار بعدی مجلس تصویب شد، در یک مقطع زمانی کوتاه مدت اجراشده و از آنجا که منفعت چندانی برای مردم به همراه نداشت، متوقف می گردید. بعد از آن، به توصیف رکود اقتصادی، شرایط اجاره مسکن برای اقشار متوسط و پایین جامعه در اوایل دهه 1340ش و تاثیر آن بر اوضاع فرهنگی و سلامت روانی جامعه می پردازد:
قیمت اجاره اطاق در دورترین نقطه شهر تهران همان قیمت سه سال قبل و شاید هم گرانتر از ایام بورس بازی زمین و گرانی خانه و مستغلات باشد. یک اتاق مخروبه در پست ترین محلات تهران کمتر از ماهی یکصد تومان باجاره بها واگذار نمیشود آن هم پس از دریافت اجاره شش ماه بطور نقد و تنظیم قرارداد و اجاره نامه...بهتر بود نهضت خانه سازی که چند سال است تعطیل شده ادامه پیدا میکرد و خانه بدوشان شهر تهران اقلا صاحب یکی دو اطاق میشدند و نیروی فعال خود را به جای اینکه مصروف مقابله با موجرین نمایند در راه تربیت فرزندان خود صرف میکردند. در حقیقت وضع زندگی اکثریت اهالی تهران و شهرستانها رضایتبخش نیست و طاقت تحمل از همگی سلب شد چون در شرایطی بادامه حیات مشغولند جز اینکه اعصاب آنها مختل شود و قدرت کار سلب گردد چیز دیگری ببار نمیاورد. صدی هشتاد حقوق یک کارمند یا یک کارگر در راه اجاره خانه بمصرف میرسد در حالیکه با بیست درصد بقیه مجبور است بخورونمیر زن و فرزندان خود را فراهم کند صدی هفتاد درآمد یک بقال و عطار بمصرف اجاره اطاق یا یک خانه دو سه اتاقی میرسد در صورتی که علاوه بر خوردو خوراک خود و اهل و عیال، مخارج مغازه و شاگرد را هم باید تامین کند. بجر افراد طبقه مرفّه بالا کسی نیست که از خود و خانه و مستغل داشته باشد همه گرفتار مسئله اجاره‌نشینی هستند.
نویسنده، در مطالب پایانی مقاله خود، نوک تیز حملات لفظی اش را به سوی اعیان و طبقات دارا و مرفه نشانه گرفته، با ارائه راهکاری، خواستار دخالت قاطع و مستقیم دولت در این زمینه شده بود:
باید قوانین جدید وضع گردد تا از شدت عمل موجرین کاسته شود و مخصوص با وضع این قوانین درآمد دولت از وصول مالیات مستغلات افزایش پیدا کند برای اینکه غیرقابل قبول است فلان سرمایه دار گردن کلفت و یا فلان سپهبد بازنشسته که بیش از هزار خانه در تهران شمیران مالک میباشد و همه را به قیمت های سرسام آور باجاره واگذار کرده اند بابت اجاره های دریافتی فقط ده درصد مالیات بدهند و اگر هم ده درصد واقعی را پرداخت میکردند یک چیزی بود ولی طبق آمار موثق اغلب موجرین خانه های خود را بطور غیررسمی اجاره میدهند...دولت میتواند در همین تهران در برابر صاحبان مستغلات که با دریافت میلیونها ریال اجاره بها در ماه کوس سروری میزنند را به تدابیری به راه راست هدایت نماید و آنان را مجبور به تعدیل اجاره بها نماید7.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1. بنگرید به: اسنادی از مهاجرت داخلی در ایران، تهیه و تنظیم: مرکز پژوهش، سنجش و اسناد ریاست جمهوری، تهران: خانه کتاب، 1390ش، صص7-11.
2. مجله بانک ملی ایران، سال 1340ش، شماره پیوسته 229-230، ص61.
3. همان، سال 1337ش، شماره 195، ص63.
4. بنگرید به: همان، سال 1341ش، شماره پیوسته 247-248، صص53-59؛ همان، شماره250، ص35.
5. بنگرید به: همان، سال 1342ش، شماره 252، ص63.
6. نشریه دنیا، شماره 697، 1341ش، ص4.
7. همان، شماره 730، ص 3.
1393/5/26
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نامه نیوز]
[مشاهده در: www.namehnews.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 35]
-
گوناگون
پربازدیدترینها